بستنی زمستانی خراسانی‌ها برای شب چله، میراثی ملی
تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۷۳۸۳۳
به گزارش خبرنگار ایلنا، شب چله ازجمله شب‌هایی است که هر قوم و فرهنگی در ایران آداب و رسوم خاص خود را برای زنده نگاه داشتن آن دارند. در این میان شاید یکی از جذاب‌ترین مراسم‌ها را بتوان در خراسان جنوبی با درست کردن بستنی زمستانی تجربه کرد.
بستنی زمستانی شیرین و خوش طعم که این روزها به عنوان محصولی وارداتی با روکش کاکائو از آن یاد می‌شود، سال‌ها قبل در خراسان جنوبی تولید و خورده می‌شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در خراسان جنوبی مراسمی در شب‌های زمستان و بخصوص شب یلدا اجرا می‌شود که به آن «کف زنی» می‌گویند. «کف» نوعى شیرینى است که با «زدنِ» آب ریشه گیاهی به نام پشمه شویه (بیخ) و از خانواده چوبک و شیرین کردن آن به دست می‌آید. چوبک ۳۲ گونه بوته‌ای، پشته‌ای را شامل می‌شود که در خراسان جنوبی بیش از ۵ گونه چوبک وجود دارد که از نوع پشمه شویه (بیخ) برای تهیه کف استفاده می‌شود.
اگر بخواهید از چگونگی تهیه آن پرسش و جو کنید، بهتر است بدانید که در ریشه پشمه شویه (بیخ) ماده ساپوتین وجود دارد که سبب بوجود آمدن کف می‌شود. برای تهیه این شیرینی محلی مقدارى «چوبک» یا «بیخ» را کوبیده و چند بار در آب مى‌جوشانند و چون این آب تلخ است، آن را عوض می‌کنند و مجدداً مى‌جوشانند. این کار را آنقدر تکرار مى‌کنند که تلخی آب گرفته شود و هیچ طعمى نداشته باشد. این آب را مى‌گذارند سرد شود، انگاه آن را در ظرف بزرگی که بهتر است تغار سفالی باشد، مى‌ریزند.
مردان و جوانان فامیل با دسته‌ای از چوب‌های نازک درخت انار به نام « دسته گز» این مایع را آنقدر هم می‌زنند تا به صورت کف درآید، البته این کار باید در محیط سرد صورت گیرد و معمولا هم زدن با آهنگ خاصی ادامه می‌یابد تا «کف» سفت شود. آنگاه مقدارى شیره انگور یا شیره شکر و یا پودر شکر را به تدریج به آن اضافه می‌کنند و زدن کف را ادامه مى‌دهند تا خوب مخلوط شود و «کف» شیرین شود.
وقتى که «کف» از هر جهت آماده شد آن را در ظرف‌هایى مى‌کشند و روى آن را مغز کوبیده گردو، بادام، پسته و تخم رازیانه( بادیان) مى‌پاشند و با سرانگشت آن را مى‌خورند. «کفى» که بدین سان به دست مى‌آید خوراکىِ شیرین، لذیذ، مطبوع، معطّر و خوشگوارى است که مقدار زیادى از آن را مى‌توان خورد. قبل از آن که «کف» را شیرین کنند. «کف زدن» از سرگرمى‌هاى بسیار زیبا و خوشمزه زمستان به خصوص شب چلّه یا یلدا است که معمولا در بین همه مردم استان خراسان جنوبی وجود دارد ، اما در روستاها که هوا سردتر است، مردم بیشتر کف می‌زنند و حتی کف را برای همسایگان و دوستانشان نیز می‌برند .
مراسم کف زنی به شماره ۸۱۵ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس در تاریخ ۱۴/۱۱/۹۱ ثبت شده است.
گفته می‌شود؛ ریشه گیاه عطسه‌آور است و سکسکه را کاهش می‌دهد. در بیماری زکام از عصاره آن استفاده می‌شود. ضماد آن با سرکه برای تسکین دردهای سیاتیک و ورم طحال مفید است. گرده ریشه آن برای التیام زخم‌های بدن مفید بوده و کف ناشی از ریشه آن برای ضد عفونی معده و دستگاه گوارش اثر بخش است. در کاهش اسید معده نیز موثر است.
منبع: ایلنا
کلیدواژه: خراسان جنوبی خراسان گیاه یلدا فهرست ملی شب چله کف زنی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۷۳۸۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مسدود شدن برخی محور‌های مواصلاتی خراسان جنوبی
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان جنوبی، رئیس پلیس راه استان گفت: هم اکنون تمامی محور‌های بخش سرداران شهرستان نهبندان و محور چاهداشی به میغان به دلیل جریان سیل شدید و محور عشق آباد به بردسکن به دلیل طغیان رودخانه‌ها و آبگرفتگی آبنما‌ها و محور فرعی سرچاه عماری به بصیران و میغان نهبندان محدوده روستای صمدآباد به علت طغیان رودخانه‌های فصلی تااطلاع بعدی مسدود است.
سرهنگ علیرضا رضایی، از مسافران و رانندگان خواست قبل از حرکت از وضعیت راه‌ها مطلع و تا اطلاع بازگشایی این مسیرها، از تردد در آن خودداری کنند.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان