به نقل از «جهان نيوز»

برجام منطقه‌ای رسما کلید خورد...

تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۰۶۱۲۸

گروه سیاسی جهان نيوز، مهدی جهان تیغی: توجیه راهبردی اتاق فکر سیاست خارجه دولت به ریاست مستقیم رئیس جمهور، برای تغییر ریل در مسیر سیاست خارجه و پرونده هسته ای، اعتقاد به معادله برد – برد با آمریکا و اروپایی ها از آغاز دولت تدبیر و امید بود. تاکنون برجام البته اصلی ترین خروجی این معادله و دستگاه فکری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما حسن روحانی پس از چندی از برجام تلاش کرد معادله برد- برد را به سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی نیز تحمیل کند. دال و پایه اصلی معادله برد- برد برای منطقه نیز بر این گزاره استوار است که حسن روحانی از یکسال پیش تاکنون بر آن تاکید دارد:" به‌ جای قوی‌ترین کشور منطقه شدن، باید در پی قوی‌تر شدن منطقه باشیم ".

در همین راستا و برای «ریل‌گذاری برای یک بازی برد-برد منطقه ای» مرکز مطالعات وزارت امور خارجه با برگزاری همایش های توجیهی و مقدماتی برای فرآهم شدن فضا برای این سیاست گذاری را به صورت جدی آغاز کرده است.

اما از مجموع اظهارات رئیس جمهور و اطرافیان وی می توان اساس پایه ریزی هدفگذاری را به صورت ذیل خلاصه گذاری کرد:

1- نباید اولویت اول کشور قوی ترین کشور شدن در منطقه باشد

2- هیچ کدام از قدرت‌های منطقه‌ای توان هژمون شدن ندارند

3- توان حذف رقبا در منطقه موجود نیست

4- سیاستی در منطقه و خاورمیانه به جز سیاست برد – برد موفق نخواهد بود

5- نباید به دنبال تخریب منافع دیگر کشورها بود

6- گفتگوی درون تمدنی در منطقه باید آغاز شود

7- بعد از پیروزهای منطقه ای باید نشان بدهیم به دنبال صلح هستیم.

8- برجام سرمایه ارزشمند برای صلح و منطقه قوی تر محسوب می شود. (ایران با برجام نشان داد به دنبال رقابت تسلیحاتی در منطقه نیست)

9- بازسازی کشورهای همچون عراق، سوریه و یمن می تواند دستورالعمل اولیه برای همکاری باشد.

اما در اینباره بخوانید:
اول: روح حاکم بر منطقی که طرفداران آغاز بازی برد-برد منطقه ای بیان می کنند، هم عدم باور فرآگیرشدن گفتمان انقلاب اسلامی در منطقه است و هم عدم اعتقاد به قدرت راهبردی انقلاب اسلامی در شرایط فعلیو  چشم انداز آتی کشور و منطقه است.

دوم: خوب است که طرفدران ریل گذاری جدید سیاست منطقه ای، همین ابتدا دو سوال را نیز پاسخ دقیق بدهند. روند طبیعی چهل سال اخیر و چشم انداز منطقه نیز نشان می دهد، که گفتمان انقلاب اسلامی نه از طریق زور بلکه به صورت داوطلبانه مسلط ترین گفتمان حاکم نه تنها برآسیای غربی بلکه کل جهان اسلام خواهد بود. با این وجود، این ریل گذاری جدید در سیاست گذاری منطقه ای چه نسبتی با این اصل مسلم دارد؟ چگونه قرار است که در این روند خلل و یا توقف غیرضرروی ایجاد نکند؟

سوم: جدای از ذات شکست خورد نظریه منطقه قوی تر به جای کشور قوی تر، در صحنه میدانی و اجرایی نیز این نظریه محلی از اعراب ندارد. به عنوان نمونه چه علامت مثبتی در خاندان حاکم در کشوری مثل عربستان سعودی دیده می شود که امید برد- برد را با آنها قابل تصور باشد؟ همین الان عربستان همایش بزرگ تمدنی برای اتجهان اسلام آغاز کرده که نماینده‌ای از ایران در آن وجود ندارد! حتی ترکیه که به صورت یک در میان تمایل همکاری منطقه ای با ایران و یا حتی هدف اجباری مشترک دارد، چشم اندازش بازگشت به امپراطوری عثمانی – به تعبیر دیگر قوی ترین کشور منطقه شدن- است. با این وجود طراحان نظریه برد- برد در خلا نظریه پردازی می کنند نه روی زمین واقعیات منطقه.

چهارم: اساسا صلاحیت طراحان و کسانی که مشتاقانه به دنبال اجرایی شدن سیاست جدید منطقه ای هستند، زیرسوال است. اگر برجام را محصول اولیه این دستگاه فکری بدانیم، این دستگاه و افراد نامطمئن به نظر می رسند. منطق افرادی که اساسا که قدر و درک درستی از ارزش سرمایه های اولیه قدرت در کشور را ندارند،اساس کار دیپلماتیک را به دادن امتیازات نقد به وعده های نسیه می گذارند، همچنان به منطق برجام و دستاوردهایش خوش بین هستند، برای بازی برد-برد در منطقه هم حاصلی برای ایران نخواهند آورد. به نظر می رسد که در وهله اول افرادی باید درباره سیاست جدید منطقه ای در ایران صلاحیت نظریه پردازی دارند که خود کارنامه درخشان و واقعی در پرونده های همچون عراق، یمن و لبنان و سوریه دارند و بعد حتی در مرحله اجرا در وزارت خارجه نیز باید شبیه ترین افراد به اینان در صحنه مذاکره باشند.

پنجم: پیروزی های منطقه ای ایران در افغانستان، لبنان، عراق، سوریه، یمن و ... چشم انداز چارچوب هژمون آینده منطقه را مشخص کرده است. هرچند در برخی کشورهای مذکور باید پیروزی ها تا موقیت های نهایی و کامل ادامه بیابد. با این وجود اشتیاق نشان دادن برای خرج کردن فوری این موفقیت ها در قالب دیپلماتیک، کمی عجولانه به نظر می رسد. زیرا به صورت طبیعی دیر نخواهد بود که دیگران صلح را از کشور پیروز گدایی خواهند کرد و آن موقع بهترین زمان برای طراحی های دیپلماتیک خواهد بود!  به عنوان نمونه ادامه صبر استراتژیک در پرونده یمن، امتیازات نقد بزرگتری را در آینده به دنبال خواهد داشت.

ششم: قوی ترشدن منطقه – منظور قوی ترشدن و متحد شدن کشورهای بزرگ جهان اسلام- به خودی خود یک آرمان خوب و بزرگ است. اما این مساله ابتدا از مسیر منطق ائتلاف ایران، عراق، سوریه، یمن(انصارالله)، لبنان(حزب الله) و سپس همسو دولت های کشورهای همچون، قطر، عمان، افغانستان و پاکستان و در نهایت همراه کردن حتی کشورهای چموش با این ائتلاف و منطق آن خواهد بود. اما اگر برخی فکر کنند اساس ائتلاف محور مقاوت در منطقه باید محل معامله برای بازی برد-برد منطقه قرار بگیرد، یعنی عملا این کار خرج کردن از سرمایه استراتژیک ایران است و با منطق هیچ دیپلماسی همخوانی ندارد و نتیجه آن نیز از الان مانند پرونده هسته ای – برباد دادن قدرت و ظرفیت‌های هسته‌ای- مشخص است.

هفتم: اما اصلی ترین نکته منطق امام خمینی(ره) در مواجه راهبردی ایشان با پرونده های منطقه ای است که بی شک مسیر پیروزی واقعی هم از همین مسیر خواهد بود و لاغیر. حتی اگر پیروزی های ظاهری هم غیر از این مسیر پیش بیایید قطعا کوتاه مدت خواهد بود و در طول اندک زمانی از هم خواهد پاشید. اما منطق امام (ره) آغاز استراتژی برد-برد با ملت های مسلمان منطقه بود نه حاکمان فاسد برخی کشورهای اسلامی. بیداری اسلامی و تحقق محتمل دوباره آن بزودی در منطقه یکی از دستاوردهای نقد این نگاه راهبردی تاکنون بوده است.

*مدیر مسئول جهان نيوز

منبع: جهان نيوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۰۶۱۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آمریکا: در حال مذاکره مستقیم با ایران نیستیم

«ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با خودداری از اظهارنظر درباره کانال های ارتباطی میان واشنگتن – تهران گفت: در حال مذاکره مستقیم با ایران درباره برجام نیستیم.

به گزارش ایرنا، «ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سه شنبه به وقت محلی در نشستی خبری در پاسخ به پرسشی درباره برخی گزارش ها درباره احیای مذاکرات رفع تحریم ها و مذاکرات مستقیم میان تهران – واشنگتن گفت: « من در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران اظهار نظر نمی‌کنم اما باید بگویم ما در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیستیم.»

پاتل در پاسخ به سوال دیگری درباره گزارش حقوق بشری وزارت خارجه آمریکا و وضعیت خبرنگاران و شبکه اینترنشنال گفت: نمی خواهم به هیچ بخش خاصی در گزارش حقوق بشر اشاره کنم.

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در عین حال با تکرار اتهامات ضد ایرانی واشنگتن مدعی شد: «اما همه می دانند که حکومت ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان تروریسم در جهان است. همزمان با این امر، حکومت ایران کاملا یک محیط آزاد و باز رسانه ای را نادیده می گیرد. شما در سه سال گذشته شاهد سرکوب شدید نهاد های رسانه، خبرنگاران و اهالی رسانه در ایران بوده اید. ما به انجام اقدامات برای مسوول ساختن حکومت ایران به دلیل نقض حقوق بشر و  خرابکارانه ادامه خواهیم داد.»

پیش از این، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با ایرنا درباره برخی ادعاها درخصوص مذاکرات مستقیم نمایندگان ایران و آمریکا گفت: هیچ مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نیست و تبادل پیام‌ها صرفا در چهارچوب تعریف شده در جریان می‌باشد.

وی تاکید کرد: مذاکرات رفع تحریم با کشورهای عضو برجام توسط علی باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته ای جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شود.

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز سوم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ درخصوص وضعیت مذاکرات رفع تحریمها گفت: جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق ملت، به ویژه در موضوع رفع تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران همواره از همه ظرفیت های دیپلماتیک خود استفاده کرده است.

او تصریح کرد: کسی که زیر میز دیپلماسی زد، نه جمهوری اسلامی ایران، بلکه آمریکا بود. شرکای آمریکا در توافق برجام هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و خلاء خروج غیر قانونی آمریکا از توافق برجام را جبران کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: لذا جمهوری اسلامی ایران مطابق خط مشی حکیمانه ای که مقام معظم رهبری تبیین و امر فرمودند، در مسیر بی اثر سازی تحریم ها حرکت کرده و در این مسیر توفیق های زیادی به دست آورده است.

کنعانی ادامه داد: موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه در حاشیه نشست‌های بین‌المللی و در دیدار با طرفهایی که در موضوع برجام و مذاکرات رفع تحریم های ظالمانه می‌توانند ایفای نقش کنند یا نقش تعریف شده و سازمانی دارند مطرح می شود، دیدگاه ها شنیده می شود و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد.

تارنمای محافظه کار واشنگتن فری بیکن فروردین ماه امسال  اعلام کرد: دولت جو بایدن معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌دهد در چارچوب برجام وارد همکاری‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی شود، تمدید نکرده است.

دولت بایدن اجازه داده است که مجموعه ای از معافیت های تحریمی که به ایران و روسیه اجازه می دهد،همکاری مشترک داشته باشند، منقضی شود اما به اجرای آن تحریم ها متعهد نمی شود.

واشنگتن آخرین بار آگوست ۲۰۲۳ این معافیت‌ها را تا ابتدای سال ۲۰۲۴ تمدید کرده بود و این معافیت‌ها اکنون منقضی شده‌اند.

«متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه درباره علت منقصی شدن این معافیت های تحریمی حرفی نزد اما به واشنگتن فری بیکن گفت که مقامات همچنان «در حال بررسی معافیت‌ها به عنوان بخشی از روند بررسی منظم هستند» و اظهارنظر عمومی پس از تصمیم‌گیری بعنوان بخشی از آن بررسی ارائه خواهد شد.

معافیت‌های تحریمی ایران در چارچوب برجام صادر می‌شود و دولت‌های آمریکا هر ۶ ماه موظف به تمدید آن بوده‌اند.

بر اساس متن برجام، کشورهای امضا کننده آن متعهد شده بودند که با ایران در حوزه‌ همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز از جمله در پروژه‌های رآکتور تحقیقاتی اراک و تاسیسات فردو همکاری کنند.

در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ این معافیت‌ها به دلیل خروج آمریکا از برجام لغو شد اما جو بایدن پس از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که این معافیت‌ها را صادر خواهد کرد.

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده و  سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.

دولت بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها موفق به بازگشت به برجام نشده است بلکه پی در پی به بهانه های برنامه دفاعی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از جمله موشکی بالستیک، پهپادی، هسته ای و حقوق بشر تحریم هایی را علیه ایران وضع کرده است.

tags # برجام ، آمریکا سایر اخبار آیا انسان می‌تواند در فضا تولید مثل کند؟ | رابطه جنسی و زایمان در فضا چگونه است؟ بعد از فضا چه چیزی وجود دارد، جهان کجا تمام می‌شود؟! (تصاویر) مرکز واقعی جهان کجا است؟ فضانوردان چگونه در فضا دستشویی می‌کنند؟ | سرنوشت مدفوع انسان در فضا چه می‌شود؟