راهکار مولوی به مسئولان عصبانی: جمله خشم از کبر خیزد از تکبر پاک شو

مولوی درباره ارتباط تکبر با خشم و راهکار دوری از این دو خصلت سخن می‌گوید. ۰۱ دی ۱۳۹۷ - ۰۱:۴۷ فرهنگی دین ، قرآن و اندیشه نظرات - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا از جمله خصلت‎هایی که ممکن است گریبانگیر افراد شود و زمینه را برای خطاهای بعدی فراهم کند، صفتی است که درست در مقابل تواضع و فروتنی قرار دارد که همان تکبر است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این خصلت به قدری ناپسند است که خداوند در آیات قرآن آن را به بدترین افراد نسبت داده که در رأس آنها ابلیس است.

خداوند متعال در سوره صاد آیه74 تکبر را یکی از عوامل عدم سجده ابلیس بر آدم(ع) معرفی می‌کند و می‎فرماید:  «إِلَّا إِبْلِیسَ اسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ؛ (همگان بر آدم سجده کردند) مگر ابلیس [که] تکبر کرد و از کافران شد.» در ادامه می‎فرماید: «قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِیَدَیَّ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعَالِینَ؛ فرمود اى ابلیس چه چیز تو را مانع شد که براى چیزى که به دستان قدرت خویش خلق کردم سجده آورى آیا تکبر کردی یا از [جمله] برترى‏جویانى.» و در آیات بعد می‎فرماید: «قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ؛ فرمود پس از آن [مقام] بیرون شو که تو رانده‏‎اى». بنابراین می‌توان گفت ریشه تمام بدی‌ها از تکبر بر می‌خیزد و باعث می‌شود انسان در گرداب گناهان دیگر فرو رود. امام علی(ع) در این باره فرمود: «الْحِرْصُ وَ الْکِبْرُ وَ الْحَسَدُ دَوَاعٍ إِلَی التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوبِ؛ حرص و تکبر و حسد سبب می‌شود که انسان در انواع گناهان فرو رود.» 

کسانی که در دنیا صاحب مقام و منسب می‌شوند بیش از سایرین در معرض تکبر قرار می‌گیرند؛ چرا که در وهله اول از آنجا که خود را دارای صلاحیت بیشتری نسبت به مردم می‌داند، تصور می‌کند همگان باید به او احترام بگذارند و تابع رفتارهای وی باشند. حال این رفتار چه صحیح و چه غلط و یا بر خلاف عُرف جامعه و قوانین آن باشد برای چنین فردی تفاوتی نمی‌کند. از این جهت زمانی که کاری بر خلاف میل شخص متکبر انجام شود، ادب و حیا را رها کرده و با خشم با اطرافیان و زیردستان برخورد می‌کند. لذا می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین تبعات "تکبر"، ابراز خشم نسبت به اطرافیان است. 

خصلتی که ابلیس را از «درگاه خدا» بیرون کرد

جالب اینکه این مسأله از نگاه شعرای وارسته ما همچون مولوی به دور نماند. وی در بخش‌هایی از غزلیات شمس با اشاره به ارتباط خشم و تکبر می‌گوید:

جمله خشم، از کبر خیزد از تکبر پاک شو  
گر نخواهی کبر را، رو بی‌تکبر خاک شو
خشم هرگز برنخیزد جز ز کبر و ما و من  
هر دو را چون نردبان زیر آر و بر افلاک شو
هر کجا تو خشم دیدی کبر را در خشم جو 
 گر خوشی با این دو مارت خود برو ضحاک شو
گر ز کبر و خشم بیزاری برو کنجی بخست 
 ور ز کبر و خشم دلشادی برو غمناک شو

اما پیامبر گرامی اسلام(ص) در روایتی ضمن بیان نشانه‌های پاک شدن انسان از خصلت تکبر، تلویحاً به راه درمان آن اشاره کرده و فرمودند: « ... کسی که پیراهنش را بدوزد و کفشش را وصله بزند و با خادمش هم غذا شود و خرید بازارش را خود انجام دهد، از تکبر خالی شده است؛ ... رَقَّعَ قَمیصَهُ وَ خَصَفَ نَعْلَهُ وَ وَاکَلَ خَادِمَهُ وَ حَمَلَ مِنْ سُوقِهِ فَقَدْ بَرِی ءَ مِنَ الْکِبْرِ».

در مقابل این خصلت، تواضع و فروتنی قرار دارد. فردی که در نهایت ادب و حیا و خضوع و خشوع در قبال همنوعان خود رفتار کند و هیچ گاه خود را در هر پست و مقامی بالاتر از دیگران نبیند، همواره مورد احترام اطرفیان و هوادارانش است. امام صادق(ع) درباره برخی مصادیق تواضع فرمودند: «إِنَّ مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ یَرْضَى الرَّجُلُ بِالْمَجْلِسِ دُونَ الْمَجْلِسِ وَ أَنْ یُسَلِّمَ عَلَى مَنْ یَلْقَى وَ أَنْ یَتْرُکَ الْمِرَاءَ وَ إِنْ کَانَ مُحِقّاً وَ لَا یُحِبَّ أَنْ یُحْمَدَ عَلَى التَّقْوَى؛ از تواضع است که انسان به پایین مجلس رضایت دهد، به هرکس بر مى‎خورد سلام کند، مجادله را رها کند اگر چه حق با او باشد و دوست نداشته باشد که او را به پرهیزکارى بستایند.» (بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 72، ص 465)

انتهای‌پیام/ 

R1392/P1439/S35,4,37/CT4 واژه های کاربردی مرتبط پیامبر اکرم (ص)| رسول اکرم

منبع: تسنیم

کلیدواژه: پیامبر اکرم ص رسول اکرم پیامبر اکرم ص رسول اکرم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۵۳۵۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ژاوی: مایه شرمساری است، خیلی عصبانی‌ام!

به گزارش "ورزش سه"، بارسلونا در بازی هفته سی و چهارم لالیگا به مصاف خیرونا رفت و با نتیجه 4-2 شکست خورد. بارسا علیرغم از دست دادن رتبه دوم، با این نتیجه قهرمانی زودهنگام رئال مادرید را مسجل کرد.

ژاوی هرناندز پس از شکست تیمش گفت:"توضیحی برای این شکست ندارم. ما روی مسابقه مسلط بودیم و آن را کنترل کرده بودیم. نتوانستیم گل سوم را بزنیم و سپس سه گل خوردیم."

ناراحتی از شکست؟

واقعاً مایه شرمساری است. ما خیلی خوب بازی می‌کردیم. در این مسابقه فقدان رقابت و بلوغ و همینطور خطاهای فردی را دیدیم که نباید در این سطح اتفاق بیفتد.

گفتگو با سرمربی حریف؟

میشل به من گفت که نمی‌توانست باور کند چطور در این بازی برنده شدند. باید این فصل را فراموش کنیم و فصل بعد دوباره تلاش کنیم.

گل‌های حریف؟

آن‌ها به خاطر اشتباهات ما در عرض دو دقیقه دو گل به ثمر رساندند. فصل گذشته اشتباهات فردی را کم کردیم اما در این فصل آن‌ها را دو برابر کردیم! امیدواریم 12 امتیاز باقیمانده را کسب کنیم.

ذهنیت تیم؟

ما در مورد ذهنیت تیم زیاد صحبت می‌کنیم تا سعی کنیم از این نوع اشتباهات اجتناب کنیم، اما این اشتباهات همچنان اتفاق می‌افتد. باید خیلی تغییر کنیم تا بتوانیم در فصل آینده دوباره رقابت کنیم. در هر وضعیت نامطلوبی، ما از نظر روانی دچار فروپاشی می‌شویم. این مسئله مربوط به بلوغ است.

واکنش شما به نتیجه؟

ما مسابقه‌ای را که کنترل کرده بودیم، باختیم. امروز آرام ماندن بسیار سخت است. بسیار ناراحت و عصبانی‌ام. 60 دقیقه اول خوب بودیم. واقعاً مایه شرمساری است. ما امروز دو روی یک سکه را زندگی کردیم. بازی درخشان تا دقیقه 60. بعد از دقیقه 60 هم مانند تمام فصل، اتفاقات قدیمی تکرار شد.