گنبد سلطانیه؛ نماد هنر و معماری ایرانی -اسلامی
تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۳۰۵۳۷۱
گنبد سلطانیه، بزرگترین گنبد آجری در دنیا و آرامگاه مسلم ایلخان اولجایتو است. این سازه یک مسجد بسیار زیباست که در جهان از دیدگاه معماری، طراحی داخلی و فضا شناخته شده است. این گنبد در ۳۰ کیلومتری شرق زنجان واقع شده است. بنای گنبد سلطانیه یک ساختمان هشت ظلعی است که هر ظلع آن ۸۰ متر است و هشت مناره در اطراف گنبد وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
معرفی گنبد سلطانیه، تاریخچه و معمای بنا
در آرامگاه باشکوه اولجایتو در سلطانیه مقیاس وسیعی از ویژگی‌های معماری درباری ایلخانی مشاهده می‌شود. ارغون این منطقه را در حدود صد و بیست کیلومتری غرب زنجان و بر سر راه تبریز، تابستان‌گاه کرد و اولجایتو هم پایتخت امپراتوری را بدانجا انتقال داد و نام سلطانیه را برای آن انتخاب کرد. سلطانیه همچون سایر شهر‌های ایران یک باروی بیرونی و یک ارگ درونی داشت. باروی بیرونی آن سی هزار گام بود؛ ارگ درونی آن را یک خندق، شانزده برج مستقل و یک پل کشویی و پهن که برای عبور پهلو به پهلو چهار است مناسب بود محافظت می‌کرد.
از مجتمع سلطانیه، تنها بقعه‌ی اولجایتو که اکنون به گنبد سلطانیه می‌شناسیمش باقی مانده و آن هم یک هشت ظلعی سترگ با قطر تقریبی ۳۸ متر و رو به شرق است. دیوار شمالی آن بیرون نشسته و به دیوار‌های جانبی متصل شده است و اتاق‌هایی سه گوش پدید آورده که پلکان‌هایی را تا طبقات فوقانی خود جای داده‌اند. در سمت جنوب یک تالار مستطیلی ۱۵ در ۲۰ متر به فضای هشت ضلعی مرکزی وصل شده که قطر آن ۲۵ متر است و در بالای آن گنبد مرتفع ۵۰ متری با ۸ مناره در پیرامون قرار گرفته است. اندرونی تالار هشت ضلعی، هشت خروجی قوسدار همراه با ایوانچه دارد. در بالای آن‌ها، در بخش بیرونی، زنجیره‌ای از بالاخانه‌ها مشرف بر دشت اطراف است و از دیوار‌های مسطح تا گنبد آبی آن برافراشته و آسمان نوعی تغییر ناگهانی در حس بصری پدید آورده است. طاقگان پیچیده بالاخانه، طرح دقیق احجام درهم تنیده را به کمال رسانده است.
اندرونی مرتفع این بنای با شکوه از بزرگترین فضا‌های پیوسته در سده‌های میانه است با هیبت نمای بیرونی شکوهمند آن، بیننده را به تحسین و شگفتی وامی‌دارد. شکوه و برازندگی و وقار فضایی گنبد سلطانیه، از توانمندی طراحانی حکایت میکند که توانسته‌اند اشتیاق و سلیقه سلطان را از برای جاودانگی، با لطف و پیچیدگی، متحقق سازند.
این سازه‌ی کهن ایرانی، قدیمی‌ترین گنبد دوپوسته در ایران است. گنبد آن آبی رنگ است که میان آبی آسمان قد علم کرده است. سقف داخلی اتاق‌ها با آجر‌های رنگی و گچبری تزئین شده و در دوسوی سقف، آیات قرآنی و نام‌های خداوند با دستخطی زیبا به صورت برجسته نوشته شده که همه‌ی این‌ها نشانه‌ی تسلیم ایرانیان به آخرین دین الهی در زمان ایلخانیان بوده است.
ساخت سازه‌ی گنبد، به دستور حاکم ایلخانی، اولجایتو، در سال ۱۳۰۲ آغاز شد و در سال ۱۳۱۲ به پایان رسید، یعنی به مدت ده سال ساخت این بنای با شکوه طول کشیده و اکنون آن را بزرگترین گنبد آجری جهان کرده است.
برخی مورخان گزارش کرده‌اند که سلطان محمد خدابنده، سازنده‌ی این گنبد بزرگ، آن را برای انتقال اجساد خاندان پیامبر (ص) بناکرده که منظور امام علی و امام حسین (ع) است. اما بعد از خوابی که دید این ایده را رها کرد.
گنبد سلطانیه، پس از گنبد سانتا مریا و هاجیا سوفیا، بزرگترین گنبد جهان است و سه بخش ورودی اصلی، مقبره و سردابه دارد. تزئین و ساختار این مقبره، در حقیقت نقطه عطفی در معماری آن دوران است که سبک جدیدی را در معماری دوران سلجوقی ایجاد میکند.
چرا گنبد سلطانیه ۸ منار دارد؟
همانطور که گفتیم این بنا یک ۸ ضلعی با ۸ ورودی است؛ و بر روی هر ورودی یک منار وجود دارد. در گذشته بر روی هر یک از این منار‌ها یک موذنه وجود داشت که اخبار و همچنین اذان را به طور همزمان در شهر پخش می‌کردند و اینگونه صوت در همه‌ی جهات پخش می‌شد. از جهت دیگر آن را به هشت در بهشت نیز توصیف کرده‌اند.
همچنین با توجه به قرینگی بنا، وجود این ۸ منار به استحکام بنا کمک می‌کرده و هنگام زلزله، با ریزش از آسیب به باقی بنا محافظت می‌کردند.
امکانات و بازدید از گنبد سلطانیه
در این بنای تاریخی تسهیلاتی جهت رفاه گردشگران فراهم شده است. از جمله سرویس بهداشتی. اما در محدوده‌ی گنبد پارکینگ وجود ندارد و لازم است خودرو را در خیابان قرار دهید.
هزینه‌ی بازدید از بنا ۳۰۰۰ تومان است و در بهار و تابستان از ساعت ۸ تا ۲۰ و در پائیز و زمستان از ۸ تا ۱۸ امکان بازدید وجود دارد. گنبد سلطانیه در شهر زنجان، شهر سلطانیه (میدان علامه حلی، بلوار علامه حلی) قرار دارد.
دقت داشته باشید که بازدید از این بنا برای کم توانان و ناتوانان امکان پذیر نیست چرا که تعداد ۱۱۰ پله دارد.
منبع: پارسینه
کلیدواژه: گردشگری زنجان گنبد سلطانیه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۳۰۵۳۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معماری آلبوم هویتی یک منطقه در تاریخ است + تصویر
امام جمعه بوشهر معماری، شهرسازی و بازآفرینی را آلبوم هویتی یک منطقه در تاریخ دانست و گفت: بافت تاریخی بوشهر یک آلبوم از تاریخ باشکوه این سرزمین محسوب می‌شود. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بوشهر، آیت‌الله غلامعلی صفایی بوشهری ظهر امروز در هفتمین اجلاس مجمع رؤسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری شوراهای اسلامی کشور با اشاره به اهمیت توجه به معماری و شهرسازی، اظهار داشت: شهرسازی و معماری در حرکت تاریخ، نشان از ابعاد مختلفی از درجه تمدن هر جغرافیا و منطقه زیستی دارد.
نماینده ولی‌فقیه در استان بوشهر بازآفرینی سازه‌های زیستی را در تمدن‌ها و ادوار مختلف تاریخی را متمایز دانست و بیان کرد:
در هر زیست‌بوم معماری و شهرسازی و بازآفرینی سازه‌های زیستی نشان از درجه دانش، هوشمندی، توان مهندسی و تشخیص قوی در عرصه جامعه‌شناسی و روانشناسی آن جامعه دارد.
رئیس شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر معماری، شهرسازی و بازآفرینی را آلبوم هویتی یک منطقه در تاریخ دانست و تصریح کرد: این مهم نشان از درجه دانش مدیران و مردم آن منطقه دارد.
امام جمعه بوشهر با تشریح جایگاه تاریخی و تمدنی بوشهر در عرصه‌های مختلف به ویژه معماری شهرسازی خاطرنشان کرد: بافت تاریخی بوشهر از معماری بسیار ارزشمند برخوردار است و به عنوان یکی از معماری‌های منحصربه‌فرد جنوب کشور است.
وی معماری بافت تاریخی بوشهر را به‌عنوان هویت این شهر و شناسنامه تاریخی ایران زمین دانست و اضافه کرد: بافت تاریخی بوشهر یک آلبوم از تاریخ باشکوه این سرزمین محسوب می‌شود.
صفایی بوشهری با اشاره به اهمیت برگزاری همایش مجمع رؤسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری شوراهای اسلامی افزود: این همایش بسیار مهم است و می‌تواند در یک فرآیند دانش‌بنیان و فوق‌العاده جامع به بسیاری از چالش‌ها و مشکلاتی که در روند زندگی انسان ایجاد می‌شود پاسخ مثبت دهد و چالش را حل کند.
127 هزار عضو شوراهای اسلامی سراسر کشور
رئیس شورای اسلامی استان بوشهر، شوراهای شهرها و روستاها را نقطه عطف در تاریخ سیاسی ایران دانست و بیان کرد: شوراهای اسلامی شهرها و روستاها در تحقق مردم سالاری دینی و تمرکززدایی نقش بسیار دارند.
عبدالخالق برزگرزاده 127 هزار عضو شوراهای اسلامی سراسر کشور را مورد اشاره قرار داد و افزود: شوراهای شهر و روستا در کشور با 127 هزار عضو به عنوان نمایندگان مردم فعالیت‌های چشمگیری در حوزه فرهنگی اجتماعی و عمرانی دارند.
وی شوراهای اسلامی شهر و روستا را پل ارتباطی مهمی بین مردم و مسئولین دانست و تصریح کرد: باتوجه به اینکه شوراهای اسلامی به‌عنوان یک نهاد مدنی و برخاسته از بطن جامعه پل ارتباطی مهمی بین مردم و مسئولین محسوب شده انتظار می‌رود بنابر تأکیدات مقام معظم رهبری مسئولان نیز پاسخگویی شایسته برای شوراهای مناطق خود باشند.
رئیس شورای اسلامی استان بوشهر، با بیان اینکه در دوره ششم شوراهای اسلامی تعامل و همدلی خوبی بین مسئولان کشوری و استانی برقرار است گفت: اعضای شوراهای اسلامی در راستای تحقق شعار سال باید زمینه حضور گسترده مردم در تولید را مهیا و زبان گویای مردم در ادارات و سازمان‌ها باشند.
برزگرزاده اضافه کرد: دعوت از مردم برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف، ایجاد تعاونی با سرمایه‌های اندک مردم در تولید، حذف بروکراسی‌های اداری برای استقبال مردم در تولید در دستور کار همگان به ویژه مسئولان قرار باید بگیرد.
شوراهای اسلامی شهر و روستا از مردم و برای مردم است
رئیس مجمع رؤسای کمیسیون شهرسازی کلان‌شهر‌ها و مراکز استان‌های کشور هم بیان کرد: در ساختار قانون اساسی به‌گونه‌ای پیش‌بینی شده که کار مردم و تصمیمات محلی، در یک نظام مشارکتی و در یک نظام بر پایه حضور مردم توسط منتخبان اتفاق بیفتد.
مهدی عباسی با بیان اینکه شوراهای اسلامی شهر و روستا از مردم و برای مردم است و در ارتباط با مردم معنای واقعی خود را پیدا میکند، افزود: خوشبختانه شاهد این بودیم که رؤسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری و معاونان در کنار هم تبدیل به یک مجموعه منسجم و هم‌فکر و هم‌سو شدند که این ارتباط و این سطح انسجام و آشنایی از فعالیت و تجربیات یکایک افراد، برای مردم پرثمر خواهد بود.
در پایان این آیین از شوراهای اسلامی برتر استان بوشهر تجلیل شد.
انتهاذی پیام/190
گل دیدنی عیسی آل کثیر به آلومینیوم (آلومینیوم اراک 0-2 پرسپولیس)