پنجمین پایتخت کتاب ایران کجاست؟

به گزارش جهان نيوز، از نخستین دوره تا پایان دوره چهارم در سال ۱۳۹۶ قریب ۴۰۰ شهر ایران در رقابت انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران شرکت کردند و انتظار می‌رود در این دوره نیز دست کم دویست شهر از مناطق مختلف کشور در این رویداد سراسری ترویج کتابخوانی مشارکت کنند.

در این گزارش در گفتگو با فعالان و مسئولان کتابخوانی و مروری بر فعالیت‌های‌ شهرهای یزد، دزفول و مهاباد از نامزدهای کسب عنوان پایتخت کتاب و شهر کاشان چهارمین پایتخت کتاب ایران وضعیت کتابخوانی در شهرهای ایران را بررسی کردیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این برنامه‌ها به همت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود.

آشغال بده کتاب بگیر !
کاشان، زمستان امسال فصل پایانی پایتختی یک ساله کتاب را سپری می‌کند؛ اما مسئولان و مردم این شهر با راه‌اندازی دبیرخانه دائمی پایتخت کتاب ایران تصمیم دارند فارغ از  این عنوان فعالیت‌های‌شان در ترویج کتابخوانی را دنبال کنند و فعالیت‌های متعدد اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی و هنری را با محوریت کتاب در فضاهای مختلف شهری و آموزشی و فرهنگی دنبال کنند. یکی از اقدام‌های ابتکاری خلاقانه و پیوند محیط زیست با کتاب اجرای طرح «پسماند بازیافتی بده بن کتاب بگیر» بود. بر اساس این ایده که با کمک شهرداری و فعالان زیست محیطی در شهر ِ کاشان اجرا شده است؛ به شهروندانی که پسماندهای خشک عمدتا کاغذ باطله، کتاب‌های مندرس و دیگر اقلام کاغذی را با مراکز دریافت پسماند بدهند بن کتاب دریافت می‌کنند  و به گفته سعید ابریشمی‌راد شهردار کاشان با هم‌آهنگی‌ها انجام شده با مراکز آموزشی اعم از دبیرستان‌ها و مدارس به ازاء هر دو کیلو کاغذ باطله و کتاب مندرس تا سقف دو هزار تومان بن کتاب در اختیار افراد قرار می‌گیرد. این طرح با اقبال خوب شهروندان کاشانی خاصه نوجوان‌های این چهارمین پایتخت کتاب ایران همراه شده است.

فعالان فرهنگی این شهر اعم از مسئولان شهری و فرهنگی و مردم و تشکل‌های مردم‌نهاد و اقامتگاه‌های گردشگری  و هتل‌ها و... با چهل برنامه و فعالیت کتابخوانی در حوزه‌های گوناگون اسفندماه سال گذشته موفق به کسب عنوان پایتختی کتاب شدند و  عمده برنامه‌های کوتاه مدت انجام شده است و همچنین فعالیت‌های میان‌مدت و بلند مدت در زمینه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی  و گردشگری با محوریت کتابخوانی نیز در دست اجراست. از دیگر برنامه‌ها و فعالیت‌های ترویج کتابخوانی در این شهر می‌توان به برگزاری «جشنواره کتاب کودک و نوجوان» به همت هتل‌ها و مراکز خدمات اقامتی گردشگری در شهر ِ تاریخی کاشان اشاره کرد. این جشنواره با محوریت «آب» و بحران‌ها و چالش‌های ناشی از خشکسالی به محوریت کتاب رقم خورد و کتاب‌های برگیزده یک دهه گذشته با موضوع آب در گروه‌های سنی کودک و نوجوان داوری و آثار برگزیده انتخاب و معرفی شدند و همچنین از طرح‌ها و ایده‌های نوشتاری و تصویری نوجوان‌ها با موضوع بحران آب حمایت شد؛ آبان‌ماه گذشته مراسم پایانی «جشنواره کتاب کودک و نوجوان» برگزار و نوجوان‌های برگزیده این جشنواره معرفی شدند، انتظار می‌رود تا نمایشگاه کتاب سال آینده آثار  خلق شده توسط نویسندگان و تصویرگرهای نوجوان با موضوع آب در  پنج مجلد چاپ و عرضه شود.

گذرهای فرهنگ و هنر در بافت‌های تاریخی کاشان
علاوه بر اجرای ده‌ها برنامه متعدد کتاب‌خوانی، رونمایی کتاب، تشکیل باشگاه‌های کتابخوانی و ... برای جلب مشارکت‌های مردمی در عرصه کتابخوانی، با توجه به جاذبه‌های تاریخی شهر کاشان به همت فعالان فرهنگی بخش خصوصی و نهادهای شهری و فرهنگی، گذر فرهنگ در این شهر نیز راه‌اندازی شده است و فعالان هنرهای سنتی و دستی و هم‌چنین زیرساخت‌های فعالیت‌های فرهنگی اعم از کافه‌کتاب، سالن نمایش و ... نیز در این فضاهای ایجاد شده است. هدف از اراه‌اندازی این گذرها، بهره‌گیری ظرفیت مکان‌های تاریخی - میراثی، اوقافی و... برای گسترش مکان‌ها و زیرساخت‌های فرهنگی - هنری، است تا برای راه‌اندازی روز بازارهای فرهنگ و هنر، همچنین دیگر فضاهای اجتماعی – فرهنگی اعم از کافه، پلاتو تئاتر، کتابفروشی و... مورد بهره‌برداری قرار گیرد و برای نخستین‌بار در چهارمین پایتخت کتاب ایران سه گذر فرهنگی آب انبار خان، گذر باب ولی و گذر درب باغ طراحی شده است که   بخش وسیعی از بافت تاریخی کاشان را در بر می‌گیرند.در این طرح کتاب‌فروشی، گالری، سالن‌های کوچک نمایش فیلم، تماشاخانه‌های خصوصی، پلاتوهای تئاتر، کارگاه، فروشگاه‌های لوازم هنری، آموزشگاه‌های هنری، کارگاه و فروشگاه طراحی مدو لباس ایرانی،  موزه‌های خصوصی مربوط به فرهنگ و هنر، کافه موزه‌های فرهنگی و هنری، فعالیت‌های نوپای فرهنگی و هنری و  …. از جمله  کسب و کارهای مورد حمایت است.

تلفیق کتابخوانی و فعالیت‌های اجتماعی در یزد
یزد، در دوره پیشین  با اختلافی اندک رقابت کسب عنوان پایتختی را به کاشان باخت، اما یزدی‌ها ناامید نشدند و پیگیرتر از قبل فعالیت‌ها و برنامه‌های‌شان را برای گسترش و ترویج فعالیت‌های فرهنگی با محوریت کتاب پی گرفتند و مصممم هستند، پنجمین پایتخت کتاب ایران باشند. در این شهر ا محوریت کتاب، فعالیت‌های اجتماعی متعددی صورت  گرفت. از جمله طرح «سفیران دانایی» با هدف این طرح افزایش همدلی و کاهش تضادهای فرهنگی ناشی از حضور مهاجران خارجی و کارگران غیر بومی برگزاری جلسه‌های مشترک همخوانی کتاب است. همچنین در ادامه این فعالیت‌های طرح «فرشته کتابخوان» برنامه‌ریزی و اجرا شده است. طرح  «فرشته کتابخوان» با هدف ایجاد انگیزه و تقویت فرهنگ مطالعه و پژوهش در دانش آموزان، تقویت راه های اندیشیدن و تفکر خلاق ، تقویت مهارت زبان آموزی، درک مطلب و بالارفتن قدرت نگارش ، توجه به نقش الگویی معلمان دوره ابتدایی و به روز کردن اطلاعات آنان توسعه فرهنگ پژوهش در بین دانش آموزان انجام شده است. طرح و برنامه دیگر  «موسیقی کتاب» است  که یک گروه موسیقی بر اساس اشعار کتاب که در دوره اول، کتاب «فرشته‌ای از آسمون» انتخاب شده است، کل کتاب را که داستانی منظوم است به شکل آواز و موسیقی اجرا کردند.

نحوه استفاده مخاطب‌ها به این شکل است که کودکان و نوجوانان در محل ورودی سالن یک جلد از کتاب مورد نظر را خریداری کرده و خواننده گروه موسیقی در حین اجرای برنامه، به خوانش کتاب به صورت شعر و موسیقی می پردازد. در همین زمینه  همچنین می‌توان به طرح‌های «کاروان دانایی» (گردهم‌آیی‌ها بچه‌های درگیر آسیب‌های اجتماعی با محوریت کتاب)، « لیگ هُپ هُپ کتاب»  (تلفیقی  از بازی محلی و کتابخوانی)، کتابخوانی دسته جمعی (همکاری مشترک کارکنارن شهرداری یزد و اداره میراث فرهنگی است که گردهم‌آیی‌های کتابخوانی در امکان تاریخی یزد برگزار می‌شود)، «پازل دانایی» (ایده‌ای برای جلب مشارکت واحدهای صنفی و فروشگاهی زنجیره‌ای است.) «یزد شهر جهانی، هزار باشگاه دانایی» (راه‌ اندازی یک هزار باشگاه کتابخوانی در استان یزد با مشارکت بیش از دوازده هزار کودک و نوجوان)، ایده «یک داستان تازه، یک استکان چای تازه»، (بر اساس این طرح کارکنان ادارات استان هر روز از ساعت هشت صبح گرد هم می‌آیند و به مدت ۱۵ دقیقه به مطالعه کتاب می‌پردازند.) برنامه «اتوبوس کتاب» (از طرح‌های پایتخت کتاب در یزد است و این اتوبوس بصورت کتابفروشی سیار در محلات ومناطق مختلف شهر فعالیت می‌کند.)

پیوند درخت‌ها و کتاب‌ها درمهاباد
مهاباد شهر غربی ایران  در استان آذربایجان غربی و ذزفول در استان خوزستان هم دو شهر دیگر  از بیست شهر نامزد کسب عنوان پایتختی کتاب ایران در دوره پیشین بودند و  تلاش دارند با استمرار فعالیت‌های فرهنگی و ترویج کتابخوانی  پایتخت کتاب ایران شوند. قادر مرادی  مسئول فرهنک و ارشاد اسلامی شهرستان  مهاباد در روایت ِ فعالیت‌های فرهنگی و ترویج کتابخوانی  در این شهرستان از بیش از چهل و پنج برنامه متعدد یاد می‌کند. در مهاباد، طرح «بخوان و ببخش» اجراء می‌شود، آدم‌های اهداء کننده کتاب یا متقاضی کتاب اهدایی هم‌دیگر را در مجامع فرهنگی شهر پیدا می‌کنند و در روزهای خاصی از هفته قراری مقرر می‌کنند و از کتاب‌هایی که خواندند می‌گویند و به دیگران هدیه می‌کنند و  کتاب دیگری  را هدیه می‌گیرند. این ایده با اقبال ِ خوب اهالی مهاباد مواجهه شده است. ایده‌ای که از دل فعالیت تشکل‌های مردم‌نهاد بیرون آمده است و الان در تمامی شهر گسترده است. اهداء کتاب به مناطق روستایی دور افتاده و کم‌تر برخوردار از دیگر فعالیت‌های این اجتماع ِ دوستدار کتاب است.

بیش از ۵۰ باشگاه کتابخوانی در این شهر فعال است و قریب هفتصد نوجوان در این باشگاه‌های کتابخوانی گرم به خواندن و آموختن و ترویج کتابخوانی هستند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با همکاری بخش غیردولتی و خیران پا پیش گذاشتند و مدارس روستایی را به کتاب‌خانه‌ مجهز کردند و الان بیش از ده‌ها مدرسه  روستایی در مناطق مختلف روستایی این شهرستان صاحب کتابخانه شدند. از آن جمله روستاهای لج، داشخانه و قیقاش که در ادوار پیشین جشنواره روستاهای دوستدار کتاب نیز حضور خوب و پرشوری در این رقابت داشتند. انجمن سبزاندیشان مهاباد جمعیتی با محوریت صیانت از طبیعت این منطقه زیبای ایران هم به پویش کتابخوانی در شهرستان مهاباد پیوسته است و در تعاملی موثر با جمیعت‌های دوستدار کتاب در این شهر، هم به کار ِ کتابخوانی و ترویج آن و هم صیانت از محیط زیست مشغول هستند. برگزای همایش‌های متعدد ادبی، شعرخوانی و داستان‌خوانی، حمایت از فعالیت انجمن‌های ادبی و هنری در شهرستان، هم‌چنین رونمایی از سیو پنج عنوان کتاب از دیگر فعالیت‌های فرهنگی و کتابخوانی مهابادی‌هاست. مجموعه این اقدام‌ها و پویش‌ها آشکارا به تحرک فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در این شهرستان ایران کمک کرده است؛ موضوعی که قادر مرادی آن را تایید می‌کند. 

دزفولی‌های چراغ خاموش با برنامه‌های متنوع 
همچنین دزفولی‌ها هم بیکار ننشستند، برای‌شان مهم است به نمایندگی از استان خوزستان و همه اهالی جنوب پایتخت کتاب ایران شوند و پس از بوشهر که نخستین پایتخت کتاب ایران در جنوب بودند؛ آن‌ها دومین شهر باشند که چنین افتخاری را کسب می‌کنند. نادر سعادتی‌فر  مسئول فرهنگ و ارشاد اسلامی دزفول، بیش‌ از نهادهای دولتی و شهری برای کسب عنوان پایتختی کتاب چشم امیدش به اهالی دزفول خاصه جوان‌های آن است.  این شهر نیز قریب چهل برنامه و فعالیت کتابخوانی را از آغاز سال طرح ریزی و اجرا کرده است و مستندات آن نیز برای شرکت در پنجمین دوره جشنواره پایتخت کتاب ایران به دبیرخانه مرکزی ارسال کرده است. تنوع برنامه‌ها و گستره متعدد فعالیت‌های از عمده ویژگی‌های برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و کتابخوانی درفولی‌هاست. برگزاری جلسه‌های معتدد ادبی و هنری، شب‌های شعر و  داستان، نشست‌های حافط‌خوانی و شاهنامه‌خوانی و رونمایی از کتاب و همچنین نمایشگاه‌های کتاب بخشی از برنامه‌های دوستداران کتاب در دزفول است. همچنین در این شهر نیز  شصت باشگاه کتابخوانی به‌طور جدی فعالیت می‌کند و بخش عمده‌ای از ایده‌های ابتکاری کتابخوانی هم از دل همین باشگاه‌ها در می‌آید و مقام مسئول این شهر برای این‌که فعلا در مرحله رقابت دست‌شان رو نشود و ایده‌های‌شان لو نرود ترجیح می‌دهد درباره آن حرف نزند. کمتر از سه ماه دیگر جشن پایانی پنجمین دوره برنامه انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران برگزار می‌شود، تا آن موقع باید منتظر ماند تا دید که پنجمین پایتخت کتاب ایران کجا خواهد بود!

منبع:مهر

منبع: جهان نيوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۷۰۰۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داغ شدن زمزمه‌های ورود اژدهای سرخ برای مهار ایران؛ اهرم فشار پکن کجاست؟

واشنگتن خواهان مهار پکن در تهران است، اما کارشناسان می‌گویند این موضوع به این سادگی‌ها هم نیست.

نشریه فارن پالیسی در مقاله‌ای با عنوان «چین واقعاً چقدر بر ایران اهرم دارد؟» نوشت: حتی قبل از اینکه ایران صدها هواپیما بدون سرنشین و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کند، مقامات آمریکایی از چین خواسته بودند تا از نفوذ خود برای متقاعد کردن تهران برای مهار اقدامات تحریک‌آمیز خود و گروه‌های مقاومت در سراسر خاورمیانه استفاده کند.

حمله انتقام جویانه ایران که اولین حمله مستقیم این کشور به خاک اسرائیل بود، ایالات متحده را به استفاده بیشتر از اهرم بالقوه پکن در خاورمیانه ترغیب کرده است. چین مدت‌هاست که بزرگترین شریک تجاری ایران است و مقامات ارشد ایالات متحده از جمله رئیس جمهور جو بایدن، به طور علنی از پکن خواسته‌اند تا به کنترل تهران کمک کند، به ویژه در حالی که ماه‌ها حملات گروه انصارالله در دریای سرخ که توسط ایران تشویق می‌شوند، حمل و نقل جهانی را مختل کرده است. جان آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گفت: «حدود یک سوم از کل تجارت ایران با چین شکل می‌گیرد و این کشور به یک محافظ مهم برای منافع ایران در شورای امنیت تبدیل شده است. به نظر من چین تنها کشوری است که بیشترین توانایی را برای نفوذ بر ایران دارد، اگر بخواهد.»

با افزایش تنش بین اسرائیل و ایران، قانونگذاران آمریکا فشار را بیشتر می‌کنند. در تازه‌ترین اقدام، مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت قریب به اتفاق قانون تحریم‌های انرژی ایران و چین را تصویب کرد. این قانون برای هدف قرار دادن شرکت‌های چینی که نفت خام ایران را خریداری می‌کنند و در نتیجه پول را به اقتصاد ایران پمپاژ می‌کنند، طراحی شده است. این لایحه برای تصویب نهایی به سنا منتقل شده است.

جاش گوتهایمر، نماینده دموکرات کنگره گفت: «در حالی که ما اینجا هستیم، ایران از تجارت نفتی خود با چین برای آوردن درآمد ۱۵۰ میلیون دلاری در روز استفاده می‌کند. چین با واردات میلیون‌ها بشکه نفت در روز، ایران را در تجارت نگه می‌دارد و بودجه‌های مهمی را برای برنامه‌هایی چون توسعه موشکی و تسلیحات هسته‌ای فراهم می‌کند.

اگرچه ایالات متحده به طور فزاینده‌ای به دنبال چین برای تحت تأثیر قرار دادن ایران است، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که این موضوع به این سادگی‌ها نیست.

کمتر کشوری به اندازه چین با ایران روابط اقتصادی قابل توجهی دارد. چین برای بیش از یک دهه بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است، یک رابطه طولانی مدت که عمدتا حول محور تجارت نفت بوده است. بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، شرکت‌های چینی واردات نفت ایران را بیش از سه برابر کردند و فروش را به بالاترین حد در ۱۰ سال اخیر رساندند.

اما روابط اقتصادی آن‌ها به لحاظ نفوذ نابرابر است. به عنوان مثال، سال گذشته بیش از ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران به چین بوده است. با این حال، چین تامین‌کنندگان بسیار دیگری فراتر از ایران دارد و عرضه تهران تنها ۱۰ درصد از کل واردات چین را تشکیل می‌دهد.

پاتریشیا کیم، یکی از همکاران موسسه بروکینگز، به فارین پالیسی گفت: پکن به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری و حامی قدرت بزرگ ایران، از کانال‌های ارتباطی ممتاز با تهران برخوردار است و بدون شک نفوذ بیشتری بر این کشور نسبت به ایالات متحده یا متحدانش دارد.

او افزود: «اگر رهبران چین تصمیم بگیرند رویکرد مداخله جویانه‌تری اتخاذ کنند، سخت است بگوییم که پکن چقدر می‌تواند تهران را مهار کند.»

ویلیام فیگوروآ، کارشناس روابط چین و ایران در دانشگاه گرونینگن هلند، گفت: در حالی که چین از نظر فروش و تجارت نفت دارای اهرمی است، استفاده از این اهرم هم از نظر سیاسی و هم از نظر لجستیکی چالش برانگیز است.

به عنوان مثال، پالایشگاه‌های خصوصی چین که در بازار سیاه فعالیت می‌کنند، به طور غیرقانونی بیشتر نفت ایران را خریداری می‌کنند، نه پالایشگاه‌های دولتی. او گفت که این پالایشگاه‌های خصوصی «به‌شدت دشوار است که کنترل شوند» و کنترل مستقیم واردات نفت ایران از چین را برای پکن چالش‌برانگیز می‌کند.

مقیاس سرمایه‌گذاری چینی‌ها در ایران که عمدتاً توسط شرکت‌های خصوصی هدایت می‌شود، همچنان یک موضوع آزاردهنده در روابط بین دو کشور است. فیگوئروا گفت که چین به طور مزمن در ایران سرمایه‌گذاری ناکافی کرده است، که شکایت‌هایی را از سوی تهران برانگیخته و بر تمایل آن‌ها برای تن دادن به فشار چین تأثیر می‌گذارد.