چهدورانی کباب جای آبگوشت را گرفت؟
تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۷۹۸۲۲
خبرگزاری تسنیم: در فرهنگ معین آبگوشت اینگونه تعریف شده است: از غذاهای اصیل ایرانی است، خوراکی رقیق که از پختن گوشت و پیاز و سیبزمینی و حبوبات درست میشود که در دو مرحله میخورند؛ اول آب آن را با تکههای نان مخلوط نموده، میخورند (ترید) و بقیه مواد را کاملاً کوبیده با نان و چاشنی مانند ترشی و سبزی خوردن میل میکنند (گوشتکوبیده).
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در این رابطه محسن کریمی ــ دانشجوی دکترای باستانشناسی و معاون میراث فرهنگی استان مرکزی نوشت: قدیمیترین سندی که در آن به آبگوشت اشاره شده، دیوان اطعمه نوشته مولانا جمال الدین ابواسحاق حلاج اطعمه شیرازی از شاعران و نویسندگان طنزپرداز و نقیضهسرای سده نهم هجری است. او در دیوان خود درباره وصف غذاهای ایرانی مطالبی آورده است و درباره آبگوشت این اشعار را بیان میکند: «گر آبگوشت که من پختهام، به خسته دهند خورد به روز سیم، پاچه، چون شکر، رنجور» و در جایی دیگر میگوید: چو آبگوشت به دوش افکند سجاده نان به گردنش کنم از دانه نخود، تسبیح.
برخی تاریخچه آبگوشت را منسوب به شیوه کوچنشینی و دامپروری قدیم ایرانیان میدانند. اما بسیاری نیز معتقدند آبگوشت بعد از یکجانشینی بشر، ساخت ظروف سفالی و سنگی و البته ساخت کهنشهرها رواج پیدا کرده است. چنانکه همگان آگاه هستند آبگوشت خوراکی اصیل، لذیذ و البته با خاصیت است که متأسفانه این روزها نهتنها بین سفرههای ما بلکه بهعنوان یک غذای اصیل ایرانی جایگاه کوچکی دارد که معمولاً اکثر افراد برای معرفی غذاهای ایرانی کباب را انتخاب میکنند.
همچنین سامی زبیده بهعنوان انسانشناسی که در مقوله خوراک و فرهنگ مطالعاتی دارد آبگوشت را از غذاهای منحصربهفرد ایرانی میداند که ترکیبی بینظیر از گوشت و حبوبات، لیمو و چاشنیهای دیگر است که با ترید کردن در آن خورده میشود و مابقی مصالح آن را بهصورت خمیری کوفتهمانند در میآورند.
ژان شاردن جهانگردی فرانسوی است که اواخر دوره صفوی از ایران بازدید کرده و غذایی شبیه آبگوشت امروزی را غذای غالب ایرانیان توصیف کرده است. او درباره این خوراک چنین میگوید: «غذای عمومی ایرانیان غذایی است از گوشت، سبزی و نخود پختهشده که آن را قبل از پلو سر سفره میآوردهاند». این جملات را علاوه بر شاردن، یاکوب پولاک پزشک و جهانگردی که در دوره قاجار از ایران بازدید کرده، و طعم آبگوشت ایرانی را چشیده است، آورده: گوشت را در آب میپزند و نخود در آن میریزند؛ به آن نخودآب یا آبگوشت میگویند. آن را با قسمتی از گوشت سر سفره میآورند.
از معروفترین انواع آبگوشت میتوان به آبگوشت ساده، آبگوشت بزباش، آبگوشت میوه، آبگوشت لیمو، آبگوشت برنج، آبگوشت قوره و آبگوشت بامیه اشاره کرد. این غذاهای سنتی ایرانی است بهویژه در استان مرکزی از دیرباز مورد پخت و تناول قرار گرفته و در شهر اراک و اطراف آن با نام دگوله شناخته میشده است. اگرچه انواع گوناگونی از این غذا پخته میشود، اما آبگوشت دو (دوغ)دار آن در سنجان اراک شهرت فراوانی دارد.
این نوع آبگوشت با آبگوشت معمول متفاوت است بهطوری که کشک سابیده و چغندر از ضروریترین مواد اولیه پخت آن محسوب میشود. آبگوشت دودار سنجان غذایی است لذیذ که عمدتاً از گوشت گوسفند و نخود پخته میشود. اما آنچه این نوع آبگوشت را لذیذ و منحصر به فرد میکند اضافه کردن کشک سابیدهشده پس از پختن آن است. این نوع آبگوشت بههمراه نعناع داغ و گل زرده سرو میشود و نوشیدنی همراه آن نیز شربت زعفران است. چغندر قند و لبو همزمان با این نوع آبگوشت نیز پخته میشود و همزمان با سرو نخود کوبیده و با گوشت خورده میشود.
آبگوشت در ادبیات و فرهنگ مردم
در ادبیات مردم، از دیزی و آبگوشت بیشتر از دیگر غذاهای ایرانی میتوان اسمی پیدا کرد؛ ضربالمثلهایی مثل: در دیزی باز است، حیای گربه کجاست؟ (حد خود را نگه داشتن)، آب دیزی را زیاد کردن (چیزی بر ماحضر افزودن)، پسرخاله دستهدیزی کسی شدن (خود را به کسی چسباندن)، دیزی از کار در آمدن (مجرب و ماهر بودن)، دیزی پشت سر کسی شکستن (آرزوی بازنگشتن کسی را داشتن) و… اینها نشانههایی بر همهگیر بودن و نفوذ این غذا میان ایرانیان است، چراکه در شرایط تاریخی که کتاب و دستنوشته بهراحتی از بین میرفته، یکی از بهترین منابع برای پژوهش درباره زندگی روزمره مردم، همین فرهنگ ضربالمثلها است.
منبع: فردا
کلیدواژه: آبگوشت ایرانی کباب گوشت کوبیده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۷۹۸۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تامین گوشت گرم در استان یزد
شفیعی سرپرست مدیریت توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی استان یزد با اشاره به برنامه ریزی برای تامین گوشت در استان یزد، گفت: گوشت گرم و منجمد وارداتی امسال طی دو مرحله در استان توزبع شده است و در همین هفته هم گوشت گرم وارداتی وارد استان میشود.
وی ادامه داد: گوشت منجمد گوسفندی هم به میزان ۲۰ تن در این مرحله در شهرستانها در حال توزیع است.
شفیعی گفت: برنامههای مختلفی در سازمان جهاد کشاورزی برای ساماندهی بازار گوشت در برنامه داریم و افزایش ظرفیت دامی استان، راه اندازی واحدهای راکد و نیمه فعال و افزایش ظرفیت مراتع از جمله این برنامهها است.
وی ادامه داد:قیمت مصوب گوشت گرم گوسفندی هر کیلو ۵۸۰ هزار تومان است و فروش بیشتر از این قیمت تخلف محسوب میشود.
سرپرست مدیریت توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی استان یزد، ادامه داد:با هر گونه تخلف و گران فروشی برخورد و پرونده متخلفان به تعزیرات حکومتی ارجاع داده میشود.
البته بررسی میدانی خبرنگار خبرگزاری صداوسیما حاکی از این است که قیمت مصوب گوشت گرم گوسفندی در بازار رعایت نمیشود و این امر موجب گلایه مندی مردم شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان یزد یزد