تأثیر رژیم غذایی در بروز سرطان/ کباب سرطان زاست؟/چرا الکل سرطانزاست؟
تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۵۲۲۸۳۶
به گزارش ایسکانیوز، دکتر احسان حجازی ، متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی در سرطانها با اشاره به انواع سرطان شامل تومورهای بدخیم یا خوش خیم،گفت: تومور خوش خیم معمولاً در محدوده خود باقی مانده و به بافتهای مجاور سرایت نمیکند، در حالی که تومور بدخیم تهاجمی بوده و به اندامهای مجاور حمله کرده و ممکن است از طریق سیستم گردش خون یا سیستم لنفاوی به اندامهای دیگر متاستاز کند و به همین دلیل خطرناکتر و کشندهتر هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
عوامل محیطی؛ عامل بروز ۹۰ درصد سرطانها
وی با بیان اینکه عوامل محیطی عامل بروز ۹۰ درصد سرطانها هستند، گفت: برخلاف تصور عموم عوامل محیطی در ایجاد سرطان بسیار مؤثرند؛ به طوری که حتی تا ۹۰ درصد علل سرطان، عوامل محیطی تعریف شده و ژنتیک تنها ۱۰ درصد موارد سرطان در بزرگسالان را به خود اختصاص میدهد.
تأثیر مصرف سیگار و الکل در بروز سرطان
وی با اشاره به تأثیر عوامل محیطی مختلف در بروز سرطان، ادامه داد: مصرف سیگار و الکل تا ۳۰ درصد، عوامل هورمونی بین ۱۸ تا ۲۰ درصد و بیماری و عفونتها از دیگر عوامل محیطی مؤثر در ایجاد سرطان هستند.
مصرف سیگار و الکل تا ۳۰ درصد، عوامل هورمونی بین ۱۸ تا ۲۰ درصد و بیماری و عفونتها از دیگر عوامل محیطی مؤثر در ایجاد سرطان هستندتأثیر رژیم غذایی در بروز سرطان
وی با بیان اینکه بروز سرطان بین ۳۰ تا ۳۵ درصد به رژیم غذایی فرد بستگی دارد، گفت: با یک رژیم غذایی سالم میتوان از بروز یک سوم سرطانها پیشگیری کرد.
سرطان ریه اولین عامل مرگ و میر در بین سرطانها
این استادیار دانشگاه با بیان اینکه سرطان ریه اولین عامل مرگ و میر در بین سرطانهای مشترک خانمها و آقایان است، گفت: از لحاظ شیوع، بیشترین شیوع سرطان در آقایان پروستات و در خانمها پستان است و در هر دو جنس، سرطان ریه دومین نوع سرطان شایع و اولین عامل مرگ و میر است.
از لحاظ شیوع، بیشترین شیوع سرطان در آقایان پروستات و در خانمها پستان است و در هر دو جنس، سرطان ریه دومین نوع سرطان شایع و اولین عامل مرگ و میر استوی با اشاره به برخی عوامل اثرگذار در ابتلاء به سرطان، عنوان کرد: از مصرف الکل میتوان به عنوان یکی از عوامل افزایش خطر ابتلاء به سرطان یاد کرد؛ به گونهای که عامل بروز ۳ تا ۴ درصد سرطانها، مصرف الکل است.
چرا الکل سرطانزاست؟
این متخصص تغذیه با تشریح علت سرطانزا بودن الکل گفت: الکل مقدار انرژی بالایی به فرد میرساند و از زمانیکه وارد دهان شده تا زمان خروج از بدن، اندامهای مختلفی از جمله دهان، مری، معده، کبد و غیره را تحت تأثیر قرار داده و حتی میتواند با عبور از مخاط دهان و معده، آن ناحیه را نیز ملتهب کرده و در دراز مدت به سرطان منجر شود. همچنین مصرف هم زمان الکل و سیگار خطر ابتلاء به سرطان را تشدید میکند.
چاقی و اضافه وزن عامل بروز ۱۴ تا ۲۰ درصد از سرطانها
وی با بیان اینکه چاقی و اضافه وزن عامل بروز ۱۴ تا ۲۰ درصد از سرطان هاست، افزود: مساله چاقی و اضافه وزن باید از همان دوران کودکی کنترل شود؛ چراکه چاقی دوره نوجوانی تعیین کننده چاقی در بزرگسالی است. به خصوص امروزه اشتیاق بالای کودکان به سمت بازیهای کامپیوتری و در نتیجه فعالیت بدنی کمتر، عدم کنترل وزن در درازمدت، خطرناک و آسیبزاست.
اشتیاق بالای کودکان به سمت بازیهای کامپیوتری و در نتیجه فعالیت بدنی کمتر، عدم کنترل وزن در درازمدت، خطرناک و آسیبزاستحجازی با تاکید بر اینکه چاقی میتواند منجر به بروز انواع سرطانها از جمله مری، معده، کبد و سایر بخشهای بدن شود، عنوان کرد: بدن افراد چاق در درازمدت فاکتوری با عنوان فاکتور "رشد شبه انسولین شماره ۱" (IGF-۱) را به میزان زیادی ترشح میکند که همین امر به افزایش خطر بروز سرطان منجر خواهد شد.
نوع مصرف چربی در ابتلاء به سرطان تأثیرگذار است
استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه نوع مصرف چربی را در ابتلاء به سرطان تأثیرگذار دانست و افزود: خوشبختانه امروزه مصرف چربی جامد برخلاف گذشته به میزان بالایی کاهش یافته، با این حال هنوز برخی اسیدهای چرب اشباع مصرف میکنند که این ماده غذایی به دلیل ایجاد برخی مکانیسمها و تولید موادی در بدن، در نهایت میتواند خطر ابتلاء به سرطان را افزایش دهد.
روغن زیتون، کنجد، انگور و آفتابگردان مناسب سرخ کردن نیست
وی با تاکید بر اینکه مصرف روغن مایع به تنهایی تضمین کننده سلامت آن نیست،گفت: برای سرخ کردن مواد غذایی باید حتماً از روغنهای مخصوص سرخ کردنی بدون پالم استفاده شود. متأسفانه در سطح جامعه برخی بر این باورند که استفاده از روغن مایع یا روغن زیتون به معنای سلامت آن است؛ در حالی که روغنهایی مانند زیتون، کنجد، انگور، آفتاب گردان و غیره که به خوبی تصفیه نشده باشند تنها مخصوص سالاد یا یک تفت ساده و پخت و پز هستند.
برای سرخ کردن مواد غذایی باید حتماً از روغنهای مخصوص سرخ کردنی بدون پالم استفاده شوداین متخصص تغذیه با توصیه به استفاده از روغنهای شفاف بدون پالم برای سرخ کردن مواد غذایی گفت: روغنهای گیاهی مانند زیتون، کنجد، انگور، آفتاب گردان و غیره در حرارت بالا که برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده میشوند، یک سری مواد سمی از خود تولید میکنند که میتواند خطر بروز سرطان را افزایش دهد.
وی، مواد نگهدارنده غذایی را عامل مؤثر دیگری در بروز سرطان دانست و گفت: مواد غذایی فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس دارای ماده نگهدارندهای به نام نیترات هستند که این ماده در بدن به نیتریت و در دستگاه گوارش به ترکیبات " نیتروزامین" به عنوان یک ترکیب سرطانزای خطرناک تبدیل میشود.
نیترات در چه غذاهایی وجود دارد؟
این عضو هیأت علمی انستیتو تحقیقات تغذیهای کشور با تاکید بر محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده دارای نیترات مانند گوشت فرآیند شده، عنوان کرد: نیترات در غذاهای دودی و غذاهای خیلی شور مانند شوریجات و ترشیجات نیز وجود دارد که متأسفانه یکی از عادات غذایی بد جامعه ما نیز مصرف بالای ترشیجات دارای نمک و نیترات بالاست. بنابراین از آنجا که امروزه به دلیل وجود گلخانه، سبزیجات متنوع در تمام فصول سال در دسترس است، استفاده از سالاد تازه به جای ترشیجات توصیه میشود.
روغنهای گیاهی مانند زیتون، کنجد، انگور، آفتاب گردان و غیره در حرارت بالا که برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده میشوند، یک سری مواد سمی از خود تولید میکنند که میتواند خطر بروز سرطان را افزایش دهدحجازی با بیان اینکه مصرف زیاد گوشت قرمز، ریسک ابتلاء به سرطان را زیاد میکند، گفت: ترکیبات نیتروزامین به طور طبیعی در گوشت قرمز و حتی گوشت قرمز تازه به طور طبیعی یافت میشود، بنابراین توصیه اصلی ما محدود کردن مصرف این ماده غذایی است.
کباب سرطانزاست
وی در ادامه درباره بهترین نحوه طبخ مواد غذایی به خصوص گوشت اشاره کرد و گفت: در حرارتهای بسیار بالا، یک سری ترکیباتی به نام "پلی سیکلیک آروماتیک هیدروکربن" و " هتروسیکلیک آمینها" در گوشت تولید میشود. به عبارت دیگر همزمان با ورود حرارت به صورت مستقیم، این ترکیبات به شکل قطرات چربی یا قطرات ریز از گوشت خارج شده و مجدداً حرارت دیده و به صورت بخار به سمت گوشت بازمیگردد، متأسفانه این ترکیبات بسیار خطرناک و سرطانزا هستند.
این متخصص تغذیه، کباب کردن، گریل کردن و یا حرارت غیرمستقیم با درجه خیلی بالا به گوشت را باعث ایجاد این ترکیبات خطرناک عنوان کرد و افزود: این ترکیبات اگرچه هم در گوشت سفید و هم گوشت قرمز تولید میشود، ولی میزان ترکیبات هتروسیکلین آمینها در گوشت قرمز بیشتر از گوشت سفید است و متأسفانه عادت کباب کردن گوشت در بسیاری از شهرها و استانهای ایران شایع بوده که برای حفظ سلامتی افراد باید محدود شود.
مواد غذایی پیشگیری کننده از بروز سرطان
وی در ادامه با اشاره به برخی مواد غذایی پیشگیری کننده از بروز سرطان، افزود: خوشبختانه برخی ترکیبات و مواد غذایی دارای قابلیت به تأخیر انداختن و یا پیشگیری از تبدیل ترکیبات نیترات و نیتریت به نیتروزامین بوده که از این مواد میتوان به ترکیباتی مانند ویتامین " ث "و فیتوکمیکال های موجود در میوهجات و سبزیجات اشاره کرد.
رژیم غذایی مناسب روزهای آلوده
حجازی در بخش دیگر این گفتوگو با اشاره به تأثیر آلودگیهای محیطی در سطح کلان شهر تهران و دیگر شهرهای کشور گفت: ترکیبات نیتروژن اکسید، ازون یا مونوکسید کربن ترکیباتی سمی و سرطانزا بوده که همزمان با افزایش آلودگی هوا در فصل زمستان میزان آنها افزایش مییابد. بنابراین توصیه میشود در این فصل برای خنثی کردن تأثیر این مواد سمی، مواد غذایی دارای آنتی اکسیدان، ویتامین ث و فیتوکمیکالها بیشتر مصرف شوند.
خودداری از ذخیره غذا در ظروف پلاستیکی و دبههای ترشیجات
حجازی با اشاره به ترکیب دیگری که سرطانزا بودن آن به اثبات رسیده، عنوان کرد: بیسفنول آ (Bisphenol A) یا BPA ترکیبی است که در پلاستیکهای دارای بافت سخت مانند ظروف پلاستیکی پیدا شده و معمولاً در مصرف روزانه ما نیز از این نوع پلاستیک استفاده زیادی میشود. قابل توجه است که نفوذ ترکیب BPA از پلاستیکهای ضخیم به درون مواد غذایی ربطی به حرارت نداشته و سرما و گرما هر دو باعث ورود BPA به درون غذا میشود.
وی با اشاره به نتایج مطالعهای در آمریکا در رابطه با BPA عنوان کرد: بر اساس نتایج این پژوهش BPA خون ۹۰ درصد افراد بالاتر از حد مجاز بوده، بنابراین توصیه میشود از پلاستیک ضخیم برای گرم کردن و یا فریز مواد غذایی استفاده نشود. همچنین از نگهداری ترشیجات در دبههای پلاستیکی نیز خودداری شود؛ چراکه این دبهها علاوه بر BPA حاوی نیترات نیز هستند.
این متخصص تغذیه در ادامه تاکید کرد که مادران از دادن شیر به کودکان در بطریهای پلاستیکی خودداری کرده و به جای آن از بطری شیشهای موجود در بازار استفاده کنند.
حجازی در بخش دیگری از این گفت و گو به مواد غذایی پیشگیری کننده از سرطان اشاره کرد و گفت: به عنوان نمونه مصرف لبنیات و کلسیم از عواملی است که یا مانع بروز سرطان شده و یا خطر ابتلاء به این بیماری را کاهش میدهند. همچنین ویتامین D مادهای با تأثیر بالا بر روی سیستم ایمنی بدن بوده که کمبود آن باعث بروز انواع سرطان از جمله پروستات، پستان و غیره میشود و متأسفانه در کشور ما کمبود ویتامین D بسیار نگران کننده است.
وی توصیه کرد که افراد سالانه یک بار با دادن آزمایش، میزان ویتامین D خود را چک کرده و در صورت کمبود، با مصرف مکمل به صورت قرص یا تزریقی D این کمبود را جبران کنند. برای جلوگیری از کمبود مصرف غذاهای غنی شده با ویتامین D و مواجهه مستقیم با نور خورشید خصوصاً در ساعات ۱۰ تا ۱۴ حداقل به میزان ۳۰ دقیقه در هفته توصیه میشود.
به گفته وی، میوهجات و سبزیجات دارای ترکیبات ضدسرطان، آنتی اکسیدان، ویتامین ث و ویتامین E بوده و از طرق مختلف مانع ابتلاء به سرطان میشوند.
کاهش بروز سرطان با ترکیبات فیتوکمیکال
این عضو هیأت علمی دانشگاه با بیان اینکه ترکیبات فیتوکمیکال از چند راه مختلف خطر ابتلاء به سرطان را کاهش میدهند، اظهار کرد: این ترکیب با رقیق کردن مواد سرطانزای موجود در دستگاه گوارش مانع جذب این مواد در بدن شده و همچنین میتواند با مهار تشکیل نیتروزامینها و تحریک تولید آنزیمهایی با خاصیت غیرسمی کردن ترکیبات سمی، در کاهش خطر ابتلاء به سرطان کمک کنند.
کنترل وزن و فعالیت فیزیکی عامل مؤثر در جلوگیری از بروز سرطان
وی کنترل وزن را یکی از عوامل مهم و مؤثر در جلوگیری از بروز سرطان دانست و افزود: افراد باید وزن خود را در محدوده طبیعی نگه داشته و فعالیت فیزیکی مناسبی داشته باشند. به عنوان نمونه روزانه حداقل ۳۰ دقیقه و یا حداقل پنج بار در هفته ۴۵ تا ۶۰ دقیقه فعالیت فیزیکی داشته باشند.
جایگزین کردن پروتئینهای گیاهی به جای حیوانی
حجازی در ادامه جایگزین کردن پروتئینهای گیاهی به جای حیوانی را راهکار دیگری عنوان کرد و گفت: حبوبات منبع مناسبی از پروتئینهای گیاهی بوده و در عین حال یک ماده غذایی سالم و کامل است. همچنین افراد باید مصرف مواد غذایی دارای انرژی بالا مانند نوشابه و آب میوههای صنعتی و همچنین فست فودها را محدود کنند.
این عضو هیأت علمی انستیتو تحقیقات تغذیهای کشور در خاتمه تغذیه نوزاد از شیر مادر را یکی از عوامل مؤثر در کاهش خطر ابتلاء به سرطان پستان در زنان عنوان کرد و گفت: متأسفانه امروزه تغذیه کودک با شیر خشک در کشور ما شایع شده که همین مساله هم به ضرر مادر بوده و هم نوزاد را از ترکیبات مفید موجود در شیر مادر محروم میکند.
ایسنا
انتهای پیام/
20 / 20 دکتر احسان حجازی متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی عوامل محیطی عوامل محیطی؛ عامل بروز ۹۰ درصد سرطانها تأثیر مصرف سیگار و الکل أثیر رژیم غذایی در بروز سرطان سرطان ریه سرطان ریه اولین عامل مرگ و میر الکمنبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی عوامل محیطی سرطان ریه الک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۵۲۲۸۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ارتباط بیماریهای دهان و دندان با افت عملکرد قلب، مغز و بروز برخی سرطانها
فرشید رضایی با تاکید بر اهمیت سلامت دهان و دندان و با بیان اینکه برخی افراد دهان را آینه تمام نمای بدن مینامند، گفت: البته این تمثیل در تبیین جایگاه دهان در سلامت بدن، بدون شواهد علمی هم نیست و امروزه دلایلی وجود دارد که نشان میدهند عدم رعایت بهداشت دهان نه تنها با بیماریهای مختلف دندان و لثه و زبان همراه میشود، بلکه وضعیت سلامت دهان و دندان و بطور خاص میکروبهای دهان میتواند به بیماریهای مختلفی در مغز، قلب و سیستم گوارشی و سایر نقاط بدن انسان منجر شود و جالب تر آنکه در صورت وجود بیماری در سایر نقاط بدن می توان نشانههایی از آن را در معاینه دهان بیماران مشاهده کرد.
ارتباط سلامت مغز با سلامت دهان و دندان
وی در این باره افزود: به عنوان نمونه مطالعه ارزشمندی در ژاپن انجام شده که ارتباط سلامت مغز و سلامت دهان و دندان را نشان میدهد. این مطالعه نشان داد که بیماریهای لثه و دندان و از دست دادن دندان در طول زمان به چروک شدن و آسیب بخشی از مغز منجر میشود که در حافظه و یادگیری نقش دارد (هیپوکمپ)؛ یعنی همان قسمتهایی که در آلزایمر آسیب میبینند. درگذشته نیز تحقیقات دیگری رابطه نزدیکی بین بیماریها و التهاب لثه و دندان از یک سو و دمانس و مشکلات شناختی مغز از سوی دیگر را نشان داده بودند.
پوسیدگیهای دندانی و افت عملکرد مغزی
رضایی گفت: در واقع میتوان چنین نتیجه گرفت که مسواک زدن و کشیدن نخ دندان و رعایت سلامت دهان و دندان فوایدی بیش از سلامت دهان دارد و بر روی سلامت ذهن و آینده شناختی و عملکرد مغز ما تاثیرات مهمی خواهد داشت. بر اساس مطالعات تصویربرداری چین و چروکهای مغزی، بیدندانی ناشی از پوسیدگی شدید دندانها و التهابات شدید لثهها باعث افت عملکرد مغزی میشوند؛ گویی که چند سال به سن مغز اضافه میشود. مطالعه جالب دیگری از سوئد نیز نشان داد که در مقایسه بین دوقلوها، فردی که قبل از ۳۵ سالگی به بیماریهای التهابی شدید لثه مبتلا شود یا دندانی را از دست دهد، در دهههای بعد خطر ابتلا به دمانس و فراموشی و مشکلات شناختی در او، حدود ۴ تا ۵ برابر بیش تر از قل دیگری می شود که لثه و دندان سالمی دارد و این مطالعه نیز شاهد دیگری برای اهمیت توجه به سیاستگذاری و اولویت بخشیدن به سلامت دهان در کشورها را خاطرنشان می دارد.
ارتباط میکروبهای بیماریزا در دهان با شکلگیری سرطان در روده
وی افزود: یکی دیگر از بخشهای بدن که نه تنها بر سلامت دهان تاثیر دارد بلکه تحت تاثیر وضعیت میکروبی و سلامت دهان و دندان است، سیستم گوارش و رودههای بدن است. از نظر تنوع و تعداد میکروب رتبه اول به رودهها تعلق دارد و محیط دهان انسان در رتبه دوم و بالاتر از بقیه بخشهای بدن قرار دارد. امروزه میکروبهای بیماریزایی در دهان شناسایی شدهاند که علاوه بر ایجاد بیماریهای لثه و دندان میتوانند بعد از بلعیده شدن به روده رفته و در روده انسان به شکلگیری و متاستاز سرطان کمک کنند.
مدیرکل دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: فوزوباکتریوم از دهان به روده رفته و به سلولهای سرطانی روده میچسبد و موارد رشد دهنده سرطان را فعال میکند که به تکثیر و متاستاز سرطان در نقاط دیگر بدن منجر میشود. بنابراین مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نه تنها به بهداشت دهان و لثهها کمک میکند، بلکه میتواند به سیستم گوارشی و سلامت کلی بدن نیز کمک کند.
بیماریهای دهان و دندان و خطر سرطانهای مری و معده و سکتهها
رضایی با اشاره به مطالعهای دیگر ادامه داد: در یک مطالعه بزرگ بر روی دهها هزار نفر که به مدت حدود ۲۵ سال تحت بررسی قرار گرفتند، مشخص شد کسانی که سلامت دهان ضعیفتری داشتند و از بیماریهای لثه رنج میبردند ۴۰ تا ۵۰ درصد خطر سرطان مری و سرطان معده در آن ها در طول زمان بیشتر از کسانی است که بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده اند. بین بیماری های دهان و دندان و بیماری های قلبی عروقی و سکته هم ارتباط نزدیکی وجود دارد و رسیدگی به بهداشت دهان و دندان می تواند بر بیماری های قلبی تاثیرگذار باشد و کیفیت زندگی بیماران قلبی و سکته را بهتر کند.
وی همچنین گفت: بیماریهای مزمن دهان و لثهها بر پیدایش بیماریهای عروق کرونر قلبی و سکته تاثیر دارند و در واقع در کنار عوامل دیگر بیماریساز قلبی مانند دخانیات، چربی بالا و دیابت باید عدم سلامت دهان و دندان را هم مورد توجه قرار داد. بیدندان شدن نیز بر بیماریهای رگهای کرونر قلب تاثیر دارد. هنوز سوالات زیادی نیز در پیش روی محققان وجود دارد که آیا بیماریهای دهان و دندان بر پیش آگهی و سرنوشت بیماران قلبی هم بطور مشخص اثر دارد و شدت بیماری را نیز بیشتر مینماید یا خیر؟ نتایج تحقیقات بشر این نکته را برای سیاستگذاران بهداشتی کشور مشخص مینماید که سرمایهگذاری بر ارتقای سلامت و توجه به عوامل خطر مشترک از جمله فعالیت بدنی کم، مصرف و تبلیغ دخانیات، غذای غیرسالم، چاقی، پرفشاری خون و آلودگی هوا و افسردگی، میتواند دستاوردهای متعددی برای سلامت جامعه داشته باشد و با توجه به هزینه اثربخشی برنامههای آموزشی و مشارکت مردمی در این مسیر بهتر است به عنوان یک اولویت به موضوع آموزش بهداشت و ترویج رفتارهای سالم نگاه شود.
مدیرکل دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در بخش پایانی صحبتهایش تاکید کرد: همانطور که ژنتیک و کروموزوم افراد منحصر بفرد است؛ ردپای تاثیرات محیط زندگی انسانها نیز بر سلامت آن ها منحصر بفرد است و قابل ردیابی در آزمایشات خون و ادرار و بررسی موی فرد میباشد. سلامت انسان علاوه بر ژنتیک و رفتارها و عادات فرد تحت تاثیر فرهنگ و وضعیت اقتصادی اجتماعی و مقررات محیطی است که در آن زندگی می کند و در کنار کروموزوم منحصربفرد انسان امروزه اکسپوزوم منحصربفرد او نیز مورد علاقه محققان و سلامت شناسان است. مداخلات ارتقا دهنده سلامت با توجه نمودن به ظرایف لایههای احاطه کننده انسان از خانواده و گروههای دوستان و همکاران و همکلاسیها تا لایههای قانون و فرهنگ، طراحی میشوند و مشارکت ساختارمند مردم در ساخت محیطی حامی سلامت میتواند نتایج گرانقیمتی برای کل جامعه بهمراه داشته باشد.
گفتنی است کمپین ۳ روزه «دهان دریچه سلامتی» از ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت با هدف توجه به سلامت و بهداشت دهان و دندان برگزار میشود.
منبع: خبرگزاری ایسنا