به نقل از «آفتاب»

تحریم شراب در روزگار بهرام گور

تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۵۳۸۶۶۳

بهرام با شنیدن این سخن آزرده گشت، همان لحظه فرمانی صادر کرد تا همه کسانی که صاحب خرد و اندیشه هستند، از نوشیدن دست بشویند و شراب را بر همگان حرام کرد و خود دیگر ننوشید. رخ شهریار جهان زرد شد / ز. تیمار کبروی پردرد شد/ همان‌گه برآمد ز. درگه خروش/ که‌ای نامداران با فرّ و هوش/ حرام است می‌در جهان سر به سر/ اگر زیردست است، اگر نامور و ایران یک سال تمام را در تحریم نوشیدن گذراند و آن‌گاه حادثه‌ای خواندنی رخ داد که خواندن آن لب را به خنده می‌گشاید و آن قصه بماند تا فصلی دیگر.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آفتاب‌‌نیوز : وقتی سخن از شاهنامه، این اثر سترگ فرهنگ و ادب ایران‌زمین و این حماسه عظیم جهانی می‌شود که برترین ویژگی آن ستودن خرد و ستایش مردانگی است، همه نگاه‌ها به چند ماجرای بزرگ و دریادماندنی مانند مرگ سیاوش، نبرد رستم و سهراب، نبرد رستم و اسفندیار معطوف می‌شود و اگر دوستداران سخن فردوسی از مردمان اهل دل باشند، به عاشقانه‌های شاهنامه نظیر بیژن و منیژه، زال و رودابه، رستم و تهمینه و کتایون و گشتاسب نیز سری می‌زنند؛ اما بسیاری از داستان‌ها و روایات شاهنامه مغفول واقع می‌شود؛ روایاتی که توصیه به اعتدال، خرد و خردگرایی و تأکید بر عقلانیت دارند.
یکی از رخداد‌هایی که لااقل این قلم تاکنون در جایی ندیده که به آن پرداخته شده باشد، ماجرای تحریم شراب توسط بهرام گور است. بهرام گور برخلاف چهره‌های اسطوره‌ای مانند رستم، اسفندیار، بیژن، گیو و گودرز، از چهره‌های تاریخی شاهنامه است. او فرزند یزدگرد اثیم یا یزدگرد گناهکار است که درباریان وی، از بسیاری تندخویی‌ها و خشونت‌هایش تصمیم گرفتند بهرام، جانشین او را از دربار پدر دور نگاه دارند تا خلق و خوی زشت پدر به پسر سرایت نکند و سرانجام پس از تحقیق و پژوهش بسیار که بهرام را به چه کسی بسپارند تا تحت تربیت خویش پرورش دهد، سرانجام وی را به یمن نزد پدر و پسری یمنی به نام‌های نعمان و منذر می‌فرستند و او را، چون فرزند خویش می‌پرورند و در تربیتش مردانه می‌کوشند و او را مردی دلیر و ستایش‌برانگیز پرورش می‌دهند. با این حال یزدگرد بنا بر خوی نازیبایش، هرگز به فرزند خویش به مهر ننگریست و به لطف رفتار نکرد و یک بار زمانی که او را ساعت‌ها در محضر خویش سر پا نگه داشته بود و بهرام از شدت خستگی چشم بر هم نهاده بود، بر او خشم گرفت و روانه زندانش کرد.
چنان بد که یک روز در بزمگاه / همی بود بر پای در پیش شاه /چو شد تیره شب، رأی خواب آمدش/هم از ایستادن شتاب آمدش/پدر، چون بدیدش به هم بر دو چشم/ به تندی یکی بانگ بر زد به خشم/ به دژخیم فرمود: کین را ببر/کزین پس نبیند کلاه و کمر
و بهرام در حصر خانگی بماند تا آنکه از سوی امپراتور روم شخصی به نام تینوش که برای گزاردن باج و خراج روم به ایران آمده بود، وساطت کرد و به خواهش تینوش، بهرام آزاد شد.
نگرانی درباریان از جانشینی بهرام به حدی بود که پس از مرگ یزدگرد اثیم بر اثر لگد اسب آبی که خود داستانی شگفت دارد، حاضر نبودند اورنگ و دیهیم شهریاری را به فرزند او بسپارند و موبدان، شخصی فروتن و صلح‌جوی به نام خسرو را انتخاب کردند تا جایگزین بهرام کنند که بهرام با سپاه عرب‌های یمن به مرز‌های ایران روی آورد و موبدان از بیم ویرانی مناطق مرزی با او وارد مذاکره شدند و سرانجام مقرر شد که دیهیم شهریاری را میان دو شیر نر قرار دهند و هر یک از آن دو که جسارت برگرفتن تاج را از میان دو شیر داشته باشد، بر اورنگ شهریاری تکیه زند و خسرو، آن مرد آرامش‌طلب با مشاهده تاج در میان دو شیر چنین گفت:
چو خسرو بدید آن دو شیر ژیان/ نهاده یکی افسر اندر میان/ بدان موبدان گفت: تاج از نخست/ مر آن را سزاتر که شاهی بجست/ و دیگر که من پیرم و او جوان/ به چنگال شیر ژیان ناتوان
و، چون بهرام دو شیر خشمگین را از پای درآورد و تاج را برگرفت و بر سر نهاد، به موبدان و دیگر درباریان قول داد هرگز به شیوه پدرش به ستم رفتار نکند و همواره جانب مهر را داشته باشد.
به آرام بنشست بر گاه شاه/ برفتند ایرانیان بازخواه/ چنین گفت: بهرام کای سرکشان/ ز. نیک و بد روز دیده نشان/ همه بندگانیم و ایزد یکی است/ پرستش جز او را سزاوار نیست
و بهرام با این اندیشه که یاری‌بخش مظلومان باشد و جز به مهر با مردمان رفتار نکند، بر اورنگ شهریاری تکیه زد.
و، اما داستان تحریم شراب.
روزی بهرام به نخجیرگاه رفت و در بیشه‌ای بیتوته کرد و در آن بیشه شیر نری به بهرام حمله آورد و شاه شیر را با تیری در پهلو بر زمین افکند و شیر ماده به خروش آمده، به سوی بهرام شتاب گرفت و شاه جوان با زخم شمشیر، شیر را از پای درآورد و به مناسبت این پیروزی جشنی به پا کرد و زودهنگام صبح شراب خواست و بزرگان لشکر را نیز به شادنوشی فراخواند. در این هنگام مردی میانسال به حضور شاه رسید و چندین شتر بار میوه، چون به و انار و سیب به حضور بهرام آورد که همه دستچین‌شده و بسیار اشتهابرانگیز بود. بهرام در پاسخ این لطف، او را مورد تفقد قرار داده، به تشکر در کنار خود نشاند و نام او را جویا شد و مرد خود را کبروی معرفی کرد.
جهاندار، چون دید، بنواختش / میان یلان پایگه ساختش/ همین مِه که با میوه و بوی بود/ ورا پهلوی نام، کبروی بود
و بهرام او را به نوشیدن دعوت کرد و مرد به ناگاه جام یک‌منی شراب را به یک‌باره و لاجرعه سر کشید. بهرام با مشاهده شیوه نوشیدن او شگفت‌زده فرمان داد تا جام دومنی آوردند و کبروی از شاه اجازه گرفته، آن را نیز با نام شهریار ایران در یک دهان به کام فرستاد. در برابر شگفتی شاه و اطرافیان وی، اظهار داشت که این مقدار شرابی که نوشیدم، فقط مرا به نشاط آورده است و من هفت برابر جام پنج‌منی را می‌نوشم بی‌آنکه کمترین تأثیری در رفتارم پدید آید و همچنان بی‌لغزش و لرزشی گام برمی‌دارم و هرگز کسی خروش مستی از من نمی‌شنود و آن‌گاه بر زین می‌نشینم و اسب می‌تازم و آماده‌ام با هر کس که مایل باشد، به رقابت در نوشیدن بپردازم.
به پیش بزرگان بیازید دست/ بدان جام می‌تاخت و بر پای جست/ به یاد شهنشاه، بگرفت جام/منم گفت: میخواره کبروی نام/ به جام اندرون بود می‌پنج من/ خورم هفت از این بر سر انجمن/ پس آن‌گه سوی ده روم من به هوش/ ز. من نشنود کس به مستی خروش
آن‌گاه پس از چنین نوشیدنی از بهرام اجازه خواست به راه خویش بازگردد. بهرام که دل‌نگران مرد بود به وی اجازه داد ولی به دو سه نفر از اطرافیانش گفت: او را با فاصله تعقیب کنید و ببینید چگونه رفتاری دارد. کبروی اسب خویش را با سرخوشی به سوی دشت تازاند و جانب کوه را در پیش گرفت. چون به نزدیک کوه رسید، از اسب فرود آمده افسار آن به درختی ببست و خود در سایه کوه بخفت. مراقبان وی سودای بازگشت داشتند که به ناگاه مشاهده کردند، زاغی سیاه از کوه فرود آمد و بر چهره مرد خفته نشست و دو چشم مرد را از چشمخانه بیرون کشید. آن دو مراقب که از دور شاهد این منظره هولناک بودند، شتاب گرفتند تا مرد خفته را نجات بخشند، اما زاغ چشمان او را در مستی و بیهشی بیرون کشیده، خورده بود و آنان، چون نزدیک‌تر شدند، مرد را مرده یافتند و زمانی که خانواده‌اش از مرگ نابهنگام او آگاه گشتند، خروشی برخاست و فریاد و ناله‌شان به آسمان رفت.
مراقبان با اندوه آنچه را به مشاهده دیده بودند، نزد شاه بازگفتند که زاغی چشم روشن کبروی را در مستی بربود و بخورد.
بهرام با شنیدن این سخن آزرده گشت، همان لحظه فرمانی صادر کرد تا همه کسانی که صاحب خرد و اندیشه هستند، از نوشیدن دست بشویند و شراب را بر همگان حرام کرد و خود دیگر ننوشید.
رخ شهریار جهان زرد شد / ز. تیمار کبروی پردرد شد/ همان‌گه برآمد ز. درگه خروش/ که‌ای نامداران با فرّ و هوش/ حرام است می‌در جهان سر به سر/ اگر زیردست است، اگر نامور
و ایران یک سال تمام را در تحریم نوشیدن گذراند و آن‌گاه حادثه‌ای خواندنی رخ داد که خواندن آن لب را به خنده می‌گشاید و آن قصه بماند تا فصلی دیگر.
منبع: شرق

منبع: آفتاب

کلیدواژه: شراب بهرام گور تحریم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۵۳۸۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام جمعه شیراز : در مجلس ختم و فاتحه، موسیقی می‌نوازند / شراب‌خواری و قماربازی ضرر دارد / یک دانشمند گفته اگر نصف شراب‌فروشی‌ها تعطیل شود، به نصف بیمارستان‌ها نیاز نداریم

به گزارش صدای ایران از ایسنا،آیت‌الله لطف‌الله دژکام امروز (۱۴ اردیبهشت ماه) در نماز جمعه شیراز با بیان اینکه در ابعاد مختلف جنگ ترکیبی و جنگ نظامی سر و سامانی پیدا کرده است، گفت: تقریباً بیش از ۴۰ سال این جنگ به ما تحمیل شده است. رهبر معظم انقلاب به‌تازگی در دیدار فرماندهان نظامی کشور فرمودند که هر روز مستمر و مرتب باید در عرصه نظامی نوآوری داشته باشید، در غیر این صورت دشمن ما را شکست می‌دهد.

وی ادامه داد: همان‌طور که در جنگ نظامی به این جایگاه رسیده‌ایم که فرماندهان ما به «وعده صادق» می‌رسند، در جنگ اقتصادی و فرهنگی نیز باید به این جایگاه برسیم. به این معنی که آنقدر آمادگی داشته باشیم و ابزار نبرد اقتصادی و فرهنگی را فراهم کنیم که دشمن وقتی به ما حمله کرد، بتوانیم به آن پاسخ دهیم.

امام جمعه شیراز به مسأله سبک زندگی اسلامی پرداخت و گفت: در مقابل آن، سبک زندگی غیراسلامی را داریم. اسلام سبک زندگی عاقلانه‌ای دارد و غیر از آن را می‌توان غیرعلمی قلمداد کرد، پس سبک زندگی عاقلانه را باید به یکدیگر یادآور شویم.

وی بیان کرد: شنیده می‌شود در مجلس ختم و فاتحه، موسیقی می‌نوازند، اما آیا هر کاری غربی‌ها کردند ما هم باید انجام دهیم؟ چه می‌شود که این رفتار‌ها در سبک زندگی ما جاری می‌شود؟ باید سبک زندگی اسلامی را مرور کنیم. شراب‌خواری و قماربازی ضرر دارد و فرد عاقل به دنبال ضرر نمی‌رود؛ بنابراین زندگی اسلامی عاقلانه است و سبک زندگی غربی، عقل را کنار گذاشته است. یکی از دانشمندان گفته است که اگر نصف شراب‌فروشی‌ها تعطیل شود، به نصف بیمارستان‌ها نیاز نداریم.

وی در ادامه، به نقش مدیران کشور در برنامه‌ریزی اشاره کرد و گفت: مدیران کشور در رده‌های مختلف باید برنامه‌ریزی داشته باشند. درخواست داریم مسؤولان به قانون عمل کنند و با آنچه در فضای مجازی می‌بینیم و خارج از حد قانون است، برخورد شود.

نماینده ولی فقیه در استان فارس با بیان اینکه رسم اداره کشور اجرای عدالت در حدود الهی است، افزود: امیدوارم همه ما در چارچوب قانون شرعی و دینی اقدام کنیم و آنچه نتیجه می‌گیریم رضایت خداوند را به دنبال داشته باشد. ما انقلاب کردیم و شهدا برای رضایت خداوند شهید شدند، فراموش نکنیم که کار برای رضایت خداوند آغاز شده است و باید در راه رضای خداوند ادامه داشته باشد.

امام جمعه شیراز به فرا رسیدن سالروز شهادت امام جعفر صادق (ع) اشاره کرد و گفت: امشب برای همه جهان اسلام و شیعیان اهل بیت (ع) عزای بزرگی است. رئیس مذهب جعفری فرمودند، یکی از عذاب‌های الهی که ممکن است کسی به آن مبتلا شود، عذاب استدراج است. استدراج این است که یک نفر عیب همه را می‌گوید، اما از عیب خود غافل است. در روایت آمده که انسان اگر بخواهد خطا‌های خود را جبران کند، دیگر وقت توجه به دیگران را ندارد.

دژکام اظهار کرد: به همان نسبت که خوب است انسان مخالف معصیت باشد، خوب نیست به‌دلیل مخالفت با معصیت، آبروریزی کند؛ بنابراین در شریعت ما مخالفت با معصیت نیز شرایط و روش خاصی دارد.

وی ادامه داد: رسمی به اسم مطالبه‌گری در برخی افراد ایجاد شده است که بدون حتی ذره‌ای تشکر از اقدامات صورت‌گرفته، تنها به مطالبه می‌پردازند. مطالبه‌گری خوب و لازم است، اما باید ضمن تشکر از زحمات گذشته، مطالبات مطرح شود.

او در ادامه به ۱۵ اردیبهشت، روز شیراز اشاره و بیان کرد: نامگذاری این تاریخ به نام شیراز، نخستین بار در کشور رخ داد و بعد از شیراز، شهر‌های دیگر روز خود را معین کردند که این یکی از نوآوری‌های شورای شهر شیراز بود.

دژکام به اقدامات خوب مسؤولان شهر شیراز در راستای محرومیت‌زدایی اشاره کرد و گفت: تاکنون در برخی محلات شهر، اقدامات موثری صورت گرفته است و مردم آنجا قدردان بوده‌اند. امیدواریم مدیران شهری توفیق پیدا کنند که برای همه محلات شیراز خدمات را توسعه دهند، چراکه از محرومان فریاد رسی کردن، کار بسیار پسندیده و نیکویی است.

امام جمعه شیراز با بیان اینکه در عرصه خدمات شهری، محیط زیست و سلامت شهری تلاش‌های خوبی انجام شده است که گزارش اقدامات صورت‌گرفته به‌مناسبت روز شیراز منتشر خواهد شد، اضافه کرد: متروی حرم مطهر باید مورد توجه مسؤولان باشد که اقداماتی هم انجام شده است، اما تا زمان رسیدن به نتیجه مطلوب، باید مطالبه را ادامه دهیم تا شرایط عرض ادب مردم به ساحت مقدس حرمین تسهیل شود.