کشف احکام شرعی به تنهایی، اداره انسان و جامعه را نتیجه نمی‌دهد

 به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،ابراهیم کریمی مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان اظهار داشت: بسته به آن‌که دین اسلام، چه اهدافی را در حوزه فردی و اجتماعی انسان دنبال کند(مبانی دین‌شناختی)، مفهوم فقه و اهدافی که دنبال می‌کند نیز شکل می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: در واقع، تعریف فقه و قلمرو آن، وابسته به گستره مبانی نگرش کلامی و دین‌شناختی شکل می‌گیرد و هرچه، تعالیم دینی و آموزه‌های اسلامی، جهان‌شمول و همیشگی تلقی شود، انتظار از فقه در گستره زمان و مکان افزایش پیدا می‌کند.

مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: تعریف رایج از فقه، «علم به احکام شرعی از ادله تفصیلی» است. با این تعریف، فقه به دنبال استنباط و کشف احکام شرعی است و هنگامی که یک مجتهد، در جایگاه کشف احکام شرعی قرار گرفت و به عملیات استنباط مبادرت کرد، وظیفه‌اش را انجام داده است.

وی تصریح کرد: اما اگر مطابق با مبانی کلامی و دین‌شناختی، دین را برنامه زندگی انسان بدانیم و به تعبیر امام خمینی(ره)، برنامه اداره انسان، از گهواره تا گور تعریف کنیم، با کشف احکام شرعی، رسالت فقیه تمام نشده است و در حقیقت، انتظار از عالمان شیعی افزایش پیدا می‌کند.

کریمی ادامه داد: کشف احکام شرعی به تنهایی، اداره انسان و جامعه را نتیجه نمی‌دهد و بی‌توجهی به استنباط «فقه اداره»، منجر به انزوای روزافزون علم فقه در جامعه و عالمان دینی خواهد شد؛ چراکه جای خالی فقه حکومتی را علم مدیریت غربی پُر می‌کند و سیاست‌گذاری جامعه اسلامی، از پایگاه علوم مدرن و با نگرش سکولار تحقق می‌یابد.

وی گفت: برای آن‌که علم فقه توان ورود به عرصه مدیریت جامعه و انسان را داشته باشد، لازم است از رویکرد حکم ـ موضوع خارج شود و به سطح نظام‌سازی ـ برنامه‌نویسی ارتقا یابد. جوامع، با صدور احکام پراکنده و ناهماهنگ قابل اداره نیست. لازم است علم فقه، از مبانی کلامی، تا نظریه فقهی و در نهایت، برنامه علمی، به یک پیوستگی منضبط و روش‌مند برسد و توان تولید نرم‌افزار حکومتی پیدا کند.

مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان گفت: ارتقای فقه به علم اداره انسان و جامعه، نیازمند تولید فقه حکومتی با رویکرد نظام‌سازی است. فقه حکومتی، بنا به تعریف مقام معظم رهبری، فقهی است که با رویکرد حکومتی، تمامی ابواب فقه را بازخوانی کرده و فقهی در تناسب حاکمیت دینی و اسلامی تولید کند. برای نگرش حکومتی به فقه، نخست لازم است تبعات سیاسی و حاکمیتی احکام اسلامی مورد ملاحظه فقیه قرار گیرد و از سوی دیگر، باید احکام، در قالب یک نظام فقهی صورت‌بندی شود.

وی گفت: در رویکرد سنتی و فقه رایج، موضوعات فقهی تحت یک عنوان کلی قرار می‌گیرند و در نتیجه، حکم شرعی خود را نسبت به آن عنوان کلی پیدا می‌کنند. اما رویکرد فقه نظام‌ساز، لازم است احکام، در منظومه دیگر احکام دیده شوند و نسبت آن با نظام‌های اجتماعی کشف شود. بنابراین، فقه نظام‌ساز، در برابر استنباط اتمیک و فقه خرد شکل گرفته و به دنبال کشف نظام‌های اجتماعی و درک مجموعی از دین است.

کریمی با بیان این که فقه نظام، از سویی به منظومه احکام اسلامی در قالب یک مجموعه و شبکه به هم پیوسته و ارگانیک نگاه می‌کند و از سوی دیگر، جامعه و تمدن را یک مجموعه پیوسته و نظام‌مند می‌بیند، گفت: در صورتی که این دو سطح از تحلیل، در فرآیند استنباط حضور نداشته باشد، عملاً فقه توان اداره انسان و جامعه را پیدا نمی‌کند و از سوی دیگر، توان رصد و درک کلی از روابط حاکم بر فرهنگ‌ و نظام‌های اجتماعی پیدا نخواهد کرد.

وی ادامه داد: برای نمونه، هنگامی که یک فقیه، به تحلیل موضوعات خرد و قراردادهای بانکی می‌پردازد (هم‌چنان که در تجربه مطالعات فقهی بانک، این چنین بوده است)، هیچ‌گاه توان رصد و ارزیابی شبکه حاکم بر نظام پولی و بانکی جهان را نخواهد داشت و به دلیل غفلت از روابط اصلی حاکم بر نظام سرمایه‌داری، ماهیت اصلی پول و نظام بانکی را درک نمی‌کند. از این‌جهت، پول رایج را همانند پول ثابت در صدر اسلام تلقی می‌کند و با این اشتباه، مهر تأییدی بر نظام بانکی ظالمانه امروز می‌زند و با افزایش روزافزون شکاف طبقاتی و اکل مال به باطل سیستمی بانک‌های جهان همراهی می‌کند.

مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: فقه نظام، فقه رصد و کشف احکام اسلامی در قالب نظام‌های تمدنی است. به دلیل دورافتادگی عالمان شیعی در طول تاریخ اسلام، هیچ‌گاه مسأله حاکمیت و اداره جامعه از پایگاه فقاهت، مبتلا به عالمان دینی نبوده و از این‌رو، فقه رایج، با نگرش خرد، فردی و پراکنده به استنباط احکام اسلامی می‌پردازد و از این‌رو، شکاف عمیقی میان پژوهش‌های فقهی و نیازمندی‌های جمهوری اسلامی در عرصه مدیریت کشور دیده می‌شود.

وی تصریح کرد: تأکید امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری مبنی بر تحول در حوزه‌های علمیه و تولید فقه حکومتی، در جهت ارتقای فقه اسلامی به جایگاه اداره جامعه و تمدن‌سازی است.

 

انتهای پیام/م

 

نگاه فقه اسلامی به جایگاه اداره جامعه

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی احکام شرعی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۵۸۴۳۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام صادق (ع) جامعه بشری را هدایت کرد

به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله رضا رمضانی عصر شنبه در مراسم یادبود علمای فقید و شهدای روحانی شهرستان آستانه اشرفیه که در حسینیه حرم مطهر آقا سید جلال‌الدین اشرف (ع) آستانه اشرفیه برگزار شد، با گرامیداشت یاد علمای فقید شهرستان، اظهار کرد: شأن مهم عالمان دین، هدایت‌گری است.

نماینده مردم گیلان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه عالمان در طول تاریخ همواره به عنوان الگوی دینی و مرزبان عقاید و اخلاق دینی بودند، تصریح کرد: در مواجهه با دین دو نگاه وجود داشته است یکی اینکه از بین بردن دین از سوی اتحاد جماهیر شوروی با نابودی کلیساها انجام پذیرفت و مورد دوم محدود کردن دین بود و تلاش کردند آن را در امر فردی خلاصه کنند.

وی با بیان اینکه اگر معرفت وجود داشته باشد هدایت به وجود می‌آید، اضافه کرد: باید با علما همنشینی کرد و علما مردم را به هدایت‌گری می‌کشانند و شک انسان‌ها را به یقین تبدیل می‌کنند.

آیت‌الله رمضانی با تاکید بر اینکه انسان باید مراقب اعمال خوب و حفظ آن‌ها باشد و نباید تمام کارهای خوب خود را به دیگران به طور مدام بازگو کند، افزود: باید در نزد عالمانی باشیم که تکبر انسان را به تواضع تبدیل نمایند و ما را از ناخالصی به خالصی دعوت کنند.

وی تصریح کرد: امام معصوم هدایت‌گر و دستگیر انسان‌ها است؛ نسبت به امام زمان (عج) کوتاهی و بی‌محبتی می‌کنیم و نتوانستیم با ایشان ارتباط بگیریم.

دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) با اشاره به اینکه مهم‌ترین کار امام معصوم هدایت بشر است، گفت: امام صادق (ع) جامعه بشری را هدایت کرد.

وی با بیان اینکه امام صادق (ع) در کوفه ۹۰۰ استاد تربیت کردند که احادیث ایشان را نقل می‌کردند، تاکید کرد: کار دانش‌آموخته مکتب امام صادق (ع) نیز هدایت است.

آیت‌الله رمضانی با تاکید بر اینکه بیش از ۳۷ هزار حدیث از امام صادق (ع) نقل شده است، تصریح کرد: ایشان حدود ۴ هزار شاگرد در علوم مختلف تربیت کردند.

کد خبر 6096715