مطالعات میانرشتهای؛ راه نجات جامعه و اولویت اصلی پژوهش‌های قرآنی
تاریخ انتشار: ۱۳ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۵۹۰۵۶۹
فروغ پارسا، رئیس پژوهشکده مطالعات قرآنی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ به تبیین وضعیت پژوهش‌های قرآنی پرداخت و در ابتدا با ارائه سیر تحول این پژوهش‌ها بیان کرد: شاید بتوان گفت که رشته ما از سال ۱۳۱۳ و همزمان با تأسیس دانشگاه تهران آغاز شده است و در قالب الهیات پژوهش‌هایی صورت می‌گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پارسا در ادامه تصریح کرد: گروه‌های الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی و دانشگاه تربیت مدرس را در ابتدا و در دهه ۶۰ داشتیم که به پژوهش‌های قرآنی می‌پرداختند و رساله‌ها را راهنمایی می‌کردند، اما در حال حاضر حدود ۲۳۰ مرکز دانشگاهی پژوهش‌های قرآنی را پیگیری و در زمینه رساله‌ها و دیگر پژوهش‌ها راهنمایی و مشاوره می‌دهند.
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بیان کرد: علاوه بر دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و پژوهشی زیادی نیز طی این سال‌ها به وجود آمده که بحث‌های قرآنی را دنبال می‌کنند که البته شاید برخی از آن‌ها جنبه ترویجی دارند و بیشتر آن‌ها در فضای پژوهش هستند. در مجموع اگر بخواهیم رویکردهای پژوهشی طبقه‌بندی کنیم باید بگوییم که در این سال‌های اخیر از رویکردهای سنتی فاصله گرفته و به سمت رویکردهای نوین در حال حرکت هستیم.
پارسا در ادامه با اشاره به منشأ تحولات در پژوهش‌های قرآنی تصریح کرد: تحولات در مطالعات قرآنی از اوایل سده ۱۴ و طی احیای اندیشه دینی که سیدجمال‌الدین اسدآبادی انجام داد صورت گرفت و پژوهش‌های سنتی به شکل دیگری انجام شد و به سمتی حرکت کردیم که با رویکردهای تاریخی و ادبی نوین و رویکردهای انسان‌شناسی مطالعات قرآنی را پیگیری کنیم. حتی در اوایل سده ۱۴ بحث تفسیری علمی قرآن مطرح شد و از دانش‌های تجبری نوین در تفسیر استفاده می‌کردند.
وی بیان کرد: البته این رویکرد تفسیری، اواخر سده ۱۴ رنگ باخت و خیلی از قرآن‌پژوهان به ایده رسیدند که با این رویکرد به مطالعات قرآنی نپردازند. علت نیز در این بود که نظریات علمی به مرور زمان تغییر می‌کرد و با چیز‌هایی که این گونه متغیر هستند نیز نمی‌توان به مطالعات قرآن و یا تفسیر پرداخت چراکه مشکلات خاص خود را در پی دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه تصریح کرد: در عین حال رویکردهای تاریخی و انسان‌شناسی ادامه دارد و آن چیزی که طی یک دهه اخیر رخ داده، توجه به مطالعات میانرشتهای بوده است. مطالعات میانرشتهای رویکردی است که در همه دانش‌ها اعم از مهندسی، علوم تجربی و ... اتفاق افتاده است. در فضای مطالعات قرآنی نیز میانرشتهای مطرح شده، اما این اتفاق قدری دیر روی داده است.
وی بیان کرد: اگر بخواهیم در مورد پایا‌ن‌نامه‌های دانشگاهی در ارتباط با مطالعات میانرشتهای آمایشی را انجام دهیم، می‌بینیم که نمی‌توانیم مانور چندانی روی این تحقیقات بدهیم چراکه کار‌های زیادی انجام نشده و حدود سه درصد از کار‌های دانشگاهی رویکرد میانرشتهای دارند. شاید حدود ۶۰ درصد از پژوهش‌ها سنتی و حدود ۳۰ درصد نیز به صورت تلفیقی از چند رشته بوده است.
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه افزود: نکته قابل توجه این است که مطالعات میانرشتهای نیز ساز و کار خاص خودش را دارد و هر کاری که معناشناسی یا تاریخی باشد الزاماً مطالعه میانرشتهای نیست.
وی در پاسخ به این سؤال که طی این سال‌ها آیا مطالعات میانرشتهای اثرگذاری نیز داشته یا فقط در حد اسم بوده است بیان کرد: در دنیا چرخه جامعه، دانشگاه و صنعت را دارند و حالا اگر ما بخواهیم با پژوهش‌های خود نیاز‌هایی را از جامعه برطرف کنیم نیازمند پشتوانه‌های اجرایی هستیم، اما این پشتوانه‌ها خیلی در دسترس نیستند.
پارسا بیان کرد: معمولا کار‌های دانشگاهی و پژوهش‌هایی که از طریق موسسات دولتی و ... انجام می‌شوند، صرفا انجام می‌شوند، اما اینکه تا چه حد در جامعه تاثیرگذار باشند و مسائل مردم را حل کنند، بستگی به حمایت‌های اجرایی دارد و این حمایت‌ها نیز بسیار کم، اتفاق می‌افتد. همچنین یکی از دلایلی که حکایت از تاثیر کند مطالعات میانرشتهای دارد نیز این است که فقط یک دهه از رویکرد میانرشتهای می‌گذرد و این رویکرد هنوز نتوانسته در دانشگاه‌ها جای خودش را پیدا کند.
وی در پاسخ به این سؤال که اولویت پژوهش در حال حاضر چه حوزه‌ای است تصریح کرد: اولویت پژوهش‌های قرآنی، مطالعات میانرشتهای است. چراکه امروزه با مسائلی مواجه هستیم که بسیار پیچیده هستند و یک دانش به تنهایی نمی‌تواند از عهده پاسخگویی به تمامی مسائل و مشکلات برآید. برای نمونه ممکن است پژوهشگر قرآنی مسائلی مانند اعتیاد، حجاب و یا محیط زیست را از منظر قرآنی و تخصص خود مطالعه کند، اما این مسائل ابعاد مختلفی دارند که قطعا با یک دانش نمی‌توان آن‌ها بررسی کرد و نیازمند چند تخصص هستیم.
پارسا بیان کرد: در دنیا نیز شرایط به همین منوال است و الآن می‌بینیم که صنعت خودروسازی در دنیا به سمت تعامل با جامعه‌شناسی و علوم انسانی در حال حرکت است. همچنین بحث‌های مهندسی پزشکی نیز به وجود آمده که قصد دارد بین رشته‌های مختلف ارتباط ایجاد کند؛ بنابراین به اعتقاد بنده مشکلات امروز با مطالعات میانرشتهای حل می‌شود، اما هر مطالعه‌ای نیز میانرشتهای نیست. یعنی صرف اینکه دانشجو چند اصطلاح جدید را بیاموزد مطالعه میانرشتهای انجام نداده است.
وی با تأکید بر اینکه باید سرفصل‌های جدیدی به رشته علوم قرآن اضافه شود تصریح کرد: حداقل کاری که باید انجام شود اضافه کردن روش‌های تحقیق در دیگر رشته‌های علوم انسانی است که دانشجویان موظف باشند واحد‌هایی را از دیگر رشته‌ها بگذرانند و این واحد‌ها بتواند اندک‌اندک پژوهش‌های میانرشتهای را سامان دهد.
پارسا در انتهای سخنان خود بیان کرد: باز هم تأکید می‌کنم که حتی در قوانین و اسناد بالادستی، توجه به دانش‌های میانرشتهای مورد تأکید قرار گرفته و در برنامه چهارم توسعه اولویت داشته است. این رسالت ما دانشگاهیان است که بتوانیم اهداف بالادستی را به سرانجام برسانیم.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۵۹۰۵۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
(ویدئو) نجات دراماتیک راننده خودرو از میان شعله‌های آتش
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس