نگاهی به ویژگی‌های انقلاب اسلامی و تفاوت آن با دیگر انقلابها از منظر رهبر انقلاب
تاریخ انتشار: ۱۸ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۶۶۷۵۳۹
پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ از مهمترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی جهان در قرن بیستم است. انقلابی که با تغییر رژیم پهلوی و قطع وابستگی کشور به قدرت‌های سُلطه‌گر همراه بود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ انقلاب اسلامی رویدادی بود که با رهبری حضرت امام خمینی رحمه‌الله و با حضور توده‌های مردم به پیروزی رسید و به‌صورت توأمان «استبداد و استکبار» را هدف گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مقایسه‌ی تطبیقی انقلاب اسلامی با انقلابهایی چون: انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه و… یک الگوی تحلیلی مناسب برای فهم دقیق‌تر ابعاد و اثرات این انقلاب در اختیار ما می‌گذارد.
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در یادداشت زیر که به عنوان اولین مطلب از پرونده‌ی «انقلابی که منحرف نشد» منتشر می‌شود، اصلی‌ترین وُجوه تمایز انقلاب اسلامی با دیگر انقلابهای بزرگ و خصوصیات این انقلاب را براساس بیانات رهبر انقلاب اسلامی بررسی می‌کند.
* انقلابی که «متفاوت» بود پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ از مهمترین و تأثیرگذارترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی جهان در قرن بیستم است. انقلابی که با تغییر رژیم دیکتاتور پهلوی و قطع وابستگی کشور به قدرت‌های سُلطه‌گر گامی مهم و تاریخی در احیاء استقلال ملی ایران و آغاز روند پیشرفت ایرانیان برداشت. این انقلاب با شعارهایی چون «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» و «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» در سطح دنیا شناخته شد و توانست الگویی از قیام‌های مردمی براساس ارزشهای الهی را در سطح دنیا و به‌خصوص جهان اسلام رقم بزند.
اما انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلابهای بزرگ دنیا از جمله انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه از ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی برخوردار است. درکِ درست «خصوصیات انقلاب اسلامی از بستر مقایسه‌ی آن با سایر انقلابها» یکی از رویکردهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل این انقلاب است: «انقلاب اسلامی در کشور ایران کاری کرد که در هیچ جای دنیا نظیر آن کار انجام نشده است… از انقلاب کشور روسیه و شوروی گرفته، تا آنچه که در هند و مصر و کشورهای امریکای لاتین و دیگر کشورهای آفریقایی و آسیایی پیش آمد. در هیچ‌کدام از این کشورها، آن حادثه‌یی که در ایران اتفاق افتاد، اتفاق نیفتاد. اسم همه‌ی اینها، انقلاب بود. یعنی مثلاً انقلاب در ایران و انقلاب در شوروی، واقعاً مشترک لفظی است، ولی اصلاً یک کار انجام نشده؛ دو کار انجام شده است.» (۱)
در ادامه براساس بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سعی خواهیم کرد از بستر مقایسه‌ی انقلاب اسلامی با سایر انقلابها و اشاره به اصلی‌ترین تفاوت‌های انقلاب اسلامی با دیگر انقلابها، گامی در جهتِ شناخت صحیح انقلاب اسلامی برداریم.
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های انقلاب اسلامی با دیگر انقلابها به «مبنای این انقلاب» برمی‌گردد. انقلاب ملت ایران انقلابی براساس «ایمان و ارزشهای دینی و معنوی» بود و این نقطه‌ی تمایز مهم آن از انقلابهایی چون انقلاب فرانسه یا روسیه محسوب می‌شود: «انقلاب اکتبر روسیه که در سال ۱۹۱۷ پیدا شد، به‌خاطر قطع شدن نان در شهرهای اصلی آن روز - مثلاً مسکو - بود. اگر مردم آن روز نان داشتند - همین نان معمولی - آن انقلاب پیش نمی‌آمد. انقلاب ما اینگونه نبود، انقلاب ما براساس یک ایمان بود.» (۲) «مبنای این انقلاب، ارزشهای دینی و اخلاقی و معنوی بود.» (۳)
انقلاب اسلامی رویدادی بود که با رهبری حضرت امام خمینی رحمه‌الله و با حضور توده‌های مردم به پیروزی رسید و به‌صورت توأمان «استبداد و استکبار» را هدف گرفت. این حرکت در امتداد قیامها و نهضت‌های استقلال‌طلبانه و عدالتخواهانهی ملت ایران در تاریخ معاصر همچون نهضت تنباکو، نهضت مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت به‌وقوع پیوست و توانست ضمن نظام‌سازی و استقرار حاکمیت اسلامی در چارچوب نظام جمهوری اسلامی، اثرات مهمی در روند نظم جهانی و به‌خصوص تحولات جهان اسلام برجای بگذارد.
مقایسه‌ی تطبیقی انقلاب اسلامی با انقلابهایی چون: انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه و… یک الگوی تحلیلی مناسب برای فهم دقیق‌تر ابعاد و اثرات این انقلاب در اختیار ما می‌گذارد.
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در یادداشت زیر که به عنوان اولین مطلب از پرونده‌ی «انقلابی که منحرف نشد» منتشر می‌شود، اصلی‌ترین وُجوه تمایز انقلاب اسلامی با دیگر انقلابهای بزرگ و خصوصیات این انقلاب را براساس بیانات رهبر انقلاب اسلامی بررسی می‌کند.
* انقلابی که «متفاوت» بود پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ از مهمترین و تأثیرگذارترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی جهان در قرن بیستم است. انقلابی که با تغییر رژیم دیکتاتور پهلوی و قطع وابستگی کشور به قدرت‌های سُلطه‌گر گامی مهم و تاریخی در احیاء استقلال ملی ایران و آغاز روند پیشرفت ایرانیان برداشت. این انقلاب با شعارهایی چون «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» و «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» در سطح دنیا شناخته شد و توانست الگویی از قیام‌های مردمی براساس ارزشهای الهی را در سطح دنیا و به‌خصوص جهان اسلام رقم بزند.
اما انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلابهای بزرگ دنیا از جمله انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه از ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی برخوردار است. درکِ درست «خصوصیات انقلاب اسلامی از بستر مقایسه‌ی آن با سایر انقلابها» یکی از رویکردهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل این انقلاب است: «انقلاب اسلامی در کشور ایران کاری کرد که در هیچ جای دنیا نظیر آن کار انجام نشده است… از انقلاب کشور روسیه و شوروی گرفته، تا آنچه که در هند و مصر و کشورهای امریکای لاتین و دیگر کشورهای آفریقایی و آسیایی پیش آمد. در هیچ‌کدام از این کشورها، آن حادثه‌یی که در ایران اتفاق افتاد، اتفاق نیفتاد. اسم همه‌ی اینها، انقلاب بود. یعنی مثلاً انقلاب در ایران و انقلاب در شوروی، واقعاً مشترک لفظی است، ولی اصلاً یک کار انجام نشده؛ دو کار انجام شده است.» (۱)
در ادامه براساس بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سعی خواهیم کرد از بستر مقایسه‌ی انقلاب اسلامی با سایر انقلابها و اشاره به اصلی‌ترین تفاوت‌های انقلاب اسلامی با دیگر انقلابها، گامی در جهتِ شناخت صحیح انقلاب اسلامی برداریم.
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های انقلاب اسلامی با دیگر انقلابها به «مبنای این انقلاب» برمی‌گردد. انقلاب ملت ایران انقلابی براساس «ایمان و ارزشهای دینی و معنوی» بود و این نقطه‌ی تمایز مهم آن از انقلابهایی چون انقلاب فرانسه یا روسیه محسوب می‌شود: «انقلاب اکتبر روسیه که در سال ۱۹۱۷ پیدا شد، به‌خاطر قطع شدن نان در شهرهای اصلی آن روز - مثلاً مسکو - بود. اگر مردم آن روز نان داشتند - همین نان معمولی - آن انقلاب پیش نمی‌آمد. انقلاب ما اینگونه نبود، انقلاب ما براساس یک ایمان بود.» (۲) «مبنای این انقلاب، ارزشهای دینی و اخلاقی و معنوی بود.» (۳)
* انقلابی که در آن «نقش‌آفرینی مردم» با پیروزی انقلاب تمام نشد
یکی دیگر از تفاوت‌ها به کیفیت و میزان حضور مردم و نقش‌آفرینی آنان در نهضت اسلامی برمی‌گردد. این انقلاب در تمامی مراحل شکل‌گیری و پیروزیِ خود عمیقاً بر عنصر «حضور مردم در صحنه‌ی تحولات» متکی بوده است: «انقلاب عظیم ما از لحاظ کیفیت پیروزی، انقلابی استثنایی بود. یعنی واقعاً انقلابی با این ابعاد عظیم مردمی که به وسیله‌ی حضور مردم در خیابانها و در فضای شهرها و روستاها پدید آید و در آن، با حضور همه‌ی مردم، علیه رژیم حاکم مبارزه شود، تا آن زمان لااقل در انقلابهای دوره‌ی خود ما سابقه نداشت. همه‌ی انقلابهایی که تا آن روز در اطراف و اکناف دنیا اتفاق افتاده بود - از جمله انقلابهای چپ و مارکسیستی امریکای لاتین و افریقا و آسیا و جاهای دیگر - از نوع و شکل دیگری بود. تفاوت انقلاب ما با انقلابهای دیگر این بود که به وسیله‌ی یک گروه ویژه‌ی پارتیزانی به پیروزی نرسید.» (۴)
نکته‌ی مهم اینکه نقش‌آفرینی مردم در عرصه‌ی تحولات صرفاً با پیروزی انقلاب پایان نیافت. مردم در تمامی اتفاقات بعدی اعم از تعیین ساختار نظام سیاسیِ برآمده از انقلاب، تدوین قانون اساسی، انتخاب مسئولین عالی‌رتبه و حل مسائل پیش‌روی انقلاب و کشور مستقیماً حضور و نقش داشته‌اند. امری که در سایر انقلابها با این کیفیت و گستردگی وجود نداشته است: «نکته‌ی اساسی در انقلاب ما این بود که نقش مردم با پیروزی انقلاب تمام نشد؛ و این از حکمت امام بزرگوار ما و ژرف‌نگری آن مرد حکیم و معنوی و الهی بود… یعنی پنجاه روز بعد از پیروزی انقلاب، نظام سیاسی کشور به وسیله‌ی رفراندوم مردم تعیین شد... در این دویست سال اخیر - که سالهای انقلابهای بزرگ است - در هیچ انقلابی چنین اتفاقی نیفتاده است که با این فاصله‌ی کم، نظام جدید به وسیله‌ی خود مردم، نه به وسیله‌ی یک عامل دیگر، تعیین شود .»(۵)
این در حالی است که در انقلابهایی چون انقلاب فرانسه و روسیه نقش مردم بعد از پیروزی انقلاب تضعیف و کمرنگ شد و در مواردی انقلاب منتهی به دیکتاتوری شد: «همه‌ی آن انقلابها یا بیشترین و مهمترین آنها هم به دیکتاتوری‌های سیاه منتهی شدند. انقلاب فرانسه در دو قرن قبل، انقلاب روسیه‌ی شوروی در یک قرن قبل و انقلابهایی که به شکل کودتا و امثال آن به وجود آمدند، حقوق مردم را پایمال کردند، دمکراسی‌ها را متوقف کرده و آرای مردم را به‌کلی نادیده گرفتند.» (۶)
«عنصر رهبری دینی» یکی از وُجوه خاص انقلاب اسلامی بود. این انقلاب حرکتی با رهبری یک عالم و فقیه مسلمان بود و احزاب، گروه‌های چریکی و پارتیزانی، افسران نظامی و… در رهبری آن نقشی نداشتند: «امام به طور طبیعی رهبری و سررشته‌داری این حرکت را برعهده داشت؛ این مبارزه را شروع کرد و به مردم تکیه نمود... امام مثل خورشیدی در آسمانِ امیدهای ملت ایران ظاهر شد. در موضع یک مرد فداکار و یک آتشفشان؛ کسی که همه احساسات لازم برای یک مرد جهانی، یک مرد میهنی، یک مرد اسلامی در او جمع است... این مرد با اینکه در ایران نبود، اما از راه دور، مدت چهارده سال قضایای مبارزات اسلامی و نهضت اسلامی در ایران را به معنای واقعی کلمه رهبری کرد. در طول این مدت چهارده سال و بخصوص چند سال اخیر -یعنی از سالهای ۵۰ و ۴۹ تا ۵۴ و ۵۵- شدّت اختناق و فشار زیاد بود. گروهها، گروهکها، احزاب سیاسی گوناگون، مخفی، مبارز، سیاسی، غیرسیاسی به‌وجود میآمدند و همه در زیر فشارهای رژیم مضمحل میشدند و از بین میرفتند و یا بی‌خاصیت میشدند... نهضت امام متّکی به تشکیلات حزبی نبود... او با متن مردم و توده مردم حرف میزد و آنها را هدایت میکرد و توانست در طول چهارده، پانزده سال، از راه دور این مایه فکر اسلامی و نهضت اسلامی را اوّلاً در ذهنها عمیق کند، ثانیاً در سطح جامعه توسعه دهد؛ دلهای جوانان و ذهنها و ایمانها را به آن متوجّه کند، تا زمینه برای آن انقلاب عظیم آماده شود.» (۷)
یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد انقلاب اسلامی در مقایسه‌ی با دیگر انقلابها «ثبات و تداوم آن بر اساس اهداف اولیه» و «عدم انحراف از اصول و آرمان‌هایش» است: «[انقلاب اسلامی] نخستین انقلاب بزرگ تاریخ انقلابهای دنیا در طول قرنهای اخیر است که توانسته خط مستقیم و جهت‌گیری خود را در یک چنین مدت طولانی حفظ کند؛ این سابقه ندارد. در آخر قرن هجدهم، هنوز پانزده سال از انقلاب فرانسه نگذشته بود که این انقلاب علیه استبداد، تبدیل شد به یک استبداد بسیار سهمگین در خود کشور فرانسه! ملت فرانسه در انقلابی که به اسم «انقلاب کبیر فرانسه» معروف است، علیه استبداد به‌پاخاسته بود؛ مساله‌ی آنها مبارزه‌ی با سلطنت و رژیم پادشاهی بود؛ اما هنوز پانزده سال نگذشته بود که پادشاهی بسیار مستبدتر و فراگیرتر و قوی‌پنجه‌تر از پادشاهی سلسله‌ی بوربن‌ها- که آنها را برانداخته بودند- روی کارآمد و یک امپراطوری با استبداد کامل تشکیل شد… انقلاب شوروی خیلی زودتر از پانزده سال دچار انحراف شد. انقلابی که به کمک توده‌ی مردم روی کار آمده بود، تبدیل شد به دیکتاتوری استالینی که سالهای متمادی ادامه داشت و بعد به اعقاب استالین به ارث رسید. مردم در آن کشور بزرگ، حتی کمترین اختیاری برای بخش مهمی از زندگی شخصی خودشان نداشتند؛ چه برسد در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی و حکومتی و مملکتی. سرنوشت انقلابهای دنیا این است... اولین انقلابی که با مردم شروع کرد، با مردم ادامه داد، حرف خود را عوض نکرد، راه خود را تغییر نداد و اهداف خود را کم و زیاد نکرد، انقلاب اسلامی ایران است.» (۸)
در تحلیل چرایی این موضوع توجه به دو خصوصیت «ابتناء بر ارزشهای اسلامی» و «مردمی بودن» که پیش از این اشاره شد ضروری است.
یکی دیگر از نقاط تمایز انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلابها به مسئله‌ی نحوه‌ی «مواجهه‌ی با دشمن» برمی‌گردد.
استحاله و اضمحلال انقلابها و حرکتهای عدالتخواهانه و آزادی‌طلبانه از جمله سیاستهای همیشگی قدرت‌های مستکبر بوده است: «دأب سیاستهای مسلّطِ عالم این بوده و هست که جنبشهای عدالتخواهانهی مردم نقاط مختلف دنیا را در هاضمه‌ی سیاسی و فرهنگی خود بریزند و در واقع هویّت آن جنبشها و حرکتهای مردمی و عدالتخواهانه را از بین ببرند.» (۹)
این انقلاب علاوه بر برخورد با حکومت دیکتاتوری به عقبه‌ی حمایتی این حکومت نیز توجه کرده و با قطع ارتباط با آمریکا به‌عنوان رأس استکبار جهانی، زمینه‌ی هرگونه نفوذ و انحراف و نابودی انقلاب را بست. امام خمینی رحمه‌الله با دشمن‌شناسی، دولت آمریکا را به‌عنوان «عقبه‌ی حکومت پهلوی» شناسایی کرد و ضمن مقابله با آن، زمینه‌ی نفوذِ دشمن را مسدود کرد: «از اوّل انقلاب کسانی بودند که توجّه نمیکردند که آمریکا عقبه‌ی تغذیه‌کننده‌ی رژیم طاغوتی است که به‌وسیله‌ی ملّت ایران برافتاد… آنها توجّه نمیکردند که آمریکا تغذیه‌کننده‌ی رژیم طاغوت بود؛ این رژیم حالا برافتاده است امّا آن دستگاه تغذیه‌کننده هنوز باقی است، فعّال است، اگر به او میدان داده شود، مجال داده شود، دوباره مشغول خواهد شد و ضربه خواهد زد... امام این عقبه را از روز اوّل دید، با آن مقابله کرد.» (۱۰)
ملت ایران نیز با هدایت امام رحمه‌الله در امتداد حرکت انقلابی خود، آمریکا را از کشور بیرون راند و مانع نابودی انقلاب اسلامی توسط استکبار شد. «تسخیر لانه‌ی جاسوسی» که از سوی رهبریِ نهضت به‌عنوان «انقلاب دوم» نامگذاری شد نماد این موضوع است: «قضیّه‌ی لانه‌ی جاسوسی، این آخرین رشته‌ی ارتباط ممکن را بین انقلاب و آمریکا برید و قطع کرد. این، خدمت بزرگ و ذی‌قیمت را به انقلاب ما کرد.» (۱۱)
اتفاقی که در بسیاری از حرکت‌ها و انقلابهای مردمی روی نداد و موجب انحراف و شکست انقلابها شد: «مقایسه‌ی بین انقلاب اسلامی و این جنجالها و شورشها و قیامها و انقلابهایی که در کشورهای عربی اتفاق افتاد، مقایسه‌ی عبرت‌آموزی است. آنهایی هم که موفق شدند -مثلا فرض کنید مثل بعضی از کشورهای شمال آفریقا که در مبارزه‌ی با فرانسه و مانند اینها توانستند استقلال به دست بیاورند- بعد از اندک‌مدتی در فرهنگ همان گروه استعمارگر هضم شدند.» (۱۲)
از سوی دیگر حجم و کیفیت دشمنی‌هایی که با انقلاب اسلامی صورت پذیرفت نیز در نوع خود بی‌نظیر بوده است: «آن روز در دنیا با انقلاب کبیر فرانسه، به آن صورت قدرتی وجود نداشت و ارتباطات، آن‌جور نبود که بخواهد بایستد و مقابله و مبارزه کند… انقلاب شوروی، وقتی‌که واقع شد، یک‌خرده از دشمنان خود روسیه هم کم شد!... اما با انقلاب ما، هم دشمنان انقلاب یعنی دشمنانی که از لحاظ سیاسی ضربه می‌دیدند، مثل کسانی که در ایران نفوذ داشتند؛ یا از لحاظ اقتصادی ضربه می‌دیدند، مثل کسانی که از ایران، بهره می‌بردند؛ چه داخلیها، چه خارجیها با انقلاب، دشمن شدند، هم دشمنان دین! یعنی کسانی که در دنیا به خاطر اهداف بلندمدت، یعنی به‌خاطر ایده‌ها و تفکرها، با اصل دین مخالف بودند. لذا شوروی با انقلاب ما تقریباً همان قدر دشمنی کرد که امریکا! لااقل در جنگ، این‌جور بود دیگر... یک چنین صف‌آراییهای عظیمی در مقابل کشور ما شده است.» (۱۳)
در نگاهی کلان، انقلاب اسلامی نقطه‌ی عطف تحولات تاریخی است. انقلابی که بر مبنای ایمان به ارزشهای اسلامی، اعتقاد به نقش جدی مردم و با رهبری یک عالم و فقیه شکل گرفت و توانست به «تحولی تاریخ‌ساز در عالم» تبدیل شود: «این حرکت عظیم، این کار بزرگ، این نهضت تاریخ‌ساز، به دست ملت ایران و با رهبری امام بزرگوار انجام گرفت؛ نظام اسلامی تشکیل شد؛ حرکت ملت ایران به سمت خدا، به سمت اهداف الهی، به سمت ارزشهای الهی آغاز شد. هیچ نعمتی از این بالاتر نیست.» (۱۴)
و اینگونه است که با وقوع انقلاب و ادامه‌ی حرکت مستمر انقلابیِ ملت ایران این قرن، قرن اسلام خواهد بود: «این قرن، قرن اسلام است. این قرن، قرن معنویت است. اسلام عقلانیت را و معنویت را و عدالت را با یکدیگر به ملتها هدیه میدهد.» (۱۵)
منبع:مشرق
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۶۶۷۵۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هنر‌های قرآنی از منظر میراث فرهنگی حائز اهمیت است
به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست تخصصی «سیر تحول هنر‌های قرآنی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی» در راستای اهداف پژوهشی نخستین نمایشگاه تخصصی هنر‌های قرآنی روایت باران عصر جمعه ۷ اردیبهشت، با حضور اساتید، دانشجویان، خوشنویسان و علاقمندان به هنر‌های قرآنی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
این پنل تخصصی با سخنرانی سجاد محمد یارزاده (رییس دانشگاه هنر‌های اسلامی ایرانی استاد فرشچیان)، مهدی خانکه (استادیار و رییس مدرسه عالی مهارتی دانشگاه استاد فرشچیان)، مهدی محمدی (استادیار و مدیر گروه هنر‌های سنتی و صنایع دستی دانشگاه سوره) و محبوبه کاظمی دولابی (مدیر مسئول نگارخانه ترانه باران) همراه بود.
* عملکرد مطلوب بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی در حوزه هنر‌های اصیل ایرانی و اسلامی
سجاد محمد یارزاده (رییس دانشگاه هنر‌های اسلامی ایرانی استاد فرشچیان) در این نشست با اشاره به عملکرد مطلوب نگارخانه ترانه باران به عنوان بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی در حوزه هنر‌های اصیل ایرانی و اسلامی گفت: دلیل این موفقیت این است که کسی که عاشق این هنر‌ها باشد میتواند موفق عمل کند، هنر‌های قدسی مرز ندارند. البته طبیعی است که باید به معیشت هنرمندان و اقتصاد هنر هم توجه شود.
او با اشاره به اینکه هنرمندی که به سمت هنر اصیل برود ماندگار خواهد بود، گفت: یکی از رموز ماندگاری هنر و هنرمند رجوع به متون مرجع است و قرآن یکی از متون مرجع محسوب می‌شود.
* در دل قرآن فضای گفت‌وگوی بسیاری درباره هنر وجود دارد
در ادامه نشست مهدی محمدی (استادیار و مدیر گروه هنر‌های سنتی و صنایع دستی دانشگاه سوره) با اشاره به آنکه در دل قرآن فضای گفتگوی بسیاری درباره هنر وجود دارد، اذعان داشت: در هیچ کدام از آیات قرآن هنر تقبیح نشده است. در واقع هنر و شعر مورد توجه هستند.
* کلیت قرآن یک اثر هنری شاخص است
مهدی خانکه (استادیار و رییس مدرسه عالی مهارتی دانشگاه استاد فرشچیان) نیز سخنان خود را با محوریت الهی نگاری ادامه داد و با بیان اینکه کلیت قرآن یک اثر هنری شاخص است گفت: ادبیات نخستین تجلی الهی نگاری است. اما در مورد آیات قرآن، ما درباره محکمات تصویرگری نداریم. آثار موجود در این زمینه نشان میدهد هنرمندان بیشتر نسبت به متشابهات و بخش‌هایی که روایات متعدد از آنها نقل شده توجه نشان داده و علاقمند به خلق آثار هنری در شاخه‌های مختلف بوده و هستند.
او با نمایش آثار هنرمندان حوزه نگارگری با موضوع معراج، مباهله، عاشورا و همچنین چند اثر از استاد فرشچیان با استناد به آیات و روایات مانند پنجمین روز آفرینش، ضامن آهو و... گفت: بعد از دوره صفویه است که هنرمندان و عرفا فرصت پیدا کردند تا متشابهات را در قالب رشته‌های مختلف هنری روایت کنند.
در ادامه این نشست خانکه و یارزاده ابراز امیدواری کردند که برگزاری چنین نشست‌هایی بتواند ارتباط بین گالری ها، بازار هنر و دانشگاه را تقویت کنند.
* نگاه میراث فرهنگی به هنر‌های قرآنی بسیار مهم است
محبوبه کاظمی دولابی (مدیر نگارخانه ترانه باران) نیز در پایان این نشست به دلیل برگزاری نمایشگاه تخصصی هنر‌های قرآنی «روایت باران» اشاره کرد و گفت: بعد از هتک حرمتی که سال گذشته به قرآن مجید به عنوان فرهنگ اسلامی ما شد، به عنوان مدیر تنها نگارخانه تخصصی هنر‌های ایرانی اسلامی وظیفه خود دانستم که به زبان هنر نسبت به این هتک حرمت واکنش نشان دهم، نتیجه آن برگزاری نمایشگاه فاخر «روایت باران» بود. اگر به حریم فرهنگی هر کشوری در جهان توهین شود، فرد فرد آن کشور اعتراض خواهند کرد و صدای آن را به گوش جهانیان خواهند رساند.
از این رو آمادگی آنرا داریم که نمایشگاه تخصصی هنر‌های قرآنی را در کشورهای دیگر هم برگزار کنیم. مهمترین رسالتی که ما داریم این است که حلقه‌هایی که میتواند در این زنجیره نقش داشته باشد را به هم متصل کنیم. چون با هر تفکر و اندیشه‌ای همه ما برای قرآن احترام قائلیم و دوست داریم به بهترین شکل ممکن در دنیا فعالیت‌های ترویجی انجام دهیم که علاوه بر تاثیرگذاری در حوزه فرهنگ ایرانی اسلامی، میتواند به موضوع معاش هنرمندان این حوزه هم توجه کند.
کاظمی با اشاره به اهمیت کتابت قرآن مجید گفت: هنر‌های سنتی به ویژه خوشنویسی، هنری نیست که هنرمند در آن ظرف چند سال بتواند به درجه استادی برسد، و دهه‌ها طول می‌کشد. بسیار خوشحالم که می‌بینم هنرمندانی داریم که تمام عمر خود را صرف هنری کرده‌اند که نتیجه آن میتواند کتابت کلمات نورانی قرآن مجید باشد.
وی در ادامه با بیان اینکه نگاه میراث فرهنگی به هنر‌های قرآنی بسیار مهم است. چرا که هنر‌های قرآنی را از ابعاد مختلف می‌توان تبیین و تفسیر کرد گفت: از بعد میراث فرهنگی این آثار بسیار دارای اهمیت هستند، چرا که همانطور که از قرن یکم قرآن به اشکال مختلف نوشته شده و امروز به عنوان آثار ارزشمندی از گذشته در اختیار ما قرار گرفته در موزه‌های داخلی و خارجی فخر جهانیان است و میراث ماندگار جهان محسوب می‌شود، علاوه بر، بحث عقیدتی، ما هم امروز بتوانیم زمینه خلق آثار ارزشمندی را فراهم کنیم و کتابت قرآن کریم را مورد توجه قرار دهیم تا این آثار ارزشمند برای آیندگان بماند هم به عنوان یک ثروت ملی و هم به عنوان فرصتی برای عرضه فرهنگ و هنر غنی ایرانی و اسلامی مورد توجه قرار گیرد. فکر می‌کنم این نکته که هر هنرمند با چه نگرش و بینش و ایده‌ای آیات نورانی قرآن مجید را انتخاب کرده و به چه شکلی آراسته و با چه هنر‌هایی تلفیق کرده تا یک اثر هنری خلق کند، هنر‌های قرآنی را از منظر میراث فرهنگی قابل توجه و پر اهمیت می‌کند.
این نشست تخصصی با پرسش و پاسخ پایان یافت.
نخستین نمایشگاه تخصصی هنر‌های قرآنی روایت باران به همت نگارخانه تخصصی هنر‌های ایرانی ـ اسلامی ترانه باران برگزار شده و تا پایان اردیبهشت ماه در گالری‌های ۱ و ۲ فرهنگسرای نیاوران از ساعت ۱۰ الی ۱۹ و در روز‌های تعطیل از ساعت ۱۴ الی ۱۹ میزبان بازدیدکنندگان خواهد بود.
انتهای پیام/
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»