به نقل از «ایسنا»

ظریف: در رابطه با FATF بر اساس قوانین داخلی خود عمل می‌کنیم/ موشک‌های ما دفاعی است

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۶۷۷۴۲۸

وزیر خارجه کشورمان در گفت‌وگو با شبکه روسیاالیوم، به پرسش‌های این رسانه روسیه درباره مسالئل مختلف به ویزه اینستکس، اف‌ای‌تی‌اف مسائل موشکی و بدعهدی آمریکا پاسخ داد.

به گزارش ایسنا، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با شبکه روسیاالیوم در پاسخ به سوالی در رابطه با ساز و کار ویژه مالی ایران با اروپا (اینستکس) گفت: این سازوکار مالی نشان دهنده اراده و خواسته اتحادیه اروپا است، بعد از خروج آمریکا از برجام اروپایی‌ها در ماه می ۲۰۱۸ در وین در بیانیه‌ای از سوی خانم موگرینی و وزرای خارجه سه کشور اروپایی یعنی انگلیس آلمان و فرانسه اعلام کردند که دوازده تعهد در برجام وجود دارد که مهم‌ترین آنها عادی سازی روابط مالی با ایران، سرمایه گذاری در ایران، فروش نفت و دستیابی به درآمد حاصل از آن از طریق بانک‌ها، همکاری در حمل و نقل هوایی و دریایی و اینکه انواع همکاری‌ها با ایران تداوم یابد؛ آنها وعده دادند که به خوبی به این بندها پایبند باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: آنها برای اجرایی کردن این مساله نیازمند سازوکاری برای دور زدن تحریم‌های آمریکا و یا کاستن از نتایج منفی آن بودند، اروپایی‌ها معتقد بودند که از چند ماه پیش می‌توانستند این سازوکار مالی را اعلام کنند اما مساله بیش از آن چیزی که فکر می‌کردند طول کشید، چه بسا دلیل این تأخیر فشارهای آمریکا و یا خود اروپایی‌ها بود. سازوکاری که اروپایی‌ها اکنون آن را اعلام کرده‌اند تنها یک مقدمه است و سازوکاری مالی به معنای حقیقی نیست. این مقدمه‌ای برای ایجاد ارتباط میان تاجران دو طرف و حفظ روابط تجاری میان ایران و اروپا است و قرار است که این سازوکار گسترش یابد و کشورهای خارج از اتحادیه اروپا و همچنین کالاهای متعددی، نه تنها کالاهایی که مشمول تحریم‌های آمریکا نیست را در بر بگیرد. باید دید که این سازوکار چگونه عمل می‌کند، به نظر من اینستکس می‌تواند به خوبی عمل کند و روش هوشمندی برای دور زدن تحریم‌ها است اما باید دید که چگونه آنرا اجرایی می‌کنند و باید دید که آیا این سازوکار آغازی برای پایبندی اروپا به دیگر تعهدات است.

محمد جواد ظریف در ادامه گفت: اکنون برای اروپایی‌ها مساله مهم‌تر از حفظ منافع ایران، مساله اعتبار و جایگاه خود آنهاست، ما درحال امتحان جایگاه و اعتبار اروپا هستیم. ما از فعالیت‌های خود دست نخواهیم کشید و منتظر اقدامات اروپا نیز هستیم؛ همانطور که می‌دانید من اخیراً به همراه یک هیأت اقتصادی به عراق سفر کردم و معاون رئیس جمهور نیز به سوریه سفر کرد، به کشورهای همسایه سفرهای متعددی داشتیم؛ به ترکیه پاکستان، آذربایجان، افغانستان و همچنین کشورهای همسایه شمالی و روابط برجسته‌ای با روسیه و چین داریم بنابراین ما تمام راه‌های همکاری اقتصادی با تمام کشورهای دوست را به کار می‌گیریم و سازوکار اروپا تنها یک ابزار است و اگر کارآمد بودن خود را ثابت کند به سود ایران و اتحادیه اروپا خواهد بود.

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که شما اعلام کردید این اولین گام اروپا است، گام‌های دیگری که از اروپا انتظار دارید کدامند، گفت: اروپایی تعهداتی به تهران دارند؛ چه در بیانیه ماه می و چه در توافق هسته‌ای. آنها تعهدات زیادی دادند و باید به آن عمل کنند و این تعهدات فروش نفت و کسب درآمدهای آن و تداوم همکاری‌های بانکی را شامل می‌شود، همه این مسائل در بیانیه اروپا آمده است، آنها در نشست ۴+۱ در وین و نیویورک یا همان اعضای باقی مانده در برجام بیانیه‌ای صادر کردند که تعهداتی را شامل می‌شد، آنها باید پایبند باشند و ما منتظر اجرایی شدن تعهداتشان هستیم.

وی در پاسخ به این سوال که بیانیه اخیر اتحادیه اروپا بر دو مساله اساسی تاکید داشت و آن پیوستن ایران به اف ای تی اف و مذاکره در رابطه با موشک‌های بالستیک ایران است، آیا نگران این نیستید که این سازوکار مالی به ابزاری برای فشار به ایران به منظور تحمیل این دو خواسته تبدیل شود؟ گفت:

اروپایی‌ها در ابتدا باید به تعهدات برجامی خود پایبند باشند و در مرحله‌ای نیستند که خواسته‌ای بر ایران تحمیل کنند. ما به برجام پایبند هستیم، آژانس بین المللی ۱۳ گزارش منتشر و تاکید کرده که ایران به برجام پایبند است و همه می‌دانند که آمریکا از این توافق خارج شد و اروپا نتوانست آنرا اجرایی کند. هدف از برجام از سرگیری روابط اقتصادی با ایران و بازگشت آن به حالت عادی بود اما تمام شرکت‌های اروپایی ایران را ترک کردند بنابراین اروپایی‌ها قبل از اینکه در رابطه با مسائل دیگری سخن بگویند در ابتدا لازم است به تعهدات قبلی شأن عمل کنند. من نمی‌خواهم بگویم که آنها تعهداتشان را نقض کردند اما نتوانستند آن را عملی کنند.

ظریف افزود: در رابطه با اف ای تی اف نیز ما لوائح آن را طبق قانون داخلی خود عملی می‌کنیم، جمهوری اسلامی قربانی تروریسم است، ما طبق قوانین داخلی خود با پولشویی مبارزه می‌کنیم، آنچه در مجلس تصویب شده است باید از چند مرحله عبور کند سپس باید دید که مسئولان دولت چه تصمیمی می‌گیرند. دولت پیوستن ایران به این لوائح را تأیید کرده است و به نظر من قرار دادن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف از همان ابتدا غیرواقعی بود.

وی در رابطه با موشک‌های بالستیک کشورمان هم گفت: نباید در این رابطه اتهاماتی علیه ایران مطرح کرد؛ همان کاری که اکنون اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها انجام می‌دهند. چیزی که در منطقه اتفاق می‌افتد تزریق سلاح اروپایی و آمریکایی است. این سلاحی که مثلاً مردم یمن را با آن می‌کشند ساخت داخلی نیستند بلکه ساخت آمریکا و یا فرانسه و یا انگلیس و یا اروپا است، آنها باید مسئولیتش را برعهده بگیرند. موشک‌های ایران دفاعی هستند و به جز گروهک‌های تروریستی علیه هیچ طرفی از آنها استفاده نشده است اما سلاح اروپا و آمریکا تا به امروز علیه مردم غزه و کرانه باختری، لبنان، سوریه و همانطور که در اخبار می‌شنویم علیه مردم یمن استفاده می‌شود؛ سلاح آمریکا نه تنها توسط عربستان علیه مردم یمن استفاده می‌شود بلکه سعودی‌ها آن را به گروهک القاعده در یمن نیز می‌دهد، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها باید مسئولیت این اظهارات را برعهده بگیرند و ایران را به خاطر موشک‌هایی که برای دفاع از خود در دست دارد سرزنش نکنند. این مساله ربطی به توافق هسته‌ای و یا سازوکار مالی اروپا ندارد. مساله مهم این است که اروپایی‌ها قبل از اینکه در رابطه با مسائل دیگری سخن بگویند در ابتدا باید به تعهدات برجام پایبند باشند و بعد از آن مسئولیت تزریق این همه سلاح در منطقه را برعهده بگیرند.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این سوال که اگر اروپایی‌ها بر تحمیل دو شرط خود اصرار داشتند موضع ایران چه خواهد بود؟ آیا از برجام خارج می‌شوید؟ گفت: ایران گزینه‌های زیادی دارد، این دو شرط ارتباطی با برجام ندارند اما اگر طرف مقابل نخواهد به تعهداتش پایبند باشد در آن صورت گزینه‌های زیادی خواهیم داشت. خروج از برجام یکی از گزینه‌ها خواهد بود، اگر تصمیم بگیریم از برجام خارج شویم این مساله در واکنش به خروج واشنگتن و ناکارامدی اروپا است. ما اینگونه از برجام خارج نخواهیم شد بلکه واکنش به اقدامات طرف مقابل خواهد بود. البته این همه گزینه‌های ما نخواهد بود، ما گزینه‌های زیادی داریم. اروپا باید تصمیماتش را بگیرد و ما متناسب با آن تصمیم‌گیری خواهیم کرد.

خبرنگار روسیا الیوم پرسید، بعد خروج آمریکا از برجام و تحریم تهران ما شاهد پایین آمدن ارزش پول ملی ایران و بالا رفتن قیمت‌ها بودیم، به این معنی که شهروند ایرانی امروز بیش از قبل از برجام تحت فشار است و امروز در ایران انتقاداتی علیه شما و علیه دولت در رابطه با برجام وجود دارد و منتقدین می‌گویند که اوضاع ایران قبل از برجام بهتر بود، جناب وزیر آیا شما از امضای توافق هسته‌ای پشیمان هستید؟ ظریف در پاسخ گفت: خیر، به هیچ وجه!

وی در پاسخ به این سوال که اگر زمان به عقب بازگردد با آمریکا مذاکره می‌کنید: حتماً مذاکره می‌کردیم، با توجه به شرایط و ضرورت‌های آن مرحله ما تلاش می‌کردیم که یک پروژه امنیتی که از سوی رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ما چیده می‌شد را با شکست مواجه کنیم. وارد مذاکرات شدیم و تمام اهداف خود را محقق کردیم، ۶ قطعنامه ضد ایرانی در سازمان ملل را لغو کردیم و برای اولین بار در تاریخ شورای امنیت یک کشور از بند هفتم منشور سازمان ملل خارج می‌شود بدون اینکه از منافع ملی خود دست بکشد و یا گامی علیه منافع ملی خود بردارد. کشورهای دیگری وجود دارد که تمام منابع خود را در اختیار طرف مقابل قرار دادند اما بعد از آن نابود شدند مانند لیبی و کشورهای دیگر.

ظریف در ادامه گفت: ایران بسیاری از اهداف خود را در توافق هسته‌ای محقق کرد، و آنها اهداف بزرگی هستند اما اینکه آمریکا به برجام پایبند نبود این نشان می‌دهد که آنها قابل اعتماد نیستند. می‌توان اینگونه به سوال شما پاسخ داد که آیا اگر در جایگاه جامعه بین المللی بودی توافق پاریس را امضا نمی‌کردی؟ اگر در جایگاه جامعه بین المللی بودی درب‌های یونسکو را می بستی چون آمریکا می‌خواست از آن خارج شود؟ اگر در جایگاه جامعه بین المللی بودی شورای حقوق بشر را منحل می‌کردی به خاطر اینکه آمریکا از آن خارج شد؟ در حقیقت آمریکا کشوری است که قوانین را نقض می‌کند و هیچ اهمیتی به قانون نمی‌دهد، آمریکا تمام معادلات روابط سیاسی بین المللی را نقض کرده و جهان به خوبی این مساله را درک می‌کند، هرجا بروی می‌بینی که رایج‌ترین مساله در جامعه بین المللی رفتارهای یکجانبه آمریکا و نقض قوانین است بنابراین برجام دستاورد بسیار مهمی برای ایران و جامعه بین المللی بود و آمریکایی‌ها با خارج شدن از آن نشان دادند که طرف خوبی در توافقات بین المللی نیستند. هیچ توافقی در دنیا وجود ندارد مگر اینکه آمریکا از آن خارج شده باشد.

ادامه دارد

منبع: ایسنا

کلیدواژه: اف ای تی اف اینستکس تعهد اروپا به برجام خروج آمریکا از برجام محمدجواد ظريف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۶۷۷۴۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ظریف: اسرائیلی‌ها به آمریکایی‌ها هم لگد زدند | اسرائیل به هیچ کس رحم نکرد | آنانکه دل‌شان برای آمریکا لک می‌زند باید بدانند آمریکا چه کرد

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، محمدجواد ظریف در سلسله نشست‌های چهلمین سال تاسیس انتشارات اطلاعات که به مناسبت روز ملی خلیج فارس با عنوان «ژئوپلیتیک خلیج فارس» برگزار شد، گفت: خلیج، اسم‌اش فارس است، نه خلیج همیشه فارس. برای این نقطه مهم زنان و مردان بزرگی فداکاری کرده‌اند و باید این یاد و خاطره را گرامی بداریم.

وی درباره چالش‌های شناختی در خلیج فارس، افزود: برداشت من این است که دنیا گرفتار چالش شناختی است و بسیاری از مشکلات از این امر نشات می گیرد. همه دوست دارند به کشور و منطقه کمک کنند اما اشتباهات و خطاها به خاطر شناخت نادرست است.

ظریف تاکید کرد: برخی ادراک نادرست باعث شده منطقه ما از حق آرامش، صلح و همزیستی مسالمت آمیز دور باشد. امروز تا حد قابل توجهی دوستان در حاشیه خلیج فارس در حال اصلاح ادراک خود از جهان هستند اما هنوز از این روند عقب هستیم. البته هنوز باقی‌مانده‌هایی از ادراک غلط در کشورهای جنوب خلیج فارس وجود دارد که آن خرید امنیت برای خودشان است. توهم خرید امنیت کماکان وجود دارد.

وی افزود: ادراک کشورهای عربی درست شده که فهمیدند امنیت را نمی‌توان تنها از آمریکا خرید و می‌دانند دنیا دیگر دنیای قطبی سابق نیست که بتوان با وابستگی به یک قطب امنیت ایجاد کرد. خاصیت جهان قطبی این بود که رابطه وفاداری و حمایت بین مرکز و پیرامون یا بین قطب و مرید وجود داشت. پیرامون نسبت به مرکز وفادار بود اما رابطه مرکز و پیرامون به هم ریخته است. جهان از قطب‌ها خارج شده و دیگر دوگانه وفاداری و حمایت به شکلی که می‌شناختیم وجود ندارد و کشورهای خلیج فارس این را فهمیدند. کویت قبل از اینکه بر کشتی‌هایش پرچم آمریکایی بزند، از پرچم شوروی استفاده می‌کرد. آنها فهمیدند برای کسب حمایت باید با قدرت‌های‌ مختلف همکاری داشته باشند اما باز هم این مشکل را داشتند که فکر می‌کردند باید امنیت را با پول خرید. حتی تلاش کردند امنیت را از صدام بخرند.

ظریف تصریح کرد: صدام خودش را دژ شرقی جهان عرب در مقابل ایران معرفی می‌کرد و حاشیه نشینان خلیج فارس به او پول دادند تا امنیت بخرند. اخیرا به اسم یک کتاب که وجود خارجی ندارد، حرف‌هایی درآمده که در فضای مجازی باعث انتقال جهالت شده است. در سایت‌ها می‌نویسند که کشورهای عربی خلیج فارس تنها ۵۰ میلیون دلار یا ۵ میلیارد دلار به صدام کمک کردند درحالی که یکی از رهبران عربستان شخصا به آقای روحانی گفته بود ۷۵ میلیارد دلار به عراق کمک کرده‌اند.

وزیر سابق امور خارجه، ادامه داد: یادداشت‌های دبیرکل وقت سازمان ملل متحد نشان می‌دهد همان زمان هم دولت سعودی نگران بلندپروازی‌های صدام بود. خیلی‌ از مردم اطلاعات کامل ندارند و امروز آمریکا شده قبله آمال‌شان. از قول صدام گفتند که تا انجام مذاکره قطع‌نامه را امضا نمی‌کنند، همان وقت دبیرکل زنگ زد به وزیر خارجه دولت ریگان، ما قطع‌نامه ۵۹۸ را تیرماه سال ۱۳۶۷ پذیرفتیم، آنوقت آنها گفتند تازه مهرماه با شما گفت‌وگو خواهیم کرد. آمریکایی‌ها همان کاری که اول جنگ کردند را انجام دادند. آنها اول جنگ تحمیلی گفتند که عراق، ‌ ایران را ظرف یک هفته شکست خواهد داد و به همین خاطر مانع تصویب قطع‌نامه‌ شدند. قطع‌نامه ۴۷۹ تازه ۷ روز بعد از شروع جنگ تصویب شد و با فشار آمریکا، ‌ عقب‌نشینی از سرزمین‌های اشغالی ایران در آن نیامد. کسانی که دلشان برای آمریکا لک می‌زند باید بدانند آمریکا چه کرد. می‌دانید که البته من معروف به ضدآمریکایی بودن نیستم ولی خب تاریخ را نمی توان فراموش کرد.

وی افزود: ما روزهای آخر جنگ، دستِ بالا نداشتیم. در آن شرایط دبیرکل وقت سازمان ملل متحد با تعریفی که از ایرانیان شنیده بود به «فهد» زنگ زد تا صدام را وادار کند آتش‌بس را بپذیرد. او به صدام نمی‌گوید ایرانیان سلاح قوی دارند، بلکه می‌گوید غرور ایرانی را زیر پا نگذار، که اگر غرورشان زیرسوال برود برمی‌گردند و دمار از روزگارت درمی‌آورند. بعد از قرائت پیام حضرت امام هم بود که مردم به جبهه هجوم بردند.

ظریف تاکید کرد: با این تفاسیر بود که کشورهای حوزه خلیج فارس متوجه شدند نمی‌توانند به صدام هم تکیه کنند اما به او پول داده بودند که در برابر ایران قرار گیرد در حالی که همان پول برای بمباران کویت و عربستان صرف شد درحالی که هیچ کشوری به اندازه کویت از عراق حمایت نکرد. بعد از این که سیاست خرید امنیت از عراق شکست خورد باز هم کنار گذاشته نشد و رفتند سراغ شوروی و آمریکا. امروز هم رفته‌اند سراغ اسرائیل برای خرید امنیت.

وی با اشاره به اینکه تفکر خرید امنیت در میان شیخ‌نشینان هنوز هم پابرجاست، ‌ اظهار کرد: آنها متوجه نیستند که همان گونه که سلاح عراق به سمت خودشان رفت، ‌ اسرائیل هم به دنبال این است که این‌ها را پیش مرگ خود قرار دهد. اسرائیل در طول تاریخ جعلی خود از کسی حمایت نکرده است. سر گروگان‌های آمریکایی مذاکره کرد اما اسرائیلی‌ها حتی به آمریکایی‌ها هم لگد زدند. اسرائیل به هیچ کس رحم نکرد اما دوستان ما در جهان عرب این تصور را دارند که می‌توانند امنیت را از اسرائیل بخرند لذا این اشتباه شناختی کنار نرفته است.

وی با بیان اینکه اولین پیشنهاد امنیت منطقه‌ای را به امضای دکتر ولایتی در سال ۱۹۸۵ به دبیرکل وقت سازمان ملل متحد دادیم، گفت: بند ۸ قطع‌نامه ۵۹۸ مبتنی بر همین نامه ایران است که بر ایجاد امنیت منطقه تاکید می‌کند. از آن روز این کار را نکردند و وقتی دکتر حسن روحانی «طرح صلح هرمز» را ارائه کرد، عرب‌ها گفتند باید صبر کنیم که آمریکا به ایران فشار بیاورد تا شرایط تغییر کند. طرح صلح امیر سابق کویت که ارائه می شود شاه بحرین می‌گوید بگذارید ترامپ به ایرانیان فشار بیاورد که بتوانیم امتیازات بیشتری بگیریم. وقتی آرامکو را تیر غیب زد، توقع داشتند آمریکا به دادشان برسد اما بازهم این تفکر را کنار نگذاشتند که امنیت خریدنی نیست.

ظریف به اشتباه ادراکی دوم اشاره کرد و گفت: این اشتباه مشترک بین ما و عرب‌ها است که فکر می کنیم آمریکا می‌خواهد در این منطقه حضورش را افزایش دهد در صورتی که اولویت آمریکا از خلیج فارس خارج شده است و می‌خواهد مرکز ثقل را به بیرون از این منطقه ببرد. آمریکا به هرچه بخواهد نمی‌رسد چون قدر قدرت نیست، هرچند در «برجام» نفع داشت اما یکی از دلایل «برجام» برای کاهش مشکلات هسته‌ای همین بود که آمریکا می‌خواست حضور خود در منطقه را کم کند. این موضوع را عرب‌ها زودتر از ما متوجه شدند و دلیل اصلی موافقت اصلی عربستان با برجام همین بود که نمی‌خواستند حضور آمریکا در منطقه کمرنگ شود.

وی با اشاره به اینکه درحال حاضر آمریکا درحال برون‌سپاری امنیت منطقه به اسرائیل است، تصریح کرد: دوستان ما هم در منطقه با خیالِ واهی خرید امنیت در حال عادی سازی روابط با اسرائیل هستند و این یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات راهبردی کشورهای منطقه است چون اسرائیل نه تنها از آنها حمایت نمی‌کند، ‌ بلکه اینها قربانیانی خواهند شد برای حفظ اسرائیل. شازده ربع پهلوی (رضا پهلوی - فرزند محمدرضا پهلوی) شروع به حمایت از اسرائیل کرده است اما فراموش کرده که همین اسرائیل که قصه کوروش را می‌گفت از دهه ۹۰ که احتیاج به دشمن جدید پیدا کرد، آمد قصه کوروش را تبدیل به استرومردخوای و خشایارشا کرد. این قصه هم دروغ است چون اتفاق عهد عتیق برعکس آن چیزی است که تبلیغ می‌کنند. الان گفتمان حاکم در اسرائیل این است که مدعی شدند ایرانیان از ابتدای تاریخ به دنبال نابودی آنها بودند.

ظریف درباره اشتباه ادراکی سوم، توضیح داد: این اشتباه است که فکر می‌کنیم اگر با چیزی مخالفت کنیم، ‌ آن موضوع شکل نمی‌گیرد. وی با تاکید بر اینکه «عدم حضور» مانع از شکل‌گیری یک اتفاق نیست، ‌ تصریح کرد: الان دو نگرش در کشور وجود دارد، ‌ یک نگرش این است که حضور ما در ترتیبات امنیت منطقه‌ای در خلیج فارس باعث بسته شدن دست ایران در محیط قدرت‌اش می‌شود که حرف بدی نیست اما اشتباه این است که اگر نباشیم این ترتیبات شکل نمی‌گیرد. عدم حضور به معنای حذف ما از اتفاقات است.

ظریف ادامه داد: راه‌های مواصلاتی هرچند که بهترین و مهم‌ترین راه‌ها هستند اما تنها راه نیست. وقتی راه خود را ببندیم می‌روند با هزینه بالاتر راه لاجورد را درست می‌کند و آنوقت ما از گزینه هم خارج می‌شویم. گاهی فکر می‌کنیم تنها کنشگر ما هستیم، بعضی اوقات فکر می‌کنیم اصلا توان کنشگری نداریم و آمریکا را قدرت مطلق می‌دانیم که هردو غلط است. در دنیای کنونی حتی آمریکا هم نمی‌تواند چیزی را وِتو کند، مگر توانست در شورای امنیت با وتو کردن جلوی مقاومت مردم غزه را بگیرد؟

وزیر پیشین امور خارجه، ‌ تاکید کرد: جنگ‌های اسرائیل با دولت‌های عربی ۶ روزه تمام شده. جنگ اسرائیل با مردم غزه ۷ ماه ادامه یافته درحالی که غرب و آمریکا خواستند اسرائیل برنده شود. دیگر امروز کسی از نابودی حماس حرفی می‌زند. دنیا تغییر کرده است. آمریکا دیگر تصمیم‌گیر نهایی نیست. مهمترین کاری که ما می‌توانستیم بعد از بحران غزه انجام دهیم و فرش عادی‌سازی را از زیر پای افکار عمومی جهان عرب برای اسرائیل بکشیم، این بود که پیشنهاد توافق منع تجاوز به کشورهای منطقه را دادیم. این کُنش اهریمن‌سازی از ایران را ناکام می‌کرد. فکر نکنیم باید ترسناک باشیم، هدف اسرائیل از ایران ترسناک نشان دادن ماست.

در ادامه این نشست محمد مسجدجامعی - سفیر سابق ایران در واتیکان و دانش‌آموخته دکتری ژئوپلتیک در مورد شیخ نشین‌ها و عربستان، گفت: وقتی از مطالعه ژئوپلیتیکی حرف می‌زنیم یعنی تمام عناصر اقتصادی، هویتی، دینی، اجتماعی و... و. را بررسی کنیم؛ بنابراین نوع نگاه به مسائل از دید ژئوپلیتیکی باهم متفاوت است. شش کشور به عنوان شورای همکاری خلیج فارس علی رغم اختلافات و تفاوت‌ها، یک نوع هماهنگی دارند. دیگران هم به این مجموعه، یک شکل نگاه می‌کنند و می‌دانند آنها به معنای واقعی منافع مشترک دارند.

وی افزود: مدتی به جز مصر، سه کشور عربستان و امارات و بحرین، قطر را به شدت تحریم کردند، اما نتوانستند تحریم را ادامه دهند و مشکل پیدا کردند زیرا این مجموعه یک خانواده است و در مقایسه با سایر اتحادیه‌های جهانی یکی از منسجم‌ترین‌ها است. این مجموعه را به دلیل ساختار اجتماعی و قبیله‌ای، تاریخی و... می‌توان مجموعه واحد نامید.

مسدجامعی ادامه داد: گذار موفق این کشورها بعد از پیدایش ثروت نفتی هم مهم است. قدرت نفتی در لیبی و عراق یکی از عوامل مهم در از هم پاشیدگی این کشورها شد که این مسئله را عربستان و شیخ‌نشین‌ها ندارند چون ساختار قبیله‌ای خود را حفظ کردند. ورود ثروت در زمان کوتاه به جامعه بدوی اتفاق افتاد اما در عین حال سواد سیاسی و تمامیت اجتماعی حفظ شد که مهم‌ترین عامل آن ساختار قبیله‌ای است.

وی تاکید کرد هیچ تحول رادیکالی در این کشورها که منجر به تغییر نظام حاکم باشد به تنهایی اتفاق نمی‌افتد.

مسجد جامعی با بیان اینکه تحول در کشورها مسیر بالا به پایینی دارد، گفت: در کشورهای جهان سوم تحولات، رژیم‌ها را مجبور به سلسله اصلاحاتی می‌کند. در این کشورها به دلایل فرهنگی، قبیله‌ای و سنتی و دینی این اتفاق کمتر رخ می‌دهد. اینها عموما گرایش حمبلی دارند و اصولا در چارچوب فقه حمبلی مقابله با حاکم و نظام حاکم به هر دلیلی حرام است. البته این صرفا یک دلیل است.

این دیپلمات سابق کشورمان تاکید کرد: نگاه این کشورها نسبت به ایران، یک دیدگاه نسبتا مشترک است.

وی با اشاره به اینکه این کشورهای حاشیه خلیج فارس بخشی از جهان عرب هستند، گفت: این مجموعه در ۱۰ سال اخیر سلسله تحولات درونی سنگینی تجربه کرده است. برای بررسی رژیم‌های سیاسی باید درک آنها از خودشان و منطقه در زمانه جدید را بدانید. ‌ این درک در ۷۰ سال بعد از کشف نفت کاملا لایه به لایه است. تصور ما از این کشورها قدیمی است اما با تحولات زیربنایی که داشتند درکشان هم تحول یافته است.

مسجد جامعی درباره وضعیت فعلی این کشورها، بیان کرد: اینها ۴ مرحله مختلف دارند. پیش از کشف نفت مجموعه‌ای بدوی و قبیله‌ای بودند. بعد از کشف نفت تا اواسط دهه ۹۰ میلادی خیلی ثروتمند می‌شوند، اما تصورشان این است که این ثروت فضل خداست و اصل را بر لذت‌جویی می‌گذارند و حتی مشکلات امنیتی را با پول دادن از سر می‌گذرانند. در واقع طی ۳ دهه هدف لذت بردن بود تا با مشکلات مواجه نشوند. اواسط دهه ۹۰ میلادی مدل جدیدی در قطر ایجاد شد که به مدل ۵ کشور دیگر تبدیل شد. آنها فهمیدند باید از انزوا خارج شده و وارد معرکه منطقه و جهان شد و برای همین زیربنای این کار را با ساخت هتل، فرودگاه، دانشگاه و... فراهم می‌کنند. این جریان از سال ۲۰۰۰ میلادی مدلِ همه شیخ نشین‌ها شد که نتایج مختلفی داشت. در مرحله فعلی این کشورها قصد دارند برای توسعه خود برنامه‌ریزی کنند.

وی خاطرنشان کرد: در بین اینها امارات چموشی هم دارد و به جز توسعه یافتن می‌خواهد در مسائلی که می‌تواند، دخالت کند و آنچه که به این موضوع کمک می‌کند جنگ اوکراین است.

دیپلمات سابق کشورمان با تاکید بر اینکه جنگ اوکراین شرایط را دگرگون کرده است، تصریح کرد: در این جنگ مسئله اصلی فقط زدنِ روسیه نیست، بلکه هدف زدنِ چین است که رقیب بزرگی برایشان محسوب می‌شود. شکست روسیه در این جنگ به معنای شکست چین هم هست. در این بین مسئله انرژی اهمیت زیادی پیدا کرد، اما این مهم است که این کشورهای شیخ نشین باهوش هستند و می‌دانند باید با آمریکا و سایر کشورها در روند اتفاقات چگونه برخورد کنند.

کد خبر 848843 برچسب‌ها اسرائیل خبر ویژه محمدجواد ظریف ایالات متحده آمریکا