انقلاب، عبور از اومانیسم به افق‌های تازه را رقم زد
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۷۱۵۵۳۰
کارگاه «داستان انقلاب» با حضور ساسان ناطق، مدیر دفتر ادبیات داستانی حوزه هنری و علاقه‌مندان به داستان‌نویسی به منظور خوانش، نقد و بررسی ادبیات داستان انقلاب در حوزه هنری استان زنجان برگزار شد.
مدیر دفتر ادبیات داستانی حوزه هنری و نویسنده نامدار کشور، ساسان ناطق با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی به احیای مجدد دین و ارزش‌های انسانی کمک کرد، گفت: بر همین مبنا، هنر برآمده از انقلاب هم هنری متعهد و در خدمت ارزش‌های انسانی بوده و پل‌هایی برای تعالی بشر دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با اشاره به اینکه انقلاب فقط جابجایی قدرت نیست، ادامه داد: اصلی‌ترین کارکرد انقلاب، تغییر و تحول در نگاه و باورهاست. این تغییر و تحول در مرحله اول در ذهن و درون انسان‌ها اتفاق می‌افتد، در نگاه آنها به رویدادها و بایدها و نبایدها. گسترش این تفکر، روند تغییر را در جامعه شکل می‌دهد و در مرحله دوم که نمود عینی و بیرونی تغییر است، حضور مردم و همراهی آنها را می‌بینیم.
قائم‌مقام مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، با اشاره به اینکه دفاع مقدس امتداد انقلاب است چرا که همین تغییر نگاه ممکن بود به کشورهای منطقه هم سرایت کند، برای همین طه یاسین رمضان معاون صدام می‌گفت: پنج ایران کوچک بهتر از یک ایران قدرتمند و بزرگ است. شاید یکی از علت‌های شروع و تحمیل شدن جنگ به ایران، همین ترس از گسترش نهضت انقلاب بود. باید جلو این حرکت گرفته می‌شد.
وی افزود: مبانی ادبیات انقلاب، برآمده از مبانی فکری، اعتقادی، اهداف و ارزش‌های انقلاب است. بر همین اساس، آرمانگرایی، تعهد، واقع‌گرایی، پررنگ‌تر شدن هویت فرهنگی دینی و تغییر نگرش در مضمون و محتوا، از ویژگی‌های آثار انقلاب است. به نوعی دیگر، داستان و رمان انقلاب باید بیانگر روح آرمان‌های انقلاب باشد. ادبیات انقلاب رئالیسم آرمانگر است. آرمانخواهی به این نوع نگاه جهت و هدف می‌دهد. ممکن است داستانی بر علیه حکومت یا خاندان پهلوی نوشته شده باشد اما در مسیر انقلاب و هدف‌های آن نباشد؛ ممکن است این اثر با تفکرات اومانیستی (انسان‌پرستی) یا با هدف مارکیستی (برآورده شدن اهداف عده‌ای خاص) نوشته شده باشد و کاری به کار مردم هم نداشته باشد، در واقع ادبیات انقلاب، در قبال مردم و کشور احساس مسئولیت می‌کند و سرنوشت آن برایش مهم می‌شود. شاید بهتر است در بررسی این نوع از آثار، ببینیم نویسنده در پرداخت موضوع چه جهت‌گیری را در پیش می‌گیرد نه اینکه چه موضوعی را انتخاب می‌کند.
ناطق خاطرنشان کرد: در یک نگاه کلی، تفکرات غیردینی و بن‌مایه‌های اومانیستی در آثار عمدتاً فرمایشی قبل از انقلاب به کرات دیده می‌شد که با پیروزی انقلاب اسلامی، این رویکرد جای خود را به توجه ویژه به ادبیات کودک و نوجوان، ارزش‌ها و مفاهیم دینی، عناصر بومی و ملی، توجه به انسان و جایگاه زن نه در معنای اومانیستی و ظاهری آن با حفظ آرمانگرایی و تعهد داد.
وی افزود: نویسندگان زیادی قبل و بعد از انقلاب به تولید اثر پرداختند اما در بیشتر این آثار توجه به ایران و هویت اسلامی شخصیت ایرانی نادیده گرفته شد. ادبیات روشنفکری هم به نوعی از این بخش غفلت کرد و در واقع آینه‌ای از زندگی مردم و انقلاب نشان نداد و اگر ورودی هم داشت تا حدود زیادی از کسانی نوشت که از انقلاب تفسیرهای جناحی داشتند یا علیه کسانی نوشتند که انقلاب کردند یا تفکراتی همسو با انقلاب داشتند. روشنفکر کسی است که رویدادهای کشورش برای او دغدغه شود نه اینکه از آن فاصله گرفته، در مقابلش جبهه بگیرد.
این مسئول با اشاره به اینکه چهار دهه از عمر انقلاب می‌گذرد و در این چهار دهه، ادبیات انقلاب چند مرحله را پشت سر گذاشته است، اظهار کرد: مرحله اول با پیروزی انقلاب شروع می‌شود و در این مرحله محتوا بر تکنیک برتری دارد و آثار عمدتاً با شتابزدگی و شعار همراه هستند. این شعار تا حدود زیادی طبیعی است چرا که انقلابی که تازه پیروز شده، صاحب تریبون شده و سعی در معرفی و تبلیغ خود دارد. غیر از چند اثر، بیشتر آثار تولیدی این دوره سیاسی بودند. هر چند رفته، رفته به آثار اجتماعی نزدیک‌تر شدند. به نوعی پرداخت به الگو‌های رفتاری طبقه کارگری و عامه مردم سرلوحه کاری نویسندگان این دوره بود.
نویسنده کتاب «وقتی جنگ تمام می‌شود» گفت: دغدغه‌های انقلابی در آثار این دوره (دهه 60 تا 70) پر رنگ بود. عمده آثار حادثه‌محور بودند و تحلیل‌های جامعه‌شناختی ارائه نمی‌دادند. هر چه از سال‌های اول انقلاب دور شدیم، فرم و پیچیدگی کار بر دغدغه‌ها چربید. نمونه‌هایی از آثار این دوره را میتوان در آثار احمد محمود، محمود گلابدرهای، صادق چوبک، سیمین دانشور، علی‌اشرف درویشیان، ابراهیم حسن‌بیگی، نادر ابراهیمی(پدر چرا توی خانه مانده است)، رضا براهنی و نسیم خاکسار دید. نگاه مثبت یا جانبدارانه و نگاه مخالف و انتقادی نویسندگان را هم نباید از نظر دور داشت.
این مسئول ادامه داد: برای نمونه میتوان به داستان«روشنفکر کوچک» از نسیم خاکسار اشاره کرد که با نگاهی نه چندان همراه، مبارزات چریکی جوانان علیه حکومت پهلوی را به تصویر می‌کشد. «رازهای سرزمین من» رضا براهنی هم در سال 57 می‌گذرد و نویسنده شخصیت‌ها را با دیدگاه‌های سوسیالیستی تحلیل می‌کند. «تنگسیر» صادق چوبک مبارزه زارمحمد دشستانی با کسانی است که او را فریب داده و پولش را از چنگش درآورده‌اند. در اینجا مبارزه زارمحمد فردی و شخصی است؛ هرچند فرد نمونه‌ای از مردم در نگاه کلان است، اما مبارزه او با جوشش مردمی همراه نیست و اجتماعی نشده است. این رمان بعد از کودتای 28 مرداد 1332 را نشان می‌دهد. انگلیسی‌ها کشور را تصرف کردند و دولت اهمیتی نمی‌دهد و زارمحمد در پی فریب خوردن مجبور می‌شود اسلحه بردارد، به عبارت دیگر، اگر چنین اتفاقی برای او نمی‌افتاد شاید او کماکان در سکوت به زندگی‌اش ادامه می‌داد و مبارزه‌ای در کار نبود.
وی افزود: «سووشون» سیمین دانشور به وقایع پس از سوم شهریور 1320 و اشغال جنوب ایران به دست انگلیسی‌ها می‌پردازد. در این رمان مبارزه یوسف خان تندرو را در کنار همسر تحصیل کرده‌اش «زری» می‌بینیم. دانشور مبارزه یوسف خان در کنار خانواده‌اش را نشان می‌دهد. قوای انگلیسی آذوقه انبارها را می‌خرند و باعث قحطی در کشور می‌شوند. از آثار دیگر دوره اول، رمان «چشم‌هایش» بزرگ علوی است و با اینکه از سیاست حرف می‌زند، رمانی عاشقانه است.
ناطق خاطر نشان کرد: «نفرین زمین» جلال آل‌احمد هم مبارزه معلمی است که ویرانی روستاها را می‌بیند و به نوعی مشابه آن در «جای خالی سلوچ» دولت‌آبادی هم دیده می‌شود که زندگی بومی و از هم پاشیدن آن با ورود اصلاحات ارضی شاه تصویر می‌شود اما در اینجا هم تصاویر ارائه شده در مسیر مبارزه فردی است نه مبارزه جمعی و اجتماعی و عدالت‌خواهانه. در رمان «کلیدر» هم مبارزه یک دهقان با مالکان روستا به عنوان نمایندگان حاکمیت و ثروتمندان را می‌بینیم. با نثری محکم و تا حدودی شاعرانه. رمان «اهل غرق» منیرو روانی‌پور هم روستای جفره و تصمیم دولت شاه بر گسترش صنعت را نشان می‌دهد اما مبارزه روستائیان هدفمند و ناشی از باور اجتماعی و آرمانی نیست. حتی تصاویر به گونه‌ای است که نشان می‌دهد مردم روستا ناآگاهانه وارد تظاهرات می‌شوند و مسلحانه مبارزه می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: مرحله دوم، مرحله ظهور و قوام تجربه‌های نو است که با پایان جنگ نمود بیشتری پیدا می‌کند. این دوره مرحله‌ای است که شتابزدگی اولیه جای خودش را به عقلانیت و منطق می‌دهد، عقلانیتی بر پایه تجربه نو که هنوز عمیق و ریشه‌دار نشده و گاه می‌شود رگه‌های احساسات و هیجانات شعارگونه را در آثار نویسندگان دید. رضا رهگذر(از مجموعه قصه‌های انقلاب، «به دنبال پدر» و بیشتر آثارش)، فرهاد حسن‌زاده، حسین فتاحی، سیدمهدی شجاعی، راضیه تجار، محمدرضا بایرامی(داستان کوتاه «تفنگ»)، داود غفارزادگان، شهریار مندنی‌پور، مجید قیصری، حبیب احمدزاده و محمدرضا صفدری(سیاسنبو و پرداختن به وقایع بعد از سال 1323 و طبقه کارگری) را میتوان از نویسندگان این دوره به شمار آورد.
این مسئول با اشاره به اینکه مرحله سوم، مرحله‌ای است که به آثار قابل اعتنایی می‌رسیم، گفت: در این مرحله ادبیات وارداتی - ترجمه- در کشور پررنگ‌تر می‌شود. در این مرحله نویسندگان گذشته از فرم، به بازی‌های زبانی و تکنیک بیشتر توجه می‌کنند اما آثار قابل قبول و خوبی را هم شاهد هستیم. امیر حسین فردی(با رمان اسماعیل)، رضا امیرخانی(با بی‌وطن و من او)، رضا رئیسی(با رمان قطار 57)، محمدکاظم مزینانی(با رمان‌های آه با شین و شاه بیشین) و منیژه آرمین (با رمان16 سال) از نویسندگان این دوره هستند.
وی افزود: این مرحله دوره ظهور نویسندگان جوان‌تر هم هست؛ نویسندگانی مثل جواد افهمی (با رمان سال گرگ)، محمدرضا شرفی خبوشان (با رمان موهای تو خانه ماهی‌هاست و عاشقی به سگ ون‌گوک)، هادی حکیمیان(با رمان سرو بلند گوراب)، ابراهیم اکبری دیزگاه(شاهکنی) یا محمدرضا شاه آبادی و علی‌اصغر عزتی‌پاک.
ناطق با اشاره به اینکه انسان برآورده از انقلاب باید صاحب موضع باشد و تکلیف مواجه‌اش با انقلاب کشورش را مشخص کند، گفت: نویسندگان زیادی برای انقلاب و درباره انقلاب نوشتند که یا نگاه جانبدارانه به انقلاب و رویدادهای آن داشتند یا با آن همراهی نکردند. برای نمونه میتوان به آثار محمود گلابدرهای به ویژه در رمان «اسماعیل،اسماعیل» یا آثار امیرحسین فردی به ویژه در رمان «اسماعیل» و مجموعه داستان« روزی که تو آمدی/ 8 داستان کوتاه با محوریت امام خمینی» از منظر مثبت و نگاه جانبدارانه اشاره کرد. در مقابل رمان‌های «زمستان 62» و «ثریا در اغما» از اسماعیل فصیح و «آداب زیارت» از تقی مدرسی آثاری هستند که عدم همراهی و نگاه منفیشان در آثارشان دیده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از میان آثار کودک و نوجوان هم میتوان به رمان «کودک و طوفان» از حسین فتاحی اشاره کرد که در آن نویسنده ماه‌های بعد از پیروزی انقلاب را به تصویر می‌کشد. در این رمان پدر کامبیز خلبان بازخریدی زمان انقلاب است و تلاش می‌کنند با کودتا، حکومت پهلوی را برگردانند. یا در رمان «شب‌های بی‌فانوس» جعفر ابراهیمی‌شاهد، آخرین روزهای حکومت پهلوی را در جغرافیای تبریز و تهران می‌بینیم، آنجا که پسر مردی که به خاطر پاره کردن اسکناس زندانی می‌شود، به انقلابیون می‌پیوندد.
وی افزود: داستان انقلاب وقتی خودش را نشان می‌دهد که در مسیر خلق داستان ایرانی حرکت کند، بدون گوشه‌چشمی به آن‌سوی مرزها. بدون اینکه ببینیم آنها از چه چیزی خوششان می‌آید. بدون اینکه ببینیم آنها چه روایتی از انقلاب را دوست دارند. روایت انقلاب، باید روایتی از انسان ایرانی باشد. ادبیات فاقد آرمان، محکوم به نابودی است. ادبیات انقلاب باید امیدآفرین باشد. انقلاب، عبور از اومانیسم به افق‌های تازه را رقم زد.
3216/6085
منبع: ایرنا
کلیدواژه: كليات صداي زنجان روزنامه ديگر رسانه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۷۱۵۵۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کتاب‌های تازه رهبر معظم انقلاب در نمایشگاه کتاب
انتشارات انقلاب اسلامی با ۲۰۷ عنوان کتاب شامل ۴۰ اثر جدید و ۷۴ اثر تجدید چاپ در سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران حضور دارد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای با ۲۰۷ عنوان کتاب در سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارد که از این تعداد، ۴۰ عنوان از کتاب‌هایی است که در طول سال منتشر شده و ۱۴ عنوان برای نخستین‌بار در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
«گنجینه بی‌پایان»، مجلد جدیدی از مجموعه شرح نهج‌البلاغه رهبر معظم انقلاب است که در کنار شرح، بیانات معظم‌له درباره نهج‌البلاغه نیز در این اثر گردآوری شده است؛ این کتاب، در کنار سه جلد دیگر شامل «راه روشن مدیران» بیانات رهبر معظم انقلاب در شرح بخش‌هایی از نهج‌البلاغه در دیدارها با هیئت دولت، «نبوت‌ها» و «منشور حکومت علوی» عرضه خواهد شد.
«حدیث زندگی» از دیگر مجلداتی است که انتشارات انقلاب اسلامی در دست انتشار دارد؛ این مجموعه که قرار است در نهایت در هفت جلد تکمیل شود، ارائه دهنده تمام احادیثی است که رهبر انقلاب در ابتدای درس خارج فقه تشریح کرده‌اند، در نمایشگاه کتاب امسال قرار است سه جلد شامل «نوادر»، «مکارم‌الاخلاق» و «امالی شیخ صدوق» از این مجموعه در دسترس علاقه‌مندان قرار گیرد.
«درآمدی بر علوم اسلامی انسانی»، «درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت»، «روایت تولید» شامل نظریه‌های اقتصادی ائمه اطهار (ع) در بیانات رهبر انقلاب از دیگر آثاری است که از این نشر برای نخستین‌بار عرضه می‌شود؛ «روایت اول شخص از شخص اول»؛ به قلم مهدی قزلی از دیگر آثار تازه‌منتشر شده این نشر است، قزلی در این کتاب مشاهدات خود از موقعیت‌های مختلفی را روایت کرده است که در محضر رهبر معظم انقلاب حضور داشته است.
انتشارات انقلاب اسلامی امسال رمانی نیز برای گروه سنی نوجوان عرضه خواهد کرد. «خاکسپاری دوم بانوی مرگ» به قلم نیما اکبرخانی تلاش دارد روایتی باشد از پیشرفت موشکی ایران.
به گزارش ایمنا، سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران از روز نوزدهم تا بیست‌ونهم اردیبهشت‌ماه در مصلی امام خمینی (ره) میزبان علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی خواهد بود.
منبع: تسنیم
کد خبر 750683
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت