تمام آنچه باید درباره نشست ضدایرانی ورشو بدانید

نشست موسوم به «صلح و امنیت در خاورمیانه» قرار است در روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه (۲۴ و ۲۵ بهمن) به میزبانی آمریکا در شهر ورشو، پایتخت لهستان برگزار شود.

نخستین بار «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا در ماه گذشته میلادی پس از سخنرانی سراسر ضدایرانی خود در قاهره درباره برگزاری این نشست در لهستان خبر داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما این نشست قرار است درست در زمانی برگزار شود که اتحادیه اروپا در تلاش است توافق هسته‌ای ایران را حفظ کند؛ توافقی که دونالد ترامپ در مه سال ۲۰۱۸، آمریکا را از آن خارج کرد.

در ادامه به ۵ پرسش اصلی درباره نشست ورشو پاسخ داده شده است:

این نشست درباره چیست و چه کسانی در آن حضور دارند؟
پس از استقبال اندک کشور‌های دعوت‌شده به نشست ورشو، تمرکز این نشست از ایران به موضوعات گسترده‌تری در منطقه خاورمیانه تغییر کرد. لهستان با تأکید بر تعهد خود به برجام، با تبدیل شدن این نشست به یک نشست ضدایرانی تبلیغاتی مخالفت کرده است؛ اما همانطورکه سفیر سابق لهستان در افغانستان در گفتگو با الجزیره اعلام کرد: «لهستان کنترل پیام اصلی این نشست را به آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی باخته است.»

در حال حاضر به طور دقیق مشخص نیست که چه کسانی در این نشست حاضر خواهند شد؛ اما مقامات ایران در فهرست افراد دعوت‌شده نیستند! این نشست بوسیله «برایان هوک»، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور ایران و رئیس «کارگروه ایران» در وزارت خارجه آمریکا برنامه‌ریزی شده است. انتظار می‌رود «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در این نشست با «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا گفتگو کند. «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا هم در این نشست حضور خواهد داشت و سخنرانی خواهد کرد.

«جرد کوشنر» داماد و مشاور ارشد ترامپ نیز در روز پنجشنبه (به صورت ویدئو کنفرانس) در این نشست سخنرانی می‌کند. «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس هم در این نشست حضور خواهد یافت؛ اما او پیشتر اعلام کرده است که قصد دارد در درجه اول درباره بحران انسانی در یمن صحبت کند. دیگر کشور‌های اروپایی هم قرار است نمایندگانی در سطح پایین‌تر برای حضور در این نشست اعزام کنند. برخی از کشور‌های عربی نیز وزرای خود را در راس هیات‌هایی به این نشست می‌فرستند.

چه کسانی در این نشست حضور نخواهند یافت؟
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «جبران باسیل» وزیر خارجه لبنان اعلام کردند که در این نشست شرکت نخواهند کرد. روسیه، متحد اصلی ایران هم این دعوت را رد کرده است. تعدادی از مقامات فلسطینی هم که از این نشست با نام «توطئه آمریکا و اسرائیل برای از بین بردن فلسطین» یاد کرده‌اند، از عدم حضور در این نشست خبر دادند.

چرا این نشست در این زمان برگزار می‌شود؟
این نشست زمانی برگزار می‌شود که آمریکا سیاست رهایی از تعهدات خود در منطقه را در پیش گرفته است. نشست ورشو در واقع نخستین تلاش دولت ترامپ برای ساخت یک ائتلاف است. سفیر سابق لهستان در افغانستان در این خصوص گفت: «آمریکا مدت‌ها پیش اسرائیل را به عنوان متحد خود انتخاب کرد. عربستان سعودی هم یکی دیگر از حافظان منافع واشنگتن در منطقه است. مسئله فلسطین هم در این میان به قربانی خاموش بهبود روابط عربستان و اسرائیل برای ضربه زدن به ایران تبدیل شده است.»

«پاتریشیا ساسنال» کارشناس «موسسه امور خارجی لهستان» در این خصوص گفت: آمریکا با برگزاری این کنفرانس می‌خواهد زمینه ملاقات اسرائیل و کشور‌های عرب سنی‌مذهب را فراهم کند. همچنین، برای آمریکا این نشست یک جایگزین برای برجام است که می‌تواند به ایران فشار بیشتری وارد کرده تا این کشور -این بار برای گفتگو درباره سیاست‌های منطقه‌ای و برنامه‌های موشکی‌اش- وارد مذاکره شود.

مقامات ایران معتقدند که کشور‌های اروپایی باید مواضع سخت‌گیرانه‌تری در قبال سیاست‌های آمریکا در پیش بگیرند. «فواد ایزدی» استاد مطالعات بین‌المللی در دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار الجزیره اعلام کرد: حتی با وجود اینکه کشور‌های اروپایی نمایندگان سطح پایین‌تری را به این نشست می‌فرستند، پرچم آن‌ها در آنجا خواهد بود. ما از اروپا می‌خواهیم که به جای شرکت در این نشست با هدف حمله به ایران، ضمن انتقاد از آمریکا، نشستی را برای بررسی سیاست خارجی آمریکا در منطقه برگزار کند.

اروپا و لهستان کجا ایستاده‌اند؟
«الی گرانمایه» عضو ارشد شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: رد این نشست از سوی تعدادی از اروپایی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه کشور‌های عضو اتحادیه اروپا با رفتار ایران در منطقه مشکل دارند، اما در عین حال معتقدند که نحوه حل این مشکل از سوی آمریکا برای امنیت و ثبات منطقه سازنده نخواهد بود.

زمان برگزاری نشست ورشو نشان می‌دهد که آمریکا از اختلافات اخیر اروپا و ایران آگاه است و قصد دارد این اختلاف‌ها را عمیق‌تر کند. اینکه ورشو میزبانی این نشست را بر عهده دارد هم می‌تواند به دلایل امنیتی باشد. لهستان قصد دارد حضور نظامی دائمی آمریکا در این کشور را برای مقابله با آنچه جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای روسیه خوانده است، داشته باشد.

چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در حالی که به نظر می‌رسد آمریکا مصمم است از نشست ورشو برای گسترش ائتلاف ضدایرانی خود استفاده کند، کارشناسان درباره موفقیت واشنگتن در این نشست تردید دارند. گرانمایه در این خصوص گفت: با بیانیه‌ای که هدف آن منزوی کردن ایران باشد، نتیجه ملموسی حاصل نخواهد شد. کشور‌های اروپایی بسیار محتاط هستند که چه بیانیه‌هایی را امضا می‌کنند و یا در چه نتیجه‌گیری‌هایی شرکت می‌کنند.

به گفته پاتریشیا ساسنال، بخش اعظمی از موفقیت این نشست بستگی به این دارد که چه کسانی در آن حضور می‌یابند. وی در ادامه افزود: این نشست همچنین می‌تواند برای کاهش موضع ضدایرانی واشنگتن استفاده شود. این یک نشست چندجانبه است و اروپا می‌تواند خواستار حضور ایران در دور بعدی مذاکرات [صلح خاورمیانه]شود. ایجاد هرگونه صلح و ثبات در منطقه در هر حال باید شامل حضور ایران باشد.

منبع: پارسینه

کلیدواژه: نشست ورشو نشست ضدایرانی ورشو آمریکا لهستان اتحادیه اروپا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۷۳۳۰۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسکو از جنگ ایران و اسرائیل چه بهره‌ای برد؟ روسیه تمام تخم‌مرغ‌هایش را در سبد ایران نمی‌گذارد

عارف دهقان‌دار در اعتماد نوشت: عملیات توفان‌الاقصی توسط حماس علیه اسراییل در ۷ اکتبر و آغاز نبرد غزه، معادلات منطقه و نظام بین‌الملل را وارد مرحله جدیدی کرد که پیامد‌های بسیاری در سطح منطقه و فراتر از آن به جای گذاشت که شاید آوریل ۲۰۲۴ را بتوان نقطه عطف این پیامد‌ها دانست.

ایران و اسراییل که سال‌ها در منطقه به اصطلاح خاکستری با یکدیگر درگیر بودند و به‌رغم همه دشمنی‌ها و رقابت‌های ژئوپلیتیکی و هویتی، از رویارویی مستقیم با یکدیگر اجتناب می‌کردند، وارد یک رویارویی نظامی مستقیم و رودررو شدند.

هر چند که باید تاکید کرد که این رویارویی نظامی، محدود، کنترل شده و درچارچوب قواعد بازی بود و در نهایت سطح نزاع از حالت رویارویی مستقیم به نبرد در منطقه خاکستری بازگشت.

همان طور که پیش‌بینی می‌شد، پس از اقدام اسراییل، سطح تنش میان طرفین کاهش پیدا کرد و ایالات متحده امریکا، نقش قابل توجهی در این کاهش تنش داشت. چرا که دولت دموکرات مستقر در امریکا به دلایل فراوان، علاقه‌ای به گسترش سطح نزاع میان طرفین نداشته و تلاش کردند که از اهرم‌های خود برای کنترل رفتار کابینه نتانیاهو پس عملیات «وعده صادق» استفاده کند.

اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که ایالات متحده تنها قدرت خارجی متاثر از این تغییر معادلات در منطقه خاورمیانه نبوده و باید تاثیرپذیری و موقعیت دیگر قدرت بزرگ جهانی یعنی روسیه را در این تحولات و همچنین جایگاه آن در آینده منطقه را مورد توجه و ارزیابی قرار داد.

روسیه در طی یک دهه گذشته تلاش زیادی برای تقویت شبکه‌ها و اعمال نفوذ خود در منطقه خاورمیانه انجام داده است و پس از ۷ اکتبر و تغییر معادلات در خاورمیانه و همچنین تمرکز بر جنگ اوکراین، جایگاه خود را در این منطقه متزلزل و در معرض خطر می‌بیند.

پس از افزایش تنش میان ایران و اسراییل، راهبرد روسیه در قبال این تنش اهمیت خاصی پیدا می‌کند، چرا که وقتی به گذشته برمی‌گردیم، مشاهده می‌کنیم که هیات حاکمه روسیه و ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور این کشور از یک سو در سوریه با ایران همکاری‌های نزدیکی می‌کرد و از سوی دیگر این اجازه را به اسراییل می‌داد که مواضع ایران را در خاک سوریه هدف قرار بدهد و در زمان انجام این حملات، پدافند‌های روسی مستقر در سوریه عمل نمی‌کرد.

همچنین نباید از نظر دور داشت که روابط تهران - مسکو پس از جنگ اوکراین، تغییرات مهمی را تجربه کرده است و سطح همکاری‌های نظامی طرفین وارد مرحله جدیدی شده است و به‌رغم خصومت‌های دیرینه تاریخی و اختلافات ژئوپلیتیکی، فضای کنونی خاورمیانه هر دو دولت را تشویق می‌کند تا با همکاری نزدیک‌تر، معادلات منطقه را به ضرر امریکا رقم بزنند.

به طور کلی، مقامات مسکو مانند همتایان خود در پکن به دنبال ثبات بیشتر در منطقه خاورمیانه هستند و هرگونه آشفتگی در منطقه می‌تواند به منافع روسیه آسیب برساند که از جمله آن‌ها رشد گروه‌های تکفیری و تروریستی در سطح منطقه است. روس‌ها حساسیت ویژه‌ای نیز نسبت به گروه‌های افراطی و تروریستی داشته که در سال‌های اخیر در بخش‌هایی از روسیه و همچنین سایر بخش‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق، مانند تاجیکستان نفوذ کرده‌اند. همان طور که به یاد داریم، در ۲۲ مارس، گروه تروریستی داعش توسط تعدادی از عناصر تاجیکی خو به یک سالن کنسرت در مسکو حمله کردند و نزدیک به ۱۵۰ نفر را کشتند.

فراتر از مبارزه با تروریسم، روسیه به دنبال حمایت از دولت‌های عربی دوست در منطقه، حفاظت از حضور نظامیان کشور در سوریه، جذب سرمایه‌گذاری خارجی از کشور‌های ثروتمند عرب خلیج‌فارس و ایجاد روابط تجاری با منطقه است که از طریق آن بتواند تحریم‌های غرب را که به واسطه جنگ اوکراین بر این کشور وضع شده را دور بزند و بتواند سیاست‌های انرژی خود را با کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس هماهنگ کند؛ لذا علاوه بر ایران، روسیه نگاه ویژه‌ای به کشور‌های عربی خلیج‌فارس نیز دارد و مواضع این کشور نسبت به جزایر سه‌گانه ایران را نیز باید در همین راستا تعریف کرد؛ لذا درست است که در شرایط فعلی، سطح روابط نظامی ایران و روسیه در حالت خوبی قرار دارد.

اما این به آن معنا نیست که این کشور قرار است تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد ایران بگذارد و علاوه بر ایران، به دنبال روابط اقتصادی و حتی نظامی با کشور‌های عربی منطقه نیز هست.

اگر به بحث تنش‌های ایران و اسراییل بازگردیم، باید گفت که روسیه مخالف هر گونه جنگ همه‌جانبه و تمام عیار، میان این دو طرف است. با این حال، تشدید تنش آن هم به صورت محدود و کنترل شده بین ایران و اسراییل به طور بالقوه و از چند جهت به نفع منافع روسیه است که به طور خلاصه دلایل آن بیان می‌شود.

نخست اینکه افزایش سطح ناامنی و گسترش دامنه پیامد‌های جنگ در خاورمیانه، در حالی که نزدیک به ۷ ماه از آغاز جنگ غزه می‌گذرد، رویکرد و پیام روسیه به دولت‌ها و جوامع عربی را تقویت می‌کند که ایالات متحده عامل اصلی بی‌ثباتی و تنش در سطح منطقه است و امریکا رویکردی مسوولانه در قبال تحولات منطقه ندارد.

پوتین و دیگر مقامات روسی دهه‌هاست که امریکا را به واسطه حمایت‌های یک جانبه‌شان از اسراییل و ناتوانی در حل و فصل ریشه‌ای اصلی‌ترین بحران در این منطقه یعنی درگیری فلسطین و اسراییل سرزنش می‌کنند. این پیام و رویکرد از جانب روسیه برای مخاطبان عرب که به طور فزاینده‌ای از ایالات متحده به خاطر تلفات انسانی فزاینده در غزه خشمگین هستند، خوشایند است.

دوم اینکه پیامد‌های بیشتر جنگ غزه، و گسترش محدود دامنه تنش‌ها در منطقه، توجه جهانی را از اوکراین به خاورمیانه منحرف کرده که روسیه از آن استقبال می‌کند.

سوم، وجود سطح محدودی از درگیری مستقیم میان تهران و تل‌آویو می‌تواند نفوذ روسیه را در منطقه از طرق دیگری تقویت کند.

دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، ممکن است به هیات حاکمه روسیه و شخص پوتین به عنوان رهبری نگاه کند که به واسطه روابطی که با تهران دارد، بتواند تا حدی روی تصمیمات تهران تاثیر بگذارد؛ و در آخر اینکه هر چند در حال حاضر سطح نزاع ایران و اسراییل تا حدی کاهش پیدا کرده، اما به واسطه احتمال افزایش سطح تنش، ایران در آینده نیاز بیشتری به جنگنده‌ها و سامانه‌های دفاعی روسیه پیدا خواهد کرد که از آن طریق برای خود ایجاد بازدارندگی کند.

هر چند که سطح تنش میان ایران و اسراییل در حال حاضر کنترل شده و ظاهرا به منطقه خاکستری بازگشته است، اما با توجه به ادامه جنگ خطر گسترش خصومت‌ها به یک جنگ منطقه‌ای را نباید نادیده گرفت. ادامه جنگ در غزه و دیگر درگیری‌های حل نشده در خاورمیانه، احتمال حملات آتی اسراییل علیه ایران و بالعکس را باز می‌گذارد که نباید آن را از نظر دور داشت.

هر چند که باید اندکی دقیق‌تر راهبرد روسیه را در منطقه بررسی کرد، اما این کشور در این جنگ تعارض منافع جدی با اسراییل نیز دارد و این را در مواضع خود نشان داده است.

ایران نیز می‌تواند از این فرصت به نفع منافع خود در منطقه استفاده کند، اما نباید از نظر دور داشت که روسیه اگر چه تا حدی در تحولات منطقه در محور مقابل غرب قرار می‌گیرد، اما قرار نیست که تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد ایران بگذارد و آن‌ها هم به دنبال منافع خود در این جنگ هستند.

نکته پایانی احتمال حضور ترامپ در جایگاه ریاست‌جمهوری امریکاست، که می‌تواند معادلات جنگ اوکراین و همچنین جنگ غزه را دچار تغییرات کند. باید صبر کرد و نتایج انتخابات امریکا را دید.