اگر عشق آموزش‌پذیر باشد، شعر هم هست

تهران- ایرناپلاس- هرمز علیپور، متولد سال 1325 است. چاپ شعر را از 20 سالگی شروع کرد و بیش از 50 سال حضور مؤثر در عالم ادبیات دارد. با او درباره کارگاه‌های شعر گفت‌وگو کرده‌ایم.

ایرناپلاس: این روزها کارگاه‌های شعر، توسعه و رونق پیدا کرده‌اند؛ جدا از کارگاه‌هایی که سرفصل‌های مشخص، مثل آموزش عروض، آرایه‌های ادبی یا مبانی نقد ادبی و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. دارند. نظر شما درباره کارگاه‌هایی که موسوم به‌عنوان کلی «کارگاه شعر» هستند چیست؟ از دید شما «شعر» چقدر آموزش دادنی است؟

علیپور: اجازه بدهید اول جواب سؤال دومتان را بدهم که می‌تواند کمکی به جواب اول باشد. شعر یا شاعری امری ذاتی‌است؟ اگر عاشقی و عشق آموزشی باشد، شعر هم هست. آموزش بعضی ظرایف به کار شاعری که مادرزاد شاعر باشد بدون تردید می‌تواند سودمند واقع شود. اما جواب سؤال اول، حشر و نشر و تعامل و گفت‌وگو حتماً در سیر روند شاعری برخی شاعران که انزوا برای آن‌ها آیینی نباشد، مؤثر است.

رونق کارگاه‌ها نیازی دوطرفه برای گرداننده کارگاه و استقبال‌کننده یا نیازمند به کارگاه است. اما در نهایت به نفع کسی که تمام می‌شود صاحب یا دارنده‌ کارگاه است، چراکه به شکلی نوع دست‌چندمی از خودش را به شعر اضافه می‌کند که تا آخر عمر در سایه‌ شیفتگی خواهد ماند. ولی منکر سودمندی آموزش عروض و آرایه‌ها و ... نیستم. از اتلاف وقت آموزش‌بیننده جلوگیری می‌کند، اما باز به شرط آنکه ذاتاً شاعر باشد.

ایرناپلاس: با توجه به اینکه هیچ سنجشی روی کیفیت این آموزش‌ها وجود ندارد و اصولاً هیچ نهادی متولی بررسی صحت و ارزش این آموزش‌ها نیست، آیا ممکن است شاعری که استعدادی در خود می‌بیند با آموزش نادرست از مسیر خود منحرف شود یا معتقدید به هر حال راه خود را پیدا می‌کند؟

علیپور: با توجه به این‌که نهادهای آموزشی در هر دوره‌ای به شکل پیدا و پنهان به‌وسیله‌ سیستم‌های حکومتی تأسیس و حول محور خواسته و تقاضاهای معین که ضروری تلقی می‌شوند اداره می‌شود، در زمینه‌ هنری نیز این امر با دقت و سختگیری بیشتری اعمال می‌شود. اما روحیه‌های نوآور و مکتشف و مستقل بیشتر بر جنبه‌های فردی تأکید دارند. از بابت اعتبار و تکیه و اعتنا بر وجه رهاتر هنر و اثر و فارغ از وابستگی‌های سفارش‌ شده است. چراکه آموزش درست و نادرست به قول شما در همه‌ امور و همواره در جهان بوده و هست. در این میان شاعران هوشمندتر راه خود را پیدا می‌کنند. اگر غیر از این بود شعر هر سرزمینی محدود به دو سه نام می‌شد. لیکن شاعر واقعی کمتر از فیلسوف و جامعه‌شناس دچار شک نمی‌شود. یا تنوع و تناقض در مسیر خود تا سرانجام تنفسی را که باید دمیده شود به شعر خود و به‌تبع آن، شعر سرزمینش می‌دمد.

وقتی آموزش گاهی مترادف یا نام دیگر وابستگی و عبودیت می‌گردد، هنرمند این یکسانی را برنمی‌تابد. اصلاً لذت هنر و زیبایی آن تبدیل شدن آدمی به کسی یا نامی‌ است که بر معدودها اضافه می‌گردد وگرنه در شناسنامه‌ها به وقت رأی‌گیری همه همسان و هم‌تراز و برابرند. در نهایت ماندن در یک پارادایم شعری، کار شاعران خلاق نیست.

ایرناپلاس: با توجه به این توضیحات، نقش جوایز ادبی را در جهت‌دهی شاعران چطور ارزیابی می‌کنید؟ گمان نمی‌کنید جوایز نوعی ارزش‌گذاری غیرواقعی ایجاد کرده‌اند؟

علیپور: جوایز ادبی در ذات خود امر مثبت و تشویقی است و در جهان مرسوم. اما تأثیر آن‌ها بر شاعر یا شاعران با توجه به تفاوت ظرفیت و توقع و پرنسیب‌هایشان متفاوت است، زیرا نه جایزه تضمین‌کننده موقعیت و جایگاه شاعرانی است که به‌نوعی احساس اقناع و اکتفا می‌کنند، نه غیبت یا عدم آن در کار شاعرانی که درد و عشق شعر دارند تأثیر یأس‌آلود دارد.

اما از بابت ارزش‌گذاری، این‌ها امور دوره‌ای و موقت‌اند و معمولاً مدیریت شده و منظورهای نه الزاماً غمخوارانه و دلسوزانه‌ شعر دارند.

ایرناپلاس: خود شما به‌عنوان کسی که در جوایز مختلفی داور بوده‌اید، چه سنجه‌هایی را مدنظر دارید؟ ملاک اصلی شما در انتخاب شعر خوب چیست؟

علیپور: من با توجه به تجربیات نیم قرن، علاوه بر معیارهای آرایه‌ها و بهره‌مندی از مؤلفه یا کاربرد مسائل بلاغی به شاعرانگی متن، ایجاز، تخیل، تصویر، از همه مهم‌تر نوآوری‌های معتدل زبانی و در نهایت، تفاوت تأثیر و تقلید و خوشبختانه در نود درصد از موارد نگاه من نزدیک به داوران جوان‌تری بود که علاوه بردانش شعری و نام تازگی و طراوت در نگاهشان دیده می‌شد و این مرا از این نظر که ذهن و ذوقم فرسوده نشده، خوشحال می‌کرد و می‌کند.

ایرناپلاس: پس در تجربیات خود در حوزه‌ داوری با موارد جدی تفاوت عقیده و سلیقه با داوران دیگر برخورد نکرده‌اید؟

علیپور: نه! بیشتر همسانی همگونی و قرابت بیشتر به چشم می‌خورد یا می‌خورَد.

ایرناپلاس: به‌عنوان سؤال پایانی، مهم‌ترین توصیه شما به شاعران تازه‌کاری که به دنبال راهی برای معرفی خود به خوانندگان شعر هستند و این مسیر را از طریق کارگاه‌ها و جوایز ادبی پی می‌گیرند، چیست؟

علیپور: بعد از بهره‌گیری از امکان و فضای کارگاه‌ها و جوایز ادبی، استمرار و مراقبت از خود تا رسیدن به‌گونه‌ای از شعر که معرف فردیت و ذهن زبان خود باشد و کشف آفاقی که بتواند موردعلاقه و نیز پذیرش اهالی شعر باشد.



گفت‌وگو از سپیده نیک‌رو

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي شعر كارگاه شعر ادبيات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۱۰۵۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تولید زیردریایی هدایت‌پذیر از راه دور توسط دانش‌بنیان‌ها

متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان موفق به تولید "زیردریایی هدایت‌پذیر از راه دور" (زهپاد) شدند. - اخبار اجتماعی -

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان موفق به تولید "زیردریایی هدایت‌پذیر از راه دورگ (زهپاد) شدند.

امروزه انواعی از زیردریایی‌های صنعتی سرنشین‌دار وجود دارند که هرچند در دهه‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند اما به‌دلیل حضور انسان دراین وسایل زیر آب، خطرات احتمالی استفاده از آنها را همچنان نمی‌توان نادیده گرفت. در این‌میان ربات‌هایی در دریاها مشغول فعالیت‌ هستندکه با نام ROV(Remotely Operated Vehicle) به‌معنی "زیردریایی هدایت‌پذیر از راه دور" با اختصار فارسی "زهپاد" شناخته می‌شوند.

زهپادها با کمک نیروی انسانی که روی سطح زمین قرار دارد هدایت می‌شوند و در مأموریت‌های برنامه‌ریزی‌شده قادرند بخشی از عملیات را به‌صورت هوشمند و بخشی دیگر را به‌صورت هدایت دستی اپراتور در اعماق آب انجام دهند. «جهان صنعت جنوب»، شرکت دانش‌بنیانی است که از سال 1394 در کشور این ربات‌ها را برای مصارف صنعتی داخلی تولید و عرضه می‌کند.

سید میلاد فیاضی؛ مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان جهان‌ صنعت‌ جنوب ضمن اشاره به این‌که درحال‌حاضر ربات‌های زهپاد پرکاربردترین ربات‌های زیردریایی در دنیا به‌حساب می‌آیند، درباره ویژگی‌های ظاهری این دستگاه‌ها گفت: ظاهر عمومی بیشتر زیردریایی‌های هدایت‌پذیر از راه دور، تخم‌مرغی‌شکل است. ربات‌های تخم‌مرغی‌شکل، معمولا برای فعالیت‌های نظامی یا پیمایش‌های اقیانوسی استفاده می‌شود اما حوزه کاری ما، دستگاه‌های صنعتی و از نوع ساختار آزاد است که باتوجه به نوع پروژه طراحی می‌شود و معمولاً تخم‌مرغی‌شکل نیست، بلکه به‌صورت ربات‌های استراکچری‌اند و از مزایای‌شان امکان تولید در ابعاد مختلف است‌. این مسئله باعث کم‌کردن هزینه‌ها می‌شود و امکان انجام عملیات در محیط‌هایی که فضای کمتری دارد را فراهم می‌کند.

شبیه‌ساز پل فرماندهی کشتی طراحی و ساخته شد

فیاضی می‌گوید: این‌دست‌ ربات‌ها علاوه‌ بر اجرای فرآیندهای صنعتی، قابلیت انجام فعالیت‌های نظامی هم دارند که از آن‌جمله می‌توان به قابلیت خنثی‌کردن مین‌های دریایی یا مین‌گذاری‌های دریایی اشاره کرد اما رویکرد ما توسعه ربات‌های صنعتی است و بازرسی از اولویت‌هایی است که برای ربات‌های ما درنظر گرفته می‌شود. بازرسی‌های زیرسطحی در حوزه‌های مختلف اتفاق می‌افتد‌ برای‌مثال، نصب تجهیزات در کف اقیانوس‌ها و کابل‌گذاری‌ها و لوله‌گذاری‌هایی که زیر دریا برای شرکت‌های فعال در عرصه‌های نفت و حفاری انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: ربات‌های مدل‌ بازرس به‌کمک حسگرها و دوربین‌هایی که روی آنها نصب شده‌اند، عملیات بازرسی از این کابل‌ها و لوله‌ها را برای بررسی خرابی‌ها و مواردی شبیه به این انجام می‌دهند اما ربات‌های مدل کلاس‌های کاری، علاوه‌ بر بازرسی‌، یک سری عملیات را هم می‌توانند پوشش بدهند. باتوجه به‌ این‌که درجه آزادی از ویژگی‌های بارز این ربات‌هاست و به آنها اجازه می‌دهد در حد غواص زیر آب قدرت عمل داشته باشند. در این آر. ا. وی‌ها مقدار آن بسیار بالاست و باعث شده که بتوان از آنها در فرآیندهایی مثل جوشکاری، برشکاری، جابه‌جاکردن اجسام و حتی باز و بسته‌کردن شیرهایی که زیر آب وجود دارند، استفاده کرد. رباتی که ما در کلاس کاری داریم از قابلیت نصب دو بازوی رباتیک برخوردار است.

فیاضی درباره عمق کاربری این ربات‌ها می‌گوید: ربات بازرس محصول ما قابلیت نفوذ تا عمق 150 متری را دارد و ربات کلاس کاری ما برای پایین‌رفتن تا عمق 400 متر طراحی شده اما این طراحی اسمی است، زیرا ما این عمق را در خلیج‌فارس نداریم. از آنجا که به‌دنبال رسیدن به بازارهای بین‌المللی هستیم تولید ربات کلاس کاری با طراحی عمق 400 متر مد نظر ماست.

این شرکت دانش‌بنیان، ارتباط و همکاری نزدیکی با صنعت نفت و حفاری دارد و از این‌رو از فناوری‌هایی که به دانش فنی آنها دست یافته برای توسعه دستگاه‌های دیگری که می‌توانند در فعالیت‌های این حوزه تسهیل ایجاد کنند، بهره گرفته است.

فیاضی در این‌ خصوص گفت: یک سری از محصولات ما برای علامت‌گذاری خطوط زیرسطحی استفاده می‌شود. در نظر بگیرید زیر دریا کیلومترها خطوط انتقال وجود دارد که کابل‌ها و لوله‌های انتقال نفت، آب و... به اضافه کانال‌های زیرسطحی که حفاری می‌شوند را شامل می‌شود. با گذر زمان و با توجه به عارضه‌های طبیعی که در کف دریا رخ می‌دهد، تشخیص این خطوط انتقال بسیار دشوار می‌شود. تصور کنید در نقطه‌ای از این خطوط زمانی تعمیراتی انجام شده و سال‌ها از آن گذشته است‌. برای بازرسی آن محل یا همان شخصی که تعمیرات را انجام داده باید بیاید و آن نقطه را به‌ سختی پیدا کند یا باید از فناوری‌های جدید مدد گرفت.

وی گفت: محصول دیگر ما یکی از این فناوری‌هاست که در واقع نوعی نشانگر الکترونیکی است و "ویرا" نام دارد. ویرا قادر است آن محل به‌خصوص را کدگذاری نقطه‌ای کند تا در آینده بتوان به‌راحتی به آن محل دسترسی داشت. به‌خصوص‌که منبع تغذیه این نشانگر طول عمر بسیار بالایی دارد و می‌تواند حدود 70 سال به‌صورت مدفون در کف دریا قرار گیرد و نشانه‌گذاری را انجام دهد.

انتهای پیام/