فانی:اولویت اول امروز،بازسازی سرمایه اجتماعی تخریبشده باشد
تاریخ انتشار: ۳ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۴۲۹۶۹
تهران-ایرناپلاس-علی اصغر فانی، معلم قدیمی و مدیر باسابقه آموزش وپرورش است که چندی وزارت آموزش و پرورش را نیز تجربه کرده است.او معتقد است مهمترین عامل شکل گیری انقلاب، سرمایه اجتماعی امام در بین مردم بوده و اکنون نیز اولویت اصلی انقلاب بازسازی این سرمایه است که بسیار تخریب شده است
در ادامه این گفت و گو را می خوانید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ایرناپلاس: سؤال اول این است که چه عواملی باعث پیروزی انقلاب 57 شد؟ سؤال دوممان این است که حالا که این تجربیات حکومتداری و تجربهی حکمرانی برآمده از انقلاب را داریم، دچار ضعفها و قوتها هستیم. یک سری کامیابیها و ناکامیابیها داریم. چه کار باید کنیم که با مشکلاتی که امروز روبرو هستیم، در آینده کمتر روبرو باشیم؟
علی اصغر فانی: بسم الله الرحمن الرحیم. من هم ایام دههی فجر 97 را تبریک میگویم. الان که این سؤال را کردید به چهل سال پیش رفتم و آن زمان من دانشجو بودم و درعین حال معلم هم بودم. یعنی در مدارس جنوب تهران تدریس داشتم. در مدارس نازی آباد و خاطرم میآید که دانشآموزان به همراه فرهنگیان این نهضت را حمایت کردند و با تظاهرات و حضور در خیابانها و بیان اعتراضاتشان نسبت به رژیم شاه، نقش عمدهای در پیروزی انقلاب داشتند.
*جلسات سخنرانی در دانشگاهها برای روشنگری بیشتر مردم
اگر اشتباه نکرده باشم در همان سال 57 دانشگاهها تعطیل شد، بعد مدارس تعطیل شد به دلیل حرکت انقلابی که مردم علیه رژیم شاه داشتند. بعد از مدتی دانشجوها تصمیم گرفتند در دانشگاه تهران به خصوص و مراکز استانها را باز بگذارند و مردم در دانشگاهها حضور پیدا کنند. آنجا مناظرهها و سخنرانیهایی بود در جهت روشنگری بیشتر مردم. آن وقت من به نظرم رسید که ما هم برویم مدرسهها را باز کنیم. در مدرسهها باز شود و مردم بیایند. با یکی از دوستان مشورت کردم گفت خوب است با آیتالله دکتر بهشتی مشورت کنیم. وقتی برای من گرفت، من منزل آقای بهشتی رفتم. ایشان آدم خیلی منظمی بود و سر ساعت که ما قرار داشتیم آمد و با ما صحبت کرد. من گفتم ما پیشنهاد داریم مثلا در جنوب تهران یکی دو تا از مدارس را باز کنیم که پایگاههای مردمی بشود. آقای بهشتی گفت نه اجازه دهید من امشب با امام که آن وقت پاریس بود تلفنی مشورت کنم. شما فردا با من تماس بگیر من بگویم نظر امام چه بوده. فردا من با آن شماره تماس گرفتم، آقای بهشتی گفت امام موافقت نکرد که در مدرسهها باز شود. گفت در حد همان دانشگاهها کفایت میکند.
اینکه چه شد انقلاب پیروز شد، نقش اصلیاش رهبری امام بود. یعنی قدرت نفوذی که امام داشت. ما در بحثهای رهبری در رشتهی مدیریت داریم که رهبری، باید قدرت نفوذ در دیگران و در پیروان داشته باشد که پیروان با رغبت نظرات آن رهبر را دنبال کنند. این عینا در انقلاب قابل مشاهده بود. وقتی در زمان رژیم شاه، مشکل نفت پیش آمد در زمستان 57 و نفت به راحتی به خانههای مردم نمیرسید، امام از پاریس گفت من هم بخاری اتاقم را خاموش کردم. یعنی مردم دیدند رهبرشان هم در سرما زندگی میکند و این قدرت نفوذی که امام بر مردم داشت، هم در پیروزی انقلاب و هم در تداوم انقلاب خیلی مهم بود.
ما هشت سال دفاع مقدس را چطور پشت سر گذاشتیم، چظور نیروها داوطلب رفتند و در جبههها جلوی دشمن ایستادند؟ هیچ نبود مگر قدرت نفوذی که امام داشت. من این نکته را باید بعد از این جمله اضافه کنم که این قدرت نفوذ یک سرمایهی بزرگ اجتماعی بود که در این انقلاب و بعد از پیروزی انقلاب داشتیم. این سرمایهی اجتماعی از کجا نشأت میگیرد؟ از اعتماد متقابل بین امام و مردم. یعنی آن چیزی که این سرمایهی اجتماعی را برای ما به وجود آورده اعتماد مردم به رهبری و اعتماد رهبری به مردم بود و امام با این سرمایهی بزرگ بود که انقلاب را به پیروزی رساند و ادامه داد.
حالا چه عواملی این اعتماد را به وجود میآورد و تقویت میکند؟ یک عامل صداقت است. صداقت امام که هرچه میگفت خودش عمل میکرد و خلافاش در دلش نمیگذشت. خیلی مهم است که بین گفتار و رفتار و آن باید و نبایدهای درونی فرد فاصله نباشد. صداقت باعث اصلی این قضیه شد. غیر از صداقت، شایستگی امام برای مردم ثابت شده بود. یعنی مردم اعتقاد داشتند امام شایستگیهای رهبری این امت را داراست. یک شخصیت شجاع و آیندهنگر و باتدبیر و در عین حال مردمی. اینها شایستگیهایی بود که در امام وجود داشت،. عامل سوم، وفاداری امام به مردم و وفاداری مردم به امام. یعنی پیروان خوبی هم امام داشت.
*ثبات گفتار و عمل امام
از دیگر ویژگیهای امام روراستی و شفافیت بود. امام با مردم روراست بود. خیلی راحت با مردم حرف میزد. ادبیات امام، مورد فهم همهی آحاد جامعه بود. یعنی امام وقتی حرف میزد از استاد دانشگاه و روحانی تا کارگر و دانشآموز و پیرمرد و پیرزن همه میفهمیدند و استفاده میکردند. اینکه امام شفاف صحبت میکرد و بعضی وقتها سران کشورهای خارجی به امام نامه مینوشتند، امام همان نامه را برای مردم تشریح میکرد و توضیح میداد. آنها نامهی محرمانه فرستاده بودند به زعم خودشان اما امام این را با مردم درمیان میگذاشت. از دیگر ویژگیهای امام که باعث پیروزی انقلاب شد ثبات در رأی و گفتار و عمل بود. امام هر حرفی که سال 42 زده بود، از 42 تا 68 که به رحمت خدا رفت، حرفش همان بود. ثبات در گفتار و ثبات در کردار، مجموعهی این ویژگیهایی که من نام بردم باعث شد اعتمادی بین مردم و امامشان ایجاد شود و این اعتماد زمینهساز آن نفوذی بود که ما در امام نسبت به مردم دیدیم.
حالا اینکه ما الان در چه وضعیتی هستیم، متأسفانه احساس میکنیم که به این اعتماد خدشه وارد شده. بین مسئولین و مردم. الان صداوسیما نقش خودش را خوب ایفا نمیکند. صداوسیما کاملا یک طرفه و جانبدارانه و حتی غیر صحیح بعضی مطالب را مطرح میکند. برای همین است که الان صداوسیما تلاش میکند ذهنیتی که در ذهن مردم هست را اصلاح کند. یعنی به موضع کاملا انفعالی افتاده. حتی اگر از طریق فضای مجازی و شبکههای اجتماعی که الان دیگر در موبایل همه هست، یک مطلب دروغ و غیرواقعی مطرح شود، صداوسیما نمیتواند این دروغ را از ذهن مردم خارج کند چون نقش خودش را از دست داده. آن اعتمادی که بنده عرض کردم بین رسانهی ملی و مردم وجود ندارد. به نظر من بزرگترین سرمایهی ما در این انقلاب، سرمایهی اجتماعی بوده و امروز این سرمایهی اجتماعی نسبت به قبل به شدت لطمه دیده.
در زمان جنگ خاطرمان هست این سرمایهی اجتماعی باعث میشد که این پیرزن تخممرغهایش را میآورد به جبهه میداد. مرغاش را میداد برای رزمندهها، خود ما در آموزش و پرورش، قلکهایی را بین دانشآموزان توزیع میکردیم. نارنجک و تانک و اینها بود، بچهها پول در آن میانداختند، بعد ما اینها را جمع میکردیم و به جبهه میدادیم.
ایرناپلاس: یعنی الان شما معتقدید اولویت اول برای نظام بازسازی سرمایهی اجتماعی است؟
فانی: حتما.
ایرناپلاس: چه کار باید کرد که این سرمایهی اجتماعی بازسازی شود؟
فانی: من چند عامل نام بردم، صداقت باید بین مسئولین و مردم ساری و جاری شود. الان در بعضی از مسئولین صداقت نمیبینیم. یعنی حرفی میزند اما خلاف این حرف اجرا میشود. اصلا خلاف این حرف بوده. این حرف دروغ بوده. شایستگی. وقتی شایستگی لازم در مدیر منصوب نباشد، یعنی انتصابات قبیلگی و فامیلی، ما نباید هیچ انتظار داشته باشیم که آن اعتماد که زیرساخت سرمایهی اجتماعی است فراهم شود. یا بحث ثبات، من امروز یک حرفی میزنم، فردا یک حرف دیگر میزنم، پس فردا یک حرف دیگر میزنم، طبیعی است که مردم نمیتوانند اعتماد کنند. بخش خصوصی میخواهد سرمایهگذاری کند تا اشتغالزایی کند. الان یکی از مشکلات امروز ما بیکاری و مشکلات اشتغال جوانان، به خصوص جوانان تحصیلکرده است. من به عنوان بخش خصوصی اگر بخواهم سرمایهگذاری کنم باید قوانین و مقررات کشور از یک ثباتی برخوردار باشد. میبینید امروز بانک مرکزی یک حرف میزند، ظهر یک حرف دیگر میزند، یک بخشنامهی دیگر میفرستد. فردا دوباره آن بخشنامه عوض میشود. همین داستان ارز و دلار و اینها چه مشکلاتی برای کشور ایجاد کرد.
بحث شفافیت، شعارش را خیلیها می دهند اما عملا شفافیتی در بعضی از زمینهها نمیبینیم. این عواملی که من نام بردم، میتواند سرمایهی اجتماعی و اعتماد را فراهم کند، هرکدام از اینها نباشد میتواند بیاعتمادی را در بین مردم و مسئولین ایجاد کند و بالطبع آن سرمایهی اجتماعی از بین برود.
ایرناپلاس: شما خطر را نزدیک میبینید؟
فانی: بله، ما باید این انقلاب را تحلیل کنیم. این انقلاب نه به اتکای تفنگ و سلاح پیروز شد نه به اتکای حمایت یک قدرت خارجی پیروز شد، نه به اتکای یک سرمایه و پول پیروز شد. این انقلاب به اتکای همان سرمایهی اجتماعی پیروز شد. عوامل محدثه عواملی است که باعث ایجاد انقلاب شد. میگویند عوامل مبقیه هم میتواند همان عوامل محدثه باشد یعنی همان عواملی که باعث شد انقلاب پیروز شود، همان عوامل را باید تقویت کنیم تا انقلاب را حفظ کنیم و مهمترین عامل، در عوامل شکلگیری انقلاب همان سرمایهی اجتماعی بود که سرمایهی اصلی انقلاب ما بود.
گفت و گو از کیوان مهرگان
منبع: ایرنا
کلیدواژه: اجتماعي علي اصغر فاني چهل سالگي انقلاب ايرناپلاس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۴۲۹۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اشراقی: ملاک اندیشههای امام، رهبر انقلاب هستند
نوه امام راحل میگوید شاخص و ملاک اندیشههای حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری هستند و یک مورخ وظیفه دارد برای جلوگیری از تحریف اندیشه های امام، به شاخص و ملاک رجوع و نگاه به کلام رهبری کند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «چالشهای تاریخی» تألیف سلیمی نمین با حضور حجت الاسلام مرتضی اشراقی از نوادگان امام راحل، حسین صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، موسی حقانی رئیس مؤسسه تاریخ معاصر ایران و رضاپور حسین رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.
برگزاری همایش «حل مشکلات جهان اسلام با بهرهگیری از اندیشه امام خمینی» با مشارکت مراکز افغانستانی و ایرانیحجت الاسلام مرتضی اشراقی در این نشست گفت: این کتاب به کالبدشکافی هشت چالش تاریخی پرداخته است. از چالش 4 به بعد دربارۀ انقلاب شکوهمند اسلامی است. به نظر میرسد بسیار خوب، دقیق و موشکافانه به این مسئله پرداختند. در چالش هشتم این کتاب در خصوص منشأ تقابل آقای منتظری با امام صحبت شده است.
وی افزود: بحثی که امروز دارم، در خصوص تحریف در تاریخ یا به صورت کلی تحریف است. امروز با توجه به گسترش فضای مجازی و رسانههای عمومی و نوع خبر رسانی و انتشار اخبار در این فضا و نیز اثرگذاری آن بر افکار عمومی، حقایق وقایع گاهی اوقات به صورت وارونه نمایش داده میشود؛ یعنی قلب حقیقت پیش میآید که همان تحریف است. وقتی ما واقعهای را به صورت وارونه نمایش دهیم، یعنی تحریفش کردیم.
با تحریف هدفمند شخصیت امام (ره)مواجهیم
اشرافی با اشاره به اینکه یکی از موضوعات مهم در عرصه امروز انقلاب، تحریف هدفمند اندیشههای حضرت امام است، گفت: امروز شاهدیم زندگی شخصی، سیاسی و اجتماعی حضرت امام به صورت هدفمند تحریف و به جامعه ارائه می شود. نمونه آن را در رسانه های بیگانه و مستندهایی میبینیم. امروز بسیاری از ما از ابعاد شخصیت حضرت امام اطلاع نداریم و این ابعاد بسیار ناشناخته است. نسل کنونی انقلاب به ویژه نسل نوجوان و جوان، این ابعاد شخصیتی را نمیشناسند و عظمت امام را درک نکردند. وظیفۀ ما این است که نگذاریم منحرفان و معاندان، امام را تحریف کنند.
تحریف امام، تحریف انقلاب و تحریف اسلام است
وی وظیفۀ یک مورخ را جلوگیری از انحراف چنین شخصیتی دانست و افزود: یک مورخ باید شجاع باشد و از عملیات روانی رسانهای نترسد و نگذارد تحریف امام رخ دهد. تحریف امام، تحریف انقلاب و تحریف جمهوری اسلامی و تحریف اسلام ناب محمدی است. همان گونه که رهبر معظم انقلاب بارها فرمودند در مقابل شبیخونهای فرهنگی دشمن باید برنامه داشته باشیم، چون که هدفمند و با برنامه عمل میکند، پس ما هم باید برنامه داشته باشیم.
اشراقی ادامه داد: یکی از مهمترین برنامههایی که میتوانیم در برابر هجمۀ فرهنگی دشمن داشته باشیم، جهاد تبیین است؛ جهاد تبیین در خصوص امام، جهاد تبیین در خصوص انقلاب و جهاد تبیین در خصوص دفاع مقدس. عدهای در فضای مجازی و رسانههای معاند و با هزینههای گزاف به تطهیر رژیم فاسد پهلوی میپردازند، قلب حقیقت است. آنها قصد دارند با وارونه نمایی به تطهیر رژیم پهلوی بپردازد.
وی افزود: چندین مستند علیه امام و انقلاب ساخته شده است. ما چقدر توانستیم پاسخگو باشیم؟ چقدر در راستای جهاد تبیین و جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب موفق بودیم؟ چند مستند موفق در پاسخ به شبهات این رسانهها باید بسازیم تا جوان و نوجوان ما را قانع کند؟ دشمن با برنامه به جنگ انقلاب آمده است، ما هم باید برنامه داشته باشیم. وظیفۀ مورخ، تبیین حقایق است. تاریخنگاری یک هنر است و مورخ یک هنرمندی که با قلم خودش، هنر خودش را به منصۀ ظهور میرساند. قلمی که جلوی تحریف تاریخ را بگیرد و به تبیین حقیقت بپردازد، قلم مقدس است.
سبک زندگی خانوادگی پدر علوم قرآن و حدیث؛ خانوادهای از تراز عالمان و عارفانملاک اندیشههای حضرت امام، مقام معظم رهبری هستند
اشراقی با اشاره به اینکه تحریف کنندگان به صورت آگاهانه و عامدانه به تحریف تاریخ میپردازند، گفت: برای این تحریف برنامه دارند و هدفی دارند. خداوند می فرماید « یا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» در حالی که شما آگاهید کتمان حقیقت میکنید. کتمان حقیقت یعنی تحریف حقیقت. کتمان کنندگان حقیقت، آگاهانه کتمان می کنند. امروز دشمنان قسم خورده به صورت آگاهانه و هدفمند، اندیشه های امام را تحریف می کنند. شاخص و ملاک اندیشه های حضرت امام، مقام معظم رهبری هستند و یک مورخ وظیفه دارد برای جلوگیری از تحریف اندیشه های امام، به شاخص و ملاک رجوع و نگاه به کلام رهبری کند.
مقام معظم رهبری درست در مسیر حضرت امام دستور به جهاد تبیین دادند
وی افزود: امام خمینی در تاریخ 25 دی سال 67 برای جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب، نامه ای به سیدحمید زیارتی نوشتند و ایشان را مکلف به تدوین تاریخ انقلاب کردند. امام در این نامه می فرماید «شما به عنوان یک مورخ باید توجه داشته باشید که عهده دار چه کار عظیمی شده اید. اکثر مورخین، تاریخ را آن گونه که مایلند، یا بدان گونه که دستور گرفته اند، مینویسند نه به آن گونه که اتفاق افتاده است. از شما می خواهم هرچه می توانید، سعی و تلاش کنید تا هدف قیام مردم را مشخص کنید. شما باید نشان دهید که چگونه مردم علیه ظلم و بیداد، تهجر و واپس گرایی قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدی را جایگزین تفکر اسلام سلطنتی، اسلام سرمایهداری، اسلام التقاطو در یک کلمه، اسلام آمریکایی کردند.» امروز هم مقام معظم رهبری درست در مسیر حضرت امام دستور به جهاد تبیین دادند.
اشراقی ادامه داد: امروز میبینیم که در فضای رسانهای، هدف اصلی قیام مردم که رسیدن به استقلال سیاسی و نظامی بوده، توسط رسانههای معاند وارونه میشود. وظیفۀ یک مورخ، جلوگیری از این تحریف است. امروز کدام کشور مانند جمهوری اسلامی است که از لحاظ سیاسی و نظامی، کاملاً استقلال داشته باشد و وابسته به بلوک شرق و غرب نباشد؟ تبیین چنین مسئله ای وظیفۀ همگانی به خصوص خواص است. حضرت زینب سلام الله علیها بزرگترین جهادگر تاریخ اسلام هستند و در همین راستا، مورخین وظیفه ای سنگینتر از بقیه دارند؛ چرا که کتاب ماندگار است و قلم مورخ ماندگار است.
وی با اشاره به اینکه تاریخ را مورخین نمیسازند بلکه تاریخ را تاریخ سازان میسازند، گفت: امروز مردم مظلوم و سرافراز غزه تاریخ ساز یک حماسۀ عظیم هستند. حماسۀ پیروزی خون بر شمشیر و حق بر باطل و حماسۀ پیروزی نور بر ظلمت و بر مورخین فرض است که جلوی تحریف تاریخ غمناک و دردناک مردم غزه را بگیرند. مورخ، یک جهادگر تبیین است و هرگز نباید از جنگ رسانهای دشمن بترسد. مورخ باید شجاع باشد. متأسفانه ما در بحث جهاد تبیین در فضای مجازی خوب عمل نکردیم. باید برنامه داشته باشیم و کمکاری گذشته را جبران کنیم.
انتهایپیام/