مخالف عربستان در آغوش بنسلمان/ ولیعهد سعودی چه دامی برای «عمرانخان» پهن کرده است؟
تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۴۹۸۸۹
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، با گذشت چند روز از سفر محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی به پاکستان، این سفر هنوز هم در ابعاد مختلف در کانون توجه قرار دارد. در یک نگاه اجمالی شاید بتوان این توجهات را بر حول سه محور متمرکز دانست؛ در وهله اول تقارن و همزمانی این سفر با حمله تروریستی در شرق کشور، نگاهها را به سوی روابط اسلامآباد- تهران و نقش ریاض در این بین جلب کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما دومین محوری که به سفر بنسلمان به پاکستان اهمیتی خاص میدهد، چرخش آشکار مواضع عمرانخان و حزب تازه به قدرت رسیده او یعنی «تحریک انصاف» به سوی عربستان است. پیش از این و در زمان دولت نوازشریف این حزب و مجموعه رهبری آن یکی از منتقدان جدی روابط ریاض و اسلامآباد و چگونگی آن بودند. این موضوع وقتی اهمیت پیدا میکند که بدانیم بخش مهمی از آرایی که عمرانخان و حزب او در انتخابات پارلمانی کسب کردند، در نتیجه برنامههای تهاجمی آنها به سیاستهای دولت نوازشریف، ازجمله در عرصه سیاست خارجی به دست آمد.
چرا عربستان؟اما چرخش کنونی در مواضع عمرانخان و حزب او را به سه مساله مرتبط دانستهاند: نخست وضعیت بسیار وخیم اقتصادی پاکستان که با قطع کمکهای اقتصادی آمریکا و کارشکنی واشنگتن در اعطای وام صندوق بینالمللی پول به این کشور توام شده است. دوم نقش نظامیان در هرم قدرت (دولت، احزاب و نظامیان سه ضلع این هرم را شکل میدهند) و اینکه بسیاری معتقدند که پیروزی عمرانخان و حزبش در انتخابات در سایه حمایت ارتش میسر شد. این در حالی است که وجود روابط بسیار نزدیک و وابستگیهای ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان به ریاض و آلسعود موضوعی کاملا آشکار است و سرانجام اینکه شعارهای تبلیغاتی عمرانخان در مبارزات انتخاباتی به نحوی بود که از سوی احزاب مذهبی و بعضا افراطگراها مورد حمایت قرار گرفت. از آنجا که اغلب این احزاب روابط بسیار نزدیکی با آلسعود دارند، اهرم دیگری برای اعمال فشار بر دولت در این زمینه محسوب میشوند.
مابهازای کمکهای میلیاردی چیست؟اما وامها و سرمایهگذاریهای بسیار کلان آلسعود در پاکستان سومین و شاید مهمترین محوری است که سفر بنسلمان به این کشور را در کانون توجه قرار میدهد. صرفنظر از مبلغ و حوزههای این وامها و سرمایهگذاریها، سوال مهمی که ذهن بسیاری را- حتی در داخل پاکستان- به خود مشغول کرده این است که آیا این کمکها به صورت بلاعوض و بدون هیچگونه چشمداشتی انجام میگیرد؟ و اینکه ریاض در قبال این سرمایهگذاریهای مالی هنگفت چه خواستههایی از اسلامآباد دارد؟ با وجود اینکه دولت پاکستان پاسخ روشنی به این پرسشها نداده است، اما در این مورد تحلیلها و حدس و گمانهایی مطرح شده است. اعمال فشار بر جهموری اسلامی از طریق مرزهای شرقی، آن هم با بیتوجهی اسلامآباد نسبت به تروریستها و اقدامات آنها که از داخل پاکستان سرمنشأ میگیرند، میتواند یکی از این خواستهها به شمار آید. در عین حال تقاضای آلسعود از سیاستمداران پاکستان برای حمایت گستردهتر سیاسی و بهویژه نظامی از جنگ عربستان در یمن هم خواستهای نیست که بر کسی پوشیده باشد. اما در کنار همه اینها، گویا موضوع پنهان دیگری هم وجود دارد که نشریه «اکونومیست» در شماره اخیر خود به آن توجه نشان داده است.
بیشتر بخوانید:آیا سفر بنسلمان به کشورهای منطقه اهداف ضدایرانی دارد؟
این نشریه با اشاره به سفر بنسلمان به پاکستان و اعلام آمادگی وی برای سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری در این کشور مدعی شده است که جاسوسان و دیپلماتهای غربی مدتهاست که روابط عربستان و پاکستان را از جهت همکاریهای هستهای زیر نظر گرفتهاند. آنها بر این اعتقادند که در حال حاضر اسلامآباد نقش پشتیبانیکننده را برای برنامههای هستهای ریاض ایفا میکند و ممکن است آماده انتقال اطلاعات و دانش فنی سوخت و بمب هستهای هم به آلسعود باشد.
البته نشریه «اکونومیست» به این موضوع اشاره نداشته که با وجود زیر نظر گرفتن این روابط از سوی غربیها، در مورد آن چشمپوشی خاصی هم انجام گرفته است. برهمین اساس چندی پیش یکی از افسران سابق اطلاعاتی آمریکا ادعا کرد که عربستان سعودی کمک ۶ میلیارد دلاری خود به پاکستان را تنها در قبال خرید کلاهکهای هستهای از این کشور، پرداخت کرده است.
در عین حال وی تاکید میکند که با توجه به مشکلات مادی شدید پاکستان، فروش فناوری هستهای به دولتهایی، چون ریاض میتواند یکی از راهحلهای اصلی سیاستمداران اسلامآباد محسوب شود. واضح است که این مساله میتواند در حوزه فناوریهای موشکی نیز قابل تعمیم باشد. اخیرا پایگاه موشکیای در عربستان رصد شده که به گفته کارشناسان نظامی ساخت و راهاندازی آن به هیچ عنوان در ظرفیت و توان ریاض نیست. تردیدی وجود ندارد که این سایت موشکی با کمکهای خارجی راهاندازی شده که اسلامآباد میتواند یکی از گزینههای اصلی آن باشد.
در تایید این موضوع باید اشاره کرد که سه سال پیش در رژه نظامیای که در آن عربستان موشکهای دوربرد خود را به نمایش گذاشت حضور ژنرال «راحیل شریف»، فرمانده وقت ارتش پاکستان، بسیار جلب توجه میکرد. راحیل شریف همان کسی است که هماکنون فرماندهی ائتلاف سعودی علیه یمن را برعهده داشته و در ریاض به سر میبرد. بهطور قطع علاوهبر وی، پرسنل نظامی دیگری نیز از پاکستان در این کشور حضور دارند که بخش مهمی از فعالیت آنها متوجه آمادهسازی و حفاظت از برنامههای هستهای و موشکی ریاض است.
در هر حال آنگونه که مشخص است دادوستد و همکاری هستهای و موشکی بخش مهم و نیمه پنهان روابط ریاض را تشکیل میدهد. این روابط ویژه تاکنون در سایه همکاریهای نزدیک و گسترده بنسلمان و کاخ سفید نادیده گرفته شده است، اما معلوم نیست که بعد از افشاگریهای اخیر کنگره در مورد برنامههای هستهای ریاض و نقش ترامپ و دارودستهاش در آن، همچنان بتواند بدون دردسر و چالش به پیش برود.
منبع:فرهیختگان
انتهای پیام/
نگاهی به تغییر رویکرد عمران خان مقابل عربستانمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: عربستان اخبار بین الملل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۴۹۸۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گاردین: سعودیها «پلن ب» را برای معامله کلیدی با آمریکا روی میز دارند
به گزارش خبرآنلاین، بر اساس این گزینه، آمریکا و عربستان توافقنامههایی را در مورد یک پیمان دفاعی دوجانبه، کمک واشنگتن در ایجاد صنعت انرژی هستهای غیرنظامی عربستان و اشتراک گذاری سطح بالا در زمینه هوش مصنوعی و سایر فناوریهای نوظهور امضا خواهند کرد.
به نوشته گاردین، به تلآویو پیشنهاد عادی سازی روابط دیپلماتیک با ریاض در ازای پذیرش راهحل دو دولتی برای خاتمه مناقشه ۷۶ ساله اسرائیل و اعراب توسط اسرائیل داده شده بود، اما بر اساس طرح B ریاض، تکمیل قراردادهای آمریکا و عربستان به توافق دولت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی وابسته نخواهد بود.
به گزارش ایسنا، به نظر میرسد دولت بایدن حل و فصل این مساله تاریخی را که سالهاست به دنبال آن بوده ، دستکم در گرو خرابههای غزه قرار نمیدهد. آمریکاییها میخواهند شراکت راهبردی با عربستان سعودی را تقویت کنند تا نفوذ چین و روسیه را از بین ببرند.
روشن نیست که آیا دولت - چه رسد به کنگره - چنین نتیجه حداقلی را بپذیرد یا خیر. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در اظهارات روز دوشنبه در ریاض، به پیوند دادن توافق آمریکا و عربستان به عادی سازی ریاض-تلآویو و پیشرفت به سوی تشکیل کشور فلسطین ادامه داد. بلینکن در مجمع جهانی اقتصاد در پایتخت عربستان گفت: «به نظر من، کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با یکدیگر در زمینه توافقات خود انجام می دهند، به طور بالقوه به تکمیل نزدیک است. اما پس از آن برای پیشبرد عادی سازی، دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.
با این حال، نشانههایی از تزلزل در اردوگاه بایدن وجود دارد. مقامات آمریکایی که هفته گذشته مصر بودند که توافقات آمریکا و عربستان به طور تفکیکناپذیری با عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و راه حل دو دولتی مرتبط است، در روزهای اخیر چندان اصراری براین شرط نشان ندادهاند.
یکی از اهداف سفر بلینکن به ریاض، نهایی کردن توافقات آمریکا و عربستان بود که مقامات دولت آن را تقریباً کامل توصیف کردند. با این حال، آنها تصریح کردند که هیچ پیشرفت نهایی وجود ندارد.
حداقل در ابتدا قرار بود هرگونه توافق آمریکا و عربستان مستقل از تحولات در سرزمینهای فلسطینی باشد، اما یک پیشنهاد رسمی به اسرائیل و عادیسازی روابط با عربستان - یکی از اهداف کلیدی سیاست خارجی اسرائیل - تعمیم داده شد البته در ازای اقدامی «غیرقابل برگشت» برای تشکیل کشور فلسطینی در غزه و کرانه باختری.
امیدواری آمریکا این بود که چنین پیشنهادی به موضوعی در عرصه سیاسی رژیم صهیونیستی تبدیل شود، به ویژه در انتخاباتی که پس از فروپاشی دولت نتانیاهو انجام میشود.
به گفته منابع آگاه، بخش هستهای توافق آمریکا و عربستان میتواند به ریاض اجازه دهد تا یک کارخانه تبدیل پودر اورانیوم تصفیه شده به گاز داشته باشد، اما عربستان در ابتدا اجازه غنیسازی گاز اورانیوم در خاک خود را نخواهد داشت، که این یک محدودیت کلیدی در زمینه توانمندی ساخت بمب هستهای است.
گاردین در ادامه گزارش خود آورده است: بخش سوم این قرارداد شامل کاهش کنترل صادرات تراشههای رایانهای مورد استفاده در ابزارهای توسعه هوش مصنوعی به عربستان سعودی است که عنصری کلیدی در آرزوهای عربستان برای تبدیل شدن به قطب فناوری پیشرفته برای منطقه است.
هر سه بخش پیش نویس توافق شامل کمک استراتژیک حیاتی ایالات متحده به امنیت عربستان است. به جای حرکت به سمت برقراری صلح در خاورمیانه و حل وفصل مساله فلسطین، پادشاهی سعودی یک توافق کاملاً دوجانبه را به عنوان دستاوردی برای واشنگتن در تلاشهایش برای مهار ایران و رقابت با قدرتهای بزرگ به ویژه با چین معرفی کرده است.
ریاض به طور پیوسته حجم تسلیحاتی خریداری شده از چین را افزایش داده، و ماه مارس با اعلام توافقش با ایران برای پذیرش میانجیگری پکن در حل اختلافات دوجانبه، دولت بایدن را غافلگیر کرد.
بایدن از ترس از دست دادن نقش خود در خاورمیانه، برخورد سرد با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را به خاطر اتهاماتی چون دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸ کنار گذاشت. و برخورد گرم بایدن با ولیعهد سعودی در جریان سفرش به جده در سال ۲۰۲۲ انتقادات فراوانی را موجب شد.
کریستن فونتنروز، مدیر سابق خلیج فارس در شورای امنیت ملی آمریکا، قراردادهای هستهای، دفاعی و هوش مصنوعی را به عنوان دستاوردهای سفر بایدن توصیف کرده و میگوید: «این توافق با این فرض تنظیم شد که سعودیها عادیسازی با اسرائیل را به میز مذاکره بیاورند. اما دولت اسرائیل در حال حاضر برای جلوگیری از تشکیل کشور فلسطین ارزش بیشتری نسبت به عادی سازی روابط با عربستان قائل است. بنابراین توافقی که اکنون مورد بحث قرار می گیرد دوجانبه است.
گاردین مینویسد: با این حال، کاخ سفید در غیاب یک توافق عادی سازی که قدرت تغییر در مناقشه اسرائیل و فلسطین را داشته باشد، تمایلی به دادن این همه هزینه ندارد. مخالفت در کنگره که بیشتر بر سوابق حقوق بشر پادشاهی از جمله قتل خاشقجی متمرکز است، شدیدتر خواهد بود. روز سهشنبه فاش شد که العتیبی، فعال جوان سعودی حقوق زنان، پس از بازداشت به دلیل «انتخاب لباس و حمایت از حقوق زنان» بهطور مخفیانه توسط دادگاه ضد تروریسم به ۱۱ سال زندان محکوم شده است.
310310
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902122