به نقل از «ایران آنلاین»

مهارت های زندگی حفظ کردنی نیست

تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۹۰۷۰۵۹

«پژوهش جهانی آموزش مدنی و شهروندی» [International Civic and Citizenship Education Study] یا به اختصار ICCS یکی از پژوهش‌های جهانی است که میزان آگاهی‌های مدنی و شهروندی دانش‌آموزان پایه هشتم یا نهم کشورهای شرکت کننده در این پژوهش را بررسی می‌کند. مهدی بهلولی آموزگار و کنشگر صنفی  چهارمین دوره این پژوهش در سال 2016 و با شرکت حدود 24 کشور جهان، از جمله بلژیک، بلغارستان، شیلی، چین تایپه، کلمبیا، کرواسی، دانمارک، آلمان، کره جنوبی، ایتالیا و فنلاند برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هدف ICCS ارائه گزارشی از دانش و دریافت دانش‌آموزان از مفهوم‌ها و موضوع‌های همبسته با آموزش‌های مدنی و شهروندی، همچنین باورها و رویکردها و رفتارهای این گستره است و نشان می‌دهد که جوانان، چگونه در کشورهای گوناگون با مفهوم‌هایی همچون دموکراسی و شهروندی آشنا می‌شوند و برای ایفای نقش خود در آینده، به عنوان شهروندان دارای حقوق و وظایف شهروندی، آماده می‌شوند.  در ایران، ICCS در سنجش با پژوهش‌های جهانی دیگری همچون تیمز و پرلز و پیزا، کمتر شناخته شده است و این کشور تاکنون در این پژوهش، حضوری نداشته است.  وجود ICCS و پژوهش‌هایی از این دست در سطح جهان آموزش، خبر از این دل نگرانی می‌دهند که آموزش و پرورش تا چه اندازه در پرورش شهروندانی شایسته این روزگار، کامیاب یا ناکام است؟ این که آموزش و پرورش تا چه میزان، دانش‌آموزان را آشنا و آگاه بر مهارت‌های گوناگون زندگی – از آن میان مهارت‌های مدنی و شهروندی- بار می‌آورد؟ مهارت‌هایی همچون برقرار کردن ارتباط با دیگران، حل مسأله، سنجشگرانه اندیشی و نواندیشی، آشنایی با زبان‌های خارجی، همدلی، و خودکنترلی، که از مهم‌ترین «مهارت‌های زندگی» [Life Skills] هر انسانی هستند تا چه اندازه در آموزش و پرورش جا دارند و دانش‌آموزان تا چه اندازه توانا بر آنها، پرورش می‌یابند؟ ناگفته پیداست که همه نظام‌های آموزشی، در زمینه‌های گوناگون آموزشی و پرورشی، عملکرد یکسانی ندارند. برای نمونه کشوری مانند فنلاند، که از سال 2000 تاکنون در آزمون‌های پیزا- که میزان سواد خواندن و نوشتن و مهارت‌های ریاضی دانش‌آموزان را می‌سنجد- جایگاه برجسته‌ای دارد در آزمون ICCS در سال‌های 2009 و 2016 نیز به ترتیب در جایگاه نخست و چهارم قرار دارد. کلمبیا، مکزیک، شیلی و پرو نیز از کشورهایی هستند که در آزمون ICCS در سال 2016 در پایین‌ترین رده‌ها هستند. نظام آموزش و پرورش ایران نیز، به گواهی آزمون‌های پیزا، و همچنین سطح کیفیت پایین آموزش که چیز چندان شگفتی نیست و به نزد همگان و بویژه آموزگاران شناخته شده است بی‌گمان نمی‌تواند در میان نظام‌های آموزشی کامیاب جهان، جایی داشته باشد.  این که بیشتر دانش آموختگان دبیرستانی و حتی دانشگاهی ما، بر برخی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی، چیرگی درخور ندارند و مثلاً نمی‌توانند با زبان انگلیسی سخن بگویند یا متنی از آن ترجمه کنند؛ یا این که ناتوان از برخوردی سنجشگرانه با خرافه‌ها و تابوهای گوناگون اجتماعی و فرهنگی هستند و به آسانی تن به پذیرش آنها می‌دهند؛ یا در گستره‌های مدنی و سیاسی، حضوری سنجیده و مسئولانه و اثرگذار ندارند؛ همگی نشان می‌دهند که نظام آموزشی ما، سخت نیازمند بازسازی و نوسازی است تا بتواند وظیفه‌های خود را به خوبی انجام دهد و شهروندان شایسته زندگی‌های نوین پرورش دهد.  در اینجا جا دارد به این نکته اشاره کنم که از دید این نگارنده، ضروری‌ترین عنصر برای دگرگونی در آموزش ایران، دست‌یابی به یک گفتمان نوین آموزشی است که بتواند با گفتمان سنتی چیره بر آن، رویارویی کند. اما نکته مهم در آموزش مهارت‌های زندگی، این است که یادگیری این مهارت‌ها، بیش از این‌که نظری باشند عملی هستند. یعنی اگر دانش‌آموزانی می‌خواهیم که در آینده بتوانند به نیکویی در امور مدنی و سیاسی محله، شهر و کشور خود شرکت کنند باید امکان تجربه اصیل و دست اول او را در تصمیم گیری‌های گوناگون مدرسه، فراهم سازیم. اگر دانش‌آموزانی آشنا به حقوق بشر می‌خواهیم باید در مدرسه امکان «حقوق بشر ورزی» به او بدهیم. اگر می‌خواهیم زبان انگلیسی را به خوبی یاد بگیرد باید در آموزش این زبان، دگرگونی جدی پدید آوریم و به تجربه‌های کامیاب بشری، احترام بگذاریم و از آنها یاد بگیریم نه با برخورد‌های غیر فرهنگی، هم سن آموزش این زبان را بالا ببریم و هم جان و پویایی این زبان را از آموزش آن بستانیم.  اگر می‌خواهیم دانش‌آموزان ما سنجشگرانه و نوآورانه بیندیشند باید در مدرسه، به اصل «آزادی در آموزش» پایبندی عملی نشان دهیم، نه این که آموزگار را به چشم تکنیسین و ماشین آموزش بنگریم که هر چه از بالا گفته شد و در کتاب درسی آمد باید مو به مو درس دهد و دانش‌آموز هم باید از بر کند. همدلی، نیز نیاز به آموزش دارد.  برای نمونه در کشور دانمارک، آموزش همدلی و همیاری، بویژه در پیش دبستان و دبستان، بخش مهمی از برنامه درسی است. در پایان این یادداشت کوتاه شاید بد نباشد بخشی از گزارشی درباره آموزش همدلی در مدرسه‌های دانمارک را با هم بخوانیم تا دریابیم که اخلاق انسانی را تنها با نصیحت آموزش نمی‌دهند: «کودکان در نظام آموزش مدرسه‌ای دانمارک، از همان دوران پیش دبستانی، در یک برنامه اجباری ملی به نام «گام به گام» شرکت می‌کنند. به کودکان، عکس‌هایی از بچه‌ها نشان داده می‌شود. هر کدام از بچه‌های روی عکس‌ها از خودشان احساسات متفاوتی بروز می‌دهند: اندوه، ترس، خشم، سرخوردگی، خوشحالی، و احساساتی دیگر. دانش‌آموزان درباره این کارت‌ها به گفت‌و‌گو می‌پردازند و آنچه بچه روی کارت احساس کرده را در قالب واژه‌ها بر زبان می‌رانند تا مفهوم‌سازی احساسات خود و احساسات دیگران را یاد بگیرند. آنان همدلی، حل مسأله، خویشتن داری، و روش فهم حالت‌های صورت را یاد می‌گیرند. نکته اصلی برنامه این است که تسهیلگران[آموزگاران] و بچه‌ها، داور احساساتی که می‌بینند نیستند؛ آنان تنها آن احساسات را تشخیص می‌دهند و ارج می‌نهند.... همدلی، آزار و اذیت دیگران را کاهش می‌دهد و ظرفیت فرد را برای بخشش دیگران افزایش می‌دهد، و به‌طور چشمگیری رابطه‌ها و پیوندهای اجتماعی را بهبود می‌بخشد. همچنین کیفیت رابطه‌های ارزشمندی را ارتقا می‌دهد که پژوهش‌ها از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین سازه‌ها در فهم شخص از خوش زیستی نام می‌برند.  پژوهش‌ها همچنین می‌گویند که نوجوانان اهل همدلی، برای موفق‌تر شدن آمادگی بیشتری دارند زیرا از همسن و سالان خودشیفته شان، هدفمندترند.»

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۹۰۷۰۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خطر فرونشست در ۱۵۰ مدرسه اصفهان

محمدرضا ابراهیمی در نشست خبری ویژه گرامیداشت هفته بزرگداشت مقام معلم، با اشاره به اهمیت و جایگاه آموزش و پرورش، اظهار داشت: اهمیت آموزش و پرورش بر کسی پوشیده نیست و اگر بخواهیم آینده جامعه‌ای را پیش‌بینی کنیم، باید بدانیم که امروز در مدارس آن جامعه چه می‌گذرد، زیرا نبض آینده هر جامعه‌ای در مدارس شکل می‌گیرد و دانش‌آموزان و دانشجویان امروز، نقش‌های کلیدی جامعه فردا را در دست خواهند داشت و نقش‌آفرینان عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... جامعه خواهند بود.

به گزارش تسنیم، وی با بیان اینکه هرگونه توجه به آموزش و پرورش به‌معنای سرمایه‌گذاری ویژه برای تعالی جامعه در آینده است، افزود: میزان توجه به آموزش و پرورش یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع است و در قانون اساسی و دین مبین اسلام مورد تأیید قرار گرفته است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان انتخاب سالروز شهادت شهید مطهری را به‌عنوان روز معلم مایه افتخار دانسته به بیان ویژگی‌های این شهید فرزانه پرداخت و گفت: شهید مطهری یک عالم کامل جامع‌الشرایط بود که در همه سطوح احاطه کامل عقلی، علمی و فلسفی داشت و همان طور که امام (ره) فرمودند همه آثار ایشان برای جوانان و جامعه مفید است؛ حدود نیم قرن از تألیف آثار شهید مطهری می‌گذرد، اما بسیاری از آن‌ها هنوز تازگی و طراوت دارند و این موجب افتخار جامعه معلمان است که سالروز شهادت یک عالم به‌عنوان روز گرامیداشت مقام معلم انتخاب شود.

وی با ابراز اینکه خوشبختانه با اقدامات ویژه دولت سیزدهم، مجلس و قوای سه‌گانه حال آموزش و پرورش خوب است، اما برای رساندن جامعه به تعالی، هنوز کافی نیست، خاطرنشان کرد: کم‌توجهی‌های ادوار گذشته نسبت به آموزش و پرورش جبران شده و در این مدت اقدامات خوبی انجام شده و تاحدودی کمبود‌ها در حوزه تجهیزات، فضای آموزشی و نیروی انسانی جبران شده است، اما هنوز کافی نیست و جای کار وجود دارد.

سال گذشته مدارس اصفهان به‌مدت ۱۱ روز غیرحضوری شدند

ابراهیمی در بخش دیگری از سخنانش خطاب به خبرنگاران حاضر در جلسه گفت: کار ما و شما هر دو در دایره رسالت فرهنگی است و باید برای انجام آن علاقه و هدف متعالی داشته باشیم؛ رسانه یک نهاد و عنصر فعال در آگاهی دادن به جامعه است و تعمیق آگاهی از سوی رسانه‌ها در این ارتباط امری است که ضرورت دارد؛ علاوه بر این رسانه‌ها باید واسطه بین مردم و مسئولین باشند و دستاورد‌های ارگان‌های مختلف را به اطلاع مردم برسانند و از سویی نیز کمبود‌ها را نیز گزارش کنند.

وی با بیان اینکه "از رسانه‌ها انتظار داریم نسبت به سایر نهاد‌ها و مؤسساتی که در مقابل آموزش و پرورش تکلیف دارند، مطالبه‌گر باشند. "، گفت: اگر نهاد‌ها و مؤسساتی که بر اساس مصوبات قانونی در قبال آموزش و پرورش وظایفی دارند، به مسئولیت‌شان عمل کنند بسیاری از مشکلات ما رفع خواهد شد.

مدیرکل آموزش و پرورش استان تأکید کرد: بسیاری از نهاد‌های کلان تولیدی در قبال بهبود شرایط آموزش و پرورش مسئولیت اجتماعی دارند و باید به مسئولیت‌شان عمل کنند؛ سال گذشته مدارس اصفهان به‌دلیل آلودگی هوا به‌مدت ۱۱ روز غیرحضوری شد و تعطیلی ۶۰۰ هزار دانش‌آموز خسارت بزرگی به‌شمار می‌رود، زیرا حدود ۴۰ میلیون نفرساعت آموزش ما کم‌رمق شده است و جبران ترک‌فعل‌های انجام‌شده، می‌تواند آموزش و پرورش را از این عقب‌ماندگی کیفی رها کند.

وی اضافه کرد: رسانه‌ها باید تعمیق‌بخشی به دو واژه مقدس تعلیم و تربیت را در دستور کار قرار دهند و نگذارند که آموزش و پرورش تحت‌تأثیر کم‌کاری دیگران قرار گیرد.

تنوع مدارس موافقان و مخالفان زیادی دارد

ابراهیمی در بخش دیگری از سخنانش به تنوع مدارس در سطح جامعه اشاره کرد و با تأکید بر اینکه تنوع مدارس موافقان و مخالفانی دارد، گفت: در شورای‌عالی آموزش و پرورش کارگروهی برای این موضوع ایجاد شده است و این کارگروه بیش از یک سال است که روند فعالیت تنوع مدارس را بررسی می‌کند و نتیجه این کارگروه در آینده نزدیک منجر به کاهش تنوع مدارس خواهد شد.

وی در ادامه به اقدامات انجام‌شده برای حفظ و ارتقای کیفیت آموزش در مدارس دولتی اشاره کرد و افزود: توجه ویژه به مدارس دولتی از سال گذشته شروع شده و در این راستا ما از برخی معلمان مجرب و نمونه درخواست کردیم که نیمی از ساعات آموزشی را در مدارس دولتی حضور داشته باشند و همچنین امکانات سخت‌افزاری خوبی در اختیار آن‌ها گذاشتیم و این مهم منجر به کسب رتبه دوم کشوری در امتحانات نهایی توسط مدارس عادی اصفهان شد.

مدیرکل آموزش و پرورش استان با بیان اینکه استان اصفهان حدود یک میلیون نفر دانش آموز دارد، متذکر شد: رشد دانش آموزی در استان اصفهان طی چند دهه اخیر تقریباً صعودی است و شهرستان‌های اصفهان، کاشان، نجف‌آباد، خمینی‌شهر، شهرضا و ... شاهد افزایش تعداد دانش آموز هستیم و در مناطق روستایی و شهر‌های تعداد دانش‌آموز کاهش یافته است.

خروج ۴۲ مدرسه از چرخه آموزش بر اثر فرونشست

وی با تاکید بر اینکه ما در شهرستان‌های بزرگ دچار کمبود فضای آموزشی هستیم، گفت: در استان اصفهان حدود ۱۵۰ مدرسه تحت تاثیر فرونشست قرار گرفته‌اند که با اقدامات فنی، مهندسی انجام شده بخش عمده آن‌ها همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد و ۴۲ مدرسه از روند آموزشی خارج شده که فضای برخی جایگزین شده است.

به گفته این مقام مسئول ناحیه ۵ آموزش و پرورش اصفهان در منطقه خانه اصفهان، ناحیه ۴ آموزش و پرورش و برخوار بیشترین مدارس آسیب دیده از فرونشست را دارند.

مدیرکل آموزش و پرورش استان در بخش دیگری از سخنانش به بررسی تاثیر اپیدمی کرونا بر روی سیستم آموزش و پرورش پرداخته و اظهار داشت: همه جهان از این پدیده تاثیر گرفت و آثار کرونا در کوتاه مدت تمام نمی‌شود، به طور مثال دانش‌آموزان پایه اول و دوم که به صورت آنلاین آموزش دیدند، دچار مشکل آموزشی و پرورشی شده‌اند و تا رسیدن به سطح استاندارد مسیر سختی پیش‌رو دارند؛ به همین دلیل سعی کردیم هرچه زودتر مدارس را بازکنیم و در این مسیر چالش‌های زیادی را داشتیم.

وی اضافه کرد: تشکیل ستاد پسا کرونا اولین اقدامی که در این زمینه انجام دادیم که در این ستاد مسائل کیفیت‌بخشی آموزشی، امور تربیتی و آسیب‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و اقدامات خوبی انجام شد؛ در حال حاضر شکل و کیفیت آموزشی متفاوت شده است، باید در نطر گرفت که در شرایط امروز نوع آموزش متفاوت شده و از فضای مجازی و سامانه شاد به عنوان مکمل استفاده می‌کنیم.

استخدام سه هزار و ۶۰۰ معلم در سال ۱۴۰۳

ابراهیمی در ادامه با بیان اینکه کمبود نیرو در استان اصفهان به عنوان ابر چالش تعریف شد، ادامه داد:دولت سیزدهم اقدامات خوبی در این زمینه انجام داده و دانشگاه فرهنگیان را تقویت کرده است و بر همین اساس سال گذشته ۲۵ هزار نفر دانشجو معلم در کل کشور پذیرفته شد که سهم استان اصفهان ۲ هزار و ۳۰۰ دانشجو معلم بود.

وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ در کل کشور بیش از ۳۰ نفر ورودی داشتیم که از این میزان ۲ هزار و ۷۰۰ نفر در استان اصفهان پذیرفته شدند و در سال جاری مجوز استخدام حدود ۷۰ هزار نفر در کل کشور صادر شد که سهمیه اصفهان برای استخدام ۳ هزار و ۸۶۰ نفر بود؛ البته این عدد به صورت کامل محقق نمی‌شود چرا که در برخی از مناطق کد رشته‌ها به حد نصاب نمی‌رسد با این حال انتظار ما این است که در سال آینده حدود سه هزار و ۶۰۰ نفر جذب شوند.

مدیرکل آموزش و پرورش استان با تاکید بر بهبود فرایند استخدامی در سال جاری گفت: ما سال گذشته با سونامی بازنشستگی مواجه بودیم و از طرفی کار‌های وردی‌ها به موقع انجام نشد که بخشی از این مشکلات ناشی از اقدامات فرانهادی بود، اما در سال جاری فرایند استخدام‌ها زود شروع شده است.

وی افزود: از طرفی ما به دنبال استفاده ویژه از حق‌التدریس نیرو‌های شاغل و بازنشسته آموزش و پرورش برای جبران این کمبود هستیم که در این راستا شیوه‌نامه‌ای در دست تدوین داریم و قرار است نرخ حق‌التدریس افزایش یابد که افزایش برای افرادی که به مناطق محروم می‌روند، بیشتر خواهد بود.

ابراهیمی تاکید کرد: آموزش و پرورش تا رسیدن به کیفیت مطلوب فاصله دارد با این حال ما اقداماتی را در دستور کار داریم که در صورت تحقق به شرایط مطلوب می‌رسیم.

۹۸ درصد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل به مدرسه بر می‌گردند

وی در پاسخ به سئوالات خبرنگاران پیرامون آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل نیز گفت: در سطح استان اصفهان ۸ هزار و ۳۰ نفر بازمانده از تحصیل داریم که ۹۸ درصد آن‌ها به مدرسه بر می‌گردند و ۲ درصد نیز هنوز جذب نشده‌اند.

ابراهیمی با بیان اینکه در استان اصفهان مدارسی برای کودکان کار فعال شده است، ابراز کرد: در سطح استان ۲ مدرسه در استان با رویکرد رسیدگی و آموزش به کودکان کار راه‌اندازی شده است و همچنین یکی از خیران مدرسه‌ساز در منطقه زینبیه در حال ساخت مدرسه‌ای برای دانش‌آموزان کار است.

همه نهاد‌ها برای اجرای طرح "نماد " همکاری کنند

وی در خصوص آسیب‌های اجتماعی موجود در مدارس یادآور شد: همه نهاد‌ها باید همکاری لازم را برای اجرای طرح نماد داشته باشند، ۱۴ دستگاه برای این طرح مسئولیت دارند، اما همکاری لازم را ندارند و آموزش و پرورش در این زمینه به تنهایی وارد عمل شده است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه جذب مشاور را در استان اصفهان داریم، ادامه داد: آماری از تعداد دانش آموزان معتاد نداریم، اما در مدرسه استعمال مواد مخدر نداریم.