به نقل از «مهر»

هویت مستقل دانشنامه‌نگاری از برجسته‌ترین دستاورهای انقلاب است

تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۹۶۵۴۴۳

به گزارش خبرنگار مهر، احمد مسجد جامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران و یکی از بنیان گذاران جشنواره پژوهش فرهنگی سال در آئین اختتامیه پانزدهمین دوره این جشنواره که پیش از ظهر امروز یکشنبه ۱۲ اسفند در سالن همایش‌های پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد، گفت: در دوره‌های پیشین این جشنواره یک بخش آن به برترین مقالات دانشنامه‌ها اختصاص داشت که اکنون جایش خالیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنیادهای دانشنامه‌نگاری وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند

وی افزود: در سال اخیر من بارها با این سوال مهم مواجه شدم که مهم‌ترین دستاورد فرهنگی انقلاب اسلامی ایران چیست؟ دستاوردها زیاد است اما به نظرم یکی از دستاوردهای مهم در حوزه دانشنامه‌نگاری و انتشار دایرةالمعارف‌هاست. ما اکنون چندین دانشنامه تخصصی در کشور داریم که روند تدوین آنها استمرار داشته است.

مسجد جامعی ادامه داد: متأسفانه دانشنامه‌ها و بنیادهای دایرةالمعارف نگاری اکنون به نفس نفس و بحرانن شدید اقتصادی افتاده‌اند، در صورتی که واقعاً یکی از دستاوردهای فرهنگی انقلاب هستند. البته پیش از انقلاب هم ما دانشنامه نگاری داشتیم.

عضو شورای شهر تهران همچنین به تأثیر تلاش‌های احسان نراقی برای ثبت روز علامه مجلسی در یونسکو اشاره کرد و گفت: ما قصد داشتیم که روز علامه مجلسی را در یونسکو به ثبت برسانیم اما یونسکو به دلیل عدم تعلقات دینی با آن مخالفت می‌کرد. مرحوم احسان نراقی که مشاور سازمان یونسکو بود به ما گفت که علامه مجلسی بنیاد دانشنامه نویسی در علوم را در ایران گذاشت و شما می‌توانید از این باب وارد ثبت آن شوید. ما با طرح این مساله توانستیم موافقت یونسکو را بگیریم و در نهایت کنگره‌ای هم برگزار کردیم. خود زنده‌یاد نراقی هم بنیانگذار پژوهش‌های اجتماعی در کشور است و بنیاد پژوهش‌های اجتماعی و فرهنگی درباره تهران را هم او گذاشت.

مسجدجامعی در بخش دیگر سخنان خود به جریان دانشنامه نویسی در پیش از انقلاب اشاره کرد و ادامه داد: پیش از انقلاب یکی از برجسته‌ترین دایرةالمعارف‌ها «دانشنامه مصاحب» بود. دو جلد این دانشنامه در پیش از انقلاب منتشر شد و بنیادش بر دانشنامه کلمبیا بود. یعنی دانشنامه کلمبیا به فارسی ترجمه و مداخلی به آن اضافه شد. هرچند که بزرگان مهمی در تألیف و ترجمه این دانشنامه دخیل بودند اما موجی ایجاد نکرد. پس از انقلاب پایه دانشنامه نویسی مستقل گذاشته شد و مورد پذیرش جهانی هم قرار گرفت. نخستین مدخل‌ها را هیأت علمی این دانشنامه‌ها تدوین کرده و برای هرکدام نویسنده‌ای را تعیین کردند.

وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: در ابتدای قرن بیستم دانشنامه جهان اسلام توسط انتشارات دانشگاه لیدن منتشر شد. جزوه‌هایی از این دانشنامه را در ایران نیز منتشر کردند و پس از جنگ جهانی دوم چاپ جدید و ویراست تازه‌ای از آن بیرون آمد، اما مورد استقبال چندانی قرار نگرفت. زمانی که دانشنامه بزرگ اسلامی تدوین شده در ایران به زبان انگلیسی ترجمه شد و انتشارات دانشگاه لیدن آن را منتشر کرد، علیرغم گران بودنش چاپ‌های نخست را پشت سر گذاشت و خود غربی‌ها هم به آن ارجاع دادند.

مسجدجامعی همچنین به ارجاع مدام ایران شناسان به دانشنامه بزرگ اسلامی اشاره کرد و گفت: پیشتر زمانی که ما می‌خواستیم دانشنامه کار کنیم منابع غربی را ایران شناسان نوشته بودند به عنوان متنی پایه قرار می‌دادیم، اما اکنون آنها به دانشنامه‌های ما ارجاع می‌دهند. متأسفانه امروزه این دانشنامه‌ها به شدت دچار بحران شده و در آستانه فروپاشی هستند. به لحاظ اجرایی پیشنهاد من این است که بخش انتخاب بهترین مقالات دانشنامه‌ها را که پیشتر در این جشنواره بود دوباره احیا کنید. همچنین ما دست اندرکاران امور فرهنگی باید فکری برای اقتصاد دانشنامه نگاری کنیم.

پژوهشگران فرهنگی خویش فرما را حمایت کنید

مرتضی فرهادی، مردم شناس برجسته ایران و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: در کنار تمام انتقادها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جاذبه‌های مفیدی هم دارد. فعالیت‌های این وزارتخانه توانست برای من که محقق گوشه‌گیری هستم جاذبه داشته و من را از زاویه خودم بیرون بکشد. به طور کل این وزارتخانه می‌تواند محققان گوشه گیر را به دل میدان کار بیاورد.

وی با اشاره به کتاب «واره: درآمدی به مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی تعاون» خود توضیحاتی را درباره فعالیت‌های زنان در سال‌های ۱۳۳۵ ارائه کرد و گفت: در آن سال‌ها که ایران جمعیت ۱۸ میلیونی داشت، ۱۰ میلیون زیر چتر «واره» تعاون بودند. اما امروز می‌بینیم که همه واره‌های ما تبدیل به واره پول و مصرف شده و به‌جای تولید صندوق‌های قرض‌الحسنه و مصرف بیشتر جا گرفته است. ساختار جامعه ما در آن دوران تولیدی بود اما اکنون مصرفی شده است و صندوق‌های قرض الحسنه هم اعتبار برای مصرف اعطا می‌کنند.

این مردم‌شناس همچنین با تاکید بر اینکه باید فکری به حال پژوهشگران خویش‌فرما کرد چراکه اکنون در حال نابودی هستند گفت: پیش از انقلاب به دلیل پشتیبانی گاز و نفت پژوهشگران به بودجه‌های زیادی دسترسی داشتند و همین موضوع موجب شد وزارتخانه‌های مختلف کارفرمای پژوهش‌های ویژه خود باشند البته این فعالیت‌ها خوب است اما چنانچه به واقعیت پیوند بخورد. متأسفانه امروز مشکل ما این است که با وجود اینکه کشور هزاران پژوهشگر خویش‌فرما دارد که انگیزه دارند اما حمایت‌های مادی و معنوی کافی‌ای از آنها صورت نمی‌گیرد. باید اجازه دهیم تعدادی از پژوهشگران خودشان مشخص کنند که درباره چه موضوعاتی تحقیق کنند و رو به کارهای سفارشی نیاورند. یک پژوهشگر باید شاخک‌های تیزی داشته باشد و نیازهای جامعه خود را کشف کند. امروز ۳۰ سال است که ما تنها از مصرف و اوقات فراغت حرف می‌زنیم پس جایگاه تولید و کار کجاست این موضوعات باید توسط پژوهشگران خویش‌فرما دنبال شود.

فرهادی در ادامه به مقاله خود که سال‌ها پیش باعنوان «صنعت برفراز سنت یا در برابر آن؟» در جشنواره‌ای از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد توجه قرار گرفت اشاره کرد و گفت: این اقدام وزارتخانه موجب شد مقاله من در همایش‌ها و نشریات دیگر مورد توجه قرار گیرد و بارها تجدید چاپ شود. همین برای من انگیزه‌ای شد تا اکنون پس از ۱۴ سال من کتاب دوجلدی را با همین موضوع گردآوری کنم و در واقع برای تألیف آن ۱۳ سال خودم را گروگان گرفتم و حتی از تهران بیرون نرفتم چراکه معتقدم پژوهشگر اگر شهید پژوهش نباشد باید اسیر آن باشد. بنابراین تأثیر توجهات وزارتخانه‌ای مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی روی فعالیت‌های پژوهشگران خویش‌فرما مؤثر است.

این استاد مردم‌شناسی در پایان سخنانش خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از شمارگان پایین کتاب‌ها انتقاد کرد و گفت: آقای وزیر لطفاً کاری کنید چراکه در گذشته کتابی مانند «اشک مهتاب» یازده هزار شمارگان داشت اما امروز کتاب من که نتیجه نقد فراگیر به مکتب نوسازی است و ۱۳ سال زمان برده ۲۰۰ نسخه تیراژ دارد.

همچنین در این مراسم محمد سلگی، رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نیز گزارشی را از ادوار برگزاری جشنواره پژوهش فرهنگی سال ارائه کرد.

کد خبر 4558048 محمد آسیابانی

منبع: مهر

کلیدواژه: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات فرهنگ عمومی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۹۶۵۴۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اختتامیه پانزدهمین جشنواره ملی شعر کودک ونوجوان رضوی- همدان

مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره ملی شعر کودک ونوجوان رضوی به همراه تقدیر از شاعر برجسته کودک و نوجوان کشور استاد جواد محقق با حضور شاعران و نویسندگان برجسته ای از سراسر کشور در مجتمع شهید آوینی همدان برگزار شد. به اشتراک بگذارید: https://tn.ai/3079253 درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار ؛ جدیدترین اخبار لحظه به لحظه امروز پیوندها بازار پربیننده‌ترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS تلگرام اینستاگرام توییتر   آپارات   سروش   آی‌گپ   گپ   بله   روبیکا   ایتا
All Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.