تبعات ادغام بانک‌ها بر رعایت عقود شرعی/ از رهبری برای توجیه اقدامات هزینه نکنیم
تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۹۷۰۸۰۳
چند ماهی بود که بحث ادغام بانک‌ها، به ویژه ادغام بانک‌های نظامی و تشکیل «بانک سپه نوین» بر سر زبان‌ها افتاده بود. در روزهای اخیر نیز حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس جمهور از قطعی بودن این ادغام تا پایان سال جاری خبر داد و آن را اقدامی مثبت در نظام بانکی توصیف کرد تا اینکه روز شنبه هفته جاری بانک مرکزی با انتشار بیانیه‌ای از آغاز ادغام بانک‌های نظامی خبر داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برای مشاهده اطلاعیه بانک مرکزی درباره ادغام بانک‌های وابسته به نيروهای مسلح در بانک سپه اینجا کلیک کنید.
حجت‌الاسلام والمسلمین عباس شفیعی‌نژاد، کارشناس اقتصاد اسلامی، مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و استاد دانشگاه قم، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره آثار ادغام بانک‌ها و به ویژه ابعاد شرعی این اقدام پرداخت و گفت: در رابطه با ادغام بانک‌های نیروهای مسلح در بانک سپه، دو رویکرد می‌تواند وجود داشته باشد.؛ رویکرد اول این است که این اقدام را در جهت کوچک‌تر و منظم‌تر شدن نظام بانکی در نظر بگیریم تا بانک مرکزی بتواند نظارت بهتر و کامل‌تری بر فعالیت‌های نظام بانکی داشته باشد و از این منظر بتواند سیاست‌های کنترلی و نظارتی خود را به صورت دقیق‌تر بر نظام بانکی اعمال کند.
ادغام بانک‌ها منجر به اعتلای نظام بانکی نمیشود
وی با اشاره به ابعاد مثبت و منفی ادغام بانک‌ها برای اقتصاد کشور ادامه داد: از این حیث، ادغام بانک‌ها می‌تواند برای نظام پولی کشور و در مجموع برای نظام اقتصادی ایران آثار مثبتی در پی داشته باشد. اما از یک بُعد دیگر، این اقدام بانک مرکزی، می‌تواند اقدامی منفی تلقی شود، چراکه قبل از اینکه به طور کامل، عملکرد بانک‌هایی که مرتبط با نیروهای مسلح هستند را هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ عملکرد شرعی آنها ارزیابی کرده باشیم و با این ارزیابی کامل، بازخوردی گرفته باشیم، اقدام به ادغام آنها کرده‌ایم.
شفیعی‌نژاد با اشاره به رعایت مناسب قواعد شرعی از سوی برخی از بانک‌هایی که اخیراً ادغام شدند افزود: تا آنجا که بنده مطلع هستم این ارزیابی، صورت نگرفته است. برخی بانک‌ها همانند بانک مهر اقتصاد و بانک انصار، تلاش بیشتری برای رعایت مسائل شرعی و رجوع به اصول شرعی داشته‌اند و کارکنان خود را هم آموزش می‌دادند لذا اگر از این زاویه به مسئله نگاه کنیم و قضیه بیش از آنکه یک مسئله اقتصادی باشد، یک مسئله سیاسی از ناحیه دولت و بانک مرکزی، باشد، این اقدام را نمی‌توان اقدامی مثبت در جهت اعتلای نظام بانکی و بهتر عمل کردن این سیستم اقتصادی در نظر گرفت.
ادغام بانک‌ها آثار مثبتی برای اقتصاد کشور به دنبال ندارد
وی ضمن اشاره به برخی سیاسی‌کاری‌ها در ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح اظهار کرد: بنده معتقدم ای کاش قبل از اینکه این کار انجام می‌گرفت، مسئولان بانک‌هایی که وابسته به نیروهای مسلح هستند، گزارش کاملی از عملکرد خودشان نسبت به شاخص‌های اقتصادی و شرعی که وجود دارد، ارائه می‌کردند و می‌توانستند عملکرد بانک خود را در آن شرایط اثبات کنند و به خوبی نشان دهند که گامی جلوتر از سایر بانک‌ها هستند. اگر این کار توسط این بانک‌ها انجام می‌شد شاید به سادگی با یک اقدام سیاسی مواجه نمی‌شدند.
این کارشناس اقتصاد اسلامی یادآور شد: بنابراین اگر توجیه بانک مرکزی برای ادغام بانک‌ها، صرفاً یک اقدام اقتصادی در جهت منظم شدن نظام بانکی بود، می‌توانستیم آن را مثبت قلمداد کنیم اما ظواهر امر اینگونه نشان می‌دهد که این برخورد با بانک‌هایی که اخیراً در بانک سپه ادغام شدند، بیش از آنکه اقتصادی باشد، سیاسی بوده است؛ به دلیل اینکه بدون یک ارزیابی کامل از عملکرد اقتصادی و تطبیق فعالیت بانک‌های نیروهای مسلح با شریعت، این اقدام انجام شد لذا اقدامی مفید برای کشور نیست.
ادغام بانک‌ها نیازمند رعایت برخی اصول و معیارها است
مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در پاسخ به این پرسش که با توجه به افزایش بی‌رویه تعداد بانک‌ها و شعب آنها، آیا نباید دیر یا زود به این سمت می‌رفتیم و برخی بانک‌ها را ادغام می‌کردیم؟ گفت: این سخن درستی است که تعداد شعب بانکی در کشور ما بیش از میزان مورد نیاز است اما برای اینکه برخی از بانک‌ها را ادغام کنیم، باید برخی اصول و معیارها را نیز در نظر داشته باشیم. برای مثال می‌توانیم اعلام کنیم که فلان بانک‌ها، شاخص‌هایی همانند کفایت سرمایه را در حد مطلوبی نتوانسته‌اند به دست بیاورند یا اینکه اضافه برداشت و بدهی‌های مداومی داشته‌اند بنابراین باید ادغام می‌شدند لذا اگر براساس شاخص‌های مشخصی ادغام می‌شدند به نفع اقتصاد کشور بود.
شفیعی‌نژاد با اشاره به تبعات منفی ادغام بانک‌هایی که عملکرد آنها تطابق بیشتری با شریعت دارد ادامه داد: اما اگر بانک‌هایی که به لحاظ اعطای تسهیلات، مطابقت با شریعت وهمچنین جذب پرسنلی که تخصص بیشتری نسبت به عملیات بانکی داشته‌اند، موفق‌تر عمل کرد‌ه‌اند را از میدان حذف کنیم و در مقابل، آن بانک‌هایی که عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند در سیستم باقی بمانند، به هیچ وجه نمی‌تواند اقدامی مثبت در جهت کوچک شدنرو چابک‌تر شدن سیستم بانکی باشد.
میزان بدهی بانک‌های ادغام شده بسیار اندک بوده است
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک مرکزی بدون کار کارشناسی، چنین اقدامی را انجام داده است؟ یادآور شد: به هر حال، هیچ دلیل اقتصادی و مبتنی بر شاخص‌ها و معیارهای مشخصی ارائه نشده که این بانک‌هایی که ادغام شدند عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند و اتفاقا براساس آماری که از میزان بدهی آنها اعلام شد، نسبت به بانک‌های دیگر به لحاظ عملکرد اقتصادی ضعیف‌تر نبودند. برداشت بنده این است که اگر می‌خواستیم اقدامی اینچنینی در جهت کم کردن تعداد شعب بانک‌ها و نظم بخشیدن به فعالیت بانکی انجام دهیم باید ابتدا شاخص‌های مشخصی را معرفی و سپس بانک‌ها را ارزیابی می‌کردیم و براساس همین ارزیابی‌ها این ادغام را انجام می‌دادیم.
این کارشناس اقتصاد اسلامی درباره خبرهایی که در مورد تأکید رهبر انقلاب بر ادغام بانک‌های نظامی منتشر شده است، اظهار کرد: نباید تمام اشکالات و نارسایی‌هایی که در اقتصاد کشور وجود دارد را به گردن نهاد یا ارگانی خاص بیندازیم. در سال‌های اخیر چنین دیدگاهی در میان برخی مسئولان دولتی وجود داشته است. همه تمرکز دولت بر این بوده که ورود نظامیان به اقتصاد پایان داده شده و همچنین مسیر ورود ارز به اقتصاد کشور هموار شود اما در مورد سایر ظرفیت‌هایی که در اقتصاد کشور وجود داشت و نسبت به سایر موانع همانند عدم شفافیت، وابستگی اقتصاد ایران و فساد اقتصادی این اهتمام وجود نداشت؛ در حالی‌که این‌ها مسائلی مهم‌تر بودند.
موافقت رهبر انقلاب با ادغام بانک‌ها نوعی بهانه‌گیری است
این کارشناس اقتصاد اسلامی تصریح کرد: وقتی همه تلاش خود را بر کاهش حضور نظامیان در اقتصاد متمرکز کنیم بدون اینکه شاخص‌های مشخصی ارائه کنیم، به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم. گاهی اعلام می‌کنیم میزان بازدهی که فلان بانک نظامی داشته، ضعیف‌تر از حد متوسط اقتصاد بوده لذا اگر با این استدلال جلو بیائیم، اقدامی درست است اما گاهی برعکس این قضیه است و متوسط عملکرد و بازدهی آنها با توجه به بودجه اندکی هم که در اختیار داشته‌اند، بسیار مناسب بوده است بنابراین در چنین شرایطی ادغام کار درستی نخواهد بود.
مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: لذا در این شرایط، نباید این بهانه را بگیریم که رهبر معظم انقلاب هم موافق ادغام بانک‌های نظامی هستند و همچنین با توجه به این رویکرد که داشتن بانک برای نظامیان، مشخص‌ترین ویژگی حضور آنها در اقتصاد است طبیعتاً با این اقدام مخالفتی نخواهند کرد. به نظرم هزینه کردن از رهبری برای چنین اقداماتی، کار درستی نیست تا برخی بانک‌ها را از سیستم بانکی حذف کنیم چراکه ظواهر امر نشان می‌دهد که این مسیر درستی نیست.
تأثیر ادغام بانک‌ها بر عملکرد شرعی آنها
شفیعی‌نژاد درباره آثار شرعی ادغام بانک‌ها و تأثیر آن در رعایت عقود افزود: ابتدای کار که می‌خواهیم تصمیمی بگیریم باید برخی شاخص‌ها و معیارها داشته باشیم و براساس آن ارزیابی کنیم. بنده معتقدم صرفاً ادغام چند بانک، ما را به اصول شرعی نزدیک نمی‌کند. اگر ما برخی بانک‌های موفق داشته باشیم که با وقت گذاشتن، هزینه و مدیریت کردن به سمت بانکداری اسلامی حرکت کنند، می‌توانند تأثیرگذاری بیشتری نیز در جامعه داشته باشند.
وی در پایان اظهار کرد: اما با حذف چنین بانک‌هایی، چندین هیئت مدیره بانک‌های مختلف را دارا هستیم که هر کدام می‌توانستند در عملکرد بهتر نظام بانکی تأثیرگذار باشند لذا معتقدم این اقدام نمی‌تواند حرکتی مثبت در جهت اسلامی عمل کردن و حتی عملکرد اقتصادی بهتر سیستم بانکی باشد.
گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری ایکنا سیاست و اقتصاد ادغام بانک ها بانک مرکزی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۹۷۰۸۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بین منافع پست بانک ایران و کارکنان بانک مرزی وجود ندارد
امتداد - بهزاد شیری مدیرعامل بانک در سومین نشست صمیمی با معاونان ادارات ستادی و مستقل با بیان اینکه هیچگاه بین منافع بانک وکارکنان بانک، مرزی وجود نداشته و این دو با هم عجین شده است و باید توجه داشته باشیم که بر طبق تعاریف قوانین بالادستی منافع سهامدار، همکار، سایر ذی‌نفعان جایگاه خود را داشته و ما نمی‌توانیم از حقوق هر کدام در جهت منافع بخش دیگر صرف‌نظر نماییم.
به گزارش پایگاه خبری امتداد ، شیری در این دیدار که عصر روز دوشنبه ۱۰ اردیبهشت ماه سال جاری در سالن اجتماعات ساختمان آموزش برگزار شد، با اشاره به اینکه هدف از برگزاری این جلسات در راستای شعار سازمانی سال ” سرمایه انسانی هسته اصلی توسعه بانک” در راستای شنیدن ایده‌های نو است تا با حفظ و ارتقا جایگاه بانک در عرصه رقابت شبکه بانکی کمک کنیم و بانک را چندین قدم به جلو حرکت دهیم، ادامه داد: اصل و بنای کار، اثربخشی و کارایی است تا با ابزارهای دقیق این ایده‌ها را اجرا کنیم که در کنار منافع کارکنان برای بانک نیز سودمند باشد.بالاترین مقام اجرایی بانک با تاکید بر اینکه باید با تشریک مساعی و ارائه تجربیات بانک‌های دیگر، ظرفیت‌های جدیدی را برای استفاده سرمایه انسانی از منافع بانک فراهم کنیم، تصریح کرد: هر یک از معاونان در محل کار خود بخشی از سیستم مدیریتی هستند و جمعی از همکاران را راهبری و هدایت می‌کنند و این جایگاه بسیار ارزشمند است.
مدیرعامل بانک با اشاره به اینکه اعتقاد دارم اگر بانک می‌خواهد برای حل مشکلات در فرایندهای اجرایی، ایده‌ها و خلاقیت‌ها، بهبود روشها و راحتی همکاران برنامه‌ای داشته باشد، کوتاه ترین مسیر برگزاری اینگونه جلسات است تا از نظرات دیگران بهره‌مند شویم، اظهار کرد: اگر در موضوعی توافق جمعی حاصل شد باید در همان جهت حرکت کنیم و اگر نظر اصلاحی و پیشنهادی داریم قبل از تصمیم‌گیری نهایی باید آن را اعلام کنیم تا نظرات شنیده و راه‌حل مشکلات با همفکری تبیین و پس از ابلاغ و اعلان نهایی باید بعنوان میثاق سازمانی برای تحقق آن تلاش کنیم.
شیری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به گزارش‌های ارائه شده توسط معاونان حاضر در جلسه، حوزه چکاوک را با توجه به ساختار و دسترسی های عمومی مردم برای بانک بسیار حایز اهمیت دانست و گفت: هر چه بیشتر در این حوزه پیش قدم باشیم به همان نسبت از منافع آن بهره‌مند می‌شویم و در حال حاضر سه برابر سهم بانک در حوزه تجهیز منابع در شبکه بانکی، چک‌های واگذاری داریم که گردش مالی برای بانک ایجاد می‌کنند.
مدیرعامل بانک با اشاره به اینکه باید فعالیت‌های کاربر محور را به باجه‌های بانکی روستایی تفویض کنیم، اظهار کرد: با نظارت و کنترل کامل، می‌توانیم دسترسی‌ها را برای کاربران باجه‌های بانکی روستایی توسعه و کسب و کار باجه ها را رونق بیشتر ببخشیم.
وی افزود: باید در حوزه فناوری اطلاعات حاکمیت را داشته باشیم و تصدی را به بخش خصوصی واگذار کنیم و بانکی که فعالیت‌های خود را به بخش خصوصی واگذار نکند به ساختاری تبدیل می‌شود که می‌خواهد همواره خود را کنترل و تنظیم کند و برای پیشبرد بانک توان اضافی نخواهد داشت.
بالاترین مقام اجرایی بانک با تاکید بر اینکه در حال حاضر داده مهمترین دارایی یک سازمان است، تصریح کرد: سازمانی که بتواند از این دارایی بهترین استفاده را ببرد، در دنیای رقابتی حرفی برای گفتن دارد. اگر در دنیای رقابت، داده‌ها هیچ ارزش افزوده‌ای برای بانک ایجاد نکند، به سازمانی عقب مانده در بخش رقابتی تبدیل می‌شود.
وی افزود: استفاده از دیتا نباید محصور به شخص، گروه و جایگاه خاصی باشد و همه افراد سازمان باید از آن استفاده کنند.
شیری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه تبیین مسیر شغلی یکی از مهمترین موضوعات حال حاضر است و تاکنون هیچ سازمانی در این حوزه پیاده سازی جامع و کاملی انجام نداده است، گفت: ما در بانک برای انتخاب شایستگان تست‌هایی را اجرا کرده‌ایم ولی دستورالعمل جامعی برای آن وجود ندارد و باید استاندارد سازی در این حوزه انجام شود.
بالاترین مقام اجرایی بانک با تاکید بر اینکه دستورالعمل‌ها و ضوابطی که فرهنگ سازمانی را در بانک‌های قدیمی ایجاد کرده است، دارایی ارزشمند آنها است، تصریح کرد: هیچگاه از شایسته گزینی در بخش‌های مختلف بانک، ضرر نکرده‌ایم و می‌توان گفت یک مدیریت پشتیبان در بانک در همه حوزه‌ها ایجاد شده است و امیدوارم این شایسته‌گزینی در بانک استاندار شود.
مدیرعامل بانک آموزش کارکنان را یک سرمایه‌گذاری دانست و افزود: آموزش هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است و حتی اگر یک نفر از مباحث آموزشی استفاده لازم را ببرد برای بانک آورده و دارایی است و به همین دلیل هیچ محدودیتی در هزینه آموزشی بانک نداریم.
وی افزود: اعتقاد دارم اگر بانک می‌خواهد برای حل مشکلات بانک در فرایندهای اجرایی، ایده‌ها و خلاقیت‌ها، بهبود روشها و راحتی همکاران برنامه‌ای داشته باشد، کوتاه ترین مسیر برگزاری اینگونه جلسات است تا از نظرات دیگران بهره‌مند شویم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود