به نقل از «ایکنا»

در نشست «مسلمانان هند، حج و حرمین» چه گذشت؟

تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۰۹۹۶۲

به گزارش ایکنا؛ نشست علمی مسلمانان هند، حج و حرمین، با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه و دانشگاه پنج شنبه گذشته(نهم اسفندماه) در سالن جلسات پژوهشکده حج و زیارت در قم برگزار شد. نادر کریمیان سردشتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، حجت الاسلام محمدسعید نجاتی عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت و احمد خامه یار و لیلا خجسته عبدی از کارشناسان ادبیات و زبان اردو از شرکت‌کنندگان و ارائه دهندگان مقاله در این نشست بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تعاملات مسلمانان هند و ایران در امور حج و حرمین، حج‌گزاری مسلمانان هند در ادوار تاریخی مختلف، فرهنگ و آداب و رسوم  حج گزاری مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین در آثار علمی و هنری مسلمانان هند، اقدامات عمرانی و رفاهی مسلمانان هند در حرمین شریفین از محورهای مورد بررسی در این نشست بود.

بنا به گزارش پژوهشکده حج و زیارت که در اختیار ایکنا قرار گرفت، در ابتدای نشست، علی اکبر ضیایی رئیس پژوهشکده حج و زیارت، توضیحاتی درباره موضوع نشست و ضرورت برگزاری آن بیان کرد و سپس سید محمود سامانی، مدیر گروه علمی تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت و دبیر علمی نشست، ضمن اشاره به محورهای نشست، درباره اهداف آن گفت: هند کشوری مهم و بزرگ است که ده‌ها میلیون مسلمان را در خود جای داده است. این کشور تا پیش از استقلال پاکستان و بنگلادش، در صدر کشورها به لحاظ داشتن جمعیت مسلمان بود و اکنون نیز از این نظر در رتبه‌های نخست در جهان قرار دارد.

پیوند فرهنگی ایران و هند

دبیر علمی نشست افزود: هند در برهه‌هایی شاهد دولت‌ها و امارت‌های مختلف شیعی بوده و نیز در مقاطعی مانند عصر صفویه، این کشور در مسیر حج‌گزاری ایرانیان، قرار داشته است. همچنین در مقاطعی، مسلمانان آسیای مرکزی (ترکستانی‌ها) و قوم افغان از طریق هند عازم سرزمین وحی می‌شدند. قابل یادآوری است که هیچ ملتی به اندازه ایران و هند پیوندهای عمیق فرهنگی تمدنی نداشته‌اند. به ویژه در عصر صفوی که مناسبات دو کشور به دلایل مختلف حسنه بوده است.

وی تصریح کرد: چنین مواردی سبب شد پژوهشکده حج و زیارت با توجه به ظرفیت عظیم هند و ایران در حوزه‌های مختلف به ویژه میراث مشترک از جمله در حوزه حج­‌گزاری و زیارت، نشستی را برگزار کند تا گامی برای شناخت هرچه بیشتر ظرفیت‌های عظیم حج در ابعاد گوناگون باشد. تعداد مقالات ارسال شده به دبیرخانه نشست بیش از 20 مقاله بود که از این تعداد برخی که ارتباط چندانی با موضوع نشست نداشتند از چرخه خارج شد و سایر مقالات در مجموعه‌ای آماده و پس از چاپ دیجیتالی به تعداد محدود، به برخی مدعوین نشست و ارائه دهندگان مقاله اهدا شد.

در ادامه جلسه نادر کریمیان سردشتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، احمد خامه یار، حجت الاسلام محمدسعید نجاتی عضو هیئت علمی پژوهشکده حج و زیارت و لیلا خجسته عبدی به ارائه مقاله و سخنرانی در ارتباط با موضوع نشست پرداختند.

حجت الاسلام و المسلمین محمد سعید نجاتی مقاله «بازتاب حج‌گزاری هند در دوره حکمرانی گورکانیان (قرن دهم تا سیزدهم) در کتاب مایکل پیرسون» را ارائه داد و بیان کرد: در اینجا خلاصه‌ای از مطالب کتاب فوق الذکر ـ که به ابعاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حج‌گزاری هند در قرن‌های دهم تا سیزدهم هجری می‌پردازد ـ ارائه می‌شود. در گزارش این کتاب، به تحلیل‌ها و آمارهای ارائه شده در کتاب توجه شده و به ترتیب در فصل‌های کتاب، پس از معرفی منابع و آثار پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش و بیان اهداف و ضرورت‌ها و دشواری کار، به تاریخ حج در آغاز عصر جدید و در حقیقت در دوره مورد بحث اشاره می‌شود. در فصل بعدی به جایگاه کانونی حج در اندیشه اجتماعی و معنوی مسلمانان و در فصل بعد، به مناسبات پادشاه مغول هند در دوره مورد مطالعه با حج و حرمین پرداخته شده است.

تبیین دیدگاه‌های غربی درباره حج‌گزاری به صورت کلی و حج‌گزاری هند به‌ طور خاص، معرفی مؤلفه‌های تأثیرگذار در حج‌گزاری هند در دوره مورد بحث و تحلیل آن به روش تاریخی و ارائه اطلاعات جدید درباره حج‌گزاری هندیان، از نوآوری‌های این پژوهش است.

بررسی کتاب راهنمای مصور سفر دریایی حج

در ادامه احمد خامه‌یار در مقاله خود به بررسی کتاب «انیس الحُجّاج» صفی بن ولی قزوینی؛ راهنمای مصوّر سفر دریایی حج از هند پرداخت و گفت: صفی بن ولی قزوینی، نویسنده ایرانی دربار اورنگ‌زیب گورکانی است که به درخواست دختر وی زیب‌النساء بیگم، اثری به زبان فارسی به نام انیس الحُجّاج، در شرح حج‌گزاری خود در سال 1087 قمری نوشته است. انیس الحجّاج، احتمالاً تنها متن موجود از سده‌های میانی و قدیمی‌ترین متن فارسی در شرح سفر حج از هند و از مسیر دریایی است و ازاین‌رو، ارزش تاریخی ویژه‌ای در تاریخ حج‌گزاری مسلمانان هند دارد.

وی افزود: این کتاب، پیش از آنکه سفرنامه‌ای به مفهوم مصطلح باشد که در آن یادداشت‌های روزانه سفر و خاطرات مؤلف ثبت شده، کتاب راهنمایی برای حج‌گزاران هندی است که این موضوع، آن را به اثری مهم تبدیل کرده است. کارکرد این اثر به ‌مثابه راهنمای حج‌گزاران، عاملی بوده تا در برخی نسخه‌های خطی آن، نگاره‌های هنری زیبا و نفیسی از نقشه‌های شهرهای واقع در طول مسیر و همچنین مناسک حج و کاروان‌های حج ملت‌های مسلمان ترسیم شود.

سومین مقاله با عنوان «سفرنامه عبدالکریم کشمیری به دیار حجاز»(1154- 1155 هجری قمری) به وسیله نادر کریمیان سردشتی ارائه و در آن اعلام شد: عبدالکریم کشمیری، فرزند عاقبت محمودف فرزند خواجه محمد بولاقی، فرزند خواجه محمدرضا،-1198ق، تاریخ‌نگار فارسی‌نویس شبه‌قاره بود. درباره زندگی وی ظاهراً جز آنچه از کتاب وی، با عنوان «بیان واقع»، به دست می‌آید آگاهی‌هایی در دست نیست. وی از مردم کشمیر بود و در شاه‌جهان‌آباد/دهلی می‌زیست. در سالهایی که در دهلی زندگی می‌کرد نادرشاه افشار (1160-1148ق) بدان شهر تاخت و آنجا را گرفت (1151ق). عبدالکریم که می‌خواست به زیارت کعبه و دیگر جاهای مقدس اسلامی برود با میرزاعلی‌اکبر خراسانی، داروغه دفترخانه، دیدار کرد و میرزاعلی‌اکبر وی را به «ملازمت سلطان رسانیده به وعده رخصت حج و زیارت، در سلک متصدیان حضور منسلک گردانید».

حج‌گزاری نادرشاه افشار

در ادامه مقاله تأکید شد: عبدالکریم همراه سیدعلوی‌خان حکیم‌باشی در رکاب نادرشاه افشار رهسپار ایران شد. هنگامی که نادرشاه پس از جنگ‌های پی‌درپی در پنجاب، سند، افغانستان، خراسان، ورارود، خوارزم و جاهای دیگر به قزوین رسید (1154ق) عبدالکریم اجازه سفر حج گرفت و عازم حجاز گشت و در راه از جاهایی مانند کربلا و جلب نیز دیدن کرد. پس از گزاردن حج (1155ق)، از راه بندر جده با کشتی به هند بازگشت و در جمادی‌الثانی 1156ق به دهلی رسید. وی نویسنده کتاب‌های بیان واقع/ تاریخ نادری و نادرنامه است که از منابع مهم تاریخی دوره نادرشاه افشار به شمار می‌آید و گزارشی از سفر حجاز خود را نیز ثبت و ضبط کرده است.

در انتهای این نشست علمی، لیلا عبدی خجسته مقاله «سفرنامه حجِ غلام الحَسنین پانی‌پَتی از هندوستان (سالِ 1353ق)» ارائه کرد که خلاصه آن چنین بود: خواجه‌ غلام‌الحَسنین پانی‌پَتی (1868- 21 رمضان 1356هـ/ 25 نوامبر 1937) در شهرِ پانی‌پَتِ هندوستان زاده شد و تا کلاسِ دهم، در «اِم.اِی.اِو کالج» در عَلیگَر به تحصیل پرداخت. او بعدها در مدرسه دولتی و «مدرسه راهنمایی حالی» در شهرِ پانی‌پَت و همچنین در اداره‌های مختلفِ شهرِ بمبئی به تدریس ‌پرداخت. همچنین دبیرِ انگلیسی، عربی و فارسی در مدرسه راهنمایی در پانی‌پَت و بازرسِ مدارس بود. وی پس از بازنشستگی، مدیریتِ آن مدرسه را برعهده گرفت و چندین اداره تأسیس کرد.همچنین او واعظِ برجسته‌ای بود. زندگی‌نامه خودنوشتِ غلام‌الحَسنین در 1936 چاپ شده است.

لیلا عبدی خجسته ادامه داد: غلام الحسنین چندین بار به عراقِ عرب سفر کرد و یک بار هم حج تمتّع انجام داد. وی در 28 ژانویه 1935 از زادگاهش پانی‌پَت به دهلی رسید و از راهِ بمبئی به سوی مکّه حرکت کرد و در 7 آوریل 1935، از این سفر برگشت. در این سفر، برادرش – غلام‌السّبطین- و دیگر سرشناسانِ هندوستان نیز همراهش بودند. سفرنامه حجِ وی که به زبانِ اردو است، در 1353قمری با عنوان سفرنامه حج یا سامان آخرت چاپ شد.

گفتنی است؛ در حاشیه نشست علمی مسلمانان هند، حج و حرمین مجموعه آثار پژوهشکده حج و زیارت که به زبان اردو منتشر شده است، به نمایش گذاشته شد.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: ایکنا مسلمانان هند نشست حج پژوهشکده قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۰۹۹۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محقق حوزه سلامت در خوی با بیش از ۶۰ مقاله بین‌المللی مجری طرح شهر سالم 

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،دکتر محمد سعادتی عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی خوی است که دانش آموخته دوره دکتری رشته تخصصی مدیریت خدمات درمانی و بهداشتی است 
این محقق جوان توانسه در طول ۶ سال ضمن حضور در مجامع و همایش و جشنواره‌های بین المللی بیش از ۸۰ مورد مقاله علمی را تولید و به چاپ برساند که از این تعداد ۶۰ مقاله در سطح جهانی با استقبال جوامع علمی در سطح بین المللی چاپ و منتشر شده است، چاپ و انتشار این تعداد مقاله تحقیقی در حوزه تامین سلامت با مشارکت مردم در کشورمان نادر و بسیار کم نظیر است 
سعادتی از دوران دبیرستان علاقه‌مند به کار پژوهش و تحقیق بوده ودر عرصه اختراعات در دوران دبیرستان توانسه دیپلم افتخار نمایشگاه اختراعات ژنو سوئیس را کسب کند 
این پژوهشگر جوان در دوران تحصیلات تکمیلی با توجه به نیاز مبرم کشور سراغ رشته تخصصی مدیریت سلامت رفت و در رشته خود براساس تحقیقات مداوم و تاثیرگذار دو بار دردروه‌های تحصیلات تکمیلی و دکترا بعنوان پژوهشکر برتر و نمونه ملی در حوزه سلامت برگزیده شد 
 سعادتی تاکنون ۵ عنوان کتاب را با موضوعات مختلف سلامت تالیف کرده است که آخرین تالیف این جوان محقق کتاب (راهنمای آموزشی برای شهر سالم) هست کتابی که اخیرا به چاپ رسیده است 
این دانش آموخته رشته مدیریت سلامت اولین پایان نامه دوره دکترا بعنوان شهر سالم را نگارش کرد و براساس مطالعات بسیار گسترده خود در این عرصه اکنون تنها مشاوراز کشورمان در سازمان بهداشت جهانی درعرصه توسعه شهر سالم است 
این پژوهشگربرجسته کشورمان در رشته سلامت علاقه خاصی به کلام آسمانی وحی دارد و دوسال در جشنواره‌های ملی مقام برتر را دربین اساتید دانشگاه‌های کشور کسب کرده است 
سعادتی معتقد است یکی از موضوعات مهم در کنار توسعه علمی و توسعه سلامت جامعه، سلامت معنوی است که این سلامت در پیوند با کتاب آسمانی وحی و اهل بیت ع بدست می‌آید
وی علیرغم فراهم شدن شرایط، بار‌ها با رد دعوت کشور‌های مختلف برای ادامه تحقیقات در خارج کشور، ایران را مهد تمدن می‌داند ومی گوید: وطن دوستی نشانه ایمان هست و ما هم برای سرفرازی وطنی که از شهیدان باکری وسلیمانی برایمان مانده باید تلاش کنیم