تغییر جایگاه رسانه ملی به یک بنگاه بختآزمایی/ ریاکاری را ترویج نکنیم
تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۴۲۳۰۶
عبدالله اسفندیاری، تهیه کننده سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرنگار ایکنا با بیان اینکه رسانه ملی رسالت واقعی خود را فراموش کرده است، اظهار کرد: اینکه رسانه ملی قادر است اهرمی برای اعتلای فرهنگ عمومی جامعه باشد، امری واضح و مبرهن است که درباره آن اظهارنظرهای فراوانی صورت گرفته است. سادهترین مثال هم در این رابطه موضوعاتی است که درباره محیط زیست در رسانه ملی مطرح میشود، اما متأسفانه صدا و سیما جدا از اینکه نتوانسته در اعتلای فرهنگ ملی گام بردارد، بیشتر به یک بنگاه بختآزمایی تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی افزود: اگر بگویم تلویزیون به یک قمارخانه تبدیل شده، سخنی به گزافه نگفتهایم. زیرا صدا و سیما قصد دارد با توسل به جایزههای گوناگون مخاطب را پای تلویزیون نگاه دارد. این شیوه به دلیل عدم آموزش نه تنها صحیح نیست بلکه در بسیاری از مواقع مخرب هم هست.
رسانه ملی، جانبدارانه رفتار میکند
مدیر سابق مدیر گروه فیلم و سریال و تئاتر شبکه اول سیما با تأکید بر اینکه یک سویهنگری آفتی رایج در صدا و سیماست گفت: متأسفانه آسیبی دیگری که باعث شده مردم بیشتر از این رسانه دور شوند یک جانبهنگری است به ویژه در حوزه موضوعات سیاسی چنین نقصی به شدت مشاهده میشود، درصورتیکه رسانه حتی نسبت به دشمنان هم باید اصل بیطرفی را رعایت کند، اما تلویزیون انصاف را درباره جناحهای داخلی هم رعایت نمیکند.
مسئول سابق حوزه «معناگرا» در بنیاد سینمایی فارابی ادامه داد: روشنترین مثال در این زمینه FATF است؛ تلویزیون از مدتها پیش دائماً در حال تهیه برنامه بر ضد این طرح است. مصاحبههایی که در این باره پخش میشود تماماً از سوی مخالفان است، درصورتیکه مطمئناً این طرح موافقانی هم دارد که باید شنیده شود، اما متأسفانه این فرصت در اختیار آنان قرار نمیگیرد، با روشی که تلویزیون در پیش گرفته، باعث شده جامعه راه خود را بپیماید و تلویزیون هم به سمت ناکجا آباد خود حرکت کند.
وی با اذعان به این مطلب که رویکرد تلویزیون مردم را از رسانه دور خواهد کرد گفت: اگر منظور بیتماشاگر شدن تلویزیون است، باید بگویم که تلویزیون به دلیل قرعهکشیهایی که انجام میدهد تماشاگر خواهد داشت، ولی این شیوه جذب مخاطب بیثمر است و جریانساز در پی نخواهد داشت. لازم به ذکر است که این قبیل آسیبها تنها دامن گیر رسانه ملی نیست، بلکه در دیگر بخشها هم این جناحبندی مشاهده میشود.
اسفندیاری اضافه کرد: چند روز پیش سخنرانی یک روحانی جوان درباره مرگ را میشنیدم، نکاتی که درباره مرگ مطرح میکرد آنقدر عمیق و آگاهانه بود که تأثیرگذاری کلام او را میشد به وضوح در مخاطبان دید، حال این روحانی را با برنامههای تلویزیون مقایسه کنید که کاملاً جناحی است و عموماً منبرهایشان کم مخاطب است.
تأمین بودجه به هر قیمتی
مدیر سابق گروه فیلم و سریال تلویزیون متذکر شد: تبدیل تلویزیون به بنگاه بختآزمایی با تمام ضعفهایی که دارد، درآمدزایی فراوانی را برای سیما به وجود آورده است، اما این مسئله توجیه خوبی برای این رویکرد نیست، نکته جالب اینجاست که مدیران سیما تأمین سرمایه و پرداخت حقوق پرسنل را دلیل این قبیل اقدامات میدانند، درصورتیکه توسل به این شیوه عذر بدتر از گناه است.
وی از مسئولان سیما سؤال کرد: آیا در کشوری این میزان پرسنل برای رسانه وجود دارد؟ آیا وقتی میشود با تعداد بسیار کم، کار تلویزیون را پیش برد؟ یا اینکه باید درآمدهای رسانه ملی را به جای تولید و تأمین برنامه، صرف پرداخت حقوق کرد. این معضل در شرایطی است که برخی از شبکههای ماهوارهای با داشتن 30 یا 40 نفر در جذب مخاطب با تلویزیون در حال رقابتند!
معاون سابق طرح و برنامه تلویزیون تأکید کرد: آسیب دیگر صدا و سیما روی آوردن به سمت چهرهها است، رسانه ملی از چهرهها به عنوان مجری استفاده میکند، درصورتیکه اجرا در سیما حساسترین بخش است، زیرا مجری ویترین تلویزیون محسوب میشود. این در شرایطی است که برخی از مجریان برخلاف آموزههایی که در تلویزیون مطرح میکنند در جامعه رفتار میکنند. این دوگانگی باعث شده تا تماشاگر مخاطبان واکنش مطلوبی نداشته باشند.
وی یادآور شد: بحث دیگرم مربوط به نوع ادبیاتی است که این روزها از طرف برخی مجریان تلویزیون بیان میشود و هیچگونه اخلاقیاتی در آن رعایت نمیشود، درصورتیکه رسانه ملی مؤظف است با نظارتی که اعمال میکند روی پرسنل خود اعمال نفوذ داشته باشد، البته ظاهر خوب مطمئناً برای یک مجری لازم است، زیرا چهره اولین گام برقراری ارتباط است، اما بحث مهمتر شیوه بیان و کلام است که متأسفانه در رسانه ملی به فراموشی سپرده شده است.
وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: ریاکاری یکی دیگر از آسیبهای اجراست که در اغلب برنامههای تلویزیونی به شدت مشاهده میشود و در برخی برنامهها به حدی عیان است که دیگر خوشبینترین مخاطب تلویزیون هم فریفته این تزویرها نمیشود و تنها دستاورد این شیوه رفتاری دوری هرچه بیشتر مخاطب از رسانه است.
گفتوگو از داود کنشلو
انتهای پیام
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۴۲۳۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وضعیت سنجش رسانههای خدمت عمومی در ایران
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سنجش رسانهها، عنوان عامی است که به بررسی عملکرد، ارزیابی و نظارت بر فعالیتهای سازمان رسانهای در طیف گستردهای از موضوعاتی، چون محتوا، نیروی انسانی، امکانات فنی، افکارسنجی مخاطبان، تاثیر رسانهها و ... اطلاق میشود، سنجشها به منظور ارائه بازخورد و پیشنهاد به رسانهها برای بهبود عملکرد و افزایش کیفیت محتوا انجام میشود و به صورت مستمر و موردی، انحراف از معیارها و شاخصهای تعیین شده را گوشزد میکند و ضمن تذکر ایرادها، راهکارهایی برای تحقق وضعیت مطلوب به دست میدهد.
دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در گزارشی با عنوان «گزارش نظارتی واکاوی وضعیت سنجش رسانههای خدمت عمومی در ایران؛ مطالعه موردی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران» بیان میکند که رسانهها نقش مهمی در شکلدهی به نظرها و عقاید عمومی و حتی سیاستها و تصمیمات عمومی دارند. از این منظر همواره سنجش رسانهها برای اطمینان از شفافیت، دقت و صحت اطلاعات آنها ضروری است. با مفروض دانستن ارائه اطلاعات صحیح و شفاف، رسانهها این امکان را به شهروندان میدهند تا تصمیمگیریهای خود را درست و براساس اطلاعات کافی اتخاذ کنند. از دیگر سو همین رسانهها ممکن است در انتشار اخبار، تحلیلها و نقدها، اشکالهایی داشته باشند، سنجش رسانهها کمک میکند تا این اشکالات شناخته شده و بهموقع راهکارهای مناسب برای رفع آنها ارائه شود؛ ضمناً این کار، سبب میشود تا فرایند تصمیمگیری و عملکرد رسانهها قابلاعتماد و شفافتر شود که این مهم ارتقای سطح اعتماد عمومی به رسانهها را دربردارد؛ سنجش رسانهها بهطورکلی میتواند با شناسایی نقاط ضعف و نیازهای رسانه، زمینه برنامهریزی مناسب برای بهبود عملکرد آنها را فراهم آورد.
* پژوهشهای متمرکز بر سنجش «صدا و سیما»
این گزارش توضیح میدهد که در ایران مراکز مختلفی به پژوهشهای مرتبط با سنجش رسانهها (اعم از رسانههای خدمت عمومی، خصوصی و...) مشغول هستند و برخی از نتایج آن در قالب مقالات و گزارشهای پژوهشی منتشر میشود؛ کوشش این گزارش، شناسایی ابزار، روشها و ابعاد مختلف سنجشهای مرتبط به رادیو- تلویزیون خدمت عمومی ست و از این منظر پژوهشهای متمرکز بر سنجش «صدا و سیما» را دستمایه مطالعه قرار داده است؛ مرحله نخست با شناسایی مراکز متولی این امر آغاز شده و مراکزی درون صدا و سیما و بیرون از آن مورد بررسی قرار گرفتهاند که مأموریت و هدف اصلی آنها سنجش رسانه صدا و سیماست و یا بسته به تقاضا و امکاناتشان، عهدهدار انجام سنجش از جهات مختلف (مخاطب، محتوا و ...) بودهاند.
این گزارش توضیح میدهد که اطلاق محرمانگی به اغلب سنجشها نیز موجب برچسبهایی نظیر؛ عدم اعتبار و روایی ابزار و روشهای سنجش، مُهمل خوانده شدن دادهها و نتایج شده استدر این گزارش تلاش شده است که با توجه به تکثر مفاهیم این حوزه و طیف وسیعی از واژگان نظیر نظارت، ارزیابی، سنجش، پایش، ارزشیابی، افکارسنجی، مخاطبسنجی، تحلیل محتوا، رصد و... که هرکدام ناظر بر بعد و شاخص خاصی از این موضوع هستند، تصویری از کاربرد این کلمات در منابع علمی حوزه ارتباطات و رسانه (با تفکیک از سایر مطالعات مدیریت سازمانهای غیررسانهای) ارائه شود و واژه «سنجش» را بهعنوان واژه اصلی برگزیده است و کاربرد سایر واژگان و معنای آن در مطالعات حوزه رسانه را نیز مشخص کرده است.
* محرمانگی نتایج سنجشها
این گزارش ادامه میدهد که حاصل شناسایی مراکز عهده دار سنجش و یا مرتبط با امر سنجش رسانهها و نیز گفتگو با مدیران در مورد تحقیقات مرتبط، ابعاد، روشها، ابزار و نتایج، مشخص کرد بهدلیل محرمانگی، جزئیات و نتایج اغلب «سنجش»های انجام شده، برای غیر از رؤسای سازمان صدا و سیما و سفارشدهندگان طرحها؛ مردم، پژوهشگران و حتی مراکز و نهادهای همسو یا همکار در این حوزه غیرقابل دسترس است و علیرغم انباشت سرمایه انسانی، امکانات کمککننده یا بانک اطلاعات قوی در این مراکز، به یافتهها و نتایج این سنجشها دسترسی ندارند و با اطلاق «طبقهبندی محرمانه» به اکثر گزارشها و نتایجِ سنجشها و عدم دسترسی مردم و سایر نهادهای همسو به آنها، ماده (۱۹) قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و نیز ماده (۷۵) قانون برنامه هفتم پیشرفت، تحقق نخواهند یافت.
این گزارش توضیح میدهد که اطلاق محرمانگی به اغلب سنجشها نیز موجب برچسبهایی نظیر؛ عدم اعتبار و روایی ابزار و روشهای سنجش، مُهمل خوانده شدن دادهها و نتایج شده است.
* جزیرهای بودن روند سنجش رسانهها
در این گزارش بیان میشود که یکی از مهمترین و چشم گیرترین یافتههای این گزارش، عدم وجود حلقه اتصالی میان مراکزِ تحقیقاتی متمرکز بر امر سنجش صدا و سیما در بهرهوری از امکانات و نتایجِ تحقیقات یکدیگر است؛ اینکه جزایر پراکنده غنی از امکانات، مشغول سنجشها هستند؛ مهمترین آسیب روند فعلی سنجش رسانههای خدمت عمومی مورد این پژوهش، محسوب میشود.
در این گزارش آمده است که علاوه بر این، بهنظر میرسد «مخاطب» اگرچه در نظرسنجیهای مرتبط با اثرسنجیها، سنجش رضایت، افکارسنجی و... مورد مشارکت قرار میگیرد، اما اغلب از دسترسی به نتایج این سنجشها در سطوح مختلف بیبهره است و تأثیر چندانی از کاربست نظراتش در تغییر محتوای ارائه شده در صدا و سیما اعم از آنتن، کنداکتور و... نمیبیند (این مخاطبان شامل مردم، پژوهشگران و متخصصان این حوزه هستند). برای این مراکز التزام و مسئولیتی برای ارائه گزارش به مردم (علیرغم تأکیدات قانونی) و پاسخگویی نسبت به تغییرات ناشی از یافتههای افکارسنجیها، در وظایف و ماموریت ها، تعریف نشده است.
این گزارش بیان میکند که البته که چالشهای مورد اشاره در بالا، بیش از همه برآمده از ماموریتها و برنامه ها، اساسنامه و ... این مراکز است که وظیفه ارائه گزارش و یا نتایج به محققان، سایر نهادها و مخاطبان در آنها تعریف نشده و مورد غفلت قرار گرفته است و اکثر این سازمانها تنها متعهد به پاسخگویی به نهادها و روسای بالادستی خود هستند و نسبت به محققان و مخاطبان وظیفه و مسئولیتی برای پاسخگویی ندارند.
نهاد یا مرکزی از میان یا فرای این مراکز و نهادها جهت تجمیع یافتهها، کاربست نتایج، با مامور تامین ضمانت اجرایی لازم برای تغییرات ناشی از نتایج سنجشها و اعلام آن به مخاطبان و نهادهای همسو یا فرداستی تعریف شود. به عنوان مثال نهاد یا مرکزی متولی و مسئول بررسی تأثیر نتایج سنجشها بر حسن انجام و روند فعالیتها و عملکرد آتی سازمان صدا و سیما باشداین گزارش ادامه میدهد که همچنین در اهداف، ماموریتها و روند فعالیتهای مراکز مورد مطالعه، اهتمام و ضمانت اجرایی لازم بر کاربستِ نتایج سنجشهای انجام شده دیده نشد؛ اینکه مرحله مشخصی پس از سنجشها متوجه و متمرکز بر اجرای پیشنهادهای برآمده از یافته ها، باشند و گزارش اجرای آن را به اطلاع مدیران، نخبگان، محققان و مخاطبان برسانند.
در این گزارش مطرح شده است که با توجه به آنچه از سازوکار سنجش رسانهها در نهادهای وابسته به صدا و سیما و مراکز مستقل همسو، از خلال مطالعات اسنادی و گفتگوها در این گزارش احصا شده است؛ میتوان با تکیه بر سرمایه انسانی، بانک دادهها و تجربه پژوهشهای سالهای متمادی، ضمن جلب مشارکت متخصصان و صاحبنظران دانشگاهی و پژوهشیِ مرتبط با این حوزه و حتی مخاطبان، به راهکارهایی برای بهبود فرایندهای فعلی دست یافت که الزامات تحقق مرجعیت رسانهای را با مطمحنظر داشتن اقتضائات صحیح سنجش رسانههای خدمت عمومی، فراهم میآورد.
* ضرورت تجمیع دادهها و تأمین ابزار لازم برای تحقیقات
این گزارش ادامه میدهد که مشارکت مراکز تحقیقاتی و نظارتی همراه با بازتعریف وظایف، تعهدات و نقشها، مسئولیت و پاسخگویی نسبت به روند انجام سنجشها و نتایج استخراجشده، تقویتکننده سنجش رسانههای خدمت عمومی در ایران خواهند بود و ضمن تجمیع دادهها و تأمین ابزار لازم برای تحقیقات با سایر مراکز یا نهادهای همسو میتوانند بهشرط برخورداری از صلاحیت لازم، از نتایج گزارشهای طبقهبندی شده نیز بهره ببرند.
این گزارش توضیح میدهد که با این کار علاوه بر جلوگیری از موازیکاریهای پژوهشی میتوان با استفاده از فناوریهای نوین رسانهای (نظیر ابزار تسهیلکننده هوش مصنوعی در تجمیع و تحلیل دادهها)، مانع از اتلاف هزینهها شد و با همافزاییها، فرایندها و روندهای فعلی نظارت و ارزیابیها را بهبود بخشید.
در این گزارش آمده است که ضمناً با تعریف جایگاه مخاطب در بهرهمندی از نتایج پژوهشها در قالب تأثیر نتایج سنجشها در محتوای ارائه شده، براساس نظر مخاطبان، میتوان به راهکارهای تحقق مرجعیت رسانهای دست یافت.
* بازتعریف یا اصلاح مأموریتها و اهداف برخی از این مراکز تحقیقاتی
این گزارش ادامه میدهد که سطحبندی نوع و میزان دسترسی به اطلاعات مربوط به سنجشها (اعم از ابزار، روش، نمونه و...)، بازنگری در اهداف و مأموریت مراکز متولی نظارت بر صدا و سیما با تأکید بر لزوم پاسخگویی به مخاطبان و مردم، به اشتراکگذاری نتایج سنجشها، ورود یک نهاد فراسازمانی (یا یکی از مراکز فعلی متولی سنجشها) بهمنظور همافزایی سنجشهای رسانهای، تعریف مسئولیت برای شورای نظارت بر صدا و سیما جهت نظارت بر کاربست نتایج سنجشها در عملکرد آتی و حسن انجام آن و نیز تغییر جایگاه مخاطب از مشارکتکننده صرف در نظرسنجیها، به عامل مؤثر بر محتوای رسانه، بدونشک نیازمند بازتعریف یا اصلاح مأموریتها و اهداف برخی از این مراکز درونی و بیرونی صدا و سیما بهعنوان متولی امر سنجش خواهد بود که در این طرح تنها بهصورت مقدمه و راهکار اولیه ارائه شده است تا در طرحی جامع ناظر بر آسیبشناسی سنجش رسانههای خدمت عمومی، مفصلاً و با جزئیات به آن پرداخته شود.
در این گزارش پیشنهاد شده است که طبقه بندی محرمانگی نتایج و تعریف سطح کاربری دسترسی مردم، نخبگان، مراکز همسو و پژوهشگران با هدف سهولت دسترسی مخاطبان به نتایج گزارشها بازنگری شود.
پیشنهاد دیگر مرکز پژوهشهای مجلس در این گزارش مبنی بر این است که سازوکار مشخص برای کاربست نتایج و یافتههای سنجشها و اعمال آن در عملکرد آتی برای افزایش اعتماد مخاطبان و مشارکت پژوهشگران با اعتماد به نتیجهبخش و مؤثر بودن مشارکت در سنجشها و مشاهده تأثیرات آنها ایجاد شود. این امر میتواند با تعریف الزامات قانونی مشخص برای اعمال نتایج نظرسنجیها در اجرای طرحها و برنامهها عملی شود.
این گزارش همچنین پیشنهاد کرده است که نهاد یا مرکزی از میان یا فرای این مراکز و نهادها جهت تجمیع یافتهها، کاربست نتایج، با مامور تامین ضمانت اجرایی لازم برای تغییرات ناشی از نتایج سنجشها و اعلام آن به مخاطبان و نهادهای همسو یا فرداستی تعریف شود. به عنوان مثال نهاد یا مرکزی متولی و مسئول بررسی تأثیر نتایج سنجشها بر حسن انجام و روند فعالیتها و عملکرد آتی سازمان صدا و سیما باشد.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
انتهای پیام/