به نقل از «ایرنا»

مهر تایید همتی بر خاصیت رانتی بودن تخصیص دلار دولتی

تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۵۶۶۶۵

تهران - ایرنا- در پی انتشار پیامی در صفحه شخصی «عبدالناصر همتی» درباره آشکار شدن معایب تخصیص ارز 4200 تومانی، رسانه های داخلی این اقدام رئیس کل بانک مرکزی را مهر تایید وی بر خاصیت رانتی بودن تخصیص دلار دولتی و اعتراف او به غلط بودن این سیاست ارزی دانستند.

به گزارش گروه نشریات خبری، در تاریخ 20 فروردین 97 اسحاق جهانگیری در پایان جلسه فوق العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز اعلام داشت: نرخ دلار برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیازهای قانونی و اداری آنان، نیازهای خدماتی مسافران، دانشجویان ، محققین و دانشمندانی که برای کارهای تحقیقاتی خودشان به ارز نیاز دارند، 4 هزار و 200 تومان خواهد بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون پس از گذشت 11 ماه از این اقدام، عبدالناصر همتی دیروز 18 اسفند ماه پیامی را در صفحه شخصی خود در مورد معایب اختصاص ارز 4200 تومانی به کالاهای اساسی منتشر کرد که در بخشی از این پیام آمده است: موانع و مشکلات سیستم توزیع موجب شده که علی‌رغم تأثیر اولیه ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی در کنترل تأثیر شوک طرف عرضه، معایب آن به تدریج آشکار گشته و با افزایش قیمت آن‌ها در بازار، ضمن ایجاد رانت، موجب افزایش سطح عمومی قیمت‌ها شده است. در واقع اختصاص ارز ترجیحی به کالاهای اساسی به علت طبیعت بازار در اقتصاد و ضعف سیستم توزیع و نظارت، نتوانسته در میان مدت از افزایش قیمت آن‌ها جلوگیری کند و لذا تدریجاً در بیشتر موارد یارانه از مصرف کننده فاصله گرفته و نصیب واسطه‌ها شده است.
بررسی روزنامه ها، خبرگزاری ها و تارنماهای داخلی نشان می دهد که رسانه های منتسب به جریان اصلاح طلب با اعلام اینکه تخصیص ارز موجب افزایش قیمت ها و رانت خواری شده عنوان داشتند: رئیس کل بانک مرکزی با زدن مهر تایید بر خاصیت رانتی بودن تخصیص دلار ارزان، از ‌آسیب‌شناسی آن توسط سیاست‌گذار ارزی خبر داد. پیام همتی به این معنی است که آخرین امیدها در دولت برای اقناع کارآیی این سیاست، در حال رنگ باختن است و احتمالا در سال 98، میخی بر تابوت دلار 4200 کوبیده شود.
مهم ترین عبارت های کانونی به کار گرفته شده از سوی این رسانه ها عبارتند از: همتی بر انحراف یارانه ارزی صحه گذاشت؛ رانتی بودن تخصیص دلار ارزان؛ روایت رسمی از دلار 4200 که اغلب بر کامیابی این سیاست در مهار قیمت‌ها تاکید می‌کرد، تغییر جهت داد؛ ناکارآیی این سیاست؛ نفع حذف ارز 4200 تومانی برای کیست؟؛ بی ثمری در پی تذکر صاحب‌نظران به مسئولان دولتی نسبت به تخصیص ارز 4200 تومانی؛ برچیده شدن ارز 4200 تومانی مقدمه انفجار جدید قیمت‌ها.

رسانه های نزدیک به جریان اصولگرا نیز با اعلام اینکه سیاست ها و تصمیمات اشتباه دولت باعث بروز مشکلاتی در زمینه ارزی شده است،نوشتند: رئیس‌کل بانک مرکزی شاید خیلی با خودش کلنجار رفته تا متن «اعتراف به سیاست اشتباه ارز 4200 تومانی» را در صفحه شخصی خود منتشر کند؛ اشتباهی که با وجود اظهارات متعدد بسیار در دولت، هیچ‌کس آن را گردن نمی‌گیرد.
مصوبات دولت موجب تشدید تقاضای ارز؛ همتی شاید خیلی با خودش کلنجار رفته تا متن اعتراف به سیاست اشتباه ارز 4200 تومانی را در صفحه شخصی خود منتشر کند؛ اعتراف همتی به غلط بودن سیاست ارز 4200 تومانی؛ آسیب‌شناسی ارزی توسط همتی؛ نمایان شدن تأثیر منفی تخصیص ارز 4200 تومانی برای تأمین کالاهای اساسی از عبارت های به کار گرفته شده از سوی این جریان رسانه ای است.

رسانه های اصلاح طلب
----------------------------
**ایجاد رانت
سایت فرارو می نویسد: نوشته عبدالناصر همتی نشان می‌دهد که اصلی‌ترین بهانه تخصیص ارز ارزان، یعنی مهار قیمت‌ها و دفاع از مصرف‌کننده، کاملا زیر سوال رفته است؛ به‌طوری که در 3 ماه آذر، دی و بهمن، قیمت کالاهای مشمول دلار دولتی، تندتر از قیمت کالاهای غیرمشمول رشد کرده است. همتی بر انحراف یارانه ارزی صحه گذاشت و نوشت که یارانه ارزی، به جای اینکه راهی سفره مصرف‌کننده‌ها شود، سر از جیب واسطه‌ها درآورده است. درحالی‌که رسالت اصلی این سیاست دفاع ازاقشار آسیب‌پذیر جامعه بوده است. رئیس کل بانک مرکزی با زدن مهر تایید بر خاصیت رانتی بودن تخصیص دلار ارزان، از ‌آسیب‌شناسی آن توسط سیاست‌گذار ارزی خبر داد. پیام همتی به این معنی است که آخرین امیدها در دولت برای اقناع کارآیی این سیاست، در حال رنگ باختن است و احتمالا در سال 98، میخی بر تابوت دلار 4200 کوبیده شود.
این تارنما افزود: روایت رسمی از دلار 4200 که اغلب بر کامیابی این سیاست در مهار قیمت‌ها تاکید می‌کرد، تغییر جهت داد. با اینکه مدت‌هاست کارشناسان، اقتصاددانان و مراکز پژوهشی از معایب سیاست تخصیص ارز ارزان و تبعات رانتی آن سخن می‌گویند، اما دولت عقب‌نشینی در این باره نشان نداده بود؛ تا اینکه رئیس کل بانک مرکزی با انتشار یک بیانیه، ناکارآیی این سیاست در تامین هدفش را تایید کرد.

علی رحمانی مدیرعامل اسبق شرکت بورس اوراق بهادار تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، اظهار داشت: گله‌مندی که اکنون در بازار و اقتصاد وجود دارد این است که چرا دلار 4200 تومانی به برخی محصولات تعلق می‌گیرد اما اجناس با قیمت ارز آزاد به مردم فروخته می‌شود؛ این‌ها مواردی است که هیچ ارتباطی با کارکردهای بورس کالا ندارد و اشتباه در تصمیم‌گیری، نبود امکان رصد و نظارت از تولید تا مصرف یکی از دلایل بروز رانت‌ها در وضعیت فعلی است.
رحمانی با بیان اینکه منتقد دخالت دستوری است، اظهار کرد: بورس کالا یکی از بازارهایی است که خریدار و فروشنده یکدیگر را پیدا می‌کنند و عرضه و تقاضا به‌صورت شفاف صورت می‌گیرد. اما اگر قرار باشد محصول در بورس با دلار 4200 تومانی معامله شود اما در بازار با قیمت روز عرضه شود، مشخص است که خودمان به رشد تقاضا در بورس دامن زده‌ایم. در اینجا اگر معاملات یک محصول در بورس کالا انجام نشود که دیگر آمار شفافی هم به دست نمی‌آید و مشخص نیست چه به روز بازارها می‌آید. به این ترتیب هر نوع اقدام دستوری اگر بدون سنجش دقیق یک بازار رقم بخورد، تبعات سنگینی برای اقتصاد از جمله بروز رانت و دلالی دارد.

خبرگزاری ایسنا با عنوان «نفع حذف ارز 4200 تومانی برای کیست؟» می نویسد: یکی از کانال‌های بودجه 1398 برای تأمین معیشت مردم، راهکاری برای تأمین کالاهای اساسی با هزینه‌ای مناسب بود. با توجه به این‌که کالاهای اساسی عمدتاً نیاز به واردات دارد و افزایش قیمت ارز موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی در بازار می‌شود، دولت تصمیم گرفت که مانند امسال برای سال آینده نیز تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را با ارز 420 تومانی انجام دهد. این در حالی است که در سال جاری با توجه به افزایش قیمت ارز در بازار آزاد که تا بیش از 15 هزار تومان هم پیش رفت، دولت در مصوبه‌ای واردات را با ارز 4200 تومانی انجام داد که به مرور با توجه به رانت‌ها و حواشی که با خود به همراه داشت، این ارز را محدود به واردات کالای اساسی کرد، ازسوی دیگر ارز مورد نیاز بخش دیگر واردات را در سامانه نیما تأمین می‌کند که نرخ آن حدود 7500 تا حدود 8500 متغیر بوده است.

** معایب اختصاص دلار 4200 تومانی
با اعلام اینکه ارز 4200 تومانی نصیب واسطه‌ها شد روزنامه آرمان نوشت: عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در پستی اینستاگرامی از معایب اختصاص ارز 4200 تومانی گفته و آن را موجب رانت و گرانی دانسته است. موضوعی که بارها در ابتدای امسال از سوی صاحب‌نظران اقتصادی و فعالان بخش خصوصی با برگزاری جلسات،‌ نامه‌نگاری‌ها، مصاحبه‌های مطبوعاتی به مسئولان دولتی که ارز 4200 تومانی را حلال مشکلات بازار می‌دانستند،‌ گوشزد شد اما ثمری در پی نداشت.

روزنامه ایران می نویسد: دولت با هدف ثبات قیمت‌ها در بازار به خصوص کالاهای اساسی، در سال‌جاری حدود 14 میلیارد دلار با نرخ 4200 تومان برای واردات 25 قلم کالا از گوشت و برنج و روغن گرفته تا تجهیزات پزشکی اختصاص داد، اما نفوذ واسطه‌ها باعث شد تا این دسته از کالاها هم مشمول افزایش قیمت شود، موضوعی که مسئولان ارشد دولت نیز آن را پذیرفته‌اند و درصدد طراحی راه دیگری برای رساندن ارزان کالاهای اساسی به دست مردم هستند.درهمین راستا رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اختصاص ارز ترجیحی به کالاهای اساسی نتوانسته از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند، گفت که بانک مرکزی و دولت تصمیم مناسب را در این زمینه اتخاذ خواهند کرد.

**افزایش قیمت ها با پایان ارز 4200 تومانی
روزنامه مردم سالاری با تیتر «برچیده شدن ارز 4200 تومانی مقدمه انفجار جدید قیمت‌ها» نوشت: مهم‌ترین موضوع اقتصادی که دولت در حال تصمیم‌گیری در مورد آن است، سرنوشت تخصیص ارز به کالاهای اساسی در سال 98 است. موضع برخی نمایندگان مجلس و سخنان دیروز رئیس بانک مرکزی این احتمال را تقویت کرده که در سال آینده دیگر ارز 4200 تومانی به کالاهای اساسی تخصیص داده نشود. آیا دولت به دنبال آزادسازی قیمت کالاهای اساسی است؟

رسانه های اصولگرا
-------------------------
** مصوبات دولت موجب تشدید تقاضای ارز
کامران ندری، کارشناس اقتصادی در گفت ‌و گو با خبرگزاری مهر، با توجه به سخنان رییس بانک مرکزی گفت: هیئت دولت بدون در نظر گرفتن شرایط بازار در این زمان، با مصوبات خود، تقاضای ارز را تشدید کرده است.
وی با انتقاد از معافیت‌های وارداتی آمده در مصوبات ارزی جدید دولت برای مرزنشینان، ملوانان و بازارچه‌های مرزی و همچنین مصوبه واردات بدون انتقال ارز از مناطق آزاد گفت: در شرایطی که کشور با محدودیت منابع ارزی مواجه است، با این نوع از معافیت‌ها کنترل واردات از دست دولت خارج شده و موجب افزایش تقاضا در بازار آزاد خواهد شد و به تبع آن نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند.

**سیاست های اشتباه دولت در مسایل ارزی
روزنامه وطن امروز می نویسد: رئیس‌کل بانک مرکزی شاید خیلی با خودش کلنجار رفته تا متن «اعتراف به سیاست اشتباه ارز 4200 تومانی» را در صفحه شخصی خود منتشر کند؛ اشتباهی که با وجود اظهارات متعدد بسیار در دولت، هیچ‌کس آن را گردن نمی‌گیرد.
این روزنامه افزود: اعتراف همتی به غلط بودن سیاست ارز 4200 تومانی از آن جهت اهمیت دارد که بانک مرکزی این ارز را تامین می‌کند و این نهاد سیاست‌گذار عضو کمیته 5 نفره سیاست ارزی است. وزرای نفت، صنعت و اقتصاد به همراه رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه اعضای کمیته ارزی دولت هستند که وظیفه سیاست‌گذاری در زمینه ارز را دارند و وعده آسیب‌شناسی ارزی توسط همتی نشان می‌دهد به احتمال زیاد سیاست‌های ارزی تغییر خواهد کرد. این اعترافات در حالی است که 11 ماه از سیاست دلار 4200 تومانی می‌گذرد و بعد از مشخص شدن تبعات منفی بسیار در زمینه اجرای این سیاست و اجرای غیرمسؤولانه آن، هیچ مسؤولی مسؤولیت آن را قبول نمی‌کند.

روزنامه جوان نیز نوشت: نخستین قدم درست دولت برای تخصیص مناسب ارزی ترجیحی با انکار نکردن واسطه‌های زیاده‌خواه برداشته شد و بر این اساس و با شناخت صحیح مشکل، راه‌حل نیز قابل قبول‌تر خواهد شد.
این روزنامه افزود: پیش از این ناکارآمدی ارز‌های تخصیص یافته، نیز توسط نوبخت معاون سازمان برنامه و بودجه سخن به میان آمده بود، اما به جای جدی گرفتن این مسائل جهانگیری به دنبال تهدید مخالفان دولت بود و گفته بود پنج دقیقه‌ای جواب مخالفان را می‌دهد.

تارنمای مشرق نیوز با درج خبر رییس بانک مرکزی درباره دلار 4200 تومانی، این خبر را اینگونه گزارش داد: همتی رئیس کل بانک مرکزی در پست اینستاگرامی، از نمایان شدن تأثیر منفی تخصیص ارز 4200 تومانی برای تأمین کالاهای اساسی بررسی آسیب‌های آن در بانک مرکزی خبر داد.
گروه نشریات خبری
پژوهشم**9351**1025

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اقتصاد پيام همتي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۵۶۶۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پاسخ همتی به انتقاد خبرگزاری دولت

آفتاب‌‌نیوز :

عبدالناصر همتی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: خبرگزاری رسمی دولت ⁩، به طور بسیار مبتدی، مدعی شد که تحلیل اینجانب در مورد نرخ تورم ⁩ اشتباه است! 

‏این خبرگزاری متوجه این موضوع هست که من نیز به مانند رئیس جمهور دولت سیزدهم که در مقام مقایسه عملکرد، به امار تورم بانک مرکزی در شهریور ۱۴۰۰ استناد می‌کردند، به آمار بانک مرکزی در خصوص نرخ تورم سال ۱۴۰۲ استناد نموده ام، نه به نرخ تورم نقطه به نقطه اعلام شده توسط مرکز آمار!

‏یک دانشجوی کارشناسی سال اول اقتصاد، تفاوت تورم نقطه به نقطه و تورم سالانه را به خوبی می‌داند، ولی شما یا نمی‌دانید یا میخواهید که ندانید. 

‏هر توجیهی که بیان کنید، دولت بایستی پاسخگوی کوچک شدن سفره مردم و کاهش ارزش ریال باشد. 

‏این دو مورد را چگونه توجیه می‌کنید؟!