به نقل از «ایرنا»

نیشابور اساطیری میزبان گردشگران اهل هنر و تاریخ

تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۹۲۲۸۰

مشهد- ایرنا- نیشابور شهر تاریخی کهن در دل سرزمین پهناور و تاریخی خراسان همچون نگینی یگانه مملو از جاذبه های فراوان تاریخی، فرهنگی، ادبی و هنری و دارنده دیدنی های بکر و طبیعی فراوان است.

به گواهی متون کهن، شهر نیشابور در هزاره سوم پیش از میلاد به لحاظ فرهنگی، هنری و تجاری از جایگاه ویژه و منحصربه فردی برخوردار بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این شهر در قرون چهارم و پنجم هجری قمری زادگاه چهار فرقه عرفانی ملامتیه، کرامیه، بکتاشیه و جوریه و مرکز تصوف وعرفان جهان اسلام در قرن چهارم بوده است.
همچنین ظهور چهار هزار و 300 شخصیت برجسته علمی و فرهنگی تا ربع اول قرن ششم در این شهر، پرورش مشاهیری همچون عطار، حکیم عمرخیام و فضل بن شاذان شاهدی بر سابقه درخشان تمدن و فرهنگ غنی نیشابور در گذشته است.

* بقایای شهر کهن نیشابور
در جنوب شهر فعلی ناحیه ای به وسعت 3500 هکتار قرار دارد که به استناد متون و شواهد، زیستگاهی از صدر اسلام تا اوایل دوره ایلخانی بوده است.
قسمت اعظم نیشابور کهن امروزه در دل خاک نهفته است و آثار آن محدود به چند تپه اصلی از جمله آلپ ارسلان، تپه مدرسه، آهنگران، سبزپوشان، بازار، طرب آباد، کهن دژ، تپه قنات و شادیاخ است.

* قدمگاه
بنای قدمگاه واقع در 24 کیلومتری شرق نیشابور در گذشته منزلگاهی به نام الحمراء پس از نیشابور در شاهراه اعظم راه ابریشم بوده است. اهمیت این بنا به سبب توقف حضرت امام رضا(ع) در زمان هجرت تاریخی ایشان از مدینه به مرو می باشد و به همین سبب تسهیلاتی برای کاروانیان در این ناحیه ایجاد شده است.
نام این بنا برگرفته از قطعه سنگ سیاهی است که مشهور است جای قدوم مبارک حضرت رضا(ع) بر آن نقش بسته است.
احتمالا این بقعه بر روی عمارتی مخروبه در زمان شاه عباس صفوی بازسازی و در زمان شاه سلیمان به سال 1901 هجری قمری تکمیل شده است.
در جوار این بنا چشمه ای منسوب به حضرت رضا(ع) قرار دارد که زائران آب آن را نوشیده و به عنوان تیمم و تبرک با خود می برند.

*محوطه تاریخی شادیاخ
نیشابور در سال 205 هجری مرکز حکومت طاهریان بود و در همان ایام در شادیاخ عمارتی امیرنشین و منازلی برای سپاهیان بنا شد. از آن پس این منطقه دارالحکومه خراسان و محل اقامت امرا و پادشاهان گشت و سرانجام با حمله مغول از میان رفت.
شادیاخ در جنوب شرقی آرامگاه عطار با وسعت بیش از 200 هزار مترمربع واقع شده و از سال 1378 مورد کاوشهای باستانشناسی قرار گرفته است.
این مکان یکی از سایت موزه های باستانشناسی در استان خراسان رضوی است.

*آرامگاه خیام
حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم مشهور به خیام نیشابوری ریاضیدان، منجم، شاعر و اندیشمند والای ایرانی است که در سطح بین المللی از شهرت به سزایی برخوردار است.
وی در سال 439 هجری قمری پس از وفات در گورستان حیره که امروزه در پنج کیلومتری شرق نیشابور واقع شده روی در نقاب خاک کشید.
بنای یادبود مزار کنونی این دانشمند بزرگ به سال 1341 هجری شمسی با طرح و نقشه مهندس هوشنگ سیحون ساخته شد.
اثر مزبور با ترکیبی از مصالح آهن، بتون و تزئینات کاشیکاری به شکل لوزیهای به هم پیوسته بر گرفته از اندیشه های ریاضی عمر خیام بنیان شده است.

* امام زاده محمد محروق و امام زاده ابراهیم
در سوی دیگر باغ بنای یادبود مزار حکیم عمر خیام قرار دارد. بنای مذهبی با منظره ای زیبا از کاشیکاری معرق جلب نظر می نماید. این مکان مدفن امام زادگان محمدمحروق از نوادگان حضرت امام سجاد(ع) و ابراهیم از اعقاب امام موسی کاظم(ع) است.
این مجموعه یک ایوان، دو بنای مرکزی، مسجد، تالار و شبستان بوده و در دوره صفوی بنیان شده است.

*باغ و عمارت امین الاسلامی
این خانه باغ زیبا در گذشته متعلق به مرحوم ابوالحسن امین الاسلامی بوده و امروزه در خیابان امام خمینی(ره) در مجاورت باغ ملی شهر واقع است.
بنای واقع در میان باغ با زیربنای تقریبی 1300 مترمربع در دو طبقه ساخته شده و فضاهایی نظیر سالن مرکزی، اتاقها، پیشخوان ستواندار و سرداب دارد.
عمارت امین الاسلامی و باغ پیرامون آن با درختان بلند از جمله چنار، کاج، شمشاد، توت و گردو در زمان پهلوی ساخته شده و الگویی از هنر باغ سازی اصیل ایرانی است.

*دهکده چوبین
دهکده چوبین یا همان دهکده چوبی ،نام مکانی است که در حدود 15 کیلومتری شهرستان نیشابور استان خراسان رضوی و در یکی از روستاهای این شهرستان، به نام روستای محمدآباد آقازاده ساخته شده است. این دهکده چوبی بی نظیر و زیبای ایران توسط مهندس حمید مجتهدی که متولد سال 1319 بوده و از نوادگان محمد کاظم خراسانی میباشد، ساخته شده است و امروزه به عنوان یکی از مکان های دیدنی‌ و تفرجگاه‌های زیبای شهر نیشابور شمرده میشود.
نام «دهکده چوبین» برخاسته از ویژگی منحصربه‌فرد سازه‌های آن میباشد که در ساخت آن بصورت کامل از چوب استفاده شده است و روشی نوین در ساخت بناهای آن بکارگیری شده است که برخاسته از پیشینه تاریخی، فرهنگی و متناسب با امکانات و قابلیت‌های اقلیمی و جغرافیایی منطقه می باشد.
دهکده چوبی از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام از این بخش ها، زیبای خاص خود را دارایند.دهکده چوبی از بخش های همچون مسجد چوبی، موزه و کتابخانه، رستوران، فروشگاه و نانوایی، آلاچیق، سوئیتها، فضای سبز تشکیل شده است و در کنار این سازه های زیبا ،اکوسیستم زیبای به همراه کشاورزی و دامپروری در حال فعالیت میباشد.
در دهکده چوبی، اولین مسجد چوبی جهان ساخته شده است که این مسجد زیبا با بنای بالغ بر 200 متر مربع، در برابر زلزله تا 8 ریشتر نیز مقاوم میباشد. سقف این مسجد چوبی بصورت شیروانی بوده و دارای دو مناره به ارتفاع 13 متر از سطح زمین میباشد که وزن تقریبی هر کدام از مناره ها حدود 4 تن میباشد. شکل ظاهری این مسجد زیبا بصورت کشتی وارونه بر زمین است که زیبای خاصی به آن بخشیده است.
ساخت مسجد چوبی حدود 2 سال زمان برده است و در ساخت این مسجد زیبا، از حدود 40 تن چوب بهره برده شده است تا این اثر ماندگار و بی نظیر ساخته شود. جالب است این را نیز بدانید که مکانی که در آن مسجد ساخته شده است، دارای موریانه های فراوانی میباشد که برای جلوگیری از خورده شدن چوب ها توسط موریانه ها، راهکارهای خاصی در ساخت آن استفاده شده است که این راهکارها نیز در تمامی ساختمان های ساخته شده در این دهکده، به کار گرفته شده است تا از اثرات مخرب چوب خواران جلوگیری نماید.

*آرامگاه عطار
شیخ فریدالدین عطار، عارف، شاعر و ادیب ایرانی در سال 540 ه.ق متولد شد و در طول عمرش خدمات علمی و تالیفات ارزشمندی مانند تذکره الاولیاء، منطق الطیر و الهی نامه را از خود به یادگار گذاشت.
وی مقارن با حمله مغولان به خراسان در سال 618 هجری قمری جانش را از دست داد. بنابر شواهد نخستین بنای آرامگاه او توسط یحیی بن صاعد قاضی القضاه نیشابور در سده هفتم هجری برپا شد.
سپس امیرعلیشیر نوایی وزیر آخرین حکمران تیموری بنای دیگری بر آرامگاه عطار ساخت که اکنون تنها سنگ افراشته سیاه رنگ کتیبه داری از آن باقی مانده است.
سرانجام در سال 1341 هجری شمسی انجمن آثار ملی بنای ویران شده را مرمت و بازپیرایی نمود و با کاشیهای الوان آن را به شکلی زیبا آراست.
مقبره عطار همواره مورد توجه گردشگران و ادب دوستان سراسر دنیا بوده است.

*گنبدهای شه میر
در حدود 10 کیلومتری جنوب نیشابور در کنار جاده این شهر به کاشمر در میان قبرستان قدیمی دو بنای آجری به فاصله کمی از یکدیگر با ساختار و اندازه ای متفاوت قرار دارند که به مهروا، مهرآباد و شادمهر معروفند. ویژگیهای معماری موید انتساب گنبد بزرگ به دوران سلجوقی و گنبد کوچک به عصر ایلخانی است.
احتمالا این دو بنا بر فراز مقابر اشخاصی صاحبنام یا عارفانی مشهور ساخته شده اند که هویت آنها مشخص نیست.

*مسجد جامع نیشابور
مسجد جامع نیشابور را در دوره تیموری و به سال 889 هجری پهلوان علی کرخی بنیان نهاد. این بنا در شهر نیشابور واقع شده و از انواع مساجد چهار ایوانی به شمار می رود.
مسجدجامع نیشابور با وسعت نزدیک به هفت هزار و 276 متر مربع مشتمل بر ایوانهای ضلع شمالی، جنوبی، رواق و شبستان است. نمای ایوانها و طاق نماهای این مسجد با تزیینات آجری آراسته شده و کهن ترین بنای بر جای مانده در شهر نیشابور است.

*بازار سرپوشیده و تاریخی نیشابور
بازار تاریخی نیشابور از جمله بازارهای سرپوشیده منحصر به فرد در خراسان است که قدمت آن به دوره صفوی می رسد. در داخل این بازار تعدادی سرا، کاروانسرا، تیمچه و حمام وجود دارد.
کاروانسرای مستوفی یکی از تیمچه هایی است که درون این بازار تاریخی وجود دارد که دو دهنه ورودی آن یکی در حاشیه جنوبی خیابان امام خمینی و ورودی دیگر با در بزرگ چوبی به بازار متصل می شود.
حمام مرمر نیز یکی دیگر از جاذبه های این بازار تاریخی است که قدمت بسیار دارد اما امروز خرابه ای بیش نیست.

*معدن فیروزه نیشابور
فیروزه سنگی آبی ‏رنگ و گرانبها است که از جواهرات معروف جهان شمرده می ‏شود و معدن آن در دنیا در چند کشور بیشتر وجود ندارد.
از آن جمله در ترکمنستان و آسیای صغیر و همچنین در جنوب غربی آمریکا در نیومکزیکو، آریزونا، کلرادو و نوادا. اما از بین تمام معادن فیروزه جهان فیروزه نیشابور از همه مرغوب تر و گرانقیمت تر است.
معادن فیروزه نیشابور در شش دره از کوههای موسوم به بار معدن در 50 کیلومتری شمال غربی نیشابور در بلوک ریوند واقع است و تاکنون برای به دست آوردن فیروزه بیش از 100 غار در این دره‏ها ایجاد شده است. شهرت فیروزه نیشابور از روزگاران قدیم بر سر زبانها بوده و گویندگان و نویسندگان در وصف آن سخنها گفته‏ اند.

*فیروزه مهمترین سوغات نیشابور
نیشابور علاوه بر مهد علم و فرهنگ دوره هایی از تاریخ تمدن اسلامی و زادگاه گروهی از دانشوران و مردان نامدار تاریخ ایران، از دوره های بسیار کهن نیز به داشتن جواهری گرانبها به نام فیروزه به شهرت جهانی رسیده است.
از تاریخ دقیق کشف فیروزه و نحوه استخراج آن در گذشته های دور و به ویژه تا پیش از زمامداری پادشاهان صفوی اطلاعات جامعی در دست نیست اما احتمال می رود که در اوج شهرت و آبادانی نیشابور ساکنین این منطقه از وجود فیروزه و نحوه استخراج آن آگاهی داشته اند.

*صنایع دستی
مهمترین صنایع دستی رایج در نیشابور قالیبافی و گلیم بافی است. صنعت قالیبافی در 470 روستا و صنعت گلیم بافی در 27 روستای این شهرستان عمدتا به صورت کار اصلی و یا به صورت فعالیت جنبی و مکمل در کنار سایر فعالیتهای اقتصادی رایج انجام می گیرد.
آمادگی و توانمندی قالیبافان نیشابوری بگونه ای است که اقدام به بافتن فرشهایی با متراژ چند هزار متری و در نوع خود بزرگترین در سطح جهان می کنند.
از دیگر صنایع دستی نیشابور می توان به سفالگری، نمدمالی، پارچه بافی، ریسندگی نخ، گیوه بافی و حصیربافی اشاره کرد.
همچنین از دیگر هنرهای دستی نیشابور ساخت برخی ابزار موسیقی است که عبارتند از قوشمه( دوعدد فلوت به هم چسبیده)، سرنا، دهل، دوتار، سه تار، تار و دایره زنگی که توسط خراطها ساخته می شوند.
نمایش شبیه خوانی از دیگر هنرهایی است که گروهی از شمایل گردانها و بازیگران این نمایش در ماههای محرم و صفر نقشهایی را از قهرمانان اصلی قیام عاشورا ایفا می نمایند تا حوادث و وقایع شهادت امام حسین(ع) را احیا و در خاطره مردم زنده نگهدارند.

*ریواس
ریواس نیشابور بسیار معروف و از سوغات مهم این شهر تاریخی است؛ ریواس نوعی گیاه کوهستانی است که در اصل بوته ای مرتعی و خودرو بوده و در فصل بهار بر دامنه های ارتفاعات شمالی و شرقی یعنی کوههای بینالود می روید و از بهترین و مرغوبترین نوع آن در ایران محسوب می شود.
این گیاه از زمانهای بسیار دور در نیشابور به عمل می آمده بطوری که در ˈبندهشˈ یکی از متون کهن ایرانی به این گیاه با دید اساطیری اشاراتی شده و در کتب برخی مورخین و سیاحان ایرانی و خارجی نیز از طعم و طراوت ریواس نیشابور توصیفها شده است.
ریواس دارای ساقه هایی سفید تا ارتفاع 80 سانتیمتر بوده و در سر ساقه های آن برگ بزرگ و پهنی شبیه پنجه مرغابی وجود دارد و تنها قسمت ساقه های آن خوردنی است.
ساقه های این گیاه لطیف و آبدار و طعم آن ترش و مطبوع است و علاوه بر وجود مقدار زیادی املاح معدنی و انواع ویتامینها خاصیت دارویی نیز دارد.
از ریواس در انواع خوراکی، مربا، شربت و خورش استفاده می کنند و شربت ریواس مهمترین محصول فرآوری شده آن به عنوان سوغات نیشابور به سایر نقاط ایران و خارج از کشور به ویژه به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می شود.
از دیگر جاذبه های تاریخی شهر نیشابور می توان به برج آسیاب ، سردابه ی ماروسک ، آب انبار ،موزه خیام ،روستای خرو علیا ، روستای ییلاقی دیزباد و روستای بوژان اشاره کرد.
7496

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي گردشگري نوروزي نيشابور خراسان رضوي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۹۲۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آرزوهای شیرین برای محله‌ای در دروازه تاریخ / «دروازه ری» در انتظار لباس نو

محله دروازه ری قم که خاستگاه ۱۲۸ شهید و بزرگانی همچون سردار موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی بوده، این روزها در انتظار پوشیدن لباسی نو بر تن کهنه و زخم خورده خویش است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ری، تهران، ساوه، اصفهان، کاشان؛ از هر سوی که زائران برای تشرف به حرم مطهر بانوی کرامت قصد ورود به شهر قم را داشتند، باید از دروازه‌ای در باروی شهر وارد می‌شدند که به «دروازه ری» معروف بود.

دروازه ری که احتمالاً کهن‌ترین دروازه قم قبل از احداث جاده ناصری از مسیر علی‌آباد به قم و شاهراه ارتباطی شهر با ری و تهران محسوب می‌شده، تا سال ۱۳۲۱ هنوز پابرجا بوده است.

اگر در اسناد تاریخی که جست‌وجو کنید، المان هویتی دروازه ری را خواهید دید. یک بنای ساده و گنبدی که نشان از تاریخ پرفرازونشیب شهر قم دارد و کاروان‌های اهل دانش و زیارت در سفر به قم را به سمت این شهر راهنمایی می‌کرده است.

محله دروازه ری و نوبهار (چاله کاظم) پیش‌ازاین، مزرعه سعدآباد را در خود داشت و مقبره «خواجه اباصلت» از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده بود که هنوز هم وجود دارد.

از جمله ازدست‌رفته‌های محله دروازه ری می‌توان به «گذر ری» اشاره کرد که جایش در محله خالی است. این گذر سه یا چهارطاق چشمه‌ای داشته که به میدان کهنه و پامنار متصل می‌شده است. گفته می‌شود گذر حدود ۴۰ سال پیش تخریب شده و موجب شده است شکل و شمایل کنونی این محله چندان تاریخی و هویتی نباشد.

از پیشه‌های قدیم مردم این محل که در گذر هم نشانی داشت، می‌توان به نمک‌کوبی اشاره کرد. اهالی معاصر این محله هرچند آثاری از برج و باروی دروازه ندیده‌اند، اما زیبایی گذر و گاراژی که اتوبوس‌های راه پیموده از دشت مسیله به آن وارد می‌شد را به خاطر می‌آورند.

این محله تا سال‌ها در برزخی از دشت‌های سرسبز و باغات انگور و کوره‌های آجرپزی محلات مجاور قرار داشت، گویی دروازه‌ای میان بهشت و جهنم بود. در بیرون گذر هرچند شهر تا سال‌ها در حال تغییر و گذر از سنت به مدرنیسم بود، اما قطار مدرنیسم دیرتر و ناقص‌تر به دروازه ری رسید و غبار فرسودگی را بر تن این محله برجای گذاشت.

مهم‌ترین مشکل محله ناتمام ماندن خیابان و ترافیک ناشی از آن است که به تعبیر اهالی، محله را شبیه به مناطق جنگ‌زده کرده است. حداقل می‌شد از این بناهای تخریب شده به عنوان فضای عمومی استفاده کرد.

احمد اشعری، کارشناس حوزه شهرسازی از جمله کسانی است که روی مشکلات محله دروازه ری کار علمی انجام داده است و آن را از نظر گونه بافت‌شناسی «بافت ناکارآمد میانی» دسته‌بندی می‌کند.

به گفته وی، محله دروازه ری در خط مرزی بافت تاریخی ۳۰۰ هکتاری قم قرار دارد که در گذشته اراضی کشاورزی و کوره‌پز خانه بوده، اما از سال ۱۳۳۵ به تدریج سکونت در آن اتفاق افتاده است.

محله دروازه ری بر اساس سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و چهار هزار خانواده در آن زندگی می‌کنند. ۲۵ درصد ساکنان محله دروازه ری، از اتباع هستند.

محور این محله در طرح تفصیلی، چهار طبقه دیده شده و قرار است انواع کاربری‌های خدماتی در آن لحاظ شود. این خیابان هم‌اکنون ۶۴ نوع فعالیت اقتصادی و خدماتی را در خود جای داده است و بخشی از این فعالیت‌ها نیز سازگاری مناسبی با محله ندارد.

این کارشناس حوزه شهرسازی معتقد است برای مرهم گذاشتن بر این زخم نیمه‌باز باید پروژه تملک خیابان دروازه ری را تکمیل کرد، اما در عین حال باید تلاش کنیم تا کارکرد محلی و انسجام اجتماعی در این محله حفظ شود.

اشعری با اشاره به وجود فضاهای بلاتکلیف در محله و در جریان تملک نیمه‌تمام بدنه خیابان، می‌گوید: با هزینه اندک می‌توان این فضاهای بلاتکلیف را به مکانی برای توقف اهالی تبدیل کرد.

وی با اشاره به وجود بعضی کاربری‌های ناسازگار در این محله عنوان می‌کند: با تملک چند پلاک می‌توان برای اهالی مسکن تولید و الگوی صحیح توسعه محله را تدوین کرد.

از جمله پیشنهادهای مشاور برای این محله، تملک آب‌انبار حاج رئیس به‌عنوان یک عنصر هویتیِ واقع در آن و اضافه کردن یک عنصر دروازه‌ای در محل طاق قدیم برای ارتقای هویت محلی بود که با پای‌کار نیامدن اداره کل میراث فرهنگی، معطل مانده است.

این کارشناس شهرسازی معتقد است یک سری از کاربری‌های ناکارآمد همچون مصالح‌فروشی و حمام متروکه در این محله باید برای تأمین خدمات عمومی به کار گرفته شود.

فرایند اجرایی شدن بازآفرینی محله دروازه ری تا امروز بدون تغییر در این تصمیم‌گیری پیگیری شده است، اوایل سال ۱۴۰۲ شهردار قم اعلام کرد که این پروژه در اولویت تملک با همان عرض ۱۸ متر است.

محمدحسین علی‌اکبری، مدیر منطقه یک شهرداری قم، مرداد سال گذشته در توضیح مشکلات و چالش‌های بازگشایی محله دروازه ری به ریزدانگی املاک این محله اشاره کرد که توافق با مالکان را دچار مخاطره می‌کند.

مساحت پایین املاک تجاری و کوچک بودن آن‌ها یکی دیگر از معضلات تملک در این پروژه است، چراکه این املاک وسیله امرارمعاش اهالی است، اما ارقام تملک به نحوی نیست که ملک تجاری دیگری جایگزین آن شود، از طرفی بسیاری از ملک‌ها جنوبی‌ساز یا به صورت مشاع است که فرایند تملک را دچار چالش می‌کند.

از طرفی به گفته این مسئول شهرداری قم، بخشی از این محله در بافت تاریخی قرار دارد و بهسازی آن نیازمند مشارکت سازمان میراث فرهنگی است.

با این همه تاکنون نزدیک به ۴۰ قطعه در محله دروازه ری تملک و تخریب شده و جدول‌گذاری و ساخت محور نیز در حال انجام است. گام بعدی احداث مرکز فرهنگی و فضای سبز کوچک این محله توسط شهرداری قم است که می‌تواند امید را به رگ‌های محله بازگرداند.

مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به ابهاماتی درباره عرض محور دروازه ری، عرض ۱۸ متری را مصوبه طرح تفصیلی شهر قم می‌داند که با توجه به قرار گرفتن نیمی از محله در محدوده بافت تاریخی، شهرداری بر سر اجرای همین مقدار نیز با سازمان میراث فرهنگی دچار چالش است.

آذرماه سال ۱۴۰۲ بود که دفتر تسهیل‌گری محله دروازه ری تشکیل و در مسجد این محله جلسات با اهالی برگزار شد. مفهوم احداث دفتر تسهیل‌گری این است که بهسازی یک محله را تنها کالبدی نبینیم بلکه باید به مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌صورت توأم با موضوعات کالبدی و عمرانی توجه کرد.

در روزهای اخیر تصاویری در فضای مجازی رد و بدل می‌شود که نشان دهنده ادامه تملک و تخریب بعضی املاک در مسیر خیابان ۱۸ متری این محله است.

نقش ویژه محله دروازه ری در روزهای دفاع مقدس و تقدیم ۱۲۸ شهید به کشور، حضور مشاهیری همچون امیر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی و وجود جمع بزرگی از ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ از نقاط قوت و سرمایه‌های اجتماعی این محله است که می‌توان با پررنگ کردن این نقش، به بهبود مشارکت اجتماعی برای حل معضلات آن کمک کرد؛ مسجد فعال و اهالی دغدغه‌مند که روزهای بهتری برای محله‌شان آرزو می‌کنند، از سرمایه‌های ارزشمند این محله است.

یکی دیگر از سرمایه‌ها و دارایی‌های محله، تنوع قومیت‌ها و ملیت‌ها است که می‌تواند فرصت تلقی شود. شبکه خویشاوندی، مهارت‌های فنی، همچنین وجود عناصری همچون آب‌انبار و مسجد از دیگر سرمایه‌های محله است.

پای صحبت قدیمی‌ها که بنشینی، خاطرات جالبی از روزگار گذشته محله دروازه ری دارند. از گاراژی که محل تردد مسافران به قم بود و روستانشینان و عشایر کلکو از دشت مسیله به آن می‌رسیدند. از پرده‌خوانان و پهلوانان که هرازگاهی بساط خود را در میانه محله به پا می‌کردند و بوی نان سنگک تازه و دود کبابی که زیرگذر به مشام می‌رسید.

شاید امروز بخشی از این خاطرات دیگر رنگ‌باخته باشد، اما می‌توان دروازه ری را طوری بازسازی کرد که اصالتش به یادگار بماند و اهالی‌اش همچنان پایبند این محله باشند.

کد خبر 746803