به نقل از «ایکنا»

پیوند آتش نوروزی با سرچشمه گرما و روشنی

تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۱۱۲۶۳۷

به گزارش ایکنا، میرجلال‌الدین کزازی در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: «چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌هایی است که پیوندی تنگ با نوروز دارد. به سخنی دیگر، ایرانیان با برگزاری جشن چهارشنبه‌سوری به پیشباز نوروز می‌روند. پیوند نمادشناختی و بنیادین چهارشنبه‌سوری با نوروز برمی‌گردد به یکی از ویژگی‌ها و خاستگاه‌های جشن و آئین نوروز که پیوند این آئین و جشن است با خورشید، با روشنایی، با گرما.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نوروز سویمندی خورشیدی نیز دارد. ما در آئین‌های نوروزی نشانه‌هایی بسیار می‌توانیم از ستایش و گرامیداشت خورشید را، چونان کانون روشنایی و گرما بیابیم. از همین روست که چهارشنبه‌سوری پیوندی تنگ و ساختاری با آتش دارد.

آتشی که سرچشمه‌ گرما و روشنی است. نام این جشن هم بی‌پیوند با آتش نیست. چهارشنبه‌سوری از دو واژه ساخته شده است. واژه‌ی چهارشنبه که معنای آن روشن است با واژه سوری که در معنای آن چندوچون می‌توان کرد. یک معنای سوری همان است که با واژه‌ی سور به معنی جشن و مهمانی در پیوند می‌تواند بود زیرا در جشن‌های ایرانی گردهم‌آمدن خویشان و دوستان همواره رسم و راهی برجسته بوده است و هست. در چهارشنبه‌سوری هم خانواده‌ها همراه با میهمانانی که فرامی‌خوانند جشن را برمی‌گزارند اما من برآنم که سوری در نام این جشن در معنایی دیگر می‌تواند بود سزاوارتر و برازنده‌تر. سوری ریخت پساوندی سور است. سور در زبان پارسی به معنی سرخ هم به کار برده می‌شود. نمونه‌ای آشکار از این کاربرد را در واژه‌ی «گُل‌سوری» می‌یابیم که به معنی گل سرخ یا «وَرد» است.

سور با سرخ از دید واژه، پیوندی تنگ دارد؛ به سخنی دیگر ریختی از سرخ می‌تواند بود. سرخ نخست در ریخت «سهر» به کار می‌رفته است که آن را در نام «سهرورد» بازمی‌یابیم که نام شهری است که فرزانه‌ی فروغ، شهاب‌الدین سهروردی بدان بازخوانده می‌شود. ریختی دیگر از سهر با دگرگونی ه به خ «سُخر» بوده است. در این ریخت جابه‌جایی در «خ» و «ر» رخ داده است. واژه سرانجام به ریخت «سرخ» درآمده است. از همین روست که هر دو ریخت واژه را برای نمونه می‌توانیم در نام پور تهم و یل رستم بیابیم. این نام با دو ریخت به کار رفته است. یک ریخت که آشناتر است «سهراب» است. ریخت دیگر که کمتر آشناست، «سرخاب». از سویی دیگر، ایرانیان در جشن چهارشنبه‌سوری خرمن‌هایی از آتش می‌افروزند، بر آنها می‌جهند، به هنگام جهش ترانه‌ای را بر زبان می‌رانند که گونه‌ای از باژ یا دعاست. در سخن با آتش می‌گویند: «سرخی تو از من؛ زردی من از تو». آتش مانند خورشید، هم سرخ است، هم زرد. ایرانیان از آتش می‌خواهند که سرخی خویش را به آنان ارزانی بدارد؛ در برابر زردی آنان را بستاند. در نمادشناسی ایرانی، سرخی نشانه‌ی بهروزی، کامگاری، تندرستی است. در برابر، زردی نشانه‌ی بینوایی، تیره‌روزی، نزاری و بیماری است. در روزگاران کهن به جای آن که آتش را بر زمین بیفروزند، آن را بر بام خانه‌ها می‌افروخته‌اند، به گونه‌ای که از دورجای، فروغ آن در شب‌های پیش از نوروز دیده می‌شده است. شاید از آن روی آتش را بر بام خانه می‌افروخته‌اند که بام برترین جای خانه است و نزدیک‌ترین به آسمان و به خورشید. هنوز هم نزد پاره‌ای از ایرانیان این آئین باستانی زنده است و روایی دارد، برای نمونه نزد کُردان که این آتشی را که بر بام می‌افروزند، به نوروز بازمی‌خوانند و آن را «آگر نوروزی» می‌نامند که به معنی آتش نوروزی است.»

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: میرجلال الدین کزازی نوروز چهارشنبه سوری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۱۲۶۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حواشی جدید و پرحاشیه سریال پایتخت

دو خبر بار دیگر «پایتخت» را به صدرِ اخبار آورد. ابتدا خبری بود که مثلِ همیشه از درونِ گمانه‌زنی‌ها بیرون آمد؛ «پایتخت۷» وارد مرحله پیش‌تولید شده و بازیگران از مردادماه مقابل دوربین خواهند رفت. اول آنکه سارا و نیکا به عنوان دختران نقی معمولی در این سریال حضور نخواهند داشت و ثانیاً سریال برای نوروز ۱۴۰۴ آماده خواهد شد. این نکات هم در رایزنی‌های رسانه‌ای آمده است.

به گزارش تسنیم، اگرچه پیش‌تر گروه عوامل پایتخت برای پیدا کردن دو دختر دوقلو برای بازی در این سریال، فراخوان اعلام کرده بودند. شاید گمانه حضور نداشتن دختران نقی معمولی (سارا و نیکا) با این فراخوان جدّی‌تر شده باشد. البته خبر شروعِ پیش‌تولید سریال و تولید در مردادماه را نه مدیران تلویزیون و نه عوامل «پایتخت» تأیید نکرده‌اند. اما در عین حال پیگیری، مذاکره و رسیدن به یک طرح و فیلمنامه درست نکته‌ای بوده که مدیران سیما و سیمافیلم به آن اشاره داشته‌اند.

خبر دیگری که برای «پایتخت» در شبکه‌های اجتماعی، حواشی‌ای ایجاد کرد؛ حذف این سریال از کنداکتور شبکه آی‌فیلم است. خبری مبنی بر شروع پخش «پژمان» رسانه‌ای شد که بعد از «پایتخت۵» این سریال روی آنتن خواهد رفت. پیگیری‌ها نشان می‌دهد تلویزیون به دنبال پخش فصل ششم «پایتخت» نیست؛ همان فصلی که آغازِ حواشیِ گروه پایتخت با تلویزیون بود و چند قسمت پایانی هم به سختی و با پیگیری‌های مداوم ساخته و روی آنتن رفت. اما به هر ترتیب تلویزیون تصمیمی برای پخش این فصل ندارد و بعد از پایان فصل پنجم، سریال «پژمان» را از شبکه آی‌فیلم پخش خواهد کرد.

فصل ششم سریال پایتخت به جز پخش اولیه خود در نوروز ۱۳۹۹ هیچگاه به شکل کامل بازپخش نداشت و تنها تکرار آن همان خلاصه شش قسمتی بود که شبکه یک در شب نوروز سال ۱۴۰۰ روانه آنتن کرد. باید دید سرانجام ساخت فصل جدید «پایتخت» به دور از این گمانه‌زنی‌های گهگاه به کجا خواهد رسید؟ آیا بنابر پیگیری‌های متعدد اهالی رسانه و پاسخ همیشگی مدیران تلویزیون به پیگیری برای ساخت سریال در ۱۴۰۳، این سریال امسال به تولید خواهد رسید؟ به نوروز ۱۴۰۴ می‌رسد و یا در زمانی دیگر تولید و پخش خواهد شد؟