آیا دستگاه قضایی ایران می‌تواند آمریکا و طراحان تحریم را محاکمه کند؟
تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۱۹۶۹۶۴
به گزارش ایسنا، این سخن رئیس‌جمهور با واکنش‌هایی در داخل رو به رو شد و یکی از مباحثی که در این باره مطرح شد این بود که سخنان روحانی بیشتر بهره تبلیغاتی دارد نه حقوقی! اما برخی کارشناسان و حقوق‌دانان در این باره بر این نظرند، اینکه قوه قضائیه ایران برای محاکمه «سران آمریکا و طراحان تحریم» صلاحیت داشته باشد یا نه را «حقوق بین‌الملل» تعیین نمی‌کند، بلکه محاکم ایران مثل هر کشور دیگری، صلاحیت خود را از قانون ملی خود می‌گیرند و مسلماً وفق قوانین کیفری ما، این قبیل اقدامات که نتایج وخیم جانی، مالی و امنیتی برای دولت و اتباع ایران دارد، قابل پیگرد قضایی هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بر اساس ماده پنجم قانون مجازات اسلامی که وفق آن، «هر شخص ایرانی یا غیرایرانی که در خارج از قلمرو حاکمیت ایران مرتکب یکی از جرایم زیر یا جرایم مقرر در قوانین خاص گردد، طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات می‌شود؛ اقداماتی از جمله، اقدام علیه نظام، امنیت داخلی یا خارجی، تمامیت ارضی یا استقلال جمهوری اسلامی ایران» ؛ تعقیب کیفری افرادی که متهم به جرایم مصرح در ماده ۵ باشند حتی منوط به یافت شدن فرد در ایران نیست.
آن چیزی که ممکن است به لحاظ حقوق بین‌الملل مورد نظر باشد، مساله «مصونیت» است؛ باید گفت که مصونیت در حقوق بین‌الملل عرفی صرفاً ناظر بر سه نفر است: شخص رئیس دولت، رئیس حکومت (که در آمریکا هر دوی اینها یک نفر یعنی رئیس جمهور است) و نیز وزیر امور خارجه. از این رو تعقیب و پیگرد مسئولان آمریکایی غیر از ترامپ و پمپئو با هیچ مانع مصونیتی روبرو نیست. از سوی دیگر، اگر یک جرم به آستانه جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت، نسل‌کشی و این قبیل جرایم برسد، در بسیاری از نظام‌های حقوقی نوین حتی رئیس دولت و حکومت نیز از مصونیت برخوردار نیستند. بنابراین، توصیه رئیس‌جمهور که «دستگاه قضایی سران آمریکا و طراحان تحریم را به خاطر جنایت علیه بشریت، در داخل و خارج تحت پیگرد قرار دهد» منافاتی با حقوق داخلی و حقوق بین‌المللی ندارد.
این کارشناسان همچنین مطرح کردند که بر اساس ماده ۲۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری «دادستان کل کشور مکلف است در موارد مربوط به اموال، منافع و مصالح ملی و خسارات وارده به حقوق عمومی که نیاز به طرح دعوی دارد، از طریق مراجع ذیصلاح داخلی، خارجی یا بین‌المللی پیگیری و نظارت کند.»
رضا نصری حقوقدان بین‌المللی و کارشناس سیاست خارجی در همین رابطه به ایسنا گفت: تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران یک جمعیت ۸۰ میلیونی را با معضلات فراوان از جمله در زمینه تهیه دارو، تهیه کالاهای اساسی، برخورداری از حق سلامت و درمان و حتی سفر امن با هواپیما درگیر کرده است. تحمیل این تحریم‌ها مصداق «عملی غیر انسانی است که منجر به صدمات و لطمات غیر قابل جبران و جدی بر جسم، ذهن و سلامتی افراد» می‌شود. در نتیجه، زمینه حقوقی طرح مساله «جنایت علیه بشریت» مهیاست.
وی با بیان اینکه "طرح این موضوع چندان بی‌سابقه نیست" اظهار کرد: بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان برجسته و گزارشگران سازمان ملل تحریم‌های مشابهی را که ایالات متحده در مورد عراق یا حتی ونزوئلا اِعمال کرده از مصادیق «جنایت علیه بشریت» خوانده‌اند. در حوزه دانشگاه هم ادبیات گسترده‌ای دربارهٔ رابطه محاصره و تحریم‌های اقتصادی با مقوله جنایت علیه بشریت وجود دارد. جالب اینجاست که برخی دولت‌ها یا تحلیل‌گرانی که می‌گویند ممانعت از ورود دارو، غذا و کالاهای اساسی به ایران مصداق «جنایت علیه بشریت» نیست، از دادستانی دادگاه کیفری بین‌المللی خواسته‌اند آقای مادرو و مسئولان دولت ونزوئلا را دقیقاً به همین دلیل و به همین اتهام مورد پیگرد قرار دهد! حال حتی اگر مراجعه به دادگاه کیفری بین‌المللی از نظر فنی برای ایران مقدور نباشد، طرح این موضوع در دادگاه‌های ملی و اخذ حکم علیه طراحان تحریم می‌تواند زمینه را برای درخواست‌های بعدی ایران علیه این افراد آماده کند.
این حقوقدان گفت: فراموش نکنیم که آقای دونالد رامسفلد (وزیر دفاع اسبق آمریکا)، خانم کاندولیزا رایس (وزیر امور خارجه اسبق آمریکا) و بسیاری از همکاران‌شان در دولت بوش، به دلیل پرونده‌هایی که برخی افراد خسارت‌دیده از اقدامات آن‌ها، برخی انجمن‌های حقوقی و برخی سازمان‌های مدافع حقوق بشر در دادگاه‌های ملی به خاطر اتهامات مشابه علیه آن‌ها باز کرده بودند، امروزه دیگر به راحتی قادر به سفر به خارج از ایالات متحده نیستند. هیچ بعید نیست ایران نیز بتواند با پیگیری یک استراتژی حقوقی دقیق و سنجیده در آینده چنین فضایی برای طراحان تحریم به وجود بیاورد.
نصری با اشاره به پیشنهاد رئیس‌جمهور برای تحت پیگرد قرار گرفتن طراحان تحریم ایران در آمریکا به قوه قضائیه اظهار کرد: مقدمهٔ این پروژه جمع‌آوری مستندات و شواهد خسارت‌هایی است که طراحان تحریم در ایران به بار آورده‌اند که ظاهراً این کار هم توسط معاونت حقوقی رئیس‌جمهور در حال پیگیری است.
وی اضافه کرد: وقتی دادگاه‌های آمریکا دولت ایران را به اتهام واهی دست داشتن در حادثهٔ ۱۱ سپتامبر محکوم می‌کنند و به این بهانه میلیاردها دلار ثروت مردم ایران را در معرض مصادره قرار می‌دهند، از خود بپرسیم چرا ما از ظرفیت‌های حقوقی‌مان برای مقابله با اقدامات غیرانسانی مقامات آمریکا استفاده نکنیم؟
این کارشناس با اشاره به ابعاد سیاسی پیشنهاد رئیس‌جمهور تصریح کرد: این ابتکار دولت فقط جنبه حقوقی ندارد. این اقدام در حوزه دیپلماسی، سیاسی و «روابط عمومی» نیز ظرفیت‌های فراوانی دارد. با طرح این موضوع ایران می‌تواند توجه جامعهٔ جهانی را به جنایت آمریکا علیه مردم ایران جلب کند و از این طریق سایر دولت‌ها را برای همراهی در خنثی‌سازی تحریم‌ها تحت فشار افکار عمومی قرار دهد. در هر حال، نباید از هیچ ابتکار عمل و خلاقیتی در دفاع از منافع ملی دریغ کرد.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۹۶۹۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقام سابق موساد: ایران شبکه‌ای باورنکردنی برای دور زدن تحریم‌ها ایجاد کرده است
مسئول سابق واحد جنگ اقتصادی در سازمان جاسوسی موساد گفته که ایران شبکه‌ای جهانی برای دور زدن تحریم‌ها ایجاد کرده است.
به گزارش فارس به نقل از «یودی لووی»، رئیس سابق بخش جنگ اقتصادی در سازمان جاسوسی موساد در مصاحبه‌ای با یک رسانه اسرائیلی گفته چنانچه شرکای اسرائیل قصدی جدی برای تضعیف تهران دارند باید زیرساخت‌های نقل و انتقالات پولی این کشور را هدف قرار دهند.
روزنامه تایمز اسرائیل نوشته «لوی» سال ۲۰۱۶ بعد از ۳۵ سال کار برای دستگاه‌های اطلاعاتی اسرائیل از سمتش به عنوان واحد جنگ اقتصادی موساد کناره‌گیری کرد.
مسئولیت لوی در دوران حضور در موساد تحقیق درباره گردش مالی دولت‌ها و گروه‌های متخاصم با اسرائیل شامل حماس، حزب‌الله و ایران بوده است.
او در این مصاحبه با تایمز اسرائیل از شرکا و متحدان اسرائیل خواسته «نوع متفاوتی از جنگ اقتصادی» را علیه جمهوری اسلامی ایران به کار بگیرند: جنگی که روی مردم ایران اثرگذار نباشد و در عین حال، مانع از انتقال پول از سوی ایران به گروه‌های متحدش در غرب آسیا شود.
لوی گفت: «طی سال‌های متمادی با هماهنگی قاسم سلیمانی، ایرانی‌ها زیرساختی باورنکردنی برای دور زدن تحریم‌ها و انتقال پول به سراسر دنیا ایجاد کردند.»
این کارشناس سابق موساد تصریح کرد تحریم‌ها علیه ایران تا اندازه زیادی بی‌اثر بوده‌اند، زیرا آن‌ها تنها اعلام شده و هرگز اجرا نشده‌اند.
او گفت: «بسیاری از کشور‌ها در دنیا احساسشان این بود که تحریم‌های آمریکا انگیزه‌های سیاسی دارند.»
لوی اضافه کرد: «در صدر آن‌ها کشور‌های اروپایی قرار داشتند که احساسشان این بود که آن‌ها بابت تجارت با ایران تحت فشار‌های شدید قرار می‌گیرند و حتی مجازات می‌شوند در حالی که آمریکا هیچ تحریمی علیه برخی کشور‌های دیگر مانند قطر که در آنجا منافع دارد اعمال نمی‌کند.»
تایمز اسرائیل نوشته گزارش‌ها حاکی است ایران به طرز فزاینده‌ای در دور زدن تحریم‌های نفتی مهارت کسب کرده است.
در یک جلسه استماع در کنگره آمریکا در ماه دسامبر، «کلیر جانگمن»، یکی از مقام‌های گروه موسوم به «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» (یوآنی) گفت که درآمد‌های نفتی ایران از سال ۲۰۲۰ چهار برابر شده است.
گروه «یوآنی» که ارتباطاتی با دولت آمریکا و رژیم اسرائیل دارد گروهی متشکل از مقام‌های سابق امنیتی، دیپلمات‌ها و محققان آمریکایی است که هدف خود را فشار بر برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرده‌اند.
یانگمن در آن جلسه مدعی شد که برآورد‌ها حاکی است حدود ۳۰۰ کشتی تحت مالکیت و تحت پرچم کشور‌های مختلف در حال حاضر نفت ایران را حمل و آن‌ها را به مقصد می‌رسانند.
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد