کمرمقبولا؛ نخستین پارک سنگ نگاره های ایران

منطقه تاریخی کمرمقبولا یا 'شتر سنگ' در سه کیلومتری شمال شهر طرقبه و یک ‌کیلومتری دره داغستان واقع در شمال غرب مشهد با قدمتی بیش از سه هزار سال در دل خود سنگ نگاره هایی باستانی دارد که از منظر باستان شناسی بسیار ارزشمند هستند.

کمرمقبولا منطقه ای طبیعی و تاریخی است که بنا به برخی گزارشها حدود 15 هزار سنگ نگاره باستانی را در خود جای داده است لذا دوستداران میراث فرهنگی، متولیان حفاظت از آثار تاریخی و حتی مردم عادی در پی محافظت و صیانت از آن هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قدمت 3500 ساله برخی سنگ نگاره ها که در پی بررسیهای اولیه کارشناسان اعلام شده نکته ظریفی است که اولویت حفاظت از این منطقه را هرچه بیشتر و بیشتر افزایش می دهد.
تخته‌ سنگهای آتش‌ فشانی بکر، آثار سنگی، سنگ‌ نوشته ‌ها و نگاره ‌های باستانی در کمرمقبولا در وسعت حدود پنج کیلومترمربع مضامین و نقشهای متنوعی از اشکال انسانها و حیوانات دوران پیش از تاریخ را در طرحها و اندازه‌ های مختلف به نمایش گذاشته‌ که در کمتر منطقه ای از ایران چنین نقاشیها و طرحهایی قابل مشاهده است.
این سنگ نگاره ها اسرار کشف نشده فراوانی در دل خود دارند. نگاره ها یا هنرهای صخره ای، سندهای دست اولی هستند که نمادی از هویت تاریخی هر دیار و منطقه محسوب می شوند و کهنترین آثار هنری و تاریخی به جای مانده از گذشتگان محسوب می شوند.
انسانهای گذشته به رغم سختی و فشار با نقش زدن بر دل سیاه سنگ با آفریدن چنین نقوشی با آیندگان خود سخن گفته و ارتباط برقرار کرده اند. نقوشی از قبیل شیر، بز کوهی، گاومیش و انسانهای شکارچی بر روی این سنگ نگاره ها وجود دارد که کارشناسان آنها را به دوران نوسنگی متعلق می دانند.
وجود نقشهای متعدد شیرهای نر و ماده شاید نشان از این داشته باشد که در ادوار کهن این دیار زیستگاه همین حیوان بوده و شرایط زیستی و آب و هوایی در گذشته های دور بسیار متفاوت از امروز بوده است و این خود از اسرار کشف نشده این سنگ نگاره چندین هزار ساله است.
نقش بزکوهی هم در باستان شناسی به معنای درخواست آب، زایندگی، فراوانی نعمت و محافظت است که نشان می دهد شاید در ادوار کهن این محل جایگاهی مقدس جهت اجرای آئینهایی خاص بوده است.
بیشترین نقوش این سنگ نگاره ها مربوط به طرح حیوانی از جمله بز کوهی، شتر دو کوهانه، گاو کوهاندار و احتمالا یوزپلنگ است که در میان آنها نقش درخت یا گیاه به صورتی خاص مشاهده می شود اما آنچه اهمیت دارد وجود نقوش گاو کوهاندار و شتر دوکوهانه است که به اعتقاد باستان شناسان مملو از رمز و رازهای فراوان است.
از شگفتیهای این آثار به ظاهر ساده، داشتن شباهتهای نمادین با مضامین یکنواخت در سرزمینهای بسیار دور از هم و ادوار متفاوت است.
نقوش ساده‌ای که در جای‌ جای ایران با مضمونی یکنواخت می‌بینیم در قاره‌های اروپا، آفریقا، استرالیا و آمریکا هم با همین شباهت ظاهری و مضامین یکنواخت کشف شده است.

* روایتی از 40 هزار سال تاریخ
شاید در گام نخست چنین تصور شود که ایجاد این نقوش مشترک منبعث از یک غریزه فطری است که در تمامی انسانها مشترک است ولی با کمی تعمق در می‌یابیم نقش‌هایی که با اشکال پیچیده و مضامین مشترک و اسرارآمیز در قاره‌های مذکور کشف شده‌اند مبتنی بر غریزه نیست بلکه از یک رویکرد دقیق و پیچیده پیروی می‌کنند.
دشت حاصلخیز توس، واقع در میان دو رشته‌ کوه هزار مسجد و بینالود به لحاظ داشتن شرایط زیست‌ محیطی در طول هزاران سال اقوام مختلف را به سوی خود جذب کرده و از کهن‌ترین ایام، بستر مناسبی را برای زیستن و تداوم حیات انسان فراهم آورده است.
کشف دست‌افزارهای سنگی در میانه دشت و کناره‌های کشف‌رود متعلق به دوران پارینه سنگی زیرین، وجود غارهای باستانی و تراکم و تعدد زیستگاههای پیش از تاریخ، تاریخی و دوران اسلامی و عصر حاضر، شواهدی ارزشمند در این زمینه هستند.
در حوالی این زیستگاهها نگاره‌های صخره‌ای متعددی بر جای مانده که می‌توان آنها را گوشه‌ای از آثار هنری و یادمانهای مردمان ساکن در این زیستگاهها قلمداد کرد.

*پارک ملی سنگ نگاره‌های کمرمقبولا
سنگ‌ نگاره‌های موجود در طرقبه - شاندیز (بینالود) بخشی از میراث تاریخی و هویت این شهرستان را شکل می‌دهند.
این میراث قابلیت آن را دارد که به صورت جدی به‌عنوان بزرگترین مجموعه سنگ‌نگاره‌های ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت برسد چرا که دارای بازتاب فرهنگی و ظرفیت مطالعاتی بسیاری است اما به علت وجود ساخت‌ و سازها و نیز معادن طلا در منطقه هنوز این اتفاق نیفتاده است.
منبع : ایرنا

انتهای پیام

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: سنگ نگاره ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۰۷۳۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نخستین محموله خودروهای هیبریدی واردات قطعی به منطقه آزاد قشم رسید

مدیر گمرک سازمان منطقه آزاد قشم از ورود نخستین محموله از خودروهای هیبریدی واردات قطعی به جزیره جهانی قشم خبر داد.

به گزارش گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، امیرعلی داود مدیر گمرک سازمان منطقه آزاد قشم با بیان این مطلب، افزود: واردات قطعی خودروهای هیبریدی از چهار برند مطرح (تویوتا، نیسان، لکسوس و سوزوکی) و واردات قطعی خودروهای سواری و تجاری از محصولات هشت برند، ذیل رویه گمرکی براساس مصوبه هیات محترم وزیران برای واردات قطعی خودرو در 23 دی ماه 1402 به مناطق آزاد کشور بوده و توسط یکی از شرکت های معتبر واردات و صادرات انجام گرفته که در روزهای آینده وارد جزیره قشم می شوند. 

وی ادامه داد: پس از ورود این خودروهای وارداتی به منطقه آزاد قشم توسط شرکت «طلوع طلایی کیش» شعبه قشم، مراحل ترخیص گمرکی و شماره گذاری آنها آغاز شده و پس از آن جهت استفاده شخصی ساکنان جزیره قشم و کیش و همچنین شبکه حمل و نقل عمومی این جزایر به فروش می رسند. 

مدیر گمرک سازمان منطقه آزاد قشم اضافه کرد: طبق تفاهم نامه ای که اسفندماه سال گذشته میان مناطق آزاد قشم و کیش و این شرکت به امضا رسیده، بخشی از این خودروها پس از ورود به منطقه آزاد قشم، در منطقه آزاد کیش توسط این شرکت عرضه خواهند شد. همچنین مذاکراتی با سایر مناطق آزاد کشور نیز جهت عرضه این خودروها با رویه ترانزیت خارجی بین مناطق در حال انجام است. 

امیر علی داود با بیان اینکه مراحل ثبت سفارش برای واردات قطعی این خودروها در سامانه جامع پنجره واحد تجارت فرامرزی کشور (EPL) انجام شده است، افزود: تمامی مجوزهای لازم از سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت از محیط زیست کشور نیز اخذ گردیده و خودروهای مذکور دارای استانداردهای بین المللی GCC و CCC هستند. 

وی خاطرنشان کرد: تمامی خودروهای وارداتی به صورت صفر کیلومتر و مدل 2024 بوده که واردات برخی از مدل ها مانند تویوتا کرولا و کرولا کراس، انواع ون مرسدس بنز ، تویوتا سی اچ آر، تویوتا کمری، تویوتا لوین، تویوتا سیه‌نا، لکسوس UX و 18 مدل ون برای سیستم حمل و نقل عمومی برای نخستین بار صورت می گیرد. 

مدیر گمرک سازمان منطقه آزاد قشم در پایان گفت: طبق برنامه ریزی های صورت گرفته محموله های بعدی خودروهای واردات قطعی به فوریت و طی روزهای آینده، وارد جزیره قشم خواهند شد.