فنوج با یادگارهایی از دوران ایران باستان جذاب و دیدنی

چابهار- ایرنا- شهرستان فنوج واقع در جنوب سیستان و بلوچستان با یادگارهایی از دوران ایران باستان و ظرفیت های فراوان گردشگری، صنایع دستی زیبا و دیدنی چشم انتظار گردشگران و طبیعت گردان در فصول مختلف سال بویژه ایام تعطیلات نوروزی است.

به گزارش ایرنا شهرستان فنوج با 52 هزار نفر جمعیت و هفت هزار و 733 کیلومتر مربع گستره در 600 کیلومتری جنوب غربی زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این شهرستان علاوه بر آثار تاریخی شاخص و حایز اهمیت دارای جاذبه های طبیعی فراوانیست که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند و نمونه ای از شهرهای زیبا و گردشگری استان پهناور و پرجاذبه سیستان و بلوچستان است.
فنوج از شهرهای قدیمی جنوب سیستان و بلوچستان است که در سر راه کاروان های تجاری از سواحل دریای عمان بویژه بندر تجاری جاسک و بشاگرد به شمال استان قرار داشته و محل استقرار نیروهای نظامی در جنوب غربی این نقطه از ایران اسلامی بوده است.
آثار و سفالینه های به جامانده از دوران ایران باستان در قلعه معروف به کلا بزرگان و پشت کلات نشان از گذشته پر رونق این شهر تاریخی دارد.
فنوج نقطه ارتباط مکران(بلوچستان) با منطقه پر رونق و دارای تمدن کهن جیرفت، جنوب کرمان و هرمزگان بوده است.
سنگ نوشته ها و غارهای منقش و گورهای پیش از تاریخ در دامنه سفید کوه نیز گواه بر این مدعاست.
فنوج در سال 1369 به عنوان بخش مستقلی از بخش بمپور ایرانشهر جدا شد و در سال 1370 به شهر ارتقا یافت و به شهرستان نیکشهر الحاق شد و در نهایت در سال 1392 به شهرستان ارتقا یافت.
فنوج یکی از مناطق کهن سیستان و بلوچستان است که گمانه زنی های انجام شده در این منطقه حاکی از وجود تمدنی چند هزار ساله دارد، که تپه مگون، کوه تگاران، محوطه باستانی کتیچ، محوطه زبرینگ، قلاع مسکوتان، قلعه فنوج و قلعه محترم آباد نمونه ای از آن است.

**آثار تاریخی فنوج
محوطه دمبان در قسمت غربی فنوج که از طرف جنوب و غرب آن رودخانه رامک جریان دارد از دمبهایی که بوسیله سنگهای کف رودخانه پوشیده شده است.
دمب یعنی قبر، دمب های این محوطه بیشتر در حاشیه رودخانه رامک قرار گرفته اند اما قسمت شمالی محوطه خالی از دمب است.
سفالهای بدست آمده در این محوطه از نوع سفالهای قرمز رنگ ساده و خشن بوده علاوه برآن سفالهای قرمز رنگ منقوش چرخ ساز نیز در این محوطه بدست آمد که مزین به نقوش هندسی از قبیل مثلث و خطوط موازی بودند.

**کلات آهوک فنوج
این محوطه در قسمت جنوب غربی و در حاشیه شرقی رودخانه فنوج واقع شده و در قسمت غربی این صخره سنگی، رودخانه فنوج و اطراف دیگر آن را زمین ها و باغ کشاورزی احاطه کرده اند که فقط بقایای آثار معماری از یک برج دیده بانی بر فراز صخره سنگی دیده می شود که از خشت خام و گل ساخته شده است.

**محوطه دمبان کتیچ
این محوطه در قسمت جنوب کتیچ واقع شده که از طرف شمال به کوههای جنوب کتیچ و از طرف غرب به رودخانه بورور، از جانب شرقی به راه ارتباطی کتیچ به گیران محدود است.
دمب های این محوطه تمام تخریب شدند حتی یک نمونه سالم نیز مشاهده نشده است.
در کنار دمب ها قطعه های سفالی از نوع سفالهای قرمز رنگ ساده و منقوش چرخ ساز وجود دارد که مزین به نقوش هندسی هستند.
در قسمت غربی محوطه آثاری از سفالهای دوران اسلامی دیده می شود که از نوع سفالهای قرمز رنگ لعاب دار با لعابهای سبز و زرد است.

**محوطه تاریخی بند کهور
این محوطه در قسمت شرقی روستای زبرینگ و در قسمت شمال آن رودخانه کتیچ جریان دارد که در سطح محوطه قطعه سفال های قرمز رنگ ساده و منقوش به چشم می خورد.
سفالهای این محوطه از نوع سفالهای چرخ ساز، مزین به نقوش هندسیست که علاوه بر این آثار معماری نیز در این محوطه مشهود است که در قسمت شمالی به صورت دیواری از سنگ دیده می شود.

**جاذبه های گردشگری شهرستان فنوج
فنوج علاوه بر آثار تاریخی شاخص و حایز اهمیت دارای جاذبه های طبیعی فراوانیست که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند و نمونه ای از شهرهای زیبا و صنعت گردشگری در استان پهناور و پرجاذبه سیستان و بلوچستان است.
کوه تکوه باشکوه و هیبت خاص خود زیبایی وصف ناپذیری به شهر داده به طوریکه فنوج در پای این کوه همچون فرزندی کوچک و زیبا در دامان پدری تنومند و مردانه نشسته است.
جاده هراز برای بیشتر ایرانیان شناخته شده است باید بگوییم مقیاس کوچکتر آن در استان سیستان و بلوچستان و در تنگه زیبای فنوج به دست بی مثال خالق طبیعت تکرار شده است.
تنگه فنوج در دامنه کوه تکوه و در مسیر فنوج به بنت قرار دارد و رودخانه ای که در بیشتر روزهای سال جاری و پوشش گیاهی گز، بادام کوهی و زیبای های خاص کوهستان همراه با سکوت و آرامش آن همه باعث شده که خیل عظیمی از مشتاقان در روزهای تعطیل به دامن این کوهستان پناه ببرند.
از دیگر جاذبه های این شهر علاوه بر جنگل های داز و کهور در اطراف شهر و نخلستان های انبوه و قدیمی که دارای چشم اندازهای بسیار زیباست، می توان به روستاهای سرسبز، باغ های میوه های گرمسیری در مسکوتان و محترم آباد اشاره کرد.
چشمه های جاری در دامنه کوههای اطراف کتیچ گوشه ای از جاذبه های گردشگری این منطقه سرسبز و خوش آب و هواست که در تمام فصول سال شاهد حضور گردشگران و مسافران از شهرستانهای سیستان و بلوچستان وحتی شهرهای همجوار استان کرمان، هرمزگان است.
از دیگر جاذبه هایی که جزو آثار فرهنگی محسوب می شود، آداب و رسوم محلی، سنتی و رایج در منطقه است که همچنان با گذشت سالیان سال در منطقه رواج دارد و در گذر زمان دچار تغییراتی شده است.
آیین های خاص عزا، ازدواج و تولد فرزند و ششگانی( شب شش نوزاد) میار جلی، موسیقی سنتی و دهل و سرنا گوشه ای آداب و رسوم مردم این دیار است که از جاذبه های فرهنگی آن محسوب می شود.

**صنایع دستی فنوج
در میان صنایع دستی این منطقه سوزندوزی فنوجی با استفاده از ترکیب رنگ، نقش گل و بوته هایی که در اندیشه و خیالش زاده می شود آنها را می پرورد و به تکامل می رساند و اثری زیبا می آفریند.
آدمی متحیر از آنست که این همه چگونه و توسط کدامین ذهن پویایی پدید آمده و شکل گرفته و زینت بخش محفل گرم سوزن و نخ و پارچه شده است.
بیشتر نقوش سوزندوزی منطقه فنوج الهام گرفته از حیوانات و گیاهانی است که به مرور دستخوش تغییر و تحول شده و به صورت اشکال هندسی ماندگار شده است.
هم اینک سه مرکز خانه ترویج صنایع دستی در روستای کتیچ، مسکوتان و محترم آباد وجود دارد که تولید صنایع دستی بویژه سوزندوزی و سکه دوزی را انجام می دهند.

**سکه دوزی
این هنر به دلیل مصارف تزیینی اش پس از سوزندوزی جایگاه ویژه ای در بین مردم این شهرستان دارد.
در این هنر از مواد و مصالحی مانند آیینه های ریز و درشت، پولک، منجوق، مروارید، خر مهره، دکمه صدفی ، پارچه، سکه و صدف استفاده می شود بیشتر محصول تولیدی شامل آیینه و شمعدان، جا قرآنی، آیینه آویزی، دیوارکوب، گلدان و غیره است.
هم اینک تعاونی سکه دوزی خانم شیرانی در فنوج یکی از تعاونی های سکه دوزی فعال در سیستان و بلوچستان است.
حصیربافی، طلاسازی، آهنگری و سفالگری از دیگر صنایع دستی رایج در فنوج است.
3043**3213

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي گردشگري آثار باستاني فنوج

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۲۱۳۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رازگشایی از نماد‌های ۲۷۰۰ ساله ایران باستان

دکتر مارتین ورتینگتون، آشورشناس سرشناس، موفق شده تا یکی از قدیمی‌ترین معما‌های باستان‌شناسی را حل کند. او توانسته تا نماد‌های باستانی روی معبد ۲۷۰۰ ساله‌ای را رمزگشایی کند که حدود یک قرن، کارشناسان را گیج کرده بود.

به گزارش خبرآنلاین، این نماد‌های باستانی و اسرارآمیز روی چندین معبد در مکان‌های مختلفی از شهر باستانی دور- شاروکین که در خُرس‌آباد کنونی عراق واقع‌شده‌اند، به چشم می‌خورد. این شهر در آن زمان و بین سال‌های ۷۲۱ تا ۷۰۴ قبل از میلاد مسیح تحت حکومت «سارگون دوم» پادشاه آشور اداره می‌شد.

تعبیر پنج نماد شهر باستانی

توالی پنج نماد (شیر، عقاب، گاو نر، درخت انجیر و گاوآهن) اولین بار از طریق نقاشی‌های منتشرشده توسط حفار‌های فرانسوی در اواخر قرن نوزدهم، به دنیای مدرن معرفی شد و از آن زمان تا امروز، ایده‌های مختلفی در مورد معنی این نماد‌ها به گوش می‌رسد.

خیلی از افراد، این نماد‌ها را با هیروگلیف‌های مصری مقایسه و آن را بازتابی از قدرت امپراتوری تفسیر می‌کردند؛ برخی نیز معتقد بودند که این نمادها، نشان‌دهنده نام پادشاه است.

حالا دکتر مارتین ورتینگتون از دانشکده زبان‌ها، ادبیات و مطالعات فرهنگی ترینیتی با انتشار مقاله‌ای به رمزگشایی این نماد‌ها پرداخته است. استدلال او این است که کلمات آشوری برای پنج نماد (شیر، عقاب، گاو نر، درخت انجیر و گاوآهن) به ترتیب از راست به چپ، به نحوی هستند که شکل آشوری نام "سارگون" (šargīnu) را بیان می‌کنند.

در برخی از اماکن یافت‌شده در همان سایت باستان‌شناسی، تنها از سه نماد (شیر، درخت، گاوآهن) استفاده‌شده که طبق استدلال دکتر ورتینگتون، دوباره نام "سارگون" را با پیروی از همان اصول یادآور می‌شود.

دکتر ورتینگتون در این رابطه گفته: «مطالعه زبان‌ها و فرهنگ‌های باستانی، پازل‌هایی را با شکل‌ها و اندازه‌های مختلف در ذهن ایجاد می‌کند؛ اما در میان‌رودان باستان کمتر پیش می‌آید که با نماد‌های اسرارآمیزی روی دیوار معبد روبه‌رو شوید.»

نماد‌های یادآور صور فلکی

به گفته دکتر ورتینگتون، هر یک از پنج نماد را می‌توان به‌عنوان یک صورت فلکی نیز در نظر گرفت. بدین ترتیب که شیر نشانه صورت فلکی شیر (اسد) و عقاب یادآور صورت فلکی عقاب است.

از آنجایی‌که منشأ صورت‌های فلکی عمدتاً در خود بین‌النهرین بوده، شباهت‌های زیادی در این رابطه مشاهده می‌شود. درخت انجیر نشانی از صورت فلکی «فَک» است که امروزه وجود ندارد.

طبق گفته دکتر ورتینگتون: «هدف از استفاده از این پنج نماد، ثبت کردن نام سارگون در آسمان‌ها برای همیشه بود؛ نوعی راهکار هوشمندانه برای جاودان کردن نام پادشاه که البته ایده جاودان کردن نام افراد، تنها منحصر به آشور باستان نیست.»

قوم‌های بابل، آشور و سومر و چند قوم دیگر در بین‌النهرین باستان (عراق امروزی) و مناطق مجاور آن زندگی می‌کردند و امروزه با بهره‌گیری از نوشته‌های خط میخی که در آن مناطق به‌وفور یافت می‌شود، تحقیقات ارزشمندی در حال جریان است.

الفبا و نوشتن، حدود ۳۴۰۰ سال قبل از میلاد در این منطقه اختراع شده و بدین ترتیب اگرچه دانشمندان دوره سارگون از این موضوع آگاه نبودند، اما تلاش می‌کردند تا با بهره‌گیری از نماد‌های نوشتاری جدید به نحو متفاوتی تاریخ بین‌النهرین را تا ابد جاودانه سازند.

دکتر ورتینگتون دراین‌باره ادامه داد: «من نمی‌توانم نظریه‌ام را اثبات کنم، اما این نظریه هم برای دنباله پنج نمادی و هم برای دنباله سه نمادی صحیح از آب درمی‌آید. به‌علاوه، اینکه این نماد‌ها می‌توانند به‌عنوان صورت فلکی فرهنگی مناسب مدنظر قرار بگیرند برایم بسیار جالب است. ازنظر من احتمال اینکه همه‌چیز اتفاقی و شانسی باشد، بسیار بعید است.»

تخصص دکتر ورتینگتون در زبان‌ها و تمدن‌های بین‌النهرین باستان، ازجمله تمدن بابلی‌ها، آشوری‌ها و سومری‌هاست. این منطقه شامل عراق کنونی و بخش‌هایی از ایران، ترکیه و سوریه است و اغلب به‌عنوان "مهد تمدن" شناخته می‌شود، جایی که شهر‌ها و امپراتوری‌ها متولد شده و داستان آن بخش بزرگی از تاریخ بشر است.

بین‌النهرینی‌ها عادت به شمردن در دسته‌های شصت‌تایی داشتند و به همین دلیل است که امروز، هر ساعت معادل ۶۰ دقیقه و هر دقیقه معادل ۶۰ ثانیه است. دکتر ورتینگتون در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: «حل معماها، یا دست‌کم تلاش برای حل آن‌ها، سرگرم‌کننده است؛ اما مطالعات درباره بین‌النهرین، درواقع تلاشی برای درک پیچیدگی جوامع انسانی و دستاورد‌های فرهنگی است.»