حجت الاسلام محمد تقی فاضل میبدی در گفت و گو با ایکنا از خراسان رضوی در خصوص نقش مذهب و ملی گرایی و تاثیر آن در تحولات جهان اسلام و ایران اظهار کرد: ابتدا باید تعریفی از دین و ملیت داشته باشیم و سپس به سراغ این موضوع برویم که آیا این دو قابلیت تلفیق و سازگاری با یکدیگر را دارند یا خیر. تاکنون دانشمندان نتوانسته‌اند تعریف جامعی از دین ارائه دهند که شامل تمام ادیان شود زیرا دین به معنای اعم شامل ادیان الهی همچون ادیان ابراهیمی، اسلام، عیسویت، موسویت و زرتشتی و همچنین ادیان غیرالهی همچون مکتب کنفسیوس، شینتو، بودائیسم و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
.. است. بنابراین ما باید تعریفی از دین ارائه دهیم که شامل تمام ادیان شود که کاری بسیار سخت است. وی افزود: دینی که ما به آن معتقد هستیم، دینی آسمانی است که از طرف خداوند بر پیامبران نازل شده و برای هدایت بشریت بر آنان عرضه شده است. شکی نیست که در دین نوعی عقیده قدسی و گرایش ماورای طبیعت وجود دارد. اگر بخواهیم تعریف جامعی از ادیان آسمانی، وحیانی یا ابراهیمی ارائه دهیم، دین به معنای یکسری عقاید و آیینی خواهد بود که در آن اعتقاد به یک امر قدسی وجود دارد که ما به آن عقیده به «خدا» می گوییم یا به تعبیر کتب مقدسه، اعم از عهدین و قرآن، ایمان به غیب در آن وجود دارد. طبیعتا زمانی که دین به زندگی بشر وارد می شود، همراه با یکسری دستورات است که به آن «شریعت» گفته می‌شود. عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: ملت و ملیت نیز شامل مجموعه آیین ها، مناسک و اخلاق هایی است که در میان بشر وجود دارد؛ لذا در قرآن گاهی دین، ملت و ملیت در کنار یکدیگر استعمال می شود مانند «ملِّةَ اَبيكُم‌ْ ابْراهيم‌َ»؛ بنابراین ملیت و مذهب فاصله ای از جهت معنا با یکدیگر ندارند. استاد دانشکده شیخ مفید قم بیان کرد: در طول تاریخ ملیت منهای ادیان در هر قومی وجود داشته است. با وجود اینکه ایران با کشورهایی همچون ترکیه، سوریه و عربستان از جهت آیینی مشترک است و تفاوت هایی میان شیعه و سنی وجود دارد اما از نظر ملیت تفاوت هایی بین این کشورها وجود دارد.
مرزهای جغرافیایی، فرق عمده مذهب و ملیت وی تصریح کرد: بنابراین ملیت به معنای امروزی، یکسری فرق هایی با دین دارد که فرق عمده آن، این است که در دین و ادیان چیزی به نام «مرز جغرافیایی» وجود ندارد. در واقع مرز ایمان کفر است و به همین دلیل است که دارالاسلام و دارالکفر وجود دارد اما در ملیت به معنای «Nationality» مرز جغرافیایی وجود دارد. ملت عراق و ملت ایران، با وجود اینکه هر دو مسلمان و شیعه هستند اما مرزی به نام ملیت این دو کشور را از یکدیگر جدا می کند که این مرز های جغرافیایی در محافل بین المللی تعریف می شود؛ لذا ملیت به معنای قدیم شامل ادیان بوده اما به معنای امروزی بیشتر شامل آن چیزهایی است که مرزهای جغرافیایی آن را مغلوب می کند.
اسلام در ایران کمی متاثر از رنگ و بوی عرفانی و فلسفی بوده است عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: به عقیده بنده دین اسلام در هر فرهنگی که ورود پیدا کرده، تا اندازه ای از آن فرهنگ تاثیر پذیرفته است. مثلا دین اسلامی که در مصر و عربستان وجود دارد، در پاره ای از اعتقادات با دیگر کشورها تفاوت دارد. اسلام در ایران نیز رنگ و لعاب فرهنگ ایرانی به خود گرفته و در واکاوی دقیق علمی، از برخی از آداب و رسوم ایرانی ها تاثیر پذیرفته است. اسلام در ایران بیشتر عقل گرا، فلسفی و عرفانی است اما اسلام در عربستان نقلی و حدیثی است و علت آن این است که در عربستان فلسفه و عرفان وجود نداشته و یا بسیار کم بوده اما در ایران قبل از اسلام عرفان و حکمت خسروانی وجود داشته و آیین آریایی نیز دارای عرفان بوده است؛ بنابراین اسلام در ایران تا حدودی متاثر از رنگ و بوی عرفانی و فلسفی بوده است. در همین خصوص شهید مطهری در کتاب «خدمات متقابل اسلام به ایران» به تاثیر اسلام در ایران و تاثیر اسلام از ایران پرداخته است.
فاضل میبدی در خصوص میزان تاثیر دین و ملیت در تحولات جامعه ایرانی و نسبت این دو با یکدیگر گفت: نقش کارکردهای دین که امروز جامعه شناسان به آن اشاره زیادی دارند، از دوره «ماکس وبر»، جامعه شناس آلمانی، به بعد، عملکردهای دین در جامعه نقش بالایی داشته، به ویژه در تحولات سیاسی کشورها نیز نقش داشته و حتی نقش دین در پاره ای از کشورها به حدی قوی بوده که
زبان آن ها را تغییر داده است. به عنوان مثال زبان
مردم کشورهای اسلامی پیش از اسلام عربی نبود اما اسلام زبان آن ها را تبدیل به عربی کرد اما زبان فارسی آنقدر قوی بود که اسلام نتوانست آن را تغییر دهد. وی اضافه کرد: تاثیر اسلام یا هر دینی در ملیت ها، به ویژه در تحولات اجتماعی آن ها، بسیار قوی است؛ به عنوان مثال «نهضت شعوبیه» علیه
حکومت بنی امیه و بنی عباس از پایگاه دین مبارزه کرد و نتوانست از دین جدا شود یا فردوسی در شاهنامه برای زنده نگه داشتن زبان فارسی از نام خدا، پیامبر(ص)، علی(ع) و فاطمه(س) شروع می کند و می گوید: «ترا دانش و دین رهاند درست/در رستگاری ببایدت جست/ به گفتار پیغمبرت راه جوی/دل از تیرگی ها بدین آب شوی/ اگر چشم داری به دیگر سرای/ به نزد نبی و علی گیر جای»؛ یعنی فردوسی از سکوی دین توانست زبان فارسی را پس از سلطه اعراب در ایران زنده کند. عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم اظهار کرد: فردوسی حکومت اعراب را نفی کرد ولی دین عربی را پذیرفت و این دو را یکدیگر جدا کرد. با وجود اینکه فردوسی در زمان غزنویان حیات داشت و آنان سنی های بسیار متعصبی بودند، فردوسی در برابر آنان ایستاد. خلاصه فردوسی در شاهنامه برای احیای زبان فارسی در مقابل فرهنگی که اعراب به نام اسلام وارد کردند، دو کار مهم را انجام داد؛ اول اینکه اسلام را قبول کرد و دوم، حکومت اعراب را نفی کرد و مذهب اسلام را در شاهنامه به رسمیت شناخت. اگر فردوسی نیز همچون سلطان محمود غزنوی حکومت اعراب را به رسمیت می شناخت، نمی توانست زبان فارسی را زنده نگه دارد. استاد دانشکده شیخ مفید قم بیان کرد: در طول تاریخ چندین حمله به ایران صورت گرفت که شامل حمله اعراب، حمله مغول ها و حمله تیموری ها بوده است که هیچکدام سبب از بین بردن ملیت ایرانی نشد اما اسلام نام خود را در ایران به جای گذاشت. مغول ها در ورود به ایران با دو مساله قوی، یعنی اسلام و سپس زبان فارسی، ملیت و فرهنگ ایرانی مواجه شدند؛ لذا مغول ها تاثیری از جهت دین، فرهنگ و زبان در ایران به جای نگذاشتند ولی خود متاثر شدند و شاهان مغول مسلمان شده و سکه به نام اسلام زده شد. تیموریان نیز به همین شکل؛ اما به عقیده من، اسلام با آن قدرتی که وارد ایران شد، تاثیرات توحیدی و تشریعی زیادی در ایران به جای گذاشت اما زبان و فرهنگ ایرانی با قامت بلند بر سر جای خود ایستاد. فاضل میبدی خاطرنشان کرد: امروز عده ای درصدد این هستند که تفاوتی را میان اسلام و ملیت قائل شوند و معتقدند اسلام باید بر ملیت مقدم شود که به عقیده من این حرف بسیار غلطی است. ما باید همان کاری را انجام دهیم که فردوسی انجام داد؛ یعنی علاوه بر قبول اسلام، آیین های نیاکانی را نیز به رسمیت بشناسیم. حال عده ای می گویند که به جای نوروز و چهارشنبه سوری اصطلاح دیگری را به کار ببریم که این مسائل بسیار اشتباه و نباید آن را انجام داد. اسلام هیچ منافاتی با این آیین ها ندارد. به عنوان نمونه در چهارشنبه سوری بت پرستی و آتش پرستی وجود ندارد بلکه حرکتی سمبلیک است که در آیین ما وجود داشته و سیزده به در و نوروز و دیگر رسوم نیز به همین شکل است. وی ادامه داد: امام علی(ع) نیز زمانی که مالک اشتر را به مصر فرستادند، به دلیل تمدن و فرهنگ غنی آن دیار، به مالک اشتر سفارش کردند که «وَ لا تَنْقُضْ سُنَّةً صالِحَةً عَمِلَ بِها صُدُورُ هذِهِ الاُمَّةِ» یعنی در آنجا با سنت ها و آیین های آن شهر در نیفت که بزرگانی به آن عمل کرده اند؛ بنابراین نباید در ایران به نام اسلام به آیین و رسوم ایرانی گلاویز شد و آن را شرک و بت پرستی دانست. عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم درباره علت افزایش تمایلات ملی گرایانه در ایران تصریح کرد: شاهنشاهی و سلطان یک مدلی از انواع حکومت است و هیچوقت مدل حکومت جزو آیین و فرهنگ یک ملت نبوده است. در اروپا، آمریکا و استرالیا انواع حکومت در طول تاریخ وجود داشته اما امروز با توجه به تحولات سیاسی ایجاد شده، جمهوریت و حکومت با رای مردم انتخاب شده است. پادشاهان ایران در تمام طول تاریخ دارای دو شاخصه یعنی حکومت از بالا به پایین و ادعای فرستاده شدن از سوی خدا را داشته اند و مدعی موروثی بودن حکومت بودند؛ این موضوع را دنیای امروز نمی پذیرد. هم اکنون نیز حکومتی شاهنشاهی در انگلستان وجود دارد اما بیشتر جنبه تشریفاتی دارد اما پادشاهی در ایران به معنای دخالت در همه چیز است و همانطور که می دانید، مصدق به آنان پیشنهاد داد که براساس قانون اساسی سلطنت کنند نه حکومت اما آنان حکومت بر مردم را می خواستند.
استاد دانشکده شیخ مفید قم تصریح کرد: امروز مدل حاکمیت در دنیای بشریت بر اساس آرای مردم است. مهم این است که حکومت در جامعه باید به قول فردوسی داد و خرد را دنبال کند. فردوسی در این زمینه می گوید «ز یزدان و از ما بر آن کس درود/که تارش خرد باشد و داد، پود» یعنی باید تار و پود جامعه داد و خرد باشد و بعد از آن است که می گوید «بیا تا جهان را به بد نسپریم/به کوشش همه دست نیکی بریم»؛ یعنی برای اینکه جامعه به دست بدان نیفتد، باید بر اساس خرد و عدالت و داد باشد.
پادشاهی جزو ملیت ایران نیست فاضل میبدی عنوان کرد: پادشاهی جزو ملیت ایران نیست اما بروز واکنش هایی همچون ادعای بازگشت رژیم شاهنشاهی، واکنشی سیاسی است. شاه به دلیل ستم ها و تبعیضات موجود در جامعه بیرون شد اما هنوز به برخی از مشکلات مردم پاسخ کافی داده نشده است. به همین دلیل واکنش مردم به بازگشت به دوره گذشته کاملا احساسی است. ایجاد سلطنت به معنای سابق در ایران، بازگشت ناپدیر است زیرا حکومت فرد غیر مسئول در دنیای امروز شکست خورده است. وی افزود: حکومت باید پاسخگو، براساس رای مردم، غیرمطلق و محدود باشد. در پاره ای از کشورها همچون سوئد، پرتقال، اسپانیا، دانمارک و انگلیس پادشاه مقامی تشریفاتی است و فرد تاثیرگذار نخست وزیر است که مرتبا به دست مردم انتخاب می شود؛ لذا ربط دادن مدل حکومت به شاخصه فرهنگ مردم کاری اشتباه است. بسیاری از مسائل به دلیل تمدن جدید از بین رفته و مدرنیسم یک فلسفه اجتماعی خاصی را ایجاد کرده است؛ بنابراین ما نباید بر روی همه شاخص های فرهنگ خود ایستادگی کنیم. بازگشت به خویشتن مرحوم شریعتی هم به معنای بازگشت به پادشاهی سلطنتی نبود. استاد دانشکده شیخ مفید قم در خصوص پیش بینی خود در رابطه با مشکلات ایجاد تعارض میان مذهب و ملیت اظهار کرد: بسیاری از کارهایی که با عنوان ملی گرایی انجام می شود، صرفا نوعی واکنش سیاسی است و عقلانی نیست و مطمئنا زمانی که با احساس و بدون هدف کاری را دنبال کنیم، نتیجه ای نخواهد داشت. بنابراین زمانی که از ناسیونالسیم، ملیت و ایرانیسم صحبت می شود، باید منظور خود را روشن کنیم. فاضل میبدی خاطرنشان کرد: به عقیده من 90 درصد کسانی که به دنبال ایجاد آیین بابک، مزدک، بابک خرم دین و پرچم کاوه آهنگر در کشور هستند، صرفا به دنبال واکنش احساسی و سیاسی هستند. حتی واکنش سیاسی هم باید کاملا عقلانی باشد و بدانیم دنبال چه هستیم. عده ای به دنبال نفی مذهب هستند که به نوعی آب در هاون کوبیدن است زیرا مذهب در خون و پوست مردم جریان داشته و جزو فرهنگ مردم شده است. همیشه اصلاح معقول ترین نوع تعامل است. انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری قرآن
ایکنا
خراسان رضوی
سیاست و اقتصاد
ملی گرایی
دین مداری
ایران
قرآن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا
منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۲۹۰۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمایندگان اقلیت‌های دینی هتک حرمت قرآن در سوئد را محکوم کردند
به گزارش خبرنگار مهر، روز جمعه (۱۴ اردیبهشت ماه)، یک زن سوئدی در میدان شهر مالمو سوئد به قرآن کریم توهین کرد. این فرد موهن، همان زنی است که هفته گذشته و در نزدیکی استکهلم به قرآن کریم اهانت کرده بود. در ویدئوی منتشر شده، نشان داده می‌شود که این زن با حفاظت کامل پلیس سوئد دست به این اقدام موهن می‌زند و مسلمانان نیز در حالی که پرچم فلسطین به دست دارند، علیه او شعار داده و از مقدسات اسلامی دفاع می‌کنند.
به دنبال این اقدام موهن، «روبرت بگلریان نماینده مسیحیان ارمنی اصفهان و جنوب ایران»، «همایون سامه یح نجف آبادی نماینده کلیمیان ایران»، «اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان ایران»، «آرا شاوردیان نماینده مسیحیان ارمنی تهران و شمال ایران» و «شارلی انویه تکیه نماینده مسیحیان آشوری و کلدانی ایران»، نمایندگان اقلیت‌های دینی مجلس شورای اسلامی بیانیه‌ای به شرح زیر صادر کردند:
«اهانت به قرآن کریم، اقدام ضد اندیشه، ضد اخلاق و ضد بشری مدعیان آزادی بیان در اهانت به قرآن کریم که تحت حمایت استکبار جهانی، رژیم غاصب صهیونیستی و ایادی غرب در کشور سوئد که با حمایت مقامات این کشور انجام می‌شود، یک جنایت فرهنگی است.
مقامات سوئدی که مسبب ایجاد این جنایت بوده‌اند باید از این قبیل اقدامات علیه مقدسات اسلامی و بشری دست برداشته و با عذرخواهی از تمام مسلمانان و موحدان، جهان درصدد جبران آن برآیند.
اهانت به قرآن، هتک فضیلت انسانیت و اخلاق است و دولت سوئد در این اقدام شرم آمیز، آزادی بیان را به مسلخ برد. تکرار زنجیره‌ای این اهانتها در کشورهای غربی، نشانه برنامه ریزی‌های پنهان جریان‌های ضد دینی در اسلام ستیزی است، که این نشان از استیصال غرب و کارنامه سیاه خود که نشان از اسلام هراسی در آن مثل روز روشن بوده که طبعاً اقدامات دین ستیز و جنون آمیز با شعارهایی همچون آزادی بیان، پرده از صورت کریه و دستان ناپاک مستکبرین عالم برداشته و ضمیر شیطانی آنان را رسوا کرده و در آینده نیز خواهد کرد.
ما نمایندگان ادیان الهی در مجلس شورای اسلامی ایران این اقدام جنایتکارانه هتک حرمت به قرآن کریم را محکوم می‌کنیم و نیز نفرت و انزجار خود را از این تصمیم شوم و عمل کوردلانه اعلام کرده و اقدام قاطعانه تمام نهادهای بین‌المللی در تقابل با این گونه رفتارهای مذبوحانه و جریحه‌دار کردن عواطف برادران و خواهران مسلمان را خواستاریم و از همه آزادی‌خواهان جهان می‌خواهیم در کنار مسلمانان با سیاست پلید توهین به همه مقدسات و نفرت پراکنی مقابله کنند.»
کد خبر 6097263
زهرا علیدادی
همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری از خردادماه سال جاری