«کودک همسری» طرحی که ضررش برای کودکان بیشتر از نفع احتمالی‌اش است/ آقایان! باور کنید کار فرهنگی نکرده، قانون گذاری جواب نمی‌دهد
تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۲۹۵۱۲
کودک همسری را چه بپذیریم و چه نپذیریم بر اساس فرهنگ و آداب رسوم بسیاری از مردم مناطق مختلف کشور رخ می‌دهد. موضوعی که ریشه فرهنگی دارد و نه قانونی. پس نگرانی و مخالفت از این پدیده صرفا کار فرهنگی نیاز دارد و بس. گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجوـ سیده زهرا حسینی، اکنون که سال ۱۳۹۷ با همه فراز و نشیب هایش و با تمام تلخ‌ها و شیرینی هایش به اتمام رسیده، فرصت مناسبی است تا یک بار دیگر نگاهی اجمالی به مهم‌ترین حوادث این سال داشته باشیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کودک همسری نوعی ازدواج است که در آن فرد پیش از سن ۱۸ که حداقل سن ازدواج قانونی تعیین شده در بسیاری از حوزه‌های قضایی است به قید زوجیت در می آید. این ازدواج لزوما بین دو کودک نیست و در اغلب موارد کودکان بخاطر پایبندی خانواده ها بر آداب و رسوم و یا ضعف اقتصادی خانه به زوجیت افراد بزرگسال و میانسال در می آیند.
کودک همسری هر چند از لحاظ تاریخی و اجتماعی از باورهای مذهبی و فرهنگی جامعه ماست اما با توجه به تغییر و تحولاتی که زمان در باورها و واقعیت های فرهنگی و اجتماعی و فرآیند تولید مواد غذایی و تغذیه بر سیستم فیزیولوژی بدن ایجاد کرده این سنت، امروز به یکی از چالش های جوامع ویژه جامعه ایرانی-اسلامی تبدیل شده که کمپین های موافقت و مخالفت زیادی در فضای مجازی را با خود همراه کرده است.
در سال ۹۵ طرحی با عنوان کودک همسری توسط فراکسیون زنان مجلس ارائه داده شد که در آن به دنبال افزایش حداقل سن قانونی ازدواج و اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی بوده و براساس آن حداقل سن ازدواج دختران به ۱۶ سال و برای پسران به ۱۸ سال افزایش می‌یابد و ازدواج دختران زیر ۱۳ سال مطلقا ممنوع میشود. این طرح از سال ۱۳۹۵ در دست مطالعه و از آذر ۱۳۹۶ در نوبت رسیدگی مجلس قرار گرفت و درنهایت نمایندگان در جلسه علنی مهرماه سال ۹۷ مجلس با یک فوریت طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی موافقت کردند.
ماده ۱۰۴۱ق.م می گوید: عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح.
طرح "کودک همسری" همواره مخالفانی را هم با خود به همراه داشت که از جمله این مخالفت‌ها از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس بود؛ مخالفت هایی چون عدم تناسب طرح با موازین اسلامی، معتبرنبودن آمارهای ارائه شده در متن طرح، مزایای بالای ازدواج در سنین پایین و... از دلایل مخالفت با طرح افزایش سن ازدواج بود که در این گزارش به آنها پرداخته میشود.
موافقان این طرح بر بالا بودن اسیب های جسمی و روحی عدم رسیدن به بلوغ عقلی و عاطفی در سن مذکور آمار بالای طلاق و افزایش آمار ترک تحصیل در ازدواج های زیر ۱۸ سال و لزوم تبعیت از قوانین بین المللی و مخالفان بر پایین بودن آمار طلاق در ازدواج های زیر ۱۸ سال و عدم تطابق قوانین بین المللی با فرهنگ و موازین دینی و پایین بودن آمار ترک تحصیل دختران مزدوج شده در این سن تاکید دارند.
به عقیده موافقان این طرح ازدواج در سنین زیر ۱۸ سال موجب مرگ بر اثر بارداری زودهنگام و بروز مشکلات جسمی و خانوادگی می شود؛ ذوالقدر از اعضای فراکسیون زنان مجلس می گوید: فرزند آوری در سنین پایین موجب مرگ بسیاری از زنان به هنگام زایمان است.
از طرفی مخالفان معتقدند که مرگ مادران زیر ۱۸سال از مادرانی که در سنین ۳۰ به بالا باردار می شوند، کمتر است همچنین معتقدند که با افزایش هر دهه از سن مادر، احتمال مرگ دو برابر می شود و خطر ابتلای کودک به اختلالات کروموزومی نیز افزایش می یابد.
موافقان طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ ق.م بر این باورند که بلوغ جسمی به تنهایی برای ازدواج کافی نیست و برای این امر بلوغ عاطفی و عقلی نیز لازم است. یکی از نمایندگان مجلس در این باره میگوید: سن لازم برای رسیدن به رشد و بلوغ عقلی ۱۸ سال است بنابراین سن ازدواج باید با سن رشد عقلی به ویژه رشد عقلی و تشخیصی دختران هماهنگ باشد. آنها معتقدند که والدین نوجوان به دلیل کامل نبودن استعداد روحی و رشد عقلی برای پیشبرد زندگی، از مهارت پایینی برای تربیت فرزندان خود برخوردارند و غفلت و کودک آزاری در آنها به نسبت بالاتر است.
از منظر مخالفان اما توانایی فرد وابسته به شرایط محیطی، جسمی و فرهنگ منطقه اوست و همه افراد در یک سن مشخص به بلوغ فکری نمی رسند و نمی توان حد مشخصی برای آن تعیین کرد، از طرفی مخالفان این طرح معتقدند که ازدواج پاسخ به نیاز جنسی و سازماندهی این نیاز است.
یکی دیگر از دلایل موافقان طرح افزایش سن ازدواج این است که آمار طلاق در ازدواج های زیر ۱۸ سال، بالا بوده و یکی از دلایل اصلی طلاق در کشور را ازدواج زود هنگام می دانند اما در مقابل مخالفان، تداوم ازدواج دختران زیر ۱۸ سال را بیشتر از سنین دیگر می دانند.
در ادامه یکی از دلایل تدوین طرح افزایش سن ازدواج لزوم تبعیت از قوانین بین المللی است اعضای فراکسیون زنان مجلس می گویند: رعایت معاهدات بین المللی که ایران به آنها پیوسته، لازم است و اجرا نکردن آن سبب اعتراض دیگر کشورها نسبت به ایران می شود اما منتقدان می گویند: یکی از مسائل تمیز کننده غرب و ایران در تعیین سن ازدواج، آزاد بودن روابط بین دختر و پسر و رایج بودن روابط نا مشروع است، در صورتی که در فقه رابطه جنسی و عاطفی، ملازم ازدواج بوده و به همین دلیل افزایش سن ازدواج سبب القای آزادی مشروع به دختران می شود.
در داوری برای تعیین سن ازدواج باید در نظر داشت که ازدواج پایه گذار خانواده بعنوان مهم ترین عنصر زندگی انسانی است و عقد ازدواج باید از همه جوانب چون اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و از همه مهم تر دینی مورد مطالعه قرار گیرد؛ ازدواج به واسطه تاثیر گذاری بر نسل انسانی، وجهه قدسی یافته و با آیین مذهبی خاصی همراه شده است بنابراین بر شرط اهلیت طرفین باید دقت ویژه داشت و طوری تصمیم اتخاذ گردد که هم حد اعلای اهلیت طرفین در جهت اعتماد به درک کامل زوجین از تبعات این عقد در نظر گرفته شود و هم آنکه در صورت کامل نبودن حد مقبول اهلیت طرفین، قانون بتواند از کودک زیان دیده حمایت کند زیرا بعید نیست کودکی بر اثر مصالح فردی، اجتماعی و یا اجبار ناشی از فقر اقتصادی یا معنوی به زوجیت دیگری درآید، خواه فردی ۵۰ ساله باشد یا کودک دیگری هم تراز سن خود؛ به هرحال کودک همسری را چه بپذیریم چه نه، بر اساس فرهنگ و آداب رسوم بسیاری از مردم مناطق کشور رخ می دهد و مخالفت و تلاش برای مقابله با این پدیده بیش از قانون، کار فرهنگی نیاز دارد زیرا قطعا کودکی که تحت فرهنگ منطقه خود به هر دلیلی به عقد دیگری در می آید، مورد ظلم ها و آسیب هایی روانی چه از سوی همسرش، چه از سوی جامعه و چه بر اثر دور شدن از فضای کودکانه اش قرار می گیرد و صرفا اعمال محدودیت های قانونی، باعث رسمی نشدن و ازدواج مخفیانه آنها شده و نه تنها سد بزرگسالانی که کودکان را به عقد خود در میاورند نمی شود، بلکه دست «کودک همسران» را برای احقاق حق قانونی شان می بندد.
متاسفانه کودک همسری در فرهنگ ما ریشه عمیقی داشته و امری پذیرفته شده در فرهنگ عمومی ویژه فرهنگ شهرهای مرزی و جنوبی کشور است و قانونگذار باید با جمع این دو دیدگاه موافق و مخالف و رفع نواقص آنها، هم مصالح را رعایت کند و هم در برابر برهم خوردن نظم عمومی و آشوب اخلاقی مقابله کند و برای این کار باید به خوبی به خاطر داشته باشد که بخش عظیمی از این موضوع مربوط به حوزه فرهنگ جامعه است و مقابله حقوقی و ایجاد طرح و لایحه برای اجبار قانونی، به تنهایی پاسخگوی چالشی به این بزرگی که عجز در مقابله با آن، موجب نابودی زندگی هزارها هزار کودک میشود نخواهد بود و موفقیت در این راه قطعا پیش از هرراهکاری، راهکار و برنامه فرهنگی میخواهد.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: کودک همسری افزایش سن ازدواج حقوق کودک فراکسیون زنان مجلس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۲۹۵۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازی برای کودکان خیلی مهم است اما جایگاه ادبیات هم حفظ شود
لاله جعفری نویسنده حوزه کتاب کودک، درباره وضعیت کتاب کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: خوشبختانه امروز طیف وسیعی از کتاب‌ها در بازار نشر وجود دارد اما در مقابله با تالیف‌های خارجی که مخاطب زیادی دارند نویسندگان ایرانی کار سختی پیش رو دارند چون باید به نحوی بنویسند تا بچه‌ها فقط به دنبال کتاب‌های ترجمه نروند و به دنبال تالیفات داخلی نیز باشند.
وی افزود: همچنین گستردگی سبک‌های ادبی در حوزه کودک زیاد است و تنوع خوبی وجود دارد. ما داستان‌های تخیلی، ترسناک، طنز، علمی و… را داریم و این تنوع باعث میشود تا بچه‌ها به طرف کارهای تألیفی جذب شوند. البته که هنوز فاصله بسیاری با آثار خارجی داریم، چرا که گرانی کاغذ و چاپ باعث شده تا ناشران محدودتر کار کنند و این محدودیت‌ها برای نویسندگان نیز به‌وجود می‌آید. امیدوارم این مشکلات حل شوند و آثار تألیفی در کنار ترجمه بچه‌ها را به سمت خود جلب کنند.
نویسنده کتاب «چوم چوم» درباره یافتن ایده برای نگارش و همراهی با کودک امروز گفت: سعی می‌کنم تجربه‌های میدانی زیاد داشته باشم و با بچه‌ها کار کنم. حواس پنجگانه خود را در مواجه با بچه‌ها تقویت کنم. در پارک، خیابان، مترو و هر جایی‌که کودکی می‌بینم شش دانگ حواسم را جمع کنم تا ببینم عکس‌العملش در مقابله با مسائل چگونه است و سعی می‌کنم ایجاد ارتباط کنم و ببینم مدل حرف‌زدن‌شان تا چه اندازه نسبت به بچه‌های دوره خودمان تغییر کرده است. در کنار این مشاهده میدانی سعی می‌کنم کتاب‌های پرفروش دنیا را بخوانم و نکات قابل توجه آن را درک کنم. از سوی دیگر تلاش می‌کنم تا در فیلم‌ها، انیمیشن‌ها یا حتی بازی‌های رایانه‌ای جستجو کنم ببینم آثار پرطرفدار چه نکاتی به همراه دارند که بچه‌ها به سمت آنها جلب می‌شوند.
جعفری به چگونگی ترغیب بچه‌ها برای مطالعه و فرهنگ‌سازی در راستای مطالعه گفت: بازاریابی مهم‌ترین مساله است. تبلیغات اثر بسیار زیادی دارد و فکر می‌کنم رسانه‌ها حرف اول را در این میان می‌زنند. امروز بین دو فیلم برای پخش، رقابت و تبلیغات گسترده‌ای وجود دارد، چه در شبکه‌های داخلی و چه فارسی زبان خارجی؛ در حالی‌که برای کتاب ما هیچ تبلیغی نداریم. فکر می‌کنم سهل‌الوصول‌ترین راه، همین تبلیغ است. هرچند که هزینه‌بر است، اما رسانه‌های داخلی مانند تلویزیون، به نوعی جزو مایملک مردم ایران به شمار می‌آید و باید از آن استفاده شود. ما در طول روز همه نوع تبلیغی در رسانه می‌بینیم، غیر از کتاب.
وی ادامه داد: از سویی فکر نمی‌کنم در مدارس هیچ تمرکزی روی این مسئله وجود داشته باشد. این اتفاق در حالی است که بیشترین زمان را فرزندان ما در مدرسه و در کنار هم می‌گذرانند و می‌توان برای آنها ساعت مطالعه، یا زنگ کتاب تعریف کرد و به هزار نوع، نه به شکل خشک و اجباری بلکه با بازی و سرگرمی تبلیغ کتاب کرد تا فرهنگ مطالعه در میان بچه‌ها ایجاد شود.
این‌نویسنده گفت: ناشران به دنبال کتاب‌هایی همراه با بازی و سرگرمی هستند و وجه بازی برای‌شان غالب است. درست است که بازی نقش مهمی در زندگی کودک دارد، اما ادبیات نیز جایگاه خودش را دارد و باید این جایگاه حفظ شود. ناشران مجبور هستند برای فروش کتاب دست به هر کاری بزنند و کالایی تولید کنند که روی دست‌شان نماند. اما کتاب‌هایی که ادبیات خالص هستند و به جشنواره‌های داخلی و خارجی راه پیدا می‌کنند هر روز کمرنگ و کم‌تعداد شده‌اند و این را من از سفارش‌هایی که به خودم ارائه میشود، می‌بینم. ناشر از من میخواهد که سری کاری کنم در حالی که باید بذر آگاهی در ذهن کودک کاشته شود و این با یک اثر خوب اتفاق می‌افتد، اما امروز این گونه نیست. وی در پایان گفت: امیدوارم شرایطی فراهم شود تا نویسنده آنچه که دلش میخواهد را بنویسد و تنها سفارشی کار نکند.
کد خبر 6090973
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند