به نقل از «ایرنا»

جز ردپا چیزی در طبیعت جا نگذاریم

تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۸۴۰۷۴

تهران- ایرنا - چند سالی است نفس‌های طبیعت به شماره افتاده و البته در روزی به نامش عرصه تنگ‌تر هم می شود، پس بیایید با رعایت اصول اخلاق زیست محیطی وارد طبیعت شده و در زمان خروج چیزی جز ردپای خود بر جای نگذاریم.

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار علمی ایرنا، عید نوروز و دید و بازدید در این روزها سنت حسنه ای است که از نیاکان ما به ارث رسیده است و روز 13 فروردین یا همان «سیزده به در» نیز روزی برای گشت و گذار در طبیعت است تا سال جدید را با انرژی مضاعف آغاز کنیم اما به نظر می‌رسد چند سالی است این روز به یک بدشانسی برای طبیعت تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در پایان یک روز خوش و شاد آنچه در طبیعت باقی می‌ماند شاخه‌های شکسته، از بین رفتن بخش زیادی از سبزه‌ها و نابودی حشرات ریز، تن زخمی درختان به بهانه نوشتن یادگاری، درختان نیمه سوخته، انبوهی از پسماندها و ظروف پلاستیکی است که تا چشم کار می‌کند، دیده می‌شود.
می‌دانیم که بهار فصل زادآوری و بیدارشدن طبیعت است، در این ایام حیوانات بسیاری زاد و ولد می‌کنند، پرندگان آماده تخمگذاری می‌شوند اما انسان‌ها با ورود خودخواهانه و بدون رعایت اصول اخلاق زیست محیطی به طبیعت عرصه را بر آنها تنگ می کنند.
اما برای اینکه بیشتر به پاسداشت روز طبیعت و بها دادن به محیط زیست توجه کنیم خبرنگارعلمی ایرنا به سراغ «محمد درویش» دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌‌های راهبردی نهاد ریاست جمهوری رفته است تا در گفت و گویی اصول مهمی که باید در روز طبیعت رعایت شود تا کمترین آسیب به محیط زیست وارد شود، تشریح شود.

* سرعت مطمئنه را رعایت کنیم
دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌‌های راهبردی نهاد ریاست جمهوری در این گفت و گو به برخورد خودروها با حیوانات در روزهای نوروز و سیزده به در اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین توصیه‌ها به هموطنان این است که در سفرهای نوروزی سرعت مطمئنه را رعایت کنند زیرا بیشترین آمار تلفات حیوانات به واسطه تردد بالای خودروها، در این روزها اتفاق می‌افتد.
درویش تاکید کرد: حیوانات متوجه نوروز و تعطیلات نیستند و این ما هستیم که باید نکات و موارد لازم را رعایت کنیم، بنابراین اگر سرعت را کم کنیم، می‌توانیم ضمن لذت بردن از طبیعت، خسارات ناخوشایند ناشی از تصادفات و آمار مرگ و میر را هم پایین بیاوریم و علاوه بر آن، راهی برای نفس کشیدن طبیعت باز کنیم.

* پیک نیک سفری همراه داشته باشید
وی گفت: همچنین برخی گردشگران و مسافران بدون ملاحظات زیست محیطی بساط سفر خود را در طبیعت پهن می‌کنند که این موضوع خسارات زیادی به طبیعت وارد می‌کند از این رو چند سالی است در برخی نقاط پرتردد مانند پارک ملی گلستان مکان‌هایی برای نشستن گردشگران در نظر گرفته شده است.
دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌‌های راهبردی نهاد ریاست جمهوری تاکید کرد: تلاش کنیم به هیچ عنوان و یا تا آنجا که امکان دارد از منابع چوبی حتی خشک منطقه برای آتش روشن کردن استفاده نکنیم و اگر مجبور شدیم با خود ذغال داشته باشیم و اگر ناچار به این کار شدیم، آتش را در یک ظرف بر پا کنیم و مستقیم روی زمین آتش روشن نکنیم چون این مساله می تواند جانداران ریز و باکتری‌های مفید خاک را از بین ببرد.

* از خاموش شدن آتش مطئمن شوید
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: در سال‌های گذشته بارها دیده شده که مسافران بدون اطمینان از خاموش شدن آتشی که برپا کرده اند محل را ترک می‌کنند که بعد از آن با کوچکترین وزش باد شاهد بروز آتش سوزی در منطقه بودیم، لذا گردشگران باید نسبت به این مساله هوشیار باشند.

* ته سیگار را در طبیعت رها نکنید
این فعال محیط زیست اظهار داشت: افراد سیگاری هم باید مواظب باشند ته سیگار خود را در طبیعت رها نکنند چون علاوه بر اینکه می‌تواند به اشتباه غذای دام و پرندگان شود و آنها را مسموم کرده و همچنین وارد چرخه غذایی انسان‌ها شود؛ باعث بروز آتش‌سوزی می‌شود که در برخی موارد خسارات جبران ناپذیری به همراه دارد.

* سر و صدا نظم حیوانات را به هم می‌ریزد
درویش گفت: نکته مهم دیگر این است که گردشگران از ایجاد سر و صدای شدید و آلودگی صوتی در نزدیکی محیط های طبیعی جدا پرهیز کنند چون آلودگی‌های شدید صوتی برای حیوانات که قدرت شنوایی آنها ده‌ها برابر انسان است، گوش‌خراش بوده و به شدت به آنها آسیب می‌زند به گونه‌ای که حتی در پیدا کردن مسیرهای حرکتی با دشواری مواجه می‌شوند.
وی تاکید کرد: برای جلوگیری از این مساله باید تلاش کنیم تا جایی که امکان دارد خودروهای خود را به مناطق حساس و آسیب پذیر مانند تالاب ها، رودخانه‌ها و جنگل‌ها نزدیک نکنیم بلکه مسیری را پیاده برویم تا انواع آلودگی‌ها را به این مناطق حساس انتقال ندهیم.

* زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنیم
دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌‌های راهبردی نهاد ریاست جمهوری گفت: زباله‌هایی که تولید می‌کنیم را باید با خود برگردانیم و در نزدیک ترین شهر آنها را به ماموران شهرداری تحویل دهیم، هرگز انتظار نداشته باشیم هر جا می‌رویم حتما سطل زباله وجود داشته باشد، وقتی می‌توانیم حجم زیادی از مواد غذایی را با خود حمل کرده و به طبیعت ببریم حتما این امکان نیز فراهم است تا باقیمانده آن را با خود برگردانیم.

* سبزه‌های عید را کمپوست کنیم
وی گفت: سبزه‌های عید را در طبیعت رها نکنیم، اگر افراد در خانه‌های خود باغچه دارند حتما سبزه‌ها را دفن کنند تا با تبدیل شدن به کمپوست به حاصل‌خیزی خاک کمک کند.
درویش افزود: شهرداری‌ها و بسیاری از سمن‌ها در شهرهای مختلف فضایی فراهم کردند تا سبزه ‌ا را تحویل بگیرند و به دامداری‌ها و به خصوص پرورش دهندگان اسب تحویل دهند تا به عنوان غذای دام و اسب مورد استفاده قرار گیرد از این رو لازم است تا از این ظرفیت برای مدیریت سبزه‌ها و رها نکردن آنها در طبیعت بهره ببریم.
درویش تاکید کرد: توصیه می‌کنیم به هیچ عنوان سبزه‌ها را روی خودروهای خود قرار ندهند و آن را در طبیعت پرتاب نکنند و یا در جوی آب نیندازند بلکه اجازه دهند این سبزه‌ها منجر به افزایش حاصل‌خیزی خاک و یا غذای پرندگان و دیگر حیوانات شود.
اما سخن آخر اینکه یادمان باشد بهترین نوع سفر این است که جز رد پا چیزی از خودمان در طبیعت باقی نگذاریم و روز طبیعت را زمانی برای پاسداشت رویش دوباره زمین بدانیم و با حفظ اصول زیست محیطی کاری کنیم که کمترین آسیب به طبیعت وارد شود.
علمی *9014*1883

منبع: ایرنا

کلیدواژه: علمي آموزشي محيط زيست روز طبيعت نوروز 98

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۸۴۰۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هفت گوهر نایاب زاگرس در خطر انقراض

طبیعت استان کهگیلویه و بویراحمد، نگینی در زاگرس سرسبز، همواره به عنوان بهشتی از تنوع زیستی گیاهی شناخته شده است. در دامنه‌های پرشیب و دشت‌های حاصلخیز این استان، گنجینه‌ای از گیاهان ارزشمند و منحصر به فرد رویش یافته‌اند که هر کدام نقشی بی‌بدیل در حفظ تعادل اکوسیستم و زینت بخشیدن به طبیعت این خطه بوده‌اند. با این حال، این گنجینه بی‌نظیر، در معرض خطری جدی قرار گرفته است.

هفت گونه از این گیاهان بومی و ارزشمند، در حال حاضر در فهرست سیاه انقراض قرار دارند. بیلهر، تره، جاشیر خوراکی، کرفس کوهی، آنغوزه و باریجه، نام‌هایی هستند که شاید برای بسیاری ناآشنا باشند، اما هر کدام در جایگاه خود، گوهر‌هایی نایاب در طبیعت ایران محسوب می‌شوند.

این چالش زیست‌محیطی، نه تنها تنوع زیستی این استان را به شدت تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند پیامد‌های ناگواری برای اقتصاد و معیشت مردم منطقه نیز به دنبال داشته باشد. گیاهان دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد، از دیرباز نقش مهمی در زندگی مردم محلی ایفا کرده‌اند و از بین رفتن آنها، می‌تواند به فقر و بیکاری در منطقه دامن بزند.

گیاهان نقش حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم‌ها ایفا می‌کنند. از دست رفتن هر گونه گیاهی، می‌تواند به زنجیره غذایی و چرخه‌های طبیعی آسیب برساند و پیامد‌های منفی برای سلامت انسان و محیط زیست به دنبال داشته باشد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد ضمن هشدار نسبت به تنوع زیستی این استان، از انقراض قریب الوقوع هفت گونه گیاهی نادر خبر داد. سعید جاویدبخت با برشمردن عواملی مانند برداشت بی‌رویه، تخریب زیستگاه و تغییرات آب و هوایی به عنوان تهدیدات اصلی این گنجینه‌های گیاهی، خواستار اقدامات عاجل برای نجات آنها شد.

بیلهر، تره، جاشیر خوراکی، کرفس کوهی، آنغوزه و باریجه نام‌هایی هستند که شاید برای بسیاری ناآشنا باشند، اما هر کدام در جایگاه خود، گوهر‌هایی نایاب در طبیعت ایران محسوب می‌شوند. این گونه‌های منحصر به فرد که در دامنه‌های پرشیب و دشت‌های حاصلخیز کهگیلویه و بویراحمد رویش یافته‌اند، در حال حاضر در فهرست سیاه انقراض قرار گرفته‌اند.

جاویدبخت با اشاره به برداشت بی‌رویه این گیاهان برای مصارف دارویی و خوراکی، این عامل را یکی از متهمان اصلی این فاجعه زیست‌محیطی می‌داند. تخریب زیستگاه‌ها به دلیل جاده‌سازی، چرای بی‌رویه دام و توسعه کشاورزی نیز مزید بر علت شده و نسل این گیاهان ارزشمند را در معرض خطر جدی قرار داده است.

تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین نیز از دیگر عواملی هستند که جاویدبخت به آنها اشاره می‌کند. این پدیده نه تنها بر کمیت و کیفیت این گیاهان تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه آنها را در برابر بیماری‌ها و آفات آسیب‌پذیرتر نیز می‌کند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در تشریح اقدامات انجام شده برای جلوگیری از انقراض این گونه‌ها، به مسدود کردن جاده‌های فرعی منتهی به مراتع، فرهنگ‌سازی از طریق رسانه‌ها و سازماندهی نیرو‌ها در مناطق بحرانی اشاره کرد. برخورد قانونی با متخلفان نیز از دیگر اقداماتی است که به گفته جاویدبخت در دستور کار قرار دارد.

با این حال، جاویدبخت معتقد است که این اقدامات کافی نیستند و برای نجات این گنجینه‌های گیاهی، نیاز به یک عزم ملی و همکاری همه‌جانبه وجود دارد. او از جمله راهکار‌های اساسی را حمایت از جوامع محلی، افزایش آگاهی عمومی، جلب مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و بخش خصوصی و همچنین تحقیقات بیشتر برای تعیین دقیق وضعیت این گیاهان و یافتن راهکار‌های مناسب برای احیای آنها عنوان می‌کند.

انقراض این هفت گونه گیاهی نه تنها یک چالش زیست‌محیطی است، بلکه می‌تواند پیامد‌های ناگواری برای اقتصاد و معیشت مردم منطقه نیز به دنبال داشته باشد. از این رو، مسئولان، سازمان‌های ذیربط و آحاد مردم باید با حساسیت و جدیت بیشتری به این موضوع بپردازند و برای حفظ این میراث طبیعی ارزشمند تلاش کنند.

اگرچه اقداماتی مانند مسدود کردن جاده‌های فرعی و برخورد قانونی با متخلفان، گام‌های اولیه و ضروری برای جلوگیری از انقراض هفت گونه گیاهی نادر در کهگیلویه و بویراحمد هستند، اما برخی کارشناسان می‌گویند که برای نجات این گنجینه‌های گیاهی و تضمین بقای آنها در طبیعت، نیاز به راهکار‌های جامع و بلندمدتی است.

در اولین قدم، نیاز به تحقیقات علمی گسترده و دقیق در مورد وضعیت فعلی این گیاهان، عوامل تهدید کننده آنها و راهکار‌های مناسب برای احیای آنها وجود دارد. این تحقیقات باید توسط متخصصان مجرب و با استفاده از روش‌های علمی نوین انجام شود تا اطلاعات دقیقی از وضعیت این گونه‌های ارزشمند به دست آید.

جوامع محلی ساکن در مناطق زاگرس، از دیرباز با طبیعت پیرامون خود زندگی مسالمت‌آمیزی داشته‌اند و از دانش بومی ارزشمندی در زمینه حفاظت از منابع طبیعی برخوردار هستند. حمایت از این جوامع و جلب مشارکت فعال آنها در حفاظت از این گیاهان، می‌تواند نقشی کلیدی در احیای آنها ایفا کند.

افزایش آگاهی عمومی از طریق برنامه‌های آموزشی و رسانه‌ای، یکی از مهم‌ترین راهکار‌های حفاظت از این گونه‌های گیاهی است. با آموزش مردم در مورد اهمیت این گیاهان، تبعات انقراض آنها و راهکار‌های حفظ آنها، می‌توان گامی بلند در جهت نهادینه‌کردن فرهنگ حفظ محیط زیست در جامعه برداشت.

ایجاد و توسعه مناطق حفاظت‌شده در زیستگاه‌های این گیاهان، می‌تواند پناهگاه‌های امنی برای آنها فراهم کند و از آنها در برابر تهدیدات مختلف مانند تخریب و چرای بی‌رویه دام محافظت کند.

سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در زمینه محیط زیست، گنجینه‌ای از تخصص، تعهد و شور و اشتیاق برای حفاظت از طبیعت هستند. حمایت از این سازمان‌ها از طریق تخصیص بودجه و امکانات، می‌تواند به آنها در انجام فعالیت‌های مؤثر در زمینه حفاظت از این گونه‌های گیاهی نادر یاری رساند.

بخش خصوصی نیز می‌تواند با سرمایه‌گذاری در زمینه تولید و پرورش این گیاهان به صورت پایدار، به حفظ آنها و ایجاد اشتغال برای جوامع محلی کمک کند. این امر نه تنها به نفع محیط زیست خواهد بود، بلکه می‌تواند منافع اقتصادی نیز به همراه داشته باشد.

در کنار این راهکارها، اقداماتی مانند استفاده از ظرفیت گردشگری و جذب گردشگران طبیعت‌دوست، توسعه کشت و پرورش این گیاهان در زمین ها، حمایت از پژوهشگران و دانشجویان در زمینه مطالعه و احیای این گونه‌ها نیز می‌توانند در نجات این گنجینه‌های گیاهی و حفظ آنها برای نسل‌های آینده نقش‌آفرین باشند.

با اتخاذ این راهکار‌های جامع و با مشارکت همگانی، می‌توان امیدوار بود که شاهد احیای این هفت گونه گیاهی نادر در کهگیلویه و بویراحمد و حفظ آنها به عنوان میراثی گرانبها برای نسل‌های آینده باشیم.

باشگاه خبرنگاران جوان کهگیلویه و بویراحمد یاسوج