سفر هیات سعودی به عراق، ریاض به دنبال گسترش حوزه نفوذ

تهران-ایرنا- کارشناسان مسائل خاورمیانه با اشاره به سفر اخیر هیات عربستانی به بغداد، معتقدند سعودی ها در شرایط جدید عراق به دنبال گسترش رابطه و نفوذ در این کشور هستند و این امر می تواند بر قدرت منطقه ای ریاض تاثیرگذار باشد.

به گزارش گروه تحلیل،تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، رسانه‌های خبری در هفته گذشته از سفر یک هیأت اقتصادی بلند پایه سعودی به عراق جهت انجام توافق‌های اقتصادی و تجاری با این کشور خبر دادند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روزنامه سعودی «عُکاظ» چهارشنبه گذشته (14 فروردین) نوشت که این هیأت بلند پایه متشکل از هفت وزیر، ده‌ها نماینده از وزارت‌خانه‌ها و نهادهای دولتی و شرکت‌های خصوصی برای سفر رسمی دو روزه وارد بغداد، پایتخت عراق شد.
روزنامه عکاظ هیأتی مذکور را «بزرگترین و مهمترین هیأت سعودی» خواند که طی سال‌های گذشته به عراق سفر می‌کند.
با توجه به اهمیت سفر هیات عربستانی به بغداد که پیش از سفر عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق به تهران صورت گرفت، پژوهشگر ایرنا با «اردشیر پشنگ» کارشناس مسائل خاورمیانه و عراق به گفت و گو نشست.

**عراق؛ پلی بین ایران و عربستان
پشنگ در ابتدای این گفت و گو بیان داشت: سعودی ها پس از یک دهه انکار نظام عراق، تحولات 2003را به ضرر خود می دیدند زیرا گروه های شیعه که متحدان ایران هستند قدرت را در ساختار دموکراتیک عراق در دست گرفته اند. سعودی ها به مدت یک دهه سفارت خود در عراق را باز نکردند و یکی از متهمان ناامنی جدی در این کشور جنگ زده بودند.
این کارشناس منطقه اظهار داشت: سعودی ها در شرایط جدید عراق به دنبال گسترش رابطه با این کشور می باشند. در طی دو سال اخیر گسترش علاقه عربستان و طرف عراقی باعث شده است تا حجم ارتباطات سیاسی دو کشور به مرحله جدیدی برسد.
وی افزود: عربستان در این ارتباط خواهان نفوذ بیشتر در عراق و مهار کردن حوزه نفوذ جمهوری اسلامی در این کشور است و کردها، عرب های اهل تسنن، و جریانی از شیعه خواهان گسترش همکاری ها با دولت ریاض هستند.
این کارشناس مسائل عراق همچنین بیان داشت: عراقی ها می کوشند تا بعد از سه دهه غیبت در عرصه منطقه ای خاورمیانه کم کم سربلند کنند و در حوزه منطقه ای با توجه به ظرفیت های خوب سیاسی و اقتصادی که دارند بار دیگر تبدیل به یکی از بازیگران موثر در منطقه خاورمیانه شوند و این موضوع برای عراقی ها هم از حیث اعتماد به نفس و هم پرستیژ دارای اهمیت است.
به گفته پشنگ، به نظر می رسد دولتمردان عراقی یک استراتژی مخفی را جهت تعادل سازی در منطقه دنبال می کنند زیرا عراق به شدت تحت نفوذ یک کشور منطقه ای و فرا منطقه ای می باشد.
وی اظهار داشت: از یک سو ایالات متحده بیشترین تاثیر در تحولات عراق را دارد و از سوی دیگر جمهوری اسلامی تاثیرات بخصوصی را در تحولات عراق دارد.ب ه همین دلیل دولتمردان عراق به دنبال این هستند که نوعی موازنه مثبت یعنی دادن امتیازات مشترک یا متعادل کننده به دیگر بازیگران عرصه منطقه ای و فرا منطقه ای از جمله روسیه، ترکیه و اخیرا عربستان دهند.
پشنگ افزود: حضور عربستان سعودی در عراق باعث شده است که این کشور نقش میانجی و ایفای نقش پل میان تهران و ریاض و کاستن تنش میان طرفین را ایفا کند. اگر عراقی ها موفق به حل این موضوع شوند طبیعتا نوعی پرستیژ و وزن منطقه ای را برای خود خریداری می کنند و خیلی سریعتر به تحولات و رقابت های منطقه ای باز خواهند گشت.
این کارشناس مسائل عراق می گوید: در سفر هیات سعودی به عراق و بلافاصله سفر «عادل عبدالمهدی» به ایران که نوعی پاسخ بازدید سفر «حسن روحانی» به عراق در کمتر از یک ماه می باشد، بغداد با چراغ سبز ایران و عربستان به دنبال تنش زدایی و کاستن تنش بین طرفین در حرکت است.

**اهرم های گسترش نفوذ عربستان در عراق
پشنگ در این مورد بیان داشت: به طور سنتی اعراب اهل تسنن رابطه نزدیک و حسنه با عربستان سعودی دارند، شیعیان سکولار که در ائتلاف العراقیه هستند و العراقیه را نماد وحدت می دانند رابطه نزدیکی با سعودی ها دارند.
وی گفت: موضوع دیگر قبایل عشایری و سنتی در عراق می باشد که عربستان نفوذ قابل توجه ای در این مناطق سنی نشین دارد و مناطق نینوا و الانبار از حوزه های نفوذ عربستان محسوب می شوند . در میان کردها، حزب کردهای دموکرات به رهبری مسعود بارزانی روابط نسبتا خوبی با عربستان دارند.
پشنگ همچنین به شیعیان عراق اشاره کرد و گفت: در بین شیعیان هم در طی دو سال اخیر اگر دقت کنیم «مقتدی صدر» که اکنون ائتلاف اول در تشکیل دولت عراق هست خواهان گسترش رابطه با عربستان می باشد این اراده ، علاقه سیاسی و روابط یکی از حوزه های نفوذ عربستان در عراق، جدید است.
این کارشناس منطقه بیان داشت: یکی از ابزارها قدرت سعودی ها در عراق سرمایه گذاری قابل توجه مالی است و این امری است که عراقی ها به شدت به آن نیازمند هستند چه در امر بازسازی و چه در امر خدمات رفاهی به مردم آن کشور که یکی از مهم ترین مشکلات و معضلات دولت عراق در سال های اخیر محسوب می شود و این عوامل دست به دست هم داده است که عربستانی ها از این ابزارها استفاده کنند و حضور بیشتری داشته باشند.
وی همچنین گفت: در این میان نیز تحریم ایران توسط ایالات متحده و افزایش فشارهای اقتصادی منطقه ای بر ایران این فرصت را برای سعودی ها بیشتر می کند و این تبدیل به فرصتی شده است تا عربستان در عراق حضور بیشتری پیدا کند.

**عراق و تعادل سازی در رابطه با ایران ، عربستان و آمریکا
اردشیر پشنگ در این زمینه اظهار داشت: عراق در حال حاضر ضلع سوم مثلثی که ایران همیشه یکی از اضلاع می باشد و ضلع دیگر عربستان و آمریکا هستند. روابط پرتنش و پر فشار ایران و آمریکا که عراقی ها در این بین قرار گرفته اند، عراق از یک سو می کوشد که بین رابطه با ایران و آمریکا تعادل برقرار کند و رابطه با ایران را نیاز دارد و خواهان این است که این رابطه را مدیریت کند و قطع این رابطه برای عراق امکان پذیر نیست.
وی به فشار آمریکا بر دولت عراق اشاره کرد و افزود: دولت عراق تحت فشار آمریکاست که رابطه اقتصادی خود را با ایران قطع کند یا در سطح ساختاری کاهش دهد و از طرفی هم رقابت سنگین را بین ریاض و تهران می بیند هر چند نشانه هایی از علاقه طرفین برای کاهش تنش وجود دارد اما در حال حاضر امر واقع افزایش تنش بین طرفین و حضور عربستان در ائتلاف منطقه ای به رهبری آمریکا هست که فشارها را بر ایران ایجاد کند.
این کارشناس منطقه اظهار داشت: در این مقطع کار سیاستمداران با تجربه و پرنفوذ هست و باید دید که عادل عبدالمهدی و مجموعه سیاستمداران فعلی عراق که در قدرت هستند این پتانسیل و توان را دارند که نوعی موازنه در روابط تهران –واشنگتن و تهران –ریاض ایجاد کنند که در این وضعیت نه تهدیدی جانب عراق را بگیرد و منافع ملی عراق تحت الشعاع قرار گیرد بلکه بتوانند از قبل آن منافع بیشتری را بدست آورند.
پشنگ افزود: عراقی ها از تحت فشار قرار گرفتن ایران به عنوان فرصتی برای افزایش توان و نفوذ منطقه ای خود استفاده می کنند و در عین حال نمی توان نادیده گرفت که این کشور می تواند نقش مثبتی را در روابط اقتصادی با ایران در سطح منطقه ای داشته باشد.به هر حال تعادل سازی یک امر جدی هست و باید دید آیا آقای عبدالمهدی این پتانسیل را دارد که نوعی تعادل سازی در روابط را بوجود آورد یا نه؟

**عربستان جایگزین ایران در تامین برق و گاز عراق
پشنگ در این خصوص می گوید: ظرفیت عربستان سعودی، بالا هست، چون محدودیتی در جذب متخصصین و واردات صنایع سنگین و زیربنایی ندارد. به هر حال در بلند مدت عربستان این پتانسیل را داردکه تامین کننده برق و بخشی از انرژی عراقی ها باشد اما در کوتاه مدت به نظر می رسد که ظرفیت های ایران یک امر جدی و نیاز جدی برای عراق خواهد بود ولی در میان مدت ایران رقابت خیلی شدید و جدی با سعودی ها در بازار عراق در پیش خواهد داشت و البته فراموش نشود که کشورهای منطقه ای در سطح پایین تر نظیر ترکیه و اردن می توانند رقیب های ایران در بازار عراق شوند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار داشت:سعودی ها که به دنبال رقابت با ایران هستند، عراق را در جامعه اتحادیه عرب می بینند و سعی می کنند هویت مذهبی شیعی که بخشی از عراق است را در حاشیه قرار دهند، خود عراقی ها و افرادی همانند مقتدی صدر نیز سعی می کنند که از منظر هویت ملی عراقی - عربی وارد مساله شوند و سعودی ها به دنبال این سیاست هستند که نفوذ بیشتری در عراق به دست آورندکه این امر می تواند بر قدرت منطقه ای این کشور تاثیرگذار باشد.
پژوهشم** 9220**1552

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي سفر هيات عربستاني به عراق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۳۵۲۸۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آبشناس: آمریکا به دنبال آشوب در کشورهای حوزه نفوذ روسیه است

مدیر دفتر خبرگزاری اسپوتنیک در ایران جنگ‌افروزی در کشورهای عربی و غرب آسیا نظیر سوریه، عراق و لیبی را به دلیلِ آشوب‌آفرینی آمریکا در کشورهای حوزه نفوذ روسیه عنوان کرد. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، عماد آبشناس در برنامه راهبرد شرقی رادیو گفت‌وگو با اشاره به روابط دیرین روسیه و اعراب گفت: پس از فروپاشی خلافت عثمانی، مشکلی در کشورهای عربی بروز کرد که ناظر بر هویت سیاسی آن‌ها بود و ازآن‌پس با چنین چالشی روبه‌رو هستیم. برخی از دانشجویان عرب به سمت غرب و قسمی به سمت شرق رفتند و موج تفکرات سوسیالیستی بخش بزرگی از جهان را در بر گرفت که در کشورهای عربی هم تأثیر بسیاری داشت.

دولت‌هایی در این کشورها سر کار آمدند که دیدگاه سوسیالیستی داشتند و از طرفی فضای اسلام‌گرایی هم شکل‌گرفته بود؛ امریکا و غرب هم نسبت به حکام دست‌نشانده خود سرمایه‌گذاری کردند.

وی با بیان این که شوروی از اعراب حمایت می‌کرد و عمدتاً روابط سیاسی و نظامی داشتند که امروز به حوزه اقتصادی کشیده شده است، گفت: انقلاب‌های عربی مورد حمایت سوسیالیست‌ها و شوروی بود و بیشتر گرایش‌های چپ داشتند.

آبشناس این روند را موجب قوی‌شدن ارتباط اعراب با شوروی و سپس با روسیه عنوان کرد و گفت: در برهه‌ای روسیه خود دچار مشکلاتی شد و غربی‌ها در پی تجزیه این کشور بودند و ایجاد 14 کشور از شوروی برای آن‌ها کافی نبود.

مدیر دفتر خبرگزاری اسپوتنیک در ایران با اشاره به این که روسیه ثبات نسبی گرفت و منافع و استراتژی‌های مشترک را پیش گرفت، گفت: آمریکا در برهه‌ای از زمان به نفت کشورهای عربی وابسته بود؛ ولی امروز به صادرکننده نفت تبدیل شده است. اما چین و هند به‌عنوان رقبای آمریکا به نفت منطقه غرب آسیا وابسته هستند و آمریکا می‌خواهند با سیطره بر این منطقه از جهان، در حقیقت بر رقبای خود سیطره یابد.

آبشناس با بیان این که آمریکا سیاست خود را تغییر داده و ازاین‌رو سیاست اعراب در روابط با آمریکا تغییر کرده و به سمت روسیه گرویده است، گفت: کشورهای حوزه خلیج‌فارس به آمریکا وابستگی امنیتی داشتند و امروز در صدد خروج از آن می‌باشند و لذا مجبور هستند موازنه بین‌المللی را با روسیه و چین برقرار کنند.

وی تأکید کرد: لابی‌های آمریکا دنبال گسترش سیطره بر دیگر کشورها و اقتصاد خودشان هستند.

وی سخنان خود را چنین ادامه داد: برخی کشورهای عربی نظیر سوریه، مصر، لیبی و... حوزه نفوذ شوروی بودند و آمریکا پس از فروپاشی شوروی سعی کرد این حوزه نفوذ در کشورهای عربی را از بین ببرد و ازاین‌رو در لیبی و سوریه و عراق جنگ‌هایی به راه انداختند؛ چراکه آمریکا به‌سرعت می‌خواست حوزه‌های عربی را از چنگ روسیه خارج سازد.

در نهایت روس‌ها در سوریه در برابر آمریکایی‌ها ایستادند و با همکاریِ جمهوری اسلامی ایران توان این ایستادگی را پیدا کرد و بسیاری شهید سلیمانی را مسئولِ این مسئله می‌دانند که روسیه را برای ایستادگی در برابر آمریکا تشویق کرد و ازاین‌رو پیش روی غرب به سمت شرق با همکاری ایران و روسیه متوقف شد تا امروز که روس‌ها در حوزه نفوذ آمریکا وارد شده است.

آبشناس کشورهای عربی را به‌صورت سنتی حوزه نفوذ آمریکا و غرب نامید و تصریح کرد: بر اساس مطالعات انجام شده، طی 50 سال آینده شرق آسیا بازار اصلی مصرف نفت جهان خواهد بود و دیگر اروپا بازار نخواهد بود و کاملاً به آمریکا وابسته است.

انتهای پیام/