به نقل از «ایرنا»

جریان زندگی در پستوهای تاریخ

تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۳۵۶۹۳۳

بیرجند - ایرنا - آدمک های بی جانی که انگار زمان در قرن ها پیش برایشان متوقف شده است همچنان زندگی را در پستوهای تاریخ جاری نگه داشته اند.

به گزارش ایرنا، حاج علی در کنج اتاقی کوچک روی صندلی چوبی نشسته، پیش بند چرمی بزرگی روی زانوهایش را پوشانده، با یک دست محکم پاشنه «چپت» را گرفته و با دست دیگر لبه های کفش را با سوزن مخصوصش کوک می زند تا درزهای باز شده «چپت» گرفته شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

موهایش در همین چپت دوزی سفید شده و هنر دستانش در وجب به وجب آبادی های این سرزمین یافت می شود.
قدمت کفش بیرجندی یا همان چپت به 130 سال قبل بر می گردد و حتی در دوران قاجار و صفویه هم از این کفش استفاده می شده است.
کمی آن سو تر رجبعلی آهنگر با وردستش مشغول سخن گفتن است. ابراهیم دستش را به تنور آهنگری گرفته و همانطور که شعله های آتش را از زیرتیغ های انبر نگاه می کنند، به حرف های استاد رجبعلی گوش می دهد. منتظر است که استاد فرمان دهد تا انبر را از آتش درآورد. ضربه های سنگین پتکی که رجبعلی بر آهن گداخته انبر فرود می آورد آن را سخت تر کرده تا مشتری را راضی تر نگه دارد.
گوشه ای دیگر حجره داشگری محمد کریم است، پشت چرخ سفالگری اش نشسته همانطور که با پا سنگ زیرین چرخ را حرکت می دهد، با دستانش هنرمندانه تقاری را در بالای چرخ به رقص درآورده تا با سرانگشتان دیوارهای گلی تقار شکل بگیرد. طاقچه پشت سرش کوزه های بزرگ و کوچکی چیده شده که برای مشتریانش آماده کرده است.
کمی آنسوتر بوی خوشی از عطاری سیدرضا به مشام می رسد، عطر آویشن و زیره کوهی از دور انسان را سرمست دیدن حجره می کند. قوطی هایی از کرابیه ( نوعی زیره)، شنبلیله، تخم سپند، سیاه دانه و غیره روی رَف( طاقچه) پشت سر سیدرضا با نظم خاصی چیده شده است. عطارباشی روی ترازویش دسته ای مُخلصه( نوعی گیاه دارویی که در خراسان جنوبی یافت می شود) گذاشته و می خواهد چند سیر برای مشتری وزن بگیرد.
میرزا عباس و همسرش اقدس، گوشه ای دیگر مشغول سبد بافی هستند، بافتن ترکه های سرخ بید و بادامشک هنری است که میرزا با آن تگیجه های کوچک و بزرگ را برای خشک کردن میوه های تابستان تولید می کند.
اقدس خانم هم پخل بافی را از مادرش آموخته و در کنار همسر، ساقه های گندم را به دور هم می تند تا سبدهای زرینی از پنجه های هنرش خلق شود.
بی بی رباب، بانوی توبافی است که با لبخندی به لب پشت دار توبافی اش آرام نشسته و مشغول رد کردن دوک از لا به لای تار و پود دار حوله بافی است. همانطور که پا روی پدال کُل کار( دستگاه توبافی ) گذاشته و صدای زق زقی از بالای دار به گوشش می رسد، با دو دستش شانه را محکم می زند تا رج بافته شده در جایش ثابت شود.
بی بی لیلا هم در مقابل چرخش نشسته و دوک های خواهر کوچکتر را نخ می کند. گاهی از نخ پنبه مله در چرخ گذاشته و گاهی هم نخ های ابریشمی را به دور دوک می پیچاند.
آقاسید تقی پنبه زن هم در گوشه ای دیگر کمانش را لا به لای تلی از پنبه می زند و همچنان که آهنگ روح نواز حلاجی را گوش می دهد پنبه های نرم و سخت را از هم جدا می کند تا یکنواخت شوند. کنارش گل نساء چادر گل ریزی به کمر بسته، پشت چرخ نخ ریسی نشسته و پنبه ها را می ریسد تا رشته های نازک نخ را از درون دوک چوبی بالا کشیده و لابه لای انگشتانش بیرون آورد.
این آدمک ها گرچه مجسمه های بی جانی هستند اما موزه مردم شناسی بیرجند با وجود آنها روح گرفته و چشمان بینندگان از دیدن آنها سیر نمی شود. هر کدامشان در پشت چشمانی که پلک نمی زند حرف های ناگفته ای دارند که باید از برق نگاهشان خوانده شود.
موزه مردم شناسی بیرجند در سال 1372 از سوی میراث فرهنگی، در طبقه همکف عمارت مرکزی مجموعه جهانی باغ و عمارت اکبریه به بهره برداری رسید تا گوشه ای از معیشت، مشاغل و حرفه های منطقه خراسان جنوبی، که در گذشته ای نه چندان دور مرسوم بوده و اکنون نیز منسوخ شده، به نمایش گذاشته شود.
قدمت بعضی از اشیای این موزه مثل شیشه‌ های عطاری، قیچی و شانه آرایشگر، وسایل کفاشی و غیره به بیش از یک قرن می‌رسد.
هدف اصلی تشکیل موزه مردم شناسی، علاوه بر پیوند نسل جوان با سنت های گذشته، شناساندن فرهنگ ها و سنت های بومی، منطقه ای و شناخت ارزش های اقتصادی، اجتماعی، فنی و فرهنگی ابزار، اشیا و آداب و رسوم است.
این موزه از یک سال گذشته برای مرمت و بازسازی تعطیل بوده و نوروز امسال مجدد در بخش های پوشاک، توبافی، حلاجی، آهنگری، مسگری، سفالگری، عطاری، کفاشی، مطبخ، پخل بافی و سبد بافی راه اندازی شد و مورد بازدید مسافران و گردشگران قرار گرفت.
هم اکنون این موزه همه روز به جز روزهای دوشنبه به روی علاقه مندان در دو شیفت صبح و عصر باز است و افراد می توانند صبح ها از ساعت 9 تا 13 و عصر از ساعت 17 تا 20 از موزه مردم شناسی بیرجند واقع در باغ اکبریه دیدن کنند. روزهای جمعه نیز فقط در زمان عصر موزه باز است.
9893 * 6054

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي ميراث فرهنگي تاريخ موزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۳۵۶۹۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مافیای واردات مرغ در کمین نشسته‌ان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شرکت پشتیبانی امور دام کشور، حسین شیرزاد اظهار کرد: رکورد خرید ۱۰۰۰ تن مرغ از مرغداران کشور نشان از تعهد بالای ما به مرغداران کشور دارد، این در حالی است که تاکنون منابع یا تسهیلات یا پولی بابت این عملیات مهم در صنعت مرغداری به شرکت پشتیبانی امور دام پرداخت نشده است. با این حال بیش از ۷۶ درصد بهای مرغ خریداری شده نقدا به مرغداران پرداخت و بقیه مولدین زنجیره‌ها را با تهاتر کنجاله سویا یا ذرت راضی کرده ایم و این حرکت حمایتی همچنان ادامه دارد.

مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور با اشاره به اینکه استان‌ها با تمام قدرت مشغول جمع‌آوری مرغ مازاد هستند، افزود: در حال حاضر در نیمی از استان‌های کشور ظرفیت‌های خرید را افزایش داده‌ایم. چنانکه عمده کشتارگاه‌ها با شرکت همکاری می‌کنند، تقریباً ۹۵ درصد ظرفیت تونل‌های انجماد کشور در اجاره ما هستند.

وی گفت: درک ضرورت جمع‌آوری مازاد مرغ در کشور و کمک به ارتقای صنعت مرغداری در گام جدید به موازات تحولات مثبت و سازنده ۶ ماهه اخیر در وزارت جهاد کشاورزی حرکت به سوی یک راهبرد ملی است. اینکه در بزنگاه تاریخی قرار داریم که سرانه مصرف مرغ کشور به همت و مرهون تلاش مرغداران کشور با افتخار در حال افزایش است. باید به توانایی بالای کالای جایگزینی گوشت سفید مرغ به گوشت قرمز هم در شرایط امروز بازار فرآورده‌های پروتئینی کشور توجه کنیم.

مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفت: شرکت حتی مباشر گرفته است تا مرغ صنعتی را هم از بازار جمع کند تا تأثیری بر حجم عرضه مرغ گرم نگذارد. فعلاً همه استان‌ها مشغول خرید مازاد مرغ هستند. البته صادرات و مذاکره با شرکت‌های بزرگ تبدیلی و فرآوری برای جمع‌آوری و قطعه بندی و شنیسل راهکار مؤثر دیگری است. حتماً باید از ظرفیت صنایع تبدیلی تکمیلی و فرآوری بخش خصوصی بهره برد.

وی خاطر نشان کرد: معتقدم دولت هر مجوزی که اتحادیه‌ها می‌خواهد باید به آنها بدهد تا با توانمندسازی آنها ظرفیت‌های جدیدی خلق شود. صنعت مرغداری و مرغداران کشور نیازمند توجه و حمایت جدی تری برای تاب‌آوری و تولید پایدار هستند. باید همگان هم سیاست‌گذاران و هم ذی‌نفعان و ذی مدخلان صنعت مرغداری بپذیرند که با عبور صنعت مرغداری کشور از ۱۳۰ میلیون قطعه به ۱۵۰ میلیون قطعه در کلاس جدیدی قرار داریم و نیازمند استانداردهای تازه در زنجیره تأمین و ارزش صنعت مرغداری هستیم. باید به این دگردیسی تکاملی در صنعت مرغداری کمک کنیم. باید بپذیریم که مرغداران کشور به حمایت و لجستیک بیشتری نیاز دارند.

شیرزاد افزود: صنعت مرغداری کشور وارد مدار جدیدی از تکامل زنجیره ارزش خود در طبقه بندی کلاس جهانی این صنعت شده است. طبیعی است این تحول، در امور متعارف و خو گرفته شده گذشته ناترازی و تعارض به وجود خواهد آورد و منافع بسیاری از گروداران دچار تزلزل خواهد شد.

وی اضافه کرد: این مدار و سطح بالاتر در اوربیتال تولید مرغ گوشتی دارای ریسک ترکیبی و متنوع، جدای از ریسک‌های ماهوی و متعارف صنعت مرغداری می‌باشد. در علم مالی رابطه ریسک و بازده باهم نسبت مستقیم دارند.

به گفته وی، وقتی از ۱۳۰ میلیون قطعه داریم به سمت ۱۵۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی جهش تولیدی می‌کنیم. انتظار داریم با بازده و حاشیه سود مطلوب‌تری در کلیت این صنعت روبرو باشیم. به عنوان دولت باید ریسک‌های سیستماتیک این صنعت را تعدیل کنیم و ریسک‌های غیرسیستمیک را مهار کنیم. حداقل تأثیر تورم بر هزینه‌های تولید در این صنعت را کم کنیم. نباید بگذاریم شوک‌های درونی و بیرونی اثرگذار بر این صنعت این موفقیت بین‌المللی را خدشه دار سازد.

وی اضافه کرد: ثبات و پایداری در این کلاس جهانی، تلاش بیشتر و حداکثری را می‌طلبد، حتی مفاهیم رایج را تغییر خواهد داد در این کلاس ما واژه «مرغ مازاد» دیگر نخواهیم داشت، بلکه بیش بود مرغ به منزله «مرغ صادراتی» خواهد بود. به طور متوسط روزانه ۷ هزار و ۶۷۲ تن تقریباً معادل ماهانه حدود ۲۲۷ هزار تن گوشت مرغ مصرف در مقیاس ملی است که با ۱۳۵ میلیون قطعه جوجه‌ریزی می‌توان پاسخ مناسبی به تقاضای مؤثر ملی داد.

وی ادامه داد: جهش از این مدار تولید تا ۱۵۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی نیازمند سرمایه گذاری، تقویت اکوسیستم تولید تخم مرغ نطفه دار و افزایش ظرفیت تولید جوجه یک روزه در داخل و تقویت کریدورهای با ثبات واردات جوجه و انکشاف بازارهای صادراتی جدید برای صادرات مرغ و ارتقای قدرت رقابت پذیری تولیدکنندگان از طریق پمپاژ عناصر بهره‌وری تولید است که اینها عناصر لازم و مقوم جهش تولید و مردمی سازی تولید بنا به فرموده مقام معظم رهبری می‌باشند.

مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفت: رشد زنجیره‌های تولید مرغ گوشتی و تخمگذار و ادغام واحدها و تملک و تصاحب واحدهای مرغداری و میل زنجیره‌ها به بزرگ شدن نشان از درستی سیاست‌های شش ماهه اخیر در این صنعت است. اما در کنار آن دولت باید با انواع بسته‌های بیمه‌ای، مالی، تأمینی، نهاده‌ای و لجستیکی، حمایت و توجه بیشتری به واحدهای خرد و کوچک و متوسط از خود نشان دهد تا جامعه مولدین مرغ کشور پولاریزه، قطبی و دارای شکاف و گسست نگردد. به عبارت دیگر تعاملات، مناسبات و ارتباطات این دو فصل مجزا و منفک در تولید مرغ کشور در نهایت باید به یک بازی برد- برد و انتگره شدن (ادغام عمودی و یکپارچگی) مناسبات تجاری- تولیدی ختم گردد.

وی اضافه کرد: دولت باید برخی از این تعارضات و شکاف‌ها را به بهانه بهبود بهره‌وری و کارایی این واحدها با انواع حمایت یارانه‌ای، دادن امتیازهای تجاری به اتحادیه‌های مرغداران و با حمایت مالی تسهیلاتی از مرغداران کوچک و متوسط پر کند. تشکل‌های مرغداران هم باید به توسعه، توانمندسازی و ظرفیت سازی جدید بپردازند و تنظیمات صنعت مرغداری را خود به عهده بگیرند.

شیرزاد گفت: طی ۷ ماه گذشته، وزارتخانه با اتخاذ سیاست‌های درستی که مقوم این حضور در کلاس متفاوت جهانی است با موفقیت توانسته در روندهای سنتی و متعارف گذشته گسست به وجود آورده و محدودیت‌های گذشته در تولید مرغ و جوجه‌ریزی را دیگر نمی‌پذیرد. مثلاً وزارتخانه به شدت با کاهش جوجه‌ریزی در اسفند و فروردین مخالف است و محدودیت‌های فصلی و اکولوژیکی و تکنیکی را پشت سر گذارده است. این سیاست وزارتخانه به معنای حضور در کلاس جهانی جدید، حضور در مدار متکامل تری از تولید به نسبت گذشته و البته حضور مجموعه‌ای از ریسک‌ها و بازده‌های متفاوت‌تر از قبل است.

وی تصریح کرد: ایران در حال نزدیک شدن به چهار کشور اول تولیدکننده صنعت مرغداری در جهان است و این موفقیت را باید ثبات و پایداری ببخشیم و از این دستاورد حفاظت کنیم.

مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفت: در این میان مافیای واردات مرغ هم در کمین نشسته اند. این مافیا به طور مداوم از این موفقیت‌ها دلخور و سودهای کلان بادآورده خود را در آتیه نزدیک از دست رفته می‌بینند. نباید مرغداران کشور در زمین بازی که توسط مافیای واردات چی مرغ گرم و منجمد تدارک دیده شده، بازی کنند، صنعت مرغداری کشور در حال تکامل و پیشرفت است و همگان موظف هستیم تا از این دستاوردها صیانت کنیم.

کد خبر 6094489 فاطمه صفری دهکردی