ساختار اعطای یارانه‌ها تغییر می‌کند؟
تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۶۲۴۹۸
ساعت24 -در حالی که دهک اول یا کم درآمد ترین دهک درآمدی ایران ۷ میلیارد و ۷۳۷ هزار تومان یارانه پنهان دریافت می کند، یارانه دهک دهم یا پردرآمدترین دهک درآمدی ایران به ۲۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می رسد.
بررسی‌های صورت گرفته از سوی سازمان برنامه و بودجه نشان می دهد در حالی که هدف اصلی از اعطای یارانه، ایجاد شرایطی مناسب برای خانوارهای کم درآمد و تحقق مولفه عدالت است، در ایران بیشترین حجم یارانه به پردرآمدترین‌ها برسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برخی معتقدند این بررسی پایه تغییر بنیان اعطای یارانه در ایران است، از این رو سئوال مهمی که در شرایط کنونی مطرح می شود، این است که آیا قرار است از پس ۹ سال تجربه آزموده شده و شکست خورده اعطای یارانه نقدی به هر نفر، شرایط پرداخت یارانه های باز هم دستخوش تغییر شود؟
به این ترتیب دهک های اول تا دهم درآمدی ایران به ترتیب بی بهره ترین تا برخوردارترین دهک درآمدی را تشکیل می دهند. بررسی ها نشان می دهد ۵ کالا مهمترین اقلامی هستند که مشمول یارانه پنهان هستند. به این ترتیب بنزین، کالاهای اساسی، برق، دارو و گاز طبیعی مهمترین دریافت کنندگان یارانه پنهان هستند. این وضعیت نشان میدهد شیوه توزیع یارانه های پنهان در ایران مشکلات متعددی را داراست و بازنگری در این ساختار ضرورت دارد.
باز هم اصلاح ساختار یارانه ها
این اولین باری نیست که ضرورت بازنگری در ساختار تخصیص یارانه ها مطرح می شود. از دو دهه قبل بحث بازنگری در ساختار یارانه‌ها مطرح شد اما در سال ۱۳۸۹ بود که اصلاح ساختار یارانه با هدف تخصیص یارانه نقدی در دستور کار قرار گرفت و با هدف حذف یارانه پنهان و آشکار، یارانه‌های نقدی به سرپرستان خانوار تخصیص یافت اما در عمل از پس گذشت ۹ سال، حجم یارانه‌های پنهان افزایشی چشمگیر را تجربه می‌کند. در این ساختار نه تنها یارانه‌های نقدی بار سنگینی را بر دوش اقتصاد ایران گذاشته و هر ماه ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان در قالب یارانه نقدی توزیع می‌شود بلکه یارانه‌های پنهان نیز به دست کسانی می‌رسد که برخوردارند و درآمد مولفه مهمی در جذب یارانه پنهان در ساختار اقتصادی ایران است.
بنزین صدرنشین دریافت یارانه پنهان
در میان ۵ قلم کالایی که یارانه پنهان دریافت می‌کنند، بنزین صدر نشین دریافت یارانه پنهان است، حجم یارانه پنهانی که در یک سال به این حامل انرژی اختصاص یافته است، ۱۲۳ هزار و ۵۲۴ میلیارد تومان است. گاز طبیعی دومین رتبه در میان اقلام دریافت کننده یارانه پنهان را دارد. میزان یارانه پنهانی که به گاز طبیعی تعلق می گیرد ۷۲ هزار و ۵۸۲ میلیارد تومان برآورد می شود.
میزان یارانه پنهانی که به کالاهای اساسی اختصاص می یابد نیز ۳۹ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان براورد شده است.
یارانه پنهان چیست؟
یارانه پنهان در حقیقت عدم النفع دولت به دلیل فروش کالاهای تولیدی در داخل کشور با قیمت‌های پایین تر از قیمت قابل فروش در خارج از کشور است. به اصلاح این شیوه پرداخت یارانه، این منابع در اختیار دولت قرار می‌گیرد و دولت می‌تواند درباره نحوه بازتوزیع آن تصمیم‌گیری کند در نتیجه به پایداری بودجه دولت و قطع یارانه از محل‌های ناپایدار کننده سیاست مالی می‌انجامد.
در اقتصاد ایران این نوع یارانه، به خصوص از زمانی که تفاوت زیادی بین نرخ ارز رسمی با قیمت بازاری آن ایجاد شد، ابعاد گسترده‌ای یافته است. یارانه پنهان بر مبنای ارز هشت هزار تومان و نرخ ارز کالای اساسی ۴۲۰۰ تومانی، برای کالاهای اساسی و دارو، قیت بنزین بر اساس فوب خلیج فارس و قیمت گاز طبیعی نسبت به قیمت صادراتی سنجیده شده است.
متوسط میزان مصرف نیز در محاسبه میزان برخورداری دهک ها از یارانه پنهان موثر بوده است.
حجم یارانه‌ها در اقتصاد چقدر است؟
میزان یارانه‌های بودجه‌ای احصا شده ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۸ است. مجموع یارانه‌های فرابودجه‌ای از محل صندوق‌های فرابودجه‌ای، منابع نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتهای دولتی ۱۴۰ هزار میلیارد تومان در سال تخمین زده می‌شود. در نتیجه، جمع یارانه‌های آشکار به ۲۴۰هزار میلیارد تومان می‌رسد. مجموع تسهیلات تکلیفی و تحت تضمین دولت از شبکه بانکی در تعهد دولت در سال بالغ بر ۷۲هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. به علاوه، مجموع یارانه‌های پنهان بالغ بر ۶۴۹ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است. برآورد انجام شده در این گزارش نشان میدهد در سال ۱۳۹۸، مجموع یارانه آشکار و پنهان برابر ۸۹۰هزار میلیارد تومان است که این رقم معادل ۱۰.۹میلیون تومان یارانه اعطایی به ازای هر فرد و تقریباً ۲.۲ برابر بودجه سالانه کشور است.
منبع: خبرآنلاینمنبع: ساعت24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۶۲۴۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تولید زیر تیغ واردات یارانه‌ای!
سازوکار تخصیص ارز چگونه باید باشد؟ شاید این مهمترین سؤال در شرایط فعلی است که با هر بار رم‌کردن ارز، فشار بر ملت مضاعف و فریادشان بلند می‌شود. - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، چالش‌ها از نظر سیاست تخصیص ارز و مدیریت بهینه منابع ارزی، به‌ویژه در زمینه سیستم ارزی چندنرخی، همچنان باقی است. تخصیص نادرست منابع ارزی با اعطای ارز 28 هزارو 500 تومانی موجب شده است منابع ارزی به جای اینکه در جهت رشد اقتصادی هزینه شوند، بیشتر به واردات کالاهای اساسی تخصیص یافته که نه تنها نتوانسته است قیمت واقعی کالا‌ها در بازار آزاد را کنترل کند بلکه در حال حاضر همه کالا‌ها با قیمت نزدیک به دلار بازار آزاد معامله می‌شوند و تنها این تخصیص ارز، رقیب بازار تولیدات داخلی شده و رشد اقتصادی را محدود و مزایای بالقوه دیپلماسی انرژی هوشمند و ظرفیت‌سازی داخلی را تضعیف کرده است. به منظور به حداکثر رساندن سهم بخش انرژی در توسعه اقتصادی و درآمد‌های ارزی، پرداختن به مسائل مربوط به سیاست ارزی، تخصیص منابع و برنامه‌ریزی اقتصادی ضروری است. در حالی که به دنبال تقویت تولید داخلی و رشد اقتصادی هستیم، اطمینان از تخصیص منابع ارزی به شیوه‌ای استراتژیک و کارآمد بسیار مهم است. این امر شامل اجتناب از یارانه‌های ارزی غیرضروری برای واردات است که می‌تواند تولید داخلی را خفه کند، اتکا بر کالاهای خارجی را افزایش و ذخایر ارزی را کاهش دهد.
اتکا بر دیپلماسی هوشمند انرژی و استفاده حداکثری از ظرفیت دانش داخلی نقشی مهم در ارائه کمک‌های ارزی قابل توجه به ایران به ویژه در مواجهه با چالش‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی داشته است. رویکرد دولت در بخش انرژی که با تمرکز بر اهرم‌گذاری تخصص داخلی، توسعه بازار و بومی‌سازی فناوری مشخص می‌شود، نه تنها تاب‌آوری انرژی کشور را تقویت، بلکه به درآمد ارزی و رشد اقتصادی نیز کمک کرده است.
ایران با بهره‌گیری از دانش و منابع داخلی کشور توانسته است وابستگی خود را به فناوری‌ها و تخصص‌های خارجی کاهش دهد و از این طریق ارز ارزشمندی را در داخل کشور حفظ کند. بومی‌سازی فناوری و استفاده از استعداد‌های داخلی نه تنها توانمندی‌های انرژی ایران را افزایش داده، بلکه از خروج ارز به‌ویژه در شرایط نااطمینانی اقتصادی و تحریم‌ها جلوگیری کرده است. این تمرکز استراتژیک بر ظرفیت‌سازی داخلی و بومی‌سازی فناوری، ایران را قادر ساخته است ثبات و استقلال اقتصادی خود را در برابر فشار‌های خارجی حفظ کند.
دولت باید به جای تداوم سیاست ارز چندنرخی با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک که کالاهای ضروری را با قیمت‌های بهینه در انتهای زنجیره مصرف در اختیار خانوار‌ها قرار میدهد، به سمت استفاده بهینه از منابع ارزی خود جهت توسعه اقتصادی سوق یابد. علاوه بر این، حرکت به سمت نرخ ارز واحد با قیمت‌گذاری تعادلی می‌تواند به ثبات بازار ارز نیز کمک شایانی کند.
اتکای ایران بر دیپلماسی انرژی هوشمند و ظرفیت‌سازی داخلی در ایجاد درآمد‌های ارزی و حفظ رشد اقتصادی در زمان‌های چالش‌برانگیز تشدید تحریم کشور مؤثر بوده است. دولت باید به جای اعطای ارز ارزان‌قیمت به واردات که خود باعث سرکوب تولید داخل، افزایش واردات و به خطر افتادن امنیت غذایی و نابودی منابع ارزی کشور خواهد شد، تمرکز خود را بر حمایت هوشمند از سبد هزینه خانوار قرار دهد و منابع ارزی را صرف توسعه اقتصادی و تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز کند. باید دولت با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک، معادل کالای موردنیاز بهینه هر خانوار را در اختیار هر نفر قرار دهد و از طرف دیگر به سمت تک‌نرخی‌شدن ارز کشور با قیمت تعادلی بین بازار آزاد و بازار مبادله ارزی حرکت کند.
بازگشت امضا‌های طلایی ارزی و نابودی منابع نفتی کشور!
محمدعلی شایان‌اصل، کارشناس اقتصادی با اشاره به لزوم تخصیص بهینه منابع نفتی کشور به «جوان» می‌گوید: تخصیص نادرست منابع و تداوم نظام ارزی چندنرخی در اقتصاد مانع رشد اقتصادی ایران شده و به هدررفت منابع ارزی و تضعیف درک عملکرد اقتصادی کشور منجر شده است، از همین رو تخصیص منابع و برنامه‌ریزی اقتصادی برای منابع ارزی حاصل از نفت ضروری است. ایران با تمرکز بر تخصیص استراتژیک منابع ارزی به سمت تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز با ارتقای تولید داخلی و کارایی اقتصادی خود، می‌تواند بر چالش‌های ناشی از یک نظام ارزی پراکنده و چندنرخی بدون هیچ چشم‌انداز مشخصی فائق آید.
این کارشناس حوزه اقتصادی با اشاره به لزوم تخصیص منابع نفتی در جهت تکمیل زنجیره ارزش نفت اظهار می‌کند: توسعه پتروپالایشگاه‌ها و تکمیل زنجیره ارزش نفت با دلار‌های نفتی برای رشد اقتصادی در ایران حیاتی است، با این حال سیاست اشتباه ارزی و تخصیص نادرست منابع ارزی، توانایی کشور را در استفاده کامل از منابع انرژی برای توسعه اقتصادی محدود کرده است. برای بازگشایی ظرفیت رشد اقتصادی، اولویت دادن به تخصیص مناسب منابع ارزی به ویژه در سال منتهی به جهش تولید و مشارکت مردم ضروری است. با پرهیز از یارانه‌های ارزی غیرضروری برای واردات نظیر اعطای ارز 28 هزارو 500 تومانی از سوی بانک مرکزی ایران می‌توان اطمینان حاصل کرد که از منابع ارزی به طور مؤثر برای ارتقای تولید داخلی، افزایش رشد اقتصادی و تضمین آینده انرژی کشور استفاده می‌شود.
وی ادامه میدهد: اعطای ارز ارزان به واردات، ضمن سرکوب تولید داخلی و به خطر انداختن امنیت غذایی، مانع توسعه اقتصادی و خودکفایی ایران شده است. تخصیص یارانه‌های فرایندی و سرکوب قیمت‌های نسبی تأثیر مخربی بر بخش کشاورزی داشته و باعث از‌دست‌دادن خودکفایی و تاب‌آوری اقتصادی شده است. علاوه بر این، پدیده مخرب اقتصاد یارانه‌ای، چالش‌های پیش‌روی اقتصاد ایران را تشدید کرده و به تخصیص نادرست منابع منجر خواهد شد که مانع رشد اقتصادی کشور و تخصیص صحیح منابع در جهت توسعه زنجیره ارزش خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: از همه مهم‌تر اینکه نرخ ارز 28 هزارو 500 تومانی دوباره امضا‌های طلایی ارزی را به کشور بازگرداند و دوباره مسئله رانت، حرف اول را خواهد زد. حال که قیمت دلار در بازار آزاد به بیش از دو برابر ارز 28 هزارو 500 تومانی رسیده و بیش از 20 میلیارد دلار ارز 28 هزارو 500 تومانی اعطا شده است، متوسط قیمت مبادله‌ای کالاهای اساسی در سطح بازار نزدیک به قیمت ارز بازار آزاد و 65 هزار تومان است و سیاست تخصیص ارز چندنرخی کاملاً غیرعملیاتی است و تنها موجب بازگشت امضا‌های طلایی ارزی و نابودی منابع نفتی کشور خواهد شد.
منبع:جوان
انتهای پیام/
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند