ایران‌مال، مسجد، خطیب، مداح/تطهیر سرمایه‌داری در جشن عدالتخواهی
تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۹۴۴۷۲
خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ- علیرضا جباری دارستانی
شکل متاخر سرمایه‌داری و منطق آنچه که امروز به عنوان نئولیبرالیسم در کشور ما هم شناخته شده است، در دهه‌های آخر قرن پیش در راستای پیوند سیاست‌های اقتصادی ریگان-تاچر (آمریکایی-انگلیسی) شکل گرفت و وضعیتی به مراتب پیچیده‌تر از آنچه را که در ذات لیبرالیسم کلاسیک قابل دریافت بود، رقم زد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تا آنجا که به وجوه نرم و می‌توان گفت «فرهنگی» سرمایه‌داری متاخر و نئولیبرالیسم مربوط می‌شود، این شکل از سرمایه‌داری با فراروی از هویت متعین و تا حدی متصلبی که در سرمایه‌داری متقدم می‌شد سراغ گرفت و آری‌گویی به هر نوعی از ایده‌ها، کنش‌ها، آرمان‌ها و همه چیزهایی که می‌تواند برایش نفعی داشته باشد، خود را به هیولایی تبدیل می‌کند که همه چیز را می‌بلعد و به ابژه نفع و سود بدل می‌کند. این فرایند از طریق پیوند میان نئولیبرالیسم و پست‌مدرنیسم رخ می‌دهد و پیش می‌رود. بر این مبنا، نظم اقتصادی نوین در این شکل جدید از سرمایه‌داری با تن دادن به گفتمان گَل و گشاد پست‌مدرنیسم، حتی خود را آماده می‌کند تا با هر نوعی از آرمانخواهی آسمانی-زمینی و وجوه فرهنگی متنوع و تقدس‌های متنوع هم همراه شود و انواع و اقسام ابژه‌ها را برای تداوم حیات و پیشبرد اهداف خویش به کار بگیرد، یا به بیان درست‌تر «به مصرف برساند».
بدین‌ترتیب نظم سرمایه‌داری متاخر، شکل کاملاً پراگماتیسمی دارد و همه چیز را در صورتی که نفعی برایش داشته باشد، در درون خود می‌بلعد. اما نکته اینجاست که برای این بلعیدن و مصرف کردن، همه آن چیزها (اعم از آرمان‌ها، اعتقادات، مناسک و…) باید همه از محتوایش تهی شده و به ماده‌ای خام یا ابزاری برای تحقق منافع سرمایه‌داری به کار بسته شود. در این زمینه، حتی انقلابی‌گری، دین به معنای عامش، اسلام در معنای خاص، عرفان، حتی چپ‌گرایی، سوسیالیسم و جنبش‌های اعتراضی ریز و درشت و… هم می‌توانند مواد خام یا ابزارهایی برای این نظم همه‌چیزخوار تلقی شوند. یک نمونه ساده و سرراست این مسئله واقعیتی است که در خصوص همه انواع اعتراضات به نظام سرمایه‌داری رخ داده است. در دهه‌های اخیر تقریباً انواع و اقسام شورش بر نظام سرمایه‌داری که در قالب چپ‌گرایی و یا شکل‌های متنوع آنارشیسم و اعتراضات ضد تمدنی و حتی جنبش‌های مبتنی بر نجات زمین و حمایت از حیوانات و محیط زیست و… تبدیل به مُدهای مصرفی جدید و فرم‌های فرهنگی و هویتی توخالی بدل شده که در شکلی عجیب و غریب تغییر شکل داده و از قضا به کار پیشبرد همین نظام جهانی و سرمایه‌داری متاخر می‌آیند و توسط آن به بهترین شکل مصرف می‌شوند!
نمونه دیگر این فرایند در تاریخ موسیقی، بروز و ظهور جنبش‌های موسیقی اعتراضی است که باز به اشکال مختلفی خودشان شکل‌دهنده یا رونق‌دهنده به بازارهایی شدند که از طریق مدهای فرهنگی پوشالی صرفاً به در خدمت همان منطق بازاری-کالایی سرمایه‌داری قرار گرفتند. در این زمینه و معنا، چیزهایی که «در ابتدا» علیه این نظم جهانی شکل گرفتند، با پیوندی که سرمایه‌داری با پست‌مدرنیسم برقرار کردند و از این طریق با نفی هرگونه ذات‌گرایی و تثبیت هویت ثابت و متعین توانست آنها را «مالِ خویش» کند، به خدمت خود درآورد و از آنها برای اهداف خود استفاده نماید. ساده‌ترین مثال شاید همین شلوارهای جبین کهنه، نخ‌نما و پاره‌ای باشد جوانان جامعه ما هم به طور افراطی از آن استفاده می‌کنند؛ اینها «در سرآغاز» چیزی نبودند جز پوششی نمادین برای کنشی اعتراضی و ضدتمدنی و ضد سرمایه‌دارانه در غرب (آمریکا) که حالا امروز خودش تبدیل به یکی از مدهای بسیار پرسود نظام جهانی سرمایه‌داری شده و توانسته کمپانی‌های سرمایه‌داری بزرگی را تأسیس یا تقویت کند.
این مختصر، ذکر شد تا روشن شود که چگونه این نظام متاخر سرمایه‌داری و نئولیبرالیسم تاچری-ریگانی توان این را دارد که همه چیز را در خودش ببلعد و هضم کند؛ همچنین تلاشی بود برای اشاره به این نکته شدیداً مهم که آنچه ماهیت و هویت آمریکایی-انگلیسی قلمداد می‌شود، صرفاً یک شعار یا تابلوی تکراری و از جهاتی بی‌کارکرد از «آمریکای جهان‌خوار» در سطح سیاسی و نظامی صرف نیست؛ بر مبنای این قاعده، ما به هیچ‌وجه، صرفاً با یک نظام هژمونیک سیاسی و میلیتاریسیتی روبه‌رو نیستم، بلکه آنچه بیش و پیش از اینها اهمیت دارد، درک این ماهیت هولناک و هیولایی که آماده است ما را حتی به عنوان آرمانخواه‌ترین آرمانخواهان به عضور یا عنصری از خویش بدل کند و ما را به مصرف خویش برساند. این واقعیت هم دیگر حزب‌اللهی و غیرحزب‌اللهی و مؤمن و غیرمومن، خطیب و غیرخطیب و مداح و غیرمداح و شیعه و غیرشیعه نمی‌شناسد.
حالا وقت آن است که به نمونه اصلی، وطنی و بومی خویش بازگردیم؛ در خبرها و تبلیغات آمده بود که مسجد ابرپروژه یا ابرمجموعه «ایران‌مال» در حال افتتاح است! مسجدِ یکی از بزرگترین مجموعه‌هایی که به شکلی هیولاوار هم زمین بسیار بزرگی از تهران به طور غیرقانونی بلعیده و هم در جامعه‌ای کاملاً طبقاتی‌شده در حالی با جلال و جبروت و کاخ‌وارگی‌اش آسمان و زمین تهران را خراش داده که در کنارش، تنها کمی آن‌طرف‌تر، خانه‌های بسیاری از انسان‌های معمولی که به هر دلیلی فاقد رانت و رابطه بوده‌اند، روز به روز در حال شبیه‌شدن به کوخ‌ها و ساکنانشان هم در حال مشتبه شدن به مردمانی هستند که گویی سال‌های سال است قحطی بر آنها مسلط بوده است.
«افتتاح، در چه زمانی؟» روز میلاد امام عصر (عج) که بزرگترین در هم کوبنده «طاغوت» و «جهانخواران»، در حین دفاع از مستضعفان و بازگرداندن جهان به آنها خواهد بود! «افتتاح، با حضور چه کسانی؟» با حضور یکی از مشهورترین خطیبان تهران و یکی از مشهورترین مداحان تهران که نواهایش درباره بزرگترین شخصیت انقلابی تاریخ، «حسین بن علی (ع)» و یاران و خاندان شریفش که در برابر زر و زور و تزویر در زمان خود، از بذل جان دریغ نکرد، در گوش همه‌مان ماندگار شده است. در روایتی از امام باقر (ع) که خودشان یکی از بازماندگان واقعه عدالتخواهانه کربلا بود آمده است: «اذا قام القائم لم یَبقِ مسجدٌ عَلی الاَرضِ لَه شُرف الّا هَدَمها و جَعلهاجمّاء / هنگامی که امام زمان قیام می‌کند بر روی زمین ایشان هر مسجدی که به شکل کاخ‌ها ساخته شده است خراب خواهد کرد»
به نظر می‌رسد ایران‌مال، مجموعه‌ای که به شکلی معیوب در حال تجربه و تقلید منطق سرمایه‌داری متاخر در ایران است، حالا در نیمه شعبان (جشن عدالتخواهی)، به دنبال تطهیر خویش است و بدین ترتیب مجبور است همه آن چیزها و کسانی که باید برای افتتاحش به کار بگیرد را از درون تهی کرده و به مصرف خویش برساند. هیولای همه‌چیزخوار سرمایه‌داری نمونه اعلای بدل کردن بزرگترین آرمان‌ها و آرمانخواه‌ها به عضو و عنصری از خویش است.
کد خبر 4584676منبع: مهر
کلیدواژه: ایران مال فرهنگ عمومی نیمه شعبان مسجد نئولیبرالیسم سرمایه داری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۹۴۴۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تئاتر بچه‌های مسجد باید در چهار گوشه ایران شکل بگیرد/ حضور ۱۴ گروه نمایشی در جشنواره تئاتر بچه‌های مسجد
نشست خبری پانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد با حضور کوروش زارعی مدیر مرکز هنر‌های نمایشی و سید مصطفی موتورچی دبیر پانزدهمین دوره جشنواره در حوزه هنری برگزار شد.
کوروش زارعی در ابتدای نشست عنوان کرد: شعار این دوره جشنواره پانزدهم «خانه هنرم مسجدم» است. سه سال جشنواره برای ایجاد زیرساخت‌ها و چشم انداز‌های درست تعطیل شد، اما بعدش دومرتبه به اجرا رسید. پس از در تولید بچه‌های مسجد در استان‌ها تحت عنوان تئاتر محرابیان، حال احساس میکنیم به رشد مناسب رسیدند.
وی در ادامه افزود: تئاتری‌ها حال به زایایی رسیده و می‌توانند وارد عرصه‌های جدی شوند. پس از کارگاه سال قبل مشهد، قرار است خروجی‌ها امسال به اجرا رسیده و در رویداد‌های تئاتر کشور حضور یابند. تئاتری‌های اجرایی امسال خروجی هشتصد گروه نمایشی ما هستند و ما تلاش داریم کار‌ها را به روستا‌ها هم برسانیم. تئاتر بچه‌های مسجد باید در چهار گوشه ایران شکل بگیرد تا ما بتوانیم استعداد‌ها حتی در مرز‌های ایران را کشف و هدایت کنیم.
مصطفی موتورچی دبیر جشنواره نیز در صحبت‌هایی با اشاره به عدم انتشار فراخوان برای این دوره گفت: از بین کار‌های رسیده چهارده اثر نهایی شده و به اجرا در خواهد آمد. در کنار کار تولید اثر، سلسله کارگاه هم داشتیم که نزدیک به هشتصد مربی و گروه بودند و اینها نمایشنامه‌هایی آماده و در مساجد اجرا کردند و بااین هدف سه دوره جشنواره نمایشنامه نویسی گلدسته‌ها را داشتیم که برگزیده‌های آنها به این جشنواره رسید. همچنین داوران اعظم بروجردی، الهام چرخنده و وفا طرفه هستند.
زارعی همچنین درباره اهمیت گروه محوری در جشنواره افزود: جوایز هم گروه محوری از اول تا سوم اعطا می‌شود. یکی از جوایز ویژه ما جایزه ویژه فرج الله سلحشور به نام این عزیز تئاتری مسجدی خواهد بود است.
زارعی رباره جایزه سلحشور گفت: این جایزه به گروه برتر تقدیم خواهد شد یک گروه کاملا مسجدی که در آموزش‌ها حضور داشتند و مسائل اخلاقی را هم رعایت کرده و به معنای واقعی یک گروه هستند. همچنین امسال چهارمین دوره مسابقه نمایشنامه نویسی گلدسته‌ها را خواهیم داشت.
وی درباره تک جنسیتی بودن اجرا‌ها بیان کرد: بخاطر این مسائل کار‌هایی تولید شد و داوران خانم هستند که راحت کار‌ها اجرا شود و اینبار ما ساختار شکنی کرده و از سه خانم با تحصیلات و تجربه برای داوری استفاده کردیم.
کوروش زارعی در ادامه گفت: افتتاحیه در کنار مزار شهدای گمنام شهر بافق خواهیم داشت و اجرا‌ها هم در امامزاده عبدالله خواهد بود، هرگروه بعد اجرای داوری سه اجرا در مساجد بافق و یزد خواهند داشت، مساجد یزد و امامزاده‌ها شاهد اجرا‌ها خواهند بود.
موتورچی افزود: در طول جشنواره برای بچه‌های انجمن نمایش بافق دو کارگاه طراحی کردیم و انجا کارگاه نمایشنامه نویسی و دوره کارگردانی برگزار میکنیم.
وی درباره جوایز این جشنواره گفت: ما پنج جایزه گروه خواهیم داشت. بازیگری خانم و آقا هفت نفر تقدیر بدون رتبه خواهند بود. دو بزرگداشت و جایزه سلحشور نیز خواهیم داشت. سیصد میلیون جایزه خواهیم داشت و بیشترین جایزه هم فرج الله سلحشور بیست میلیون و پنج گروه برگزیده هر کدام ده میلیون خواهد بود.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟