بضاعتمان در جمع آوري سيلابها چقدر است؟

خبرگزاري آريا - مشهد- ايرنا- خشکسالي چندين ساله در کشور زخم عميقي بر رودخانه ها، تالاب ها و حتي درياچه ها گذاشت و بحراني به نام کم آبي را به وجود آورد و حال که آسمان روي خوشش را به ايرانيان نشان داده و رحمت الهي بر زمين فرود آمده، بضاعتمان در گردآوري اين سيلابها چقدر است ؟

به گزارش ايرنا، سامانه بارشي که از ابتداي امسال در اغلب نقاط کشور فعال شد در برخي نقاط سيل هاي سنگيني را به راه انداخته و خساراتي در پي داشته است با اين حال چشم اميد همه به سيلاب هايي است که با ذخيره سازي و مديريت آنها بتوان کم آبي را جبران کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هرچند سدسازي به عنوان يک مولفه مهم در ذخيره سازي آبهاي سطحي و باران ها به شمار مي رود با اين حال کارشناسان حوزه آب و منابع طبيعي نظرات متفاوت نسبت به اين نوع ذخيره سازي دارند به نحوي که برخي سدها را چندان راه مطمئن براي ذخيره سازي نمي دانند و برخي نيز بر ضعف مديريتي در بالادست رودخانه ها تاکيد مي کنند.
* اگر سيلابها مديريت شده بود، خسارات سيل اتفاق نمي افتاد
يک متخصص و دکتراي منابع طبيعي و سيل در دانشگاه فردوسي مشهد در اين زمينه به خبرنگار ايرنا گفت: بارندگي هاي امسال به گونه اي نبود که چنين سيل و خسارت هايي را به همراه داشته باشد، به عنوان مثال سيلي که در شيراز جاري شد ناشي از بارش 23 ميليمتر باران بود که حجم قابل توجهي نيست.
محمد تقي دستوراني افزود: در سالهاي گذشته طبيعت و محيط زيست را به شدت تخريب کرديم به گونه اي که ديگر زمين، توان نگهداري و ذخيره سازي آب را ندارد.
وي اظهار داشت: زمين داراي خاک حاصلخيز و پوشش گياهي، هنگام باران مانند يک اسفنج عمل مي کند و آب باران در آن نفوذ کرده و وارد سفره هاي زيرزميني مي شود و در اين صورت روان آب و سيلاب زياد بوجود نمي آيد.
رئيس دانشکده منابع طبيعي و محيط زيست دانشگاه فردوسي مشهد گفت: اما اکنون مراتع و جنگلها از بين رفته اند و از آنجا که سطح زمين در بالادست برهنه شده ديگر آب جذب نمي کند و اين آب به سوي رودخانه ها روان شده و منجر به بروز سيل مي شود.
دستوراني افزود: طبيعت در طي سالهاي گذشته بيمار شده به طوري که نه تحمل باران زياد و نه تحمل باران کم را دارد يعني تغيير اقليم و نوبت بارندگي و ساخت و ساز در بستر رودخانه ها آسيب پذيري طبيعت را تشديد کرده است.
عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد ادامه داد: راهکار پايدار و درازمدت براي ذخيره سازي و استفاده بهينه از سيلابها، مديريت حوزه هاي آبخيز در بالادست رودخانه هاست تا آب، جذب زمين و سفره هاي زيرزميني شود و ديگر سيل به وجود نياورد.
دستوراني اظهار داشت: در مناطقي که سيل به وجود آمده، خانه ها مملو از رسوب ناشي از خاک حاصلخيزي است که باران آن را شسته و روانه خانه ها کرده است.
وي گفت: اگر زمين پوشش گياهي مناسب داشته باشد، سه برابر حد معمول توان جذب آب را دارد و ديگر هر بارندگي منجر به ايجاد روان آب و جاري شدن سيل نمي شود.
* سدسازي راهکاري پايدار نيست
عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد افزود: سد سازي راهکار پايدار براي ذخيره سازي مناسب سيلاب هاي ناشي از باران نيست زيرا آب پشت سد تبخير و تالاب هاي پايين دست رودخانه ها خشک مي شود و طبيعت و مردم سهمي از اين آب نمي برند.
وي اظهار داشت: بهترين شيوه براي مديريت سيلابها و جلوگيري از هدررفت آنها، مديريت صحيح محيط زيست در حوزه بالادست رودخانه است در غير اين صورت آب شيرين رودخانه ها هدر مي رود، همان طور که بيش از 30 ميليارد مترمکعب از آب شيرين رودخانه هاي استان خوزستان در يک ماه اخير به دريا ريخته شد، در حالي که اين ميزان معادل يک سوم نياز مصرف سالانه آب در کشور است.
وي گفت: مشهد شرايط خوبي در مديريت سيلابها ندارد و طبيعت در بالادست رودخانه هاي منطقه طرقبه و شانديز تخريب شده است و در اراضي و بستر رودخانه هاي آنجا ويلا سازي کرده اند.
دستوراني افزود: از يک سو مراتع و پوشش گياهي در بالادست از بين رفته و از سوي ديگر ويلاسازي ها مسير عبور آب را بسته است، لذا بارندگي در ارتفاعات منجر به بروز سيل مي شود.
وي اظهار داشت: وجود مسيل ها در شهر مشهد نيز دردي را دوا نمي کند زيرا ظرفيت آنها در جمع آوري به قدري نيست که همه آبها را هدايت کند و در صورتي که بارندگي از حد معيني بيشتر شود، کل شهر دچار مشکل مي گردد.
* سازمان هواشناسي تجهيز شود
يکي از استادان و متخصصين حوزه جغرافيا و بنيانگذار جغرافياي سياسي در کشور نيز در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: طي 70 سال اخير بارش چنين باراني در کشور بي سابقه بوده و همه اقشار بسيج شدند تا خسارت هاي ناشي از بروز اين بارندگي را به حداقل و همچنين ميزان جمع آوري سيلابها را به حداکثر برسانند.
محمد حسين پاپلي يزدي افزود: مشکلاتي که در نتيجه سيل در کشور به وجود آمد نشان داد که اشکالاتي در حوزه هاي آبخيزداري و آبخوانداري وجود دارد ضمن اين که در نتيجه تخريب مراتع و جنگلها و محدود کردن حريم رودخانه ها، نقاط شهري و روستايي با اندک باراني از سيل آسيب مي بينند.
وي اظهار داشت: اين مشکلات نشان مي دهد بايد در سياست هاي مرتبط با حفظ منابع طبيعي و محيط زيست تجديد نظر کنيم و در اين راستا نخستين گام مي تواند اختصاص بودجه بيشتر به سازمان هواشناسي براي افزايش تجهيزات آن به منظور پيش بيني بهتر تغييرات اقليمي باشد.
اين استاد دانشگاه گفت: در برخي کشورها سازمان هواشناسي قادر به پيش بيني تغييرات جوي تا سه ماه آينده است لذا در صورتي که اعتبارات بيشتر به اين سازمان داده شود تا بتواند ارتباطات جهاني خود را گسترش دهد و تجهيزاتش را به روز کند مي تواند با پيش بيني زودتر وضعيت هوا از بروز سوانح جلوگيري و همچنين باعث مديريت بهتر بارندگي ها شود.
پاپلي يزدي افزود: اگر سازمان هواشناسي فعاليت سامانه بارشي سال جاري را دو ماه زودتر پيش بيني مي کرد مسئولان پشت سدها را تخليه مي کردند تا هنگام بروز سيلابها، آب بيشتري در آنها جمع شود.
* نظارت بر اجراي قوانين مهمتر از سدسازي است
اين پژوهشگر حوزه جغرافيا گفت: مجلس شوراي اسلامي نيز بايد قوانين سختگيرانه تري نسبت به تخريب محيط زيست و منابع طبيعي در کشور وضع کند البته قوانيني در حوزه آبخيزداري و آبخوانداري و همچنين تشکيلات اداري در زمينه مديريت اين بخش وجود دارد اما اين قوانين به خوبي اجرا نمي شود.
پاپلي يزدي اظهار داشت: سالهاست که هزاران هکتار از مراتع تخريب شده و در آن کشت ديم يا ويلاسازي انجام گرفته، هزاران هکتار از جنگلها از بين رفته است و اين آثار نتيجه عمل نکردن به قانون و نظارت ضعيف بر اجراي قوانين است.
وي ادامه داد: اخيرا در 150 کيلومتر از مرز ايران و عراق و در کردستان آن کشور، به اندازه بارندگي هاي اخير در ايران، باران باريده اما به دليل پابرجا بودن جنگلها و مراتع و شبکه صحيح آب در شهرها، هيچ سيلي به وجود نيامد.
وي گفت: در بارندگي هاي اخير پشت سدها و تالاب ها و درياچه ها از آب پر شد اما به همان ميزان گل و لاي ناشي از سيل در خانه ها انباشته شد و اگر مراتع و جنگلها و پوشش گياهي اراضي بالادست رودخانه ها از بين نمي رفت هيچ گاه شاهد بروز سيل نبوديم.
اين استاد دانشگاه تربيت مدرس و دانشگاه فردوسي مشهد افزود: سدسازي در کشور واجب است اما مهمتر از آن مديريت صحيح مراتع و جنگلها و همچنين پيش بيني درست هواشناسي است که بايد در اين زمينه تدابير ويژه انديشيده شود.
* بارندگي در خراسان رضوي به خوبي مديريت شد
مدير عامل شرکت آب منطقه اي خراسان رضوي نيز گفت: بارندگي امسال در اين استان بسيار مناسب بود و بارش هاي اندک سالهاي گذشته را جبران کرد.
محمد علايي افزود: ميانگين بارش باران در خراسان رضوي طي يک سال زراعي 221 ميليمتر است اما از ابتداي امسال تاکنون در مدت يک ماه 244 ميليمتر باران در اين استان باريد.
وي اظهار داشت: با اين حجم باران شاهد بروز اتفاق ناگوار در نتيجه سيل نبوديم و اين نشان دهنده مديريت مناسب بحران در خراسان رضوي است.
وي گفت: در بارش هاي اخير اين استان انسجام مديريتي مناسب بين مسئولان استان ايجاد شد و در همه شهرستان ها از دستگاه قضايي تا مديران کل و شهروندان همه براي مديريت وقايع، همراهي و همدلي مناسبي داشتند.
دبير کميته سيل در خراسان رضوي افزود: با همراهي مديران گلوگاه هاي خطر بروز سيل در همه شهرستان هاي استان لايروبي شد و به عنوان مثال 80 کيلومتر از بستر رودخانه کشف رود لايروبي و کانال زرکش در مدت پنج شبانه روز باز شد.
علايي اظهار داشت: سيل هاي سالهاي گذشته خرابي هاي بسيار در مشهد، تايباد، تربت حيدريه و برخي نقاط ديگر خراسان رضوي به همراه داشت اما امسال با انسجام و همدلي مسئولان خسارت هاي ناشي از سيلاب هاي شديد در کلات، درگز، بجستان، گناباد، تربت جام ، خواف و ساير نقاط کمتر بود.
وي گفت: آبهاي سطحي و سيلابهاي ناشي از باران هدر نمي رود، بخشي در پشت سدها جمع آوري شده و بخشي ديگر دشتها را تغذيه مي کنند.
مدير عامل شرکت آب منطقه اي خراسان رضوي افزود: در نتيجه بارندگي و جاري شدن سيلابهاي امسال حجم آب پشت سدهاي استان از 290 ميليون مترمکعب به 600 ميليون مترمکعب رسيد و در پشت سد دوستي نيز بيش از 250 ميليون مترمکعب آب جمع شد.
علايي با بيان اينکه سد دوستي تامين کننده آب شرب مشهد است اظهار داشت: براي تامين 30 ميليون متر مکعب آب مورد نياز سد دوستي بايد دو هزار ميليارد تومان هزينه مي شد اما به برکت باران هاي اخير بيش از 250ميليون مترمکعب آب به پشت اين سد رسيد.
7489 / 6053
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۵۰۱۲۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گزارش آخرین وضعیت سیل در خراسان‌جنوبی 

ایسنا/خراسان جنوبی معاون مدیریت بحران استانداری خراسان‌جنوبی گفت: با توجه به بارندگی‌های شبانه‌روز گذشته ۴۰۰ روستا درگیر سیل شدند و تمامی تیم‌های مدیریت بحران در آماده‌باش کامل هستند.

محمودرضا تیمورپور، در گفت‌وگو با ایسنا گفت:در اثر بارندگی‌های شبانه‌روز گذشته حدود ۴۰۰ روستا در خراسان جنوبی درگیر سیل شدند.

وی بیان کرد: تیم‌های مدیریت بحران استان برای اعزام به مناطق سیل‌زده در آمادگی کامل هستند و در هر روستا و یا منطقه‌ای که مسیر دسترسی بازگشایی شود سریعا تیم‌های ارزیاب برای بررسی میزان خسارات و گزارش‌ها اعزام می‌شوند.

تیمورپور گفت: با توجه به بارندگی‌های شب و روز گذشته بیشترین بارندگی در روستای بیشه خوسف به میزان ۶۰ میلی‌متر بوده است.

معاون مدیریت بحران استانداری خراسان‌جنوبی بیان کرد: بارندگی‌های گزارش شده امروز مربوط به محورهای بیرجند_ خوسف، بیرجند_قاین، بیرجند_سربیشه و سربیشه_درح و در سایر نقاط به صورت نقطه‌ایی ممکن است بارندگی باشد.

وی بیان کرد: محورهای شهداد به نهبندان نیز به دلیل عدم ایمنی مسدود بوده و محورهای طبس به خرو، بیرجند به شوشود، دهک به مختاران و کلیه راه‌های فرعی بخش سرداران خوسف به سرچاه عماری به دلیل طغیان رودخانه مسدود است.

تیمورپور با اشاره به اینکه بیشترین خسارات مربوط به شهرستان خوسف و نهبندان است، یاداور شد: به برخی از راه‌ها و ابنیه‌های روستایی، آبنماها، بخش کشاورزی، قنوات، اراضی زمین‌های کشاورزی نیز خسارت وارد شده است.

معاون مدیریت  بحران استانداری خراسان‌جنوبی بیان کرد: عملیات امدادرسانی به مناطق سیل‌زده با همکاری همه گروه‌های آغاز شده و از بخش خصوصی و معادن نیز برای استفاده از ماشین‌آلات سنگین کمک گرفته شده است.

انتهای پیام