به نقل از «تابناک»

استاد وارستگی و فرزانگی

تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۶۲۴۴۵۱

فیلسوف واقعی دریای معارف است و رونده به دانایی و تنهایی. او به جای آنکه در مکان و مرتبتی خاص، فضایی مقولی و بوروکراتیک را اشغال کرده باشد، در تمام جهان مسکنت دارد و نمایانگر جان عالم است و نشانگر فرزانگی و وارستگی نوع آدم.

از این روی، عطر دانایی و تنهایی او در ذرّات هوا و جولان فضا همواره پراکنده است و از او آنچه به راستی پنهان و پیداست، جز حکمت و پارسایی و روشنایی نخواهد بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استاد فرزانۀ ما دکتر محسن جهانگیری برای نسل‌هایی از شاگردان خود از دهۀ چهل تا کنون جز نمودی از پارسایی و حکمت نبود. وانگهی آنچه از سلوک ایشان در ایام دانشکدۀ ادبیات و مراودت در دانشگاه تهران و تدریس در کلاس‌های درس در ذهن دانشجو و آموزندۀ ما ـ آخرین نسل از شاگردان ایشان ـ باقی مانده و خواهد ماند، اولاً درس وارستگی و اخلاق و تدیّن و سپس دانایی و سنجشگری است؛ اینکه اهل دانش باید همواره در جستجوی حق باشد و آنچه را که به شائبۀ قیل و قال و هیاهو آلوده است و در آن اثری از خردورزی و زحمت نیست قبول ننماید، چرا که حکمت عرصۀ عمل است و در آن هوس اسم و رسم نیست، و درستی و راستی با خصال نیک همراه است و شرط همۀ اینها رهایی است. آنچه که استاد فرزانۀ ما همواره در کلاس‌های درس از مقایسۀ میان دو فیلسوف بزرگ غرب رنه دکارت و باروخ اسپینوزا گوشزد می‌کردند همین صفت رهایی بود که اسپینوزا را تا تکفیر و اخراج از جامعۀ مورد نفوذ خود کشاند، و او چنان بود که ترجیح داد همانی را بگوید که اقتضای حکمت و دانایی‌اش است نه آنچه خوش‌آمد کنیسه و یا عموم جامعه است؛ حتی اگر این شجاعت و استقلال فکری مستلزم مذمّت و طرد باشد. اما دکارت در این حدّ وارسته نبود و ذهنیّت و فلسفه‌ورزی‌اش هرچند اقتضای حکمت داشت، اما از خوش‌آمد نظام سیاسی و نظم عمومی نیز غافل نبود. در هر حال استاد همواره تأکید داشت که فیلسوف واقعی همانا شبیه اسپینوزا است و اقتضای واقعی حکمت، در واقع نوعی طرد و تنهایی است؛ نه به این معنی که فیلسوف طرد شده باشد، بلکه از این حیث که فیلسوف باید شرط اصلی فلسفه یعنی ساده‌زیستی، نظم و دقت، احترام به قانون، روشنگری و نگاه انتقادی و بینیازی را سرلوحۀ کار خود قرار دهد و همواره چنان باشد که در عین رعایت نظم و تعادل و ادب، از دایرۀ عقل و عدالت خارج نگردد و این هر دو به راستی به معنی زندگی بر اساس حق است و اغلب موجب تنهایی است.

دکتر جهانگیری به گفتۀ مؤکّد خود سال‌ها در دانشگاه تهران معلّم بودند و هیچ‌گاه علاقه‌ای جز این نداشتند و معلّمی و تعلیم را وارسته‌ترین شکل فلسفه‌ورزی و فلسفه‌آموزی و زندگی حکیمانه می‌دانستند. ایشان در ایّام بازنشستگی نیز هرگز دانشگاه را ترک نگفتند و هر هفته دست کم دو روز را در دانشکدۀ ادبیات می‌گذراندند و این غنیمتی بود برای دانشگاه تهران که این استاد حکیم و فرزانه هر هفته چندساعتی بر سنگفرش‌های قدیمی و خاطره‌اندود آن راه بروند و با هر قدم، و به رسمی که سقراط همیشه با راه رفتن دانش خود را ارزانی می‌داشت، دانایی و روشنایی را ارزانی دارند.

آنچه در سلوک اجتماعی استاد بسیار قابل توجه است، حضور او در جامعه و در نهادهای اجتماعی در مقام یک شهروند مسئول و وظیفه‌شناس بود که خود را ملزم می‌دانست وظیفۀ احترام به قانون را همواره ادا نماید، و چنان وارسته بود که حاضر نبود کمترین زحمتی را به دیگران تحمیل نماید و وجودش را از مسئولیت و رنج و خویشتنداری، در عین تواضع و خشیّت و احترام آکنده بود و دیانت و رستگاری را در ذرّات وجودش نهادینه ساخته بود.

وانگهی استاد معظّم ما هرگز غلوّ را دوست نداشت و آنچه بدین رسم از ایشان گفته شد، عین سلوک و راه و رسم اوست و ما اکنون به لطف این وجود وارسته می‌دانیم که فلسفه نقش‌بازی و دنیاطلبی و دیگرآزاری را هرگز تاب نمی‌آورد، و فلسفه در اصل جستجوی دانایی و تأدّب است و شرط اصلی آن نیز رهایی و وارستگی است.
یاد استاد فرزانه و معلّم حکمت و فلسفۀ ما گرامی باد.

منبع: تابناک

کلیدواژه: فیلسوف استاد فلسفه حکمت کودتا در ونزوئلا تنگه هرمز موسسه اعتباری کاسپین مهناز افشار سهمیه بندی بنزین جولیان آسانژ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۶۲۴۴۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حکمت عفاف و حجاب در ادیان آسمانی

مسئله عفاف و حجاب مورد تأکید کتب آسمانی و آموزه‌های انبیای الهی است. نمونه‌های متعددی از مسأله حجاب در کتب مقدس مسیحیان و یهودیان ذکر شده است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجاب معادل تحفّظ نسبت به مواجهه‌ی غیر اصولی با افراد غریبه و یا دوری از نگاه آنهاست. این مسئله ریشه در فطرت و ذات پاک انسان‌ها دارد. در واقع انسان‌ هر اندازه به سمت تقویت ایمان به خدا حرکت و از خطاها وگناهان دوری کند، به همان میزان بر عفت و حیای او اثر مثبت می‌گذارد و  فرد مؤمن به صورت خودکار علاقه دارد در دید نامحرمان نباشد،‌ اما همین که از خدا فاصله گرفت، به مرور زمان تقیدات خود را کنار می‌گذارد و این امر سبب می‌شود به تدریج از ارزش‌هایی مثل حیا و حجاب فاصله بگیرد.

از این روست که مسئله عفاف و حجاب مورد تأکید کتب آسمانی و آموزه‌های انبیای الهی است. نمونه‌های متعددی از مسأله حجاب در کتب مقدس مسیحیان و یهودیان ذکر شده است. در رساله پطرس آمده است «همچنین ای زنان، شوهران خود را اطاعت نکنید تا اگر بعضی نیز مطیع کلام نشوند، سیرت زنان ایشان را بدون کلام دریابد * چون که سیرت طاهر و خدا ترس شما را ببینند * و شما را زینت ظاهری نباشد، از بافتن موی و متحلّی شدن به طلا و پوشیدن لباس * بلکه انسانیت باطنی، قلبی در لباس غیر فاسدِ روح حلیم و آرام که نزد خدا گرانبهاست* زیرا بدین گونه، زنان مقدسه در سابق نیز که متوکّل به خدا بودند، خویشتن را زینت و شوهران خود را اطاعت می‌کردند * مانند ساره که ابراهیم را مطیع بود و او را آقا می‌خواند و شما دختران او شده‌اید. (انجیل، رساله پطرس رسول، باب سوم، فقره (1-6) همچنین در رساله پولس چنین آمده است «و همچنین زنان، خویشتن را بیارایند به لباس مزین به حیا و پرهیز، نه به زلفها و طلا و مرواید و رخت گرانبها، بلکه چنانکه زنانی را می‌شاید که دعوی دینداری کنند به اعمال صالحه. (رساله پولس به تیمونائوس، باب دوم، فقره 9 و10)

میزگرد| درباره حجاب طوری برخورد نکنیم جوان‌مان دین‌گریز شود / خصلتی که اجر شهید را دارد

نزدیک به این نوع دعوت نسبت به عفاف و حیا را در قرآن با تعابیر دیگری می‌یابیم. خداوند در آیه31 سوره نور خطاب به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله می‌فرماید «وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ وَلا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الإرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ یعنی «و به زنان با ایمان بگو: چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند، و شرمگاه خود را حفظ کنند، و زینت خود را مگر مقداری که پیداست [در برابر کسی] آشکار نکنند، و ] برای پوشاندن گردن و سینه [مقنعه‌های خود را به روی گریبان هایشان بیندازند و زینت خود را آشکار نکنند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدران شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران شوهرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان [هم کیش خود] شان، یا بردگان زر خریدشان، یا خدمتکارانشان از مردانی که ساده لوح و کم عقل اند و نیاز شهوانی حس نمی‌کنند، یا کودکانی که [به سنّ تمیز دادن خوب و بد نسبت به امیال جنسی] نرسیده‌اند و زنان نباید پاهایشان را [هنگام راه رفتن آن گونه] به زمین بزنند تا آنچه از زینت‌هایشان پنهان می‌دارند [به وسیله نامحرمان] شناخته شود. و [شما] ای مؤمنان، همگی به سوی خدا بازگردید، امید که رستگار شوید.»

کارنامه 40 ساله عفاف و حجاب (1)| یوسف نبی چرا گرفتار گناه نشد؟ / برای اصلاح عفاف و حجاب مردم را تکریم کنیم

در این آیه چند دعوت از سوی خداوند انجام شده است: فروبستن چشم، حفظ عفت، پنهان کردن زینت، دسته‌جات محارم و توبه؛ رعایت تمام این مسائل شرعی سبب می‌شود انسان به فلاح و رستگاری برسد. این مسئله یکی از حکمت‌های حفظ عفاف و حجاب است؛ یعنی انسان مؤمنی که قصد دارد به رستگاری برسد،‌ این رستگاری در رعایت عفاف و حجاب اوست و در واقع حجاب، مسیر رسیدن به رستگاری را برای انسان مؤمن هموار می‌کند و او را به درجات عالی در دنیا و آخرت می‌رساند. این امر همان حکمتی نهفته در سایر کتب آسمانی در راستای دعوت به رعایت عفاف و حجاب است.

در اوج بانوانی که در پرتو این خصلت مسیر رستگاری را در دنیا و آخرت پیمودند، حضرت مریم و حضرت زهرا سلام‌الله علیهما و برخی از بانوان شاخص تاریخ بودند. بنابراین با مرور سیره آن بزرگواران می‌توان تبیین بهترین از خصلت عفاف داشت. هرچند مسیحیت در سده‌های گذشته مسیر انحراف را پیمود و با پیروی از مدرنیته حجاب از نماد مریم مقدس (س) برداشت تا مقدمات افول خود را رقم بزند.

انتهای‌پیام/