ایران و چین: جایی بین نفت و ترامپ

خرداد ؛برای چین، حمایت از برجام و ایران در راستای یک استراتژی گسترده تر برای حمایت از نهادهای چندجانبه و در عین حال بهره برداری از بازارهای صادراتی و گسترش سرمایه گذاری های جهانی محسوب می شود. اما از آنجایی که تجارت چین با ایالات متحده بسیار بزرگ تر از تجارت آن با ایران است، پکن در حمایت از تهران همواره واشنگتن را مد نظر قرار خواهد داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 در سال 2006 جان گارور، کارشناس و استاد امور بین الملل در موسسه فناوری جورجیا نگاهی به اشتراکات ایران و چین انداخت: «فکر می کنم روح روابط چین و ایران از این واقعیت نشئت می گیرد که هر دو از موفق ترین، قدرتمندترین و بادوام ترین پادشاهی های ایجاد شده از آغاز تمدن بوده اند؛ و اینکه این پادشاهی های ثروتمند و قدرتمند در دوران نوین توسط قدرت های غربی از بین رفته یا از اوج خود پایین کشیده شده اند... این باورها به تمدن مشترک بوده که به این نتیجه گیری انجامیده که نظم جهانی کنونی ایجاد شده و تحت سلطه غرب اساسا ناعادلانه است و باید با یک نظم جدید جایگزین شود. روابط چین و ایران همبستگی آدم های پر غروری است که هویت خود را در تایید دیگری می بینند. آنها به تاریخ یکدیگر احترام می گذارند و از پیشینه طولانی روابط دو کشور آگاه هستند. آنها این همکاری تاریخی را عنصری مهم در جهان پیش از ظهور اروپا می دانند و مصمم هستند تا برای چرخش مجدد جهان به سمت شرق، همکاری کنند.»
با این حال، گارور به وضوح به این مساله اشاره می کند که این همکاری لزوما اختلاف نظرها و تنش ها را از بین نمی برد. منافع ژئوپولتیک دو کشور اگرچه ممکن است مشابه باشد، اما با یکسان شدن فاصله زیادی دارد و دو کشور همواره برترین منافع خود را مد نظر قرار می دهند. چین به ایران به عنوان بازاری برای کالاها و سرمایه  خود و همچنین دارنده بزرگ ترین ذخایر هیدروکربن در جهان (157 میلیارد بشکه نفت و 33 تریلیون مترمکعب گاز) تمایل دارد. ایران هم به چین به عنوان متحد خود و یکی از امضا کنندگان پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای (ان پی تی) و همچنین یک منبع سرمایه گذاری و فن آوری می نگرد.
گرایش بیشتر ایران به اروپا
اما شک و تردید ایران درباره چین را می توان هم در انتقال فناوری مشاهده کرد و هم در رفتار مصرف کننده. ایران به طور قابل توجهی اروپا را ترجیح می دهد. اگرچه سطح تجارت ایران با چین در سال 2000 به یک میلیارد دلار رسید، اما تا حدود 2010 هرگز از سطح تجارت آن با اروپا بیشتر نشد. تحریم های انرژی و مالی که در آن زمان علیه ایران اعمال شد، تجارت با اروپا را متوقف کرد، اما پس از آنکه اروپا پس از حصول برجام در سال 2015 به بیشتر این تحریم ها پایان داد، تجارت دوجانبه تا سال 2017 برابر با 53 درصد افزایش یافت.
این مساله به ویژه در زمینه فناوری انرژی مشهود بوده است؛ اگرچه ایران از سرمایه گذاری شرکت های انرژی چینی استقبال می کند، اما به دنبال تنوع در سرمایه گذاری هاست. در سال 2014 ایران به نقش شرکت نفت ملی چین در میدان نفتی آزادگان در جنوب پایان داد که این مساله به توافق اولیه با شل انجامید. اگرچه اظهارات اخیر بیژن نامدار زنگنه حاکی از بازگشت شرکت نفت چین به مذاکرات برای همکاری در این میدان نفتی است. اما نارضایتی های زیادی در طرف ایرانی وجود داشته است. زنگنه تایید کرده که تهران از روند کار سینوپک در میدان نفتی یادآوران که تولید در آن از سال 2016 آغاز شده، ناراضی است. اما شاید جدی ترین نارضایتی به میدان گازی پارس جنوبی مربوط شود. پس از آنکه توتال در ماه آگوست در پی نگرانی از تهدیدهای آمریکا از توافق 4.8 میلیارد دلاری در این میدان عقب کشید، شرکت ملی نفت چین بار دیگر به تولیدکننده اصلی تبدیل شد.
ایران می خواهد در فناوری گاز طبیعی مایع که مناسب ترین شکل برای صادرات است، مهارت به دست آورد. اگرچه ایران در حال حاضر تقریبا همه تولید سالیانه خود (202 میلیارد متر مکعب گاز) را در داخل کشور مصرف می کند، اما همسایه جنوبی آن یعنی قطر که در پارس جنوبی با ایران شریک است از این میدان برای افزایش صادرات خود به 124 میلیارد متر مکعب استفاده می کند. میشل ماکینسکی، مدیر کل شرکت مشاوره «آگرومیز» می گوید: «جامعه صنایع انرژی به خوبی می داند که چین توانایی تکمیل کردن پارس جنوبی را ندارد چرا که از تخصص فنی مورد نیاز برای آن محروم است و نمی تواند  از برخی از ماشین آلاتی که به فناوری آمریکا وابسته هستند، استفاده کند.»
افزایش فشارهای ایالات متحده به ایران به ویژه پس از خروج رئیس جمهوری ترامپ از توافق هسته ای و اعمال مجدد تحریم ها، تاثیر قابل توجهی بر تجارت ایران با چین داشته است. در زمینه فروش نفت، چین برای ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است تا ایران برای چین. در حالی که چین در سال 2018 خریدار اصلی نفت ایران به شمار می رفت، اما ایران پس از روسیه و عربستان سعودی، سومین تامین کننده نفت چین بود.
اگر چه دولت ترامپ سعی می کند محدودیت ایران در فروش نفت را تشدید کند، اما شرکت های انرژی دولتی در چین به چانه زنی در معاملات بزرگ خرید نفت و پروژه های پالایش نفت ادامه خواهند داد و هر اندازه که فشار بر ایران از سوی ایالات متحده افزایش یابد، موقعیت آن در معاملات ضعیف تر خواهد شد.
در عین حال، پکن درباره اقدامات واشنگتن نگران و مجبور است روابط گسترده تر با آن را به ویژه با توجه به حساسیت مذاکرات تجاری فعلی در نظر بگیرد. صادرات سالانه چین به ایالات متحده 500 میلیارد دلار (صادرات ایالات متحده به چین 130 میلیارد دلار) و خیلی قابل توجه تر از تجارت آن با ایران (حدود 40 میلیارد دلار) است.
بر اساس تحقیقات منتشر شده توسط شرکت تحلیلگران اقتصادی بورس و بازار درباره آمار گمرکی چین، صادرات چین به ایران از اکتبر تا دسامبر 70 درصد کاهش داشته است. بانک کانلون چین هم اولین بانک این کشور بود که ابتدا تجارت با ایران را تعلیق و سپس در ماه دسامبر صراحت آن را به کالاهای انسانی محدود کرد. کانون که پیشتر به دلیل تجارت با ایران از سوی آمریکا تحریم شده، بانک اصلی رسیدگی کننده به پرداخت ها برای نفت ایران به یورو و یوآن بود.
مساله تامین نیز مطرح است. افزایش تورم در ایران و کاهش ارزش ریال و شروع رکود اقتصادی همگی می تواند تقاضا برای کالاهای چینی مانند ماشین آلات صنعتی یا لوازم مصرفی را کاهش دهد.
برای چین، حمایت از  برجام  و ایران در راستای یک استراتژی گسترده تر برای حمایت از نهادهای چندجانبه و در عین حال بهره برداری از بازارهای صادراتی و گسترش سرمایه گذاری های جهانی محسوب می شود. اما از آنجایی که تجارت چین با ایالات متحده بسیار بزرگ تر از تجارت آن با ایران است، پکن در حمایت از تهران همواره واشنگتن را مد نظر قرار خواهد داد.
تضعیف دلار
چین خروج ایالات متحده از توافق هسته ای سال 2015 را محکوم کرده است و مانند روسیه، اعتراض های ایالات متحده و اروپا به برنامه موشکی ایران را نادیده می گیرد. استدلال پکن این است که هیچ کشوری موظف به اطاعت از تحریم های یک جانبه آمریکا نیست. چین همچنین به دنبال ایجاد روابط خوب سیاسی و تجارت با همه کشورها فارغ از رقابت های آنها با یکدیگر از جمله با ایران، عربستان سعودی، قطر، ونزوئلا و ایالات متحده است.
چین در ماه فوریه از استقرار  اینستکس یا همان ابزار ویژه مالی اروپا برای تجارت با ایران حمایت کرد. گنگ شوانگ سخنگوی وزارت امور خارجه چین حتی گفت که این کشور ممکن است از اینستکس استفاده کند که ارتباطات آن با اروپا را نیز افزایش خواهد داد.
چین در این روند تنها نیست. روسیه و ترکیه هم به دنبال راهی برای محافظت از تجارت خود با ایران از ایالات متحده هستند. برای ایران، ریاست جمهوری دونالد ترامپ که ممکن است در سال 2020 به پایان برسد، تا اندازه ای یک مشکل کوتاه مدت به شمار می رود. اما آیا تحریم های ترامپ می تواند به تضعیف نفوذ جهانی و نفوذ اقتصادی ایالات متحده منجر شود؟ سر ریچارد دالتون سفیر سابق بریتانیا در ایران می گوید: «اینستکس باید یک تاثیر سیاسی در محافظت از برجام داشته باشد و ممکن است کسب و کارهای خارج از اتحادیه اروپا را جذب کند. این مساله می تواند در کاهش استفاده از دلار در تجارت بین المللی در دراز مدت، تاثیر قابل توجهی داشته باشد.
منبع: دیپلماسی ایرانی

منبع: خرداد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۶۳۸۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مبادلات تجاری ایران و‌ سریلانکا دوباره برقرار شد

مدیر کل دفتر شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به از سرگیری تبادل تجاری ایران و سریلانکا، گفت: تهاتر پول نفت ایران با چای سریلانکا، زمینه‌ای برای از سرگیری مبادلات تجاری بین دو کشور فراهم آورد. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرگزارای تسنیم به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان توسعه تجارت ایران، هادی طالبیان مقدم، تهاتر پول نفت ایران با چای سریلانکا، زمینه‌ای برای از سرگیری مبادلات تجاری بین دو کشور دانست و افزود: تحریم‌های ظالمانه علیه ایران بامشکلات مالی و عدم ایفای تعهدات مالی سریلانکا مصادف شد از این‌رو از چندی پیش ساز و کارهای مختلفی برای وصول مطالبات معوقه حاصل از فروش نفت خام ایران به سریلانکا پیگیری و دنبال شد تا اینکه در نهایت در سال گذشته تهاتر چای با پول نفت در دستور کار دو کشور قرار گرفت.

بنا به اظهارات وی؛ ایران در پروژه "اوما اویا" ( پروژه سدسازی و تونل‌سازی در سریلانکا) نقش کلیدی ایفا کرد و این موضوع خاطره خوبی از ایرانیان در ذهن سریلانکایی‌ها ایجاد کرد؛ در این پروژه انتقال فناوری،عملیات مهندسی، ساخت، نصب، راه‌اندازی و... توسط ایرانی‌ها انجام شد. هرچند پیش از این نیز شرکت‌های دیگری از ایران در زمینه برق‌رسانی به روستاهای زیادی از این کشور نقش مهمی داشته‌اند.

طالبیان‌ مقدم با اشاره به سفر هیات بلندپایه دولتی سریلانکا به ایران، تصریح کرد: ماهیندا آماراویرا وزیر کشاورزی و زراعت سریلانکا، در سفر به ایران با مقامات دولتی و بخش خصوصی ایران از جمله محمدعلی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی و عباس علی‌آبادی وزیر صمت دیدار و گفت‌وگو کرد.  

به گفته مدیر کل دفتر شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران؛ وزیر کشاورزی سریلانکا از چند مزرعه نمونه ایرانی مانند مزرعه پرورش قارچ، توت فرنگی،کارخانه‌های لبنیات و دامداری‌های ایرانی بازدید و در زمینه همکاری‌های دوجانبه با ایرانیان تبادل نظر کرد.

همچنین وی در همایش مشترکی که با همکاری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، معاونت ماشین_آلات و تجهیزات وزارت صمت، و دفتر شبه قاره هند (آسیای جنوبی) سازمان توسعه تجارت برگزار شد نیز شرکت کرد و در پایان جلسه به پرسش‌های تجار ایرانی و خارجی حاضر در جلسه پاسخ داد.

این مقام مسئول با اشاره به بازدید وزیر کشاورزی سریلانکا و هیاتی از تجار سریلانکایی از ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران (ایران اکسپو2024)، تصریح کرد: دستاوردهای حضور وی در ایران را می‌توان در ملاقات با مقامات رسمی، تبادل نظر و جمع‌بندی در خصوص احیای کمیته تجاری مشترک دو کشور، پیگیری تشکیل کمیسیون اقتصادی مشترک، برگزاری نمایشگاه‌های مشترک، تبادل هیات‌های تجاری، آموزش تجار و صنعتگران، تاکید و تایید بر استفاده از ظرفیت‌های شیلات، ماهیهای تزئینی، میوه‌های استوایی، سنگ‌های قیمتی، توتون و تنباکو و برندسازی مشترک، گردشگری سلامت، مصالح ساختمانی و زیرساختی، فناوری اطلاعات و توسعه زیرساختهای مرتبط، انرژی، صدور خدمات فنی و مهندسی و ... . خلاصه کرد.

وی ادامه داد: استفاده از ظرفیت گذر راه (کریدور) جنوب- شمال از مسیر چابهار به آسیای‌ میانه نیز مورد اشاره و تاکید طرفین قرار گرفت.

طالبیان‌ مقدم با تاکید بر لزوم توسعه صادرات ماشین‌آلات کشاورزی به سریلانکا، افزود: ایران ظرفیت خوبی در تولید کمباین، تراکتور، کودهای شیمیایی، هوشمندسازی گلخانه‌های صنعتی، اصلاح و بهبود بذر دارد و سریلانکایی‌ها نیز خواهان بهره‌گیری از این توان هستند؛ همچنین در این سفر پیشنهاد موافقت‌نامه و فعالسازی تجارت ترجیحی بین دوکشور و راه‌اندازی خط هوایی مستقیم نیز مطرح شد.  

به گفته وی؛ دو طرف بر لزوم ارتباط پولی و بانکی و راههای انتقال پول تاکید و اتفاق نظر داشتند. همچنین این مقام مسئول در پایان بیان کرد: طرفین توافق کردند عدد تجارت دو کشور را در بازه زمانی 5 ساله حداقل 2 برابر افزایش بدهند؛ به نظر می‌رسد سریلانکا دروازه ورود ایران به شرق آسیا و ایران دروازه ورود به غرب و آسیای غربی برای سریلانکا است.

انتهای پیام/