نشر کودک؛ از خطوط قرمزها تا گرانی کاغذ

تهران-ایرنا- نشر کودک و نوجوان یکی از مهمترین حوزه های نشر است که نیازمند بازنگری در بحث های محتوایی است؛ محتوایی که نباید به قیمت طرد آثار، قدرت اثرگذاری و بومی سازی خود را از دست بدهد.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، انتشارات کودکان یکی از بخش های اصلی در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود که امسال و در سی و دومین دوره خود، همانند گذشته در این نمایشگاه حضور داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نشر کودکان که علاوه بر مشکلات عمومی ای چون مساله افزایش قیمت ها و وارداتی بودن تمامی کاغذ مصرفی ،دچار مشکلاتی ممیزی و خطوط قرمزی نیز هست که بعضا کار را دشوار می سازند.
ممیزی هایی که باعث طرد و نادیده گرفتن بخشی از آثار خارجی و ترجمه می شوند؛ این طرد البته یکسره باعث حذف نمی شود چرا که کانال های متعددی چون ماهواره، سی دی ها، فضای مجازی و اینترنت امکان دستیابی گسترده ای را برای نسل امروز در مواجهه بی واسطه با آنان فراهم می سازد. این مساله باعث می شود که طرد تنها باعث از دست دادن قدرت اثرگذاری و بومی سازی آثار از طرف انتشارات داخلی شود.

**ترجمه بیشتر و بهتر از تالیف است
مقسمی مدیر داخلی یکی از انتشارت کودکان در توضیح مهمترین و بزرگترین ضعف و بحران در وضعیت این روزهای صنعت نشر در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا بیان داشت: مشکل اصلی در انتشارات کودکان که خیلی تعیین کننده شده، مشکل تولید و ابزار آن یعنی کاغذ و چاپ و صحافی است؛ در حال حاضر هم تهیه و تدوین سخت شده است و هم هزینه ها بالا رفته است. یعنی ما کارهایی را که قبلا کاغد گلاسه کار می کردیم، کلا حذف شده است؛ چون آنقدر قیمتش بالا رفته که توجیه خرید برای مصرف کننده ندارد. طبیعتا وقتی این کارهایی که روی گلاس بوده برود روی کاغذ معمولی، کیفیتش پایین می آید و متاسفانه اینها همه در کیفیت کلی کار اثر گذار هستند چرا که کاری با کیفیت پایین تر به دست مخاطب می رسد؛ البته اگر برسد.
وی افزود: این گرانی ها هم که پیش آمده است کم کم سطح قدرت خرید مردم را پایین برده است و طبیعتا سطح بیشتری از عایدیشان صرف کالای اساسی می شود و چون متاسفانه کتاب جزو کالاهای ضروری برای نیست، به حاشیه می رود.
این مدیر انتشارات با توضیح این مطلب که آنچه در نشر کتاب در رده سنی کودک خیلی بیشتر استقبال می شود طنز است و در رده سنی نوجوان کارهای فانتزی و تخیلی، بیان داشت: وضعیت فروش ما امسال هم به لحاظ تعداد کتاب ها هم به لحاظ عددی و ریالی خوب بود و حتی با توجه به افزایش قیمت ها (امسال افزایش سی درصدی قیمت داشتیم) نسبت به سال گذشته رشد فروش داشتیم ولی در کل شرایط تولید برای خودمان هم سخت است. و این را می بینیم که مردم به سختی تهیه می کنند و به نظرم در صنعت نشر کودکان خیلی آینده روشنی پیش روی ما نیست.
مقسمی با توضیح اینکه بیشتر تولیدات این انتشارات ادبیات داستانی بوده و امسال زمینه های غیر داستانی علمی و کتاب های مهارت زندگی برای کودکان اضافه شده است، خاطرنشان کرد: نسبت کتاب های انتشارات ما شصت درصد ترجمه به چهل درصد تالیف است. در همه جای دنیا همین است. چه در ادبیات کودک و چه در سایر نشرها. در هر کشوری، کتاب های ترجمه هم بیشتر هستند و هم بهتر؛ چون شما در یک کشور حضور دارید و (نزدیک 240 کشور در دنیا وجود دارد) و بخشی کتاب های خودت است و از 239 کشور دیگر دنیا بهترین کارهایشان را انتخاب کرده، برمی دارید و چاپ می کنید.
« شما به خود فرانسه هم رجوع کنید که ادبیات آن معروف است، کیفیت کارهای ترجمه از کارهای تالیفی بهتر است؛ چون بهترین کارهای روسیه و آلمان و آمریکا و ژاپن و ... را گذاشته اند. ولی در مورد کشور خودی این گونه است که همه کارهای ضعیف و متوسط و قوی درهم و کنار هم است. یعنی این مساله حساسیت برانگیزی نیست که چرا ترجمه برتر است».
وی در پاسخ به این سوال که آیا وقتی بحث آموزش برای کودکان مطرح است، لزوم تاکید بر فرهنگ بومی است و متعاقب آن تالیف نباید پررنگ باشد توضیح داد: این مساله را به طور کلی قبول ندارم چون بخش هایی درست است ولی یک سری موضوعات هستند که فرامرزی هستند و به مرز جغرافیایی ارتباطی پیدا نمی کنند؛ یک سری دغدغه ها و پرسش هایی در ذهن هر انسانی هست که ذات انسانی است و ربطی ندارد که شما ایرانی باشید یا ایتالیایی. در نتیجه اینجا ترجمه و تالیف فرقی ندارند.
«مثلا ما در کتاب هایمان کتابی در مورد داوینچی داریم و این یک هنرمندی است که در مرز جغرافیایی مشخصی نمی گنجند. ولی در کنار آن تالیف هم داریم و یک سری از جنبه هایی که ذاتا بومی هستند بیشتر پرداخته شده اند کمااینکه ما خودمان در انتخاب کتاب های ترجمه به این نکات توجه داریم. یا چیزی که ما به ازایی در فرهنگ ما نداشته باشد و ملموس نباشد را قاعدتا تولید نمی کنیم چون اساسا ارتباطی بین کودک و آن موضوع برقرار نمی شود».

** کاغذ و باز هم کاغذ
«قدیانی» معاون یکی از انتشارات کودکان نیز ضمن گلایه از وضعیت کاغذ و مقوا به عنوان پیش نیازهای کار یک انتشارات گفت: از سال گذشته تاکنون مشکل اصلی انتشارات به ویژه کودکان، کاغذ بوده است و دولت توانسته تا حدودی کاغذ ما را تامین کند ولی ما چون کار کودک می کنیم و مصرف مقوایمان هم خیلی بالا است، این واقعا معضل شده، قیمت ها وحشتناک بالا است و نقدینگی بسیار بالایی را به ما تحمیل کرده است.
«کاغذی که به درد انتشارت و کار کودک بخورد تماما وارداتی است و مقوا هم همچنین؛ مقوایی هم که برای کارتن سازی و کارهایی از این دست مورد نیاز است و در داخل تولید می شود را هم با قیمت های خارجی حساب می کنند. حتی محصولاتی که از پتروشیمی خودمان تامین می شود (مانند سلفون های شیرین و یا سی دی) اینها را هم به قیمت دلار حساب می کنند. مانند پسته ای که با قیمت دلار گران شده است این ها هم به همین منوال است».
این معاون انتشارات در توضیح این که انتشاراتش تنوعی از موضوعات آموزشی و بعضا صرفا سرگرمی تا کتاب هایی که از شاهنامه و قصه های کهن ایرانی را منتشر می سازد و سعی کرده اند که ترجمه هایشان با با فرهنگ خودی سازگاری داشته باشند گفت: درصد ترجمه و تالیف ما پنجاه پنجاه است و شاید در حال حاضر تعداد کارهای تالیفی ما بیشتر هم شده باشد. کارهای ترجمه هم اکثرا از تصاویرشان استفاده شده است و متن ها دوباره با نظر کارشناسان بازنویسی شده اند.
قدیانی در توضیح بهره گیری از نظر کارشناسان افزود: چند کارشناس داریم که برخی از قدیم و به صورت تجربی اصول کار را فراگرفته اند و برخی تحصیلات دانشگاهی دارند.
«خدارا شکر امسال فروش ما خوب بوده است و البته دلیلش این است که ما به نسبت گرانی ها، قیمت هایمان را خیلی افزایش نداده ایم و سود خودمان را تا جایی که توانسته ایم کم کردیم».

**لزوم سهل گیری به جای سخت گیری
این معاون انتشارات کودکان ضمن گلایه از دیدگاه و برخورد برخی از مسوولین خاطرنشان کرد: خیلی از مسوولین بسیار تک بعدی به کتاب های کودکان نگاه می کنند. مثلا اگرچه ما در کتاب های ترجمه هم اصول تناسب با فرهنگ خودمان و بازنویسی بر این اساس را در دستور کار داریم ولی زمانی که مسوولین و ارگان هایی می خواهند خرید کنند یک سری کتاب ها را به خاطر خارجی بودن سریع از فیلترشان خارج می کنند و نمی خرند. در صورتی که فلان شخصیت معروف مورد تقاضای کوددکان است.
«بهتر است آن شخصیت با چارچوبی از طرف خودمان به کودک ارائه شود تا این که آن را از ماهواره یا سایر رسانه هایی مانند اینستاگرام و فضاهای مجازی که به وفور وجود دارند، بگیرد. مثلا شخصیتی مانند «فِروزن» که امروز دختر بچه ها خیلی دنبال آن هستند بهتر است که از طرف ما به کودکان ارائه شود تا یک رسانه خارجی.
وی تاکید کرد: ممیزی روی نوع تصاویر و برخی از کلمات خاص وجود دارد. کلماتی که به عشق و عاشقی نزدیک می شوند و یا روابط دختر و پسر را خیلی نزدیک نشان می دهد؛ ما خودمان ممیزی ها را رعایت می کنیم و معمولا کارهایی که به ارشاد ارائه می دهیم، بدون مشکل پذیرفته می شود. وقتی ما خودمان سال هاست که در این حوزه مشغول به کار هستیم و ممیزی ها را رعایت می کنیم بهتر است در جاهایی به ما قدرت مانور داده شود که متاسفانه این دیدگاه در بین مسوولین خیلی ناچیز است.
پژوهشم**9480**1552

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي نشر كتاب كودكان سي و دومين نمايشگاه بين المللي كتاب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۶۷۰۳۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه آنفلوآنزای اسپانیایی ۱۹۱۸ جهان را دگرگون کرد

خبرگزاری علم‌وفناوری آنا- هدا عربشاهی: عنوان عالم‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی برای ما مردم زیسته در سومین دهه قرن ۲۱ که دیری نیست از کابوس کووید-۱۹ تقریبا رهایی یافته‌ایم، خیلی غریب نیست. ویروس آنفلوآنزا اوایل سال 1918 در صبحی بهاری از تب و گلو درد آشپز کمپ فانستن در درمانگاهی در ایالت کانزاس به ثبت رسید. نام این آشپز آلبرت گیچل بود. تا ظهر همان روز در درمانگاه بیش‌از صد مورد گلودرد و تب و سردرد گزارش شد.

در هفته‌های بعد، تعداد بیماران آنچنان زیاد شد که افسر پزشک مخصوص کمپ درخواست کرد سوله‌ای برای اسکان همۀ آنها تهیه شود. شاید این آشپز نگون‌بخت نخستین فرد مبتلا به آنفلوآنزای اسپانیایی نبوده باشد. از سال ۱۹۱۸ تا روزگار کنونی مردم پیوسته دربارۀ نقطۀ آغاز این عالم‌گیری گمانه‌زنی کرده‌اند.

کتاب سوار رنگ‌پریده به قلم لورا اسپینی که به تازگی با ترجمه ساقی نخعی‌زاده و به‌همیت نشر آفتابکاران منتشر شده با پیش‌گفتاری مسعود یونسیان آغاز می‌شود. یونسیان که خود استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران است دربارۀ این کتاب ارزشمند معتقد است که هرچند نویسنده این کتاب را در سال ۲۰۱۷ نوشته یعنی دو سال قبل از بروز عالم‌گیری کووید-19 ولی بسیاری از موضوعاتی که در این کتاب به آنها پرداخته شده آنچنان شبیه مشکلاتی‌اند که در پاندمی اخیر تجربه کرده‌ایم که خواننده ممکن است تصور کند این کتاب بعد از رخداد ویروس کرونا در جهان و در سال ۲۰۲۰ به نگارش درآمده است.

از نکات برجستۀ کتاب لورا اسپینی این است که او در شیوۀ نگارش کتاب ضمن انطباق با اصول مدرن اپیدمیولوژی به این اثر ماهیتی رمان‌گونه داده به‌گونه‌ای که خواننده را مشتاق و ترغیب به مطالعه آن می‌کند. 

مسعود یونسیان می‌گوید که کلیه فصول کتاب را بعد از ترجمه خوانده و از دقت و امانت‌داری ساقی نخعی‌زاده در مقام مترجم، به شگفت آمده و از این‌رو، به‌عنوان متخصص اپیدمیولوژی مطالعۀ این کتاب را نه فقط رای عموم جامعه مفید دانسته که به‌ویژه برای استادان و دانشجویان رشتۀ اپیدمیولوژی ضروری می‌داند.

مقالات اسپینی را مجلات نشنال‌جئوگرافیک، نیچر، اکونومیست و دیلی‌تلگراف منتشر کرده‌اند. او همچنین دو رمان به نام‌های «دکتر» و «زندگان» و یک کتاب در حوزۀ تاریخ شفاهی به نام «خیابان مرکزی: سیمای یک شهر اروپایی» نوشته است.

اسپینی در «سوار رنگ‌پریده» داستان این بیماری عالم‌گیری کم‌توجه شده را بازگو می‌کند و از هند تا برزیل، از ایران تا اسپانیا و از آفریقای جنوبی تا اوکراین آن را ردیابی می‌کند. او با تکیه بر یافته‌های آخرین تحقیقات در رشته‌های ویروس‌شناسی، همه‌گیرشناسی، روان‌شناسی و اقتصاد فاجعه‌ای را روایت می‌کند که پیامدهایش طی چند دهه عالم بشریت را دگرگون کرد و امروزه هم همچنین اثرش را به رخ می‌کشد. کتاب سوار رنگ‌پریده تاکنون به بیست زبان دیگر ترجمه شده است.

انتهای پیام/