به نقل از «ایرنا»

شیر ایرانی در پیچ و خم احیا

تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۷۶۰۶۷۸

تهران- ایرنا- شیر ایرانی گونه ای است که 80 سال پیش از طبیعت کشور حذف شد اما چندی پیش یک شیر نر ایرانی از انگلستان وارد کشور شد که با ورود آن گمانه زنی ها درباره احیای آن قوت گرفت اما کارشناسان معتقدند گام اول، احیای زیستگاه است و سازمان محیط زیست نیز گفته هدفش احیای شیر نیست.

شاید آخرین غرش های شیر ایرانی در جنگل های ایران 80 تا 100 سال پیش به گوش رسیده است و دیگر سکوت محض در دل جنگل های تاریکی که روزی جولانگاه این حیوان باشکوه بود، حاکم شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گویا دیگر امیدی به خرامیدن این گونه ارزشمند در کشور نبود زیرا زیستگاهش را ویران و خانه اش را خراب کرده بودیم.
اما 11 اردیبهشت ماه امسال بود که دوباره صدای با هیبت حیوانی که همواره سمبل کشور بود، در گوش جان طنین انداز شد و ایران میزبان حیوان دوست داشتنی و ارزشمند خود که سالها از وطن دور بود، شد. گویا جرقه ای از امید در دلها روشن شد و این مهمان که نه، صاحبخانه بعد از طی کردن مسافت طولانی از باغ وحش «بریستول انگلیس»، در باغ وحش ارم تهران جای گرفت و نامش کامران شد.
می گویند قرار است ماده آن نیز به نام «ایلدا» از باغ وحش «دوبلین» ایرلند به کامران بپیوندد. ابتدا قرار بود بعد از یک هفته از ورود شیر نر، این انتقال صورت گیرد اما تاخیرها موجب شد تا شایعاتی مبنی بر منتفی شدن ورود شیر ماده به کشور در فضاهای مجازی جان بگیرد که ایمان معماریان دامپزشک ارشد باغ وحش ارم، در این باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: ایلدا ماده شیر ایرانی به زودی وارد کشور می شود.
وی افزود: این هفته مشخص خواهد شد که ماده شیر ایرانی چه زمانی وارد کشور می شود، چون مسیر طولانی است از این رو به دنبال یافتن پروازی آسان تر با مدت زمان کمتری هستند.
با تمام اینها بعد از ورود کامران به کشور، این سوال در ذهن بسیاری از ایرانی ها شکل گرفت که آیا شیر ایرانی احیا می شود که معماریان در پاسخ به آن گفت: گام اول احیای هر گونه ای؛ احیای زیستگاه است در حالی که دیگر در ایران زیستگاهی نداریم که شیر بتواند در آن زندگی کند اما ممکن است روزی این شرایط فراهم شود.
وی اظهارداشت: یکی از وظایف اصلی باغ وحش ها این است که بتوانند گونه های با ارزشی که در طبیعت از بین رفته اند را حفظ کنند تا شاید در آینده شرایطی فراهم شود و بتوانند آنرا به طبیعت برگردانند.
معماریان تاکید کرد: اتحادیه باغ وحش های دنیا که باغ وحش ارم نیز عضو آن است، یک شیر ایرانی و این ژن با ارزش را برای آیندگان حفظ کرد، حالا آنها می توانند از آن استفاده کنند، اما مهمترین تاثیر آمدن شیر ایرانی قطعا می تواند این باشد که توجه مردم به حیات وحش کشور جلب شود و بدانند که روزی این گونه باوقار که خیلی هم دوستش داشتند را به راحتی از دست دادند و اگر نسبت به گونه های فعلی حیات وحش نیز بی دقتی کنند، آنها را نیز می توانند از دست بدهند.
وی درباره وضعیت کامران و جایگاهش گفت: اکنون شرایط بسیار خوبی دارد و گوشت گاو و مرغ می خورد، جایگاهش نیز نسبت به جایگاه قبلی در انگلیس بزرگتر و بهتر است.
معماریان درباره اینکه دو شیر نر و ماده در کنار هم قرار خواهند گرفت، گفت: ایلدا که وارد شود روزهای اول از هم جدا خواهند بود، جایگاهشان پنجره های خاصی دارد که از آنجا به هم معرفی می شوند و زمانی که به هم عادت کردند پیش هم می روند.

*** از ورود شیر ایرانی لذت ببریم و به فکر احیا نباشیم
همچنین حمید رضا رضایی عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی گرگان و مشاور معاونت طبیعی سازمان محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: باغ وحش های عضو اتحادیه جهانی باغ وحش ها، قراردادهایی دارند که می توانند بر اساس آن هر حیوانی را از هر کجای دنیا بین خودشان مبادله کنند و بر این کار هیچ منعی وجود ندارد، البته باید یک سری موارد قانونی را رعایت کنند.
وی افزود: باغ وحش ارم نیز در همین راستا یک شیر ایرانی از انگلستان وارد کرده، این یک روال طبیعی است و سازمان محیط زیست می تواند بر کار آنها نظارت کند، اما اینکه به عنوان سازمان محیط زیست وارد شویم و بگوییم حالا بحث احیا است و شیر ایرانی را به زیستگاه برگرداندیم؛ در واقع همان داستان ببر سیبری پیش می آید که چند سال پیش یک بار آزمایش کردیم و نتیجه نداد.
وی در پاسخ به اینکه آیا امکان احیای شیر ایرانی در کشور وجود دارد؟ گفت: در حال حاضر هیچ زیستگاهی برای شیر در کشور نداریم زیرا گام اول احیا هر گونه ای، احیای زیستگاه آن است که در واقع کار آسانی نیز نیست. به عنوان مثال حدود 50سال است که سازمان محیط زیست گوزن زرد ایرانی را در اسارت دارد و جمعیت نسبتا خوبی هم در کشور وجود دارد، اگر می شد در این سالها زیستگاه این حیوان را احیا و آنرا رها سازی می کرد.
وی تاکید کرد: حال برای حیوانی مانند شیر و به طور کلی گوشتخواران باید زیستگاهی داشته باشیم که به اندازه کافی بزرگ و از طعمه غنی باشد و معارض نداشته باشد.
رضایی ادامه داد: از 10 گونه گربه سانی که در ایران داشتیم، دو گونه ( شیر و ببر ایرانی ) منقرض شده و 8 تای دیگر به جز تا حدودی پلنگ، در وضعیت بحرانی قرار دارند، کسانی که دلشان به حال حیات وحش ایران می سوزد می توانند حیات وحش کشور را حفظ کنند و در این راه اولین گام این است که داشته هایمان را حفظ و وضعیت آنها را احیا کنیم و بهبود ببخشیم تا بتوانیم به یک جمعیت و شرایط مطلوب برسانیم.
وی تاکید کرد: بنابراین اکنون نه تنها امکان احیای شیر در کشور وجود ندارد، بلکه سازمان محیط زیست باید مثلا برنامه ای 50 ساله تهیه و در آن راهبردها و چشم انداز 50 سال بعد را درباره وضعیت شیر و زیستگاه این حیوان در کشور مشخص کند.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی گرگان گفت: سازمان محیط زیست در این زمینه تا حدودی ضعیف است و علت آنهم بدنه ضعیف کارشناسی سازمان است. در واقع در مدت 40 سال گذشته نیروی کارشناسی آن تقویت نشده، در واقع می توان گفت به نسبت نیاز اصلا نیروی متخصص جذب نکرده است و به دلیل نداشتن بدنه کارشناسی قوی و تعداد کارشناسان محدودی که دارد، مجبورند به هزاران کار مختلف بپردازند، بسیاری از مواقع نیز سازمان قربانی تصمیم گیری های آنی مسوولان غیرمتخصص می شود.
وی درباره فرایند معرفی یک گونه به زیستگاه اظهار داشت: معرفی یک گونه به یک زیستگاه بر اساس نظر اتحادیه‌ بین‌ المللی‌ حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی( IUCN ) یک پروسه بسیار پیچیده است و احتمال موفقیت آن برای گوشتخواران در بهترین شرایط 15 درصد است.
وی افزود: یعنی حتی اگر زیستگاه هم آماده باشد، باز هم ریسک آن بسیار بالا است. به عنوان مثال زمانی که در شهریور 95 پلنگی ( هیرکان ) در زیستگاه خود در گلستان رها سازی شد، بعد از گذشت 40 روز تلف شد و چه سروصدایی به پا کرد. این یک مساله عادی است وقتی یک گونه ای که در زیستگاه خود رها شد نتوانست دوام بیاورد حالا می خواهیم گونه ای را بیاوریم که حدود 80 سال پیش از زیستگاه حذف شد.
رضایی تاکید کرد: با توجه به اینکه دیگر در دشت ارژن فارس که روزی زیستگاه شیر بود، شرایطی نداریم که بخواهیم رها کنیم یا در خوزستان هم زیستگاهی نداریم که طعمه داشته باشد یا دز و کرخه یا پریشان نیز وضعیت مناسبی ندارند و شرایط محیا نیست زیرا هزاران معارض دارد.
وی اظهارداشت: از نظر علمی نیز این مساله امکان پذیر نیست که زیستگاهی ایجاد کنیم و بخواهیم گونه ای بیاوریم و معرفی کنیم، بلکه باید آن زیستگاه تنوع ژنتیکی و طعمه کافی را برای احیا داشته باشد باید موارد زیادی در نظر گرفته شود و فقط این نیست که در طبیعت رها کنیم، باید آینده نگر باشیم و ببینیم در سال آینده می تواند خودش را حفظ کند.
مشاور معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بیایم از این شیر که وارد کشور شده لذت ببریم، اما اگر می خواهیم واقعا کار احیا داشته باشیم باید یک برنامه بلند مدت با استراتژی خیلی قوی با یک تعداد قابل قبول کارشناس داشته باشیم که بتوانند این کار را انجام دهند و تمام موارد علمی را نیز رعایت کنیم.
وی تاکید کرد: زندگی و احیای گربه سانان بسیار حساس است، یعنی اگر درون آمیزی در شیرها اتفاق بیفتد از بین خواهند رفت، به عنوان مثال بعد از 20 سال جمعیت آنها اگر به 100 راس هم برسد بعد از این مدت همه آنها به علت درون آمیزی تلف می شوند چون نرها عقیم می شوند و دیگر توان تولید مثل نخواهند داشت. بعد مجبور هستیم به طور مداوم نر و ماده جدید وارد کنیم، یعنی در روند احیا باید اندازه جمعیت از نظر ژنتیک و تنوع ژنتیکی در حد قابل قبولی باشد که بتواند در بلند مدت زادآوری پایدار داشته باشد.
وی اظهار داشت: چون شیرها به صورت دسته ای و گله ای زندگی می کنند، از این رو برای زندگی به یک محدوده نسبتا وسیع با در نظر گرفتن تعداد طعمه و میزان آب، نیاز دارند.
علمی** 9014**1485

منبع: ایرنا

کلیدواژه: علمي آموزشي محيط زيست شير ايراني

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۶۰۶۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین وضعیت «ارس» تنها پلنگ ایرانی باغ‌وحش مشهد

 به گزارش تابناک، سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: «سیر درمان «ارس» تنها پلنگ باغ وحش مشهد با همکاری دامپزشکان و متخصصان در حال انجام است.»

دکتر جواد نباتی،  سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: اواخر سال ۱۴۰۲، لنگش تداوم‌دار در دست این گونه ارزشمند مشاهده شد که علت آن تشنج ارس در ادامه بیماری عصبی اش تشخیص داده شد.

او ادامه داد: در عین حال گرفتن عکس از دست حیوان تحت بیهوشی در دستور کار قرار گرفت و طبق عکس اخذ شده، شکستگی دست چپ ارس مشاهده و توسط رادیولوژیست تایید شد.

سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: با توجه به جوش خوردگی نسبی استخوان و وضعیت خاص حیوان با سابقه تشنج و نظر به طولانی بودن مدت عمل و مراقبت‌های خاص بعد از جراحی که ریسک بالایی دارد تلاش می‌شود تصمیم به این کار ناشی از خرد جمعی دامپزشکان تیم درمان باشد.

نباتی ادامه داد: هر تصمیمی چه عمل جراحی و چه ادامه حیات با این حال خطرات و ریسک‌های خودش را به همراه دارد.

«ارس» توله پلنگ ایرانی است در سال ۱۳۹۱ از متخلفان شکار و صید زنده‌گیری شد و در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بود که این گونه ارزشمند که همچنان تنها پلنگ باغ وحش مشهد است، به دلایل نامشخص دچار حملات تشنجی و عصبی شد.

پلنگ ۱۰ ساله ایرانی که آن زمان ۶ سال سن داشت، با حضور تیم تخصصی دامپزشکی و محیط زیست خراسان رضوی عکسبرداری‌های اولیه، سونوگرافی، معاینه کامل و نمونه برداری‌های مختلف شد و انجام ام. آر. آی نیز گام دوم تشخیص بیماری این پلنگ بود که صورت گرفت.

این گونه چندین سال است که سیر درمانش زیر نظر جدی دامپزشکان متخصص و دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد در جریان است.

ابهام در پرونده پزشکی این پلنگ جوان در باغ وحش مشهد، شرایط، محیط نگهداری و فضای زندگی گونه‌های جانوری در این مجموعه، مشکلات و ضعف‌های تغذیه و بهداشت محیط زیست جانوران در کنار غیراستاندارد بودن فضا و ضعف جدی مدیریت و کنترل سلامت گونه‌های مختلف بخشی از مشکلات مورد تاکید اساتید صاحبنظر و متخصصان حیات وحش در سال ۱۳۹۷ بود.

«پلنگ ایرانی» هم اکنون در لیست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (red list) طبقه‌بندی شده و در کنار «اردک سرسفید» جزو گونه‌های در معرض خطر یا (ENDANGERED) به شمار می‌رود.

منبع: ایرنا