دور باطل بازار خودرو
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۷۹۹۹۱۴
تهران- ایرنا- «واردات خودروهای دستدوم خارجی، قیمتها را کاهش میدهد؟»؛ چند وقتی میشود که این سوال ذهن بسیاری از مردم و حتی دستاندرکاران اقتصادی را مشغول کرده است.
قصه از جایی آغاز شد که مدتها بعد از گرانیهای عجیب و غریب خودرو و رسیدن پراید به بالاتر از 60 میلیون تومان، یک پست اینستاگرامی از راه رسید و روز به روز حاشیههای بیشتری را در این بازار ایجاد کرد تا شاید ترمز گرانی خودرو را کشیده باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اواسط اردیبهشتماه همین امسال بود که حمید بعیدینژاد، سفیر ایران در انگلیس، در صفحه اینستاگرامی خود نوشت: «سالهاست بسیاری از کشورها حتی کشورهایی مانند روسیه، چین و هند که خود دارای صنایع داخلی تولید خودرو هم هستند برای رفاه مردم، مدیریت بازار، کاهش قیمت و افزایش استانداردهای محیط زیست، واردات خودروهای دست دوم کمپانیهای مهم اتومبیلسازی را با تعرفه و تضمین کیفیت تسهیل کردهاند.» مدتی بعد از این پست اینستاگرامی بود که وزیر صنعت گفت: « پیشنهاد واردات خودروی دست دوم بهدلیل مشکل منابع ارزی، درست نیست، با کدام منابع ارزی باید واردات خودو صورت گیرد؟»
روزها گذشت و پای این پیشنهاد به بهارستان نیز باز شد؛ 5 روز پیش بود که یک عضو کمیسیون صنایع و معادن به ایسنا گفت: «در شرایطی که قیمت ارز بالاست برای تجار و واردکنندگانی که در پی واردات خودرو یا هر کالای ارزان قیمت دیگری هستند، واردات خودرو توجیهپذیر نیست.» این در حالی است که محمد رضا منصوری، عضو دیگر کمیسیون صنایع و معادن در اینباره به رسانهها گفت: « واردات خودروهای دستدوم به عزمی جدی نیاز است که البته دستهای پشتپرده از اجرای چنین طرحی به دلیل حفظ منافع خود جلوگیری خواهند کرد.»
هر چه که بود، در میان حاشیههای ناتمام بازار خودرو، پیشنهاد اتفاق مهمی به گوش رسید که از نگاه بسیاری از آگاهان اقتصادی این راهکار برای کاهش قیمتها چندان مناسب نیست و گویی به جای حل مسائل این بازار به طور ریشهای صورت مساله پاک شده است.
**کارشناسان چه میگویند؟
بازشدن درهای کشور به روی خودروهای خارجی دستدوم با اظهار نظرهای بسیاری همراه است. موافقان بر این باور هستند که این اقدام میتواند راهگشای مشکلات فعلی بازار خودرو باشد. از آنجا که خودروهای باکیفیت کم کارکرد در آن سوی آبها با قیمتی بسیار پایینتر از نسخه صفر کیلومتر عرضه میشوند، این تفاوت هم میتواند به مثابه حفظ منابع ارزی باشد و هم تزریق گسترده خودرو.
از سوی دیگر مخالفان این طرح را حتی روی کاغذ نیز شکست خورده میدانند. به عقیده آنها واردات خودروهای دستدوم ساز و کار ویژهای برای کنترل کیفیت، قطعات، خدمات پس از فروش و البته گارانتی طلب میکند که تجربه نشان داده شرکتهای نماینده چندان از پس آنها بر نمیآیند. حسین ساسانی، تحلیلگر توسعه صنعتی، در این زمینه به «همدلی»، میگوید: «در کشور ما گاهی از راهحلهایی استفاده میشود که در هیج جای دنیا استفاده نشده است، به دلیل اینکه مسائل کشور ما با دیگر کشورها متفاوت است، از راهکارهایی استفاده میشود که گویی تنها مختص ایران است.»
این کارشناس در ادامه افزود: «تا زمانی که مشکلات این صنعت را به طور ریشهای حل نکنیم، نمیتوانیم برای ساماندهی این بازار راهکار ارائه دهیم.» نکته قابل توجه درباره این پیشنهاد این است که بر اساس گزارشها تعداد زیادی خودرو در انبارها احتکار شده است که اگر این خودروها روانه بازار شوند، زمینه برای کاهش قیمتها فراهم خواهد شد. بر هم ریختگی وضعیت عرضه و تقاضا در بازار خودرو در حالی مطرح است که گزارشها حکایت از این دارد که تعداد زیادی خودروی خارجی در گمرک دپو شده است.
14 اردیبهشت همین امسال بود که دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در یک نشست خبری به رسانهها گفت: «15 هزار خودرو در گمرک خاک میخورد؛ با محاسبه نرخ ارز حدود ٨هزار میلیارد تومان خودرو در گمرک وجود دارد که همه متعلق به مردم است.» نکته قابل توجه این است که با آزاد شدن این خودروها از گمرک، میتوان مشکل عرضه و تقاضا در بازار را ساماندهی کرد و زمینه را برای کاهش قیمتها فراهم کرد، این در حالی است که به نظر میرسد به جای حل این مشکلات، راهکارهای دیگری برای کاهش قیمتها عنوان میشود که به گفته بسیاری از دستاندرکاران اقتصادی به نتیجه نخواهد رسید و این راهکارها تنها پاک کردن صورت مساله است.
حاشیهها در بازار خودرو تمامی ندارد. یک روز از لابهلای اخبار داغ گرانیها، خبر میرسد که تعداد زیادی خودرو در انبارها احتکار شده و روز دیگر پرش قیمت پراید به بالاتر از 60 میلیون تومان، همه را شگفتزده میکند. در میانههای این قصهها، خودروسازان از بیپولی و افزایش هزینه قطعات مینالند و گهگاهی نیز بالا رفتن قیمتها را تقصیر دلالی و سایتهای مجازی میاندازند.
قطعهسازان نیز حرفهای مهمی برای گفتن دارند؛ بر اساس گزارشها، خودروسازان کشور حدود 16تا 18هزار میلیارد تومان بدهی به قطعه سازان دارند که پرداخت نشده است. در میان این جنجالها اما، برخی از دستاندرکاران اقتصادی تنها راهکار کنترل این نابسامانیها را واردات خودروهای دستدوم به کشور میدانند. راهکاری که از نگاه بسیاری از آگاهان اقتصادی بدون حل شدن ریشهای مشکلات صنعت خودرو، بعید بنظر میرسد که جوابگو باشد. بنظر میرسد که مشکلات صنعت خودرو سالها به جای اینکه کمرنگتر شوند، با ارائه چنین راهکارها به بنبست میخورد و گویی برای حل آشفتگیهای بازار خودرو به در یک دور باطل قرار گرفتهایم.
منبع: روزنامه مردم سالاری ؛ 1398.02.28
گروه اطلاع رسانی **9280**2002
منبع: ایرنا
کلیدواژه: اقتصاد روزنامه همدلي بازار خودور واردات خودروهاي خارجي
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۹۹۹۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم پول ندارند سمند ۲۰ سال پیش را عوض کنند؛ میخواهند خودروی برقی وارد کنند؟
یک کارشناس صنعت خودرو گفت: واردات خودروی برقی هیچ نفع اقتصادی برای کشور ندارد. واردات خودروی برقی، قیمتها در کف بازار را بالا میبرد
به گزارش جماران، امیر حسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، با اشاره به مباحث مطرح شده درباره واردات خودروی برقی، خاطرنشان کرد: توسعه یا پیشرفت باید متوازن باشد و اگر متوازن پیش نرویم، در نهایت اقتصاد کلان کشور با چالش مواجه خواهد شد و در کنار آن مسائل فرهنگی و اجتماعی هم ایجاد میشود. همان طور که سال ۹۱ در اوج تحریمهای مرحله اول حدود، ۱۱۰ هزار خودرو وارد کشور شد که تعداد زیادی از آنها، پورشه، بوگاتی و مازراتی بود.
ممکن است برخی بپرسند مگر واردات مازراتی، ماشین به این ایمنی و شیکی، چه ضرری دارد! باید گفت در جامعهای که تحت شدیدترین تنشهای اقتصادی و اختلاف طبقاتی قرار دارد آیا این راه حل خوبی است؟!
واردات خودروی برقی هیچ نفع اقتصادی برای کشور نداردوی با تاکید بر اینکه این اقدام تنش اجتماعی را بالا میبرد و هیچ نفع اقتصادی هم برای کشور ندارد، افزود: کسی نمیتواند بگوید خودروی برقی چیز بدی است، اما قاطعانه باید گفت ضمن اینکه هیچ تناسبی با وضعیت حمل و نقل، آلودگیها و شرایط اقتصادی و فرهنگی مردم کشور ما ندارد، برای این اقتصاد لوکس محسوب میشود و عموم مردم نمیتوانند آن را بخرند.
گزارشی از طرح گازسوزکردن خودروها ارائه شوداین کارشناس صنعت خودرو یادآور شد: طرح گاز سوز کردن خودروها را فراموش نکنیم، حرف قشنگی بود؛ اما چقدر در کشور اثرگذار شد! آیا گزارشی از آن بیرون آمد!؟ حتی بعضی کارشناسان هم گفتند باید ۳۰ درصد خودروها گازسوز میشد، چرا نکردید! مگر غیر از این است که مردم هزینه این طرحها را دادند!؟ آیا این طرح توانست کمکی به آلایندگیها کند!؟
واردات خودروی برقی، قیمتها در کف بازار را بالا میبردوی با بیان اینکه وقتی استانداردها را بالا میبرند، بررسی آمارها نشان میدهد تعداد خودروهای فرسوده در حال استفاده بیشتر میشود، توضیح داد: کمک به کاهش آلایندگی زمانی میتواند معنی دار شود که فرض کنیم اگر یک میلیون خودرو برقی وارد کنیم، از سوی دیگر یک میلیون خودروی فرسوده از بازار کنار رود. در اینجا میتوان گفت این اقدام باعث کاهش آلودگی میشود، اما وقتی یک میلیون خودروی برقی وارد میکنید، نه تنها از تعداد خودروهای فرسوده هم کاسته نمیشود، بلکه هر میزان تکنولوژی را بالا ببرید، قیمت کف بازار هم بالا میآید. مثلا وقتی پراید را حذف کردیم، چیزی جایگزین آن نشد. مردم ناچار شدند موتورسیکلت سوار شوند یا خودروی فرسودهای که قبلا میخواستند کنار بگذارند را کنار نمیگذارند و آنها را بیشتر نگه میدارند، چرا که ارزش بیشتری پیدا کرده است.
خودروی برقی، مصرف سوخت کشور بالا بردکاکایی با تاکید بر اینکه هیچ کسی مدعی نیست که خودروی برقی، بد است، اما در مجموع باعث صرفه جویی در مصرف سوخت نمیشود، اضافه کرد: با توجه به سبد سوخت نیروگاههای ما و افت انرژی که در سیستمهای انتقال آن وجود دارد، بر اساس برآوردی که انجام شده، مصرف انرژی در مجموع در خودروهای برقی بالاتر میرود. به جای اینکه موتوری در داخل شهر سوخت بسوزاند، این اقدام در نیروگاههای اطراف شهر انجام میشود. تنها این مزیتش است، اما در مجموع مصرف سوخت کشور را بالا میبرد.
تامین برق خودروهای برقی، بحران مازوت سوزی در نیروگاهها را تشدید میکنداین عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت یادآورشد: ما همواره در پاییز با مشکل مازوت سوزی در نیروگاهها و ایجاد آلودگی در شهرهایمان مواجه هستیم، اگر مصرف برق افزایش یابد، روشن است که مازوت سوزیمان باید بیشتر شود. اگر تئوریک صحبت شود، گفته میشود آلایندگی خودروی برقی صفر است، اما وقتی مساله را به صورت کلی میبینیم باید پرسید که چه کسی گفته آلایندگیاش بهتر است و مصرف سوخت کشور را پایین میآورد.
مسئولان به معضلهای بزرگ توجه نمیکنند و حرفهای قشنگ میزنندبه گفته کاکایی؛ با پول یک اتوبوس برقی، حداقل میتوانند دو اتوبوس خوب روز بگیرند، این هم مهم است که با این اعتبار چه چیزهایی میتوان جایگزین کرد. اکنون باید پرسید مثلا اگر ۱۰ هزار خودروی سواری نو وارد کنیم بهتر است، یا با همان اعتبار هزار اتوبوس دیزل خوب بخریم! مجموعا هر کدام تا چه میزان برای کشور موثرتر است. مسلما وقتی اتوبوس وارد کنیم، چون وضعیت حمل و نقل بهبود مییابد، در مجموع به نفع همه است. اکنون مساله این است که متاسفانه مسئولان به این معضلهای بزرگ توجه نمیکنند و فقط حرفهای قشنگ میزنند.
کاکایی، کارشناس صنعت خودرو: مردم پول ندارند سمند ۲۰ سال پیش را عوض کنند؛ میخواهند خودروی برقی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیونی وارد کنند؟
ترافیک علت اصلی مصرف سوخت و آلایندگی است نظام حمل و نقل عمومی توسعه یابدوی تاکید کرد: آنچه که درباره خودروی برقی عنوان میشود، فقط بازی با الفاظ خوب است، اما دست کم ۲۰ سال طول میکشد تا آن ناوگان جایگزین ناوگان فعلی شود. در حالی که اکنون مشکل اصلی کشور ما در رابطه با مصرف سوخت و آلایندگی، ترافیک سنگین ناشی ازعدم توسعه یافتگی نظام حمل و نقل عمومی کشور شامل بار و مسافر و درون شهری و برون شهری است. از آنجا که نظام حمل و نقل ما فشل شده، این میزان خودروی سواری تک سرنشین داریم. روز به روز هم هزینههایمان را بالا میبرد.
شارژ خودروهای برقی چگونه تامین خواهد شد؟کاکایی ادامه داد: گفته میشود حداقل قیمت این خودروهای برقی بین یک میلیارد و ۳۰۰ تا یک میلیارد و ۶۰۰ تومان خواهد بود، تصور کنید یک راننده تاکسی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان پول داشته باشد و آن را بخرد. مسئولان توجه نمیکنند این تاکسی شبها باید کجا شارژ شود؟!
رانندگان تاکسی ما که در برجها زندگی نمیکنند! چگونه میخواهند آن را شارژ کنند، نیاز به پارکینگ مناسبی دارد. در همین مرحله هزینهای به راننده تحمیل میشود. بعضی میگویند ما پارکینگ مرکزی ایجاد میکنیم تا شبها این خودروهای برقی را در آنجا پارک کنند. اما باید پرسید آیا این کار برای همه رانندگان میسر است! مگر میشود با هر مسافتی شب ماشین را در آن پارکینگها بگذارند و خودشان بدون ماشین به منزل برگردند!؟
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مگر این تاکسی چقدر در ماه درآمد ایجاد میکند، گفت: اگر همین یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان را در بانک سپرده کنند، با سود ۲۴ درصد ۳۶۰ میلیون تومان در سال و ۳۰ میلیون ماهانه درآمد خالص خواهند داشت. آیا میتوان تصور کرد درآمد خالص یک تاکسی دار در ماه ۳۰ میلیون تومان است. بنابراین این کار، غیراقتصادی است. ارزانترین خودروی برقی که به عنوان تاکسی میخواهند وارد کنند، را یک میلیارد و ۳۰۰ قیمتگذاری کرده اند. مردم پول ندارند نمیتوانند سمند ۲۰ سال پیش را عوض کنند، هنوز که هنوز است «آر. دی» در تهران به عنوان تاکسی استفاده میشود، بعد میخواهیم با خودروی یک میلیارد و ۳۰۰ کدام مسیر را برویم و بیاییم!
وی گفت: اگر خیلی خوش بین باشیم، قرار است هتلهای ۵ ستاره یک سری خودروهایی برای پولدارهای کشور و توریستهای پولدار داشته باشند و با این خودرویی که دو برابر قیمت خودروی موجود است، مثلا مسیر تهران و فرودگاه را دو برابر قیمت حساب کنند.
کاکایی تاکید کرد: خودروی برقی خیلی هم شیک و خوب است، دستشان هم درد نکند، اما هیچ تناسبی با شرایط فعلی اقتصادی و نیازهای واقعی حمل و نقل و اقتصاد و محیط زیست ما ندارد. البته در حد آزمایشی و وارد کردن ۱۰ هزار خودرو میتوانند انجام دهند و خودروی برقی را هم تجربه کنند. اما این سرگرمیها نه راه حل مشکلات ما است و نه در شرایط فعلی کشور ما امکانپذیر است. برق مورد نیاز این خودروها را چگونه میخواهیم تامین کنیم! زیرساختهای لازم آن را نداریم. صرف تامین زیرساختها، مقادیر زیادی سرمایهگذاری میخواهد. فرض کنیم به اندازه کافی نیروگاه داریم و میخواهیم کابل کشی کنیم که شارژر مناسب بگذاریم، تامین همین زیرساخت هم هزینه زیادی لازم دارد.
هر جا کم میآورند، اسم مافیا را پیش میکشندوی با انتقاد از مسئولانی که عنوان میکنند که مافیاها مانع واردات خودروهای برقی میشوند، گفت: کدام فشار! نتوانستند وارد کنند و بیهوده جنجال میکنند. مگر سال گذشته تمام نمایندگان عزمشان را برای واردات خودرو جزم نکردند! همه گونه مانع را برداشتند، کدام فشار و کدام مافیا مانع شد! علت اینکه به اندازه ۱۰۰ هزار خودروی وعده داده شده، وارد نکردند، این بود که در دنیا هم باید با در نظر داشتن ضابطههایی در صف خرید بایستید. ضمن اینکه خرید خورو پول میخواهد، شما یک فشار عملیاتی نشان دهید که کسی جلوی واردات خودروی برقی را گرفته باشد. هر جا کم میآورند، اسم مافیا را پیش میکشند، بله همه جای دنیا دلال و بازرگان است و همه دنبال منافع خودشان هستند. اما وظیفه دولتها این است که سیاستها را به گونهای هدایت کنند که منافع این گروهها با منافع جامعه هم راستا شود.
کاکایی اظهارداشت: چه کسی مانع است! در شش ماه آخر سال گذشته که واردات خودروی برقی جزء اولویتهای درجه یک وزارت صمت بود. روشن کنند که چه مانع عملیاتی برای واردات خودروی برقی وجود دارد، شما که تعرفههای وارداتش را هم کاهش دادید! کسی برای خرید تاکسی در ایران یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون پول پول نمیدهد! گفتند وزارت نفت از محل صرفه جویی مصرف بنزین، ۱۰ هزار و ۵۰۰ دلار را پیش، پیش به این مساله اختصاص دهد. شاید گفته شود این مانع است. اما واقعیت این است که پول نیست.
به آنها که دلشان برای تولید مملکت میسوزد، «مافیا» اطلاق میکننداین کارشناس صنعت خودرو خاطرنشان کرد: به جای اینکه با ارزهای خارج از کشورمان، قطعات صنعتی و تکنولوژی وارد کنیم، با چینیها قراردادی بستهاند تا کالای نهایی وارد کنند! این اقدام اشتباهی است. وقتی میتوانیم اتوبوس را در داخل تولید کنیم، چرا محصول نهایی را وارد میکنید؟ بعد هم به آنها که دلشان برای تولید این مملکت میسوزد، عنوان مافیا اطلاق میکنند. حمایت از تولید داخلی، عنوان مافیا گرفته است! مگر تولید داخل در اختیار دولت نیست، اگر کیفیتش ضعیف است، چرا درباره این صحبت نمیکنید که مافیایی وجود دارد که اجازه نمیدهد کیفیت این خودروها بالا رود. چرا این گونه صحبت میکنید! ما به عقلانیت ملی و توجه به منافع ملی نیاز داریم.
اینکه در این شرایط کشور، عدهای مرفه، پورشه یا خودروی برقی سوار شوند، مشکل مملکت نیستوی تاکید کرد: اینکه در این شرایط کشور، عدهای مرفه، پورشه یا خودروی برقی سوار شوند، مشکل مملکت نیست. اکنون مشکل چیزهای دیگر است. ضمن اینکه هر میزان موانع را بردارید، چون اقتصاد ما جواب نمیدهد، این ماجرا با کندی پیش میرود، چون اقتصاد نمیچرخد.
کاکایی با بیان اینکه شاید واردات خودروی برقی در کوتاه مدت مقداری مردم را سرگرم کند، اما هیچ مشکلی از قیمت خودروها در کشور و مساله حمل و نقلمان حل نخواهد کرد، عنوان اظهار داشت: افزایش قیمتها به دلیل کاهش ارزش ریال است. با واردات ما نیز ارز را از کشورمان خارج میکنیم و هزینه ارزیمان بالا میرود و در ازای آن چیزی در کشور تولید نمیشود. بنابراین روند کاهش ارزش ریال و در نتیجه آن افزایش تورم ادامه مییابد.
آقایان چرا درباره مافیا آدرس غلط میدهند!به گفته این استاد دانشگاه؛ خودروی ۱۰هزار دلاری را وارد کشور میکنند، حق و حقوق صددرصدی دولت را هم میدهند، قیمت خودرو ۲۰ هزار دلار میشود، با ۱۰درصد سود هم میفروشند به رقم ۲۲ هزار دلار میرسد. بعد این وارد کننده میخواهد این مبلغ را برای ادامه خریدهایش از کشور خارج کند، بنابراین ۲۲ هزار دلار از کشور خارج میکند. یعنی ۱۲ هزار دلار خالص از کشور خارج میشود. اگر ما ارتباطات عادی جهانی داشتیم و پولمان شفاف جابجا میشد، این هزینهها برای کشور سنگین به حساب نمیآمد، اما اکنون برای صرف یک جابجایی پول، مبالغ بزرگی پورسانت داده میشود. مافیا آنجاست و نه اینجا. آقایان چرا درباره مافیا آدرس غلط میدهند!
کاکایی اضافه کرد: اگر قرار باشد اسم سودهایی را مافیایی بگذاریم، این سودها است که از مسیرهای غیرشفاف ارزهای صادراتی را تبدیل به کالا میکنیم و سود بزرگی به جیب دلالها و دور زنندگان تحریمها روانه میشود و بعد از آنها تشکر هم میکنیم! باید بدانیم که مسیر جابجایی این رقمهای درشت کاملا غیرشفاف است. ماجرای مافیا اینجاست.