واقعی‌سازی‌تعرفه‌برق‌مشترکین‌پرمصرف

هرچند در برخی از کشورها نه تنها تعرفه مصارف مازاد بر الگو بلکه تعرفه کل مصرف مشترکین پرمصرف به نرخ واقعی محاسبه می¬شود اما در ایران بهتر است ضمن تعیین الگوی صحیح مصرف برق، تنها تعرفه مازاد بر الگو و به نرخ خورشیدی تعیین شود. ناطقان: بحران برق در سال گذشته، همه بخش­های کشور و به خصوص بخش­های تولیدی را تحت تاثیر قرار داد و به همین دلیل مسئولان وزرات نیرو از همان موقع به فکر پیشگیری بحران در سال آتی افتادند و خروجی آن" برنامه 098 " بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گفته متولی ­زاده مدیر عامل توانیر، در این طرح برنامه ­های متنوعی برای گذر از پیک تابستان دیده شده که مهم­ترین آن­ها "اصلاح تعرفه مشترکین پرمصرف"  و به میزان 1500 مگاوات است. از دیگر برنامه ­های وزارت نیرو می­توان به تغییر ساعت کار ادارات، تعویض تعویض ۱۰ میلیون لامپ فلورسنت ادارات، سرویس کولرهای آبی به تعداد پنج میلیون عدد و اجباری کردن همکاری دوساعته ایستگاه‌های CNG اشاره کرد.

با وجود اینکه قرار بود تا اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف تا اواخر آذرماه ابلاغ شود اما بالاخره با کش و قوس­های فراوان، این طرح اما با شدت کمتری در اواخر اسفندماه سال گذشته به تصویب هیات وزیران رسید. به موجب این مصوبه مقرر شد تا تعرفه برق همه مشترکین به میزان 7% افزایش یابد و در کنار آن به کل بهای برق مشترکین خارج از الگو، به میزان 16% و تنها در فصل تابستان اضافه شود.

این مصوبه هرچند اقدامی مثبت و گامی موثر در جهت اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف است اما حتی با وجود اصلاحیه 24 اردیبهشت، دارای نقاط ضعفی هم است که از آن جمله می­توان به اختلاف بیش از 500 تومانی تعرفه مصوب با قیمت تمام ­شده برق(با احتساب سوخت) برای مشترکین پرمصرف اشاره کرد.

  از طرفی نباید به بارش­های مناسب سال جاری نیز دلخوش کرد زیرا به علت رشد 5 درصدی مصرف برق و تعهدهای صادراتی، حداقل 2000 مگاوات کمبود برق در سال جاری وجود خواهد داشت. علاوه بر این، حجم بارش­های سالیانه نیز نامشخص است و در نتیجه نمی­توان برای سال­های آتی هم بر روی آن برنامه­ ریزی کرد. در نتیجه اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف همواره ضرورت دارد.

اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف  مختص ایران نبوده و در بسیاری از کشورهای دنیا مانند آمریکا، مکزیک، برزیل، هند، کوبا، آفریقای جنوبی، آرژانتین و اندونزی تجربه شده است.

*تجربه کشور مکزیک در مقابله با پرمصرف‌ها

یکی از کشورهای اشاره شده، مکزیک است که با وجود ذخایر بزرگ گاز طبیعی و نفت، در سال 2002 شروع به اصلاح ساختار تعرفه برق کرد.

در همین راستا و در همه اقلیم­ها، مشترکین برق به سه گروه «مشترکین کم ­مصرف»، «مشترکین با مصرف متعارف» و «مشترکین پرمصرف» تقسیم شدند.

پس از این تقسیم ­بندی، قیمت برق «مشترکین کم­ مصرف» ثابت نگه داشته شد که حدود 75% از مردم را شامل ­شد. قیمت «مشترکین با مصرف متعارف» با یک شیب ملایم افزایش پیدا کرد به طوری که با مصرف بیشتر این مشترکین، میزان یارانه انرژی آن­ها نیز مرتبا کاهش می ­یافت. تعداد این مشترکین نیز در حدود 20% از کل مشترکین بوده است.

اما بیشترین فشار به «مشترکین پرمصرف» وارد شد به طوری که قیمت کل برق این مشترکین با قیمت تمام ­شده برق، محاسبه شد. تعداد این مشترکین هم 5% از کل مشترکین بود. با این شیوه تعرفه­ گذاری، مصرف برق مشترکین پرمصرف نیز به طور چشمگیری کاهش یافت به طوری که درصد افراد خارج از الگوی مصرف از 5% به 2% در سال 2003 کاهش یافت. تعرفه­ های برق کشور مکزیک برای دو اقلیم معمولی(Tariff 1) و اقلیم بسیار گرم(Tariff 1F) در شکل زیر مشاهده می­شود.

علاوه بر آزادسازی قیمت برق مشترکین پرمصرف، قیمت برق پله ­های مشابه در دو گروه «کم­ مصرف» و «مصرف متعارف» نیز متفاوت است. به طوری که اگر یک مشترک مناطق عادی در گروه کم­ مصرف قرار بگیرد آنگاه قیمت برق او برای مصارف بین 75تا 125 کیلووات ساعت با نرخ 0.749 واحد پول مکزیک اما اگر این مشترک در گروه با مصارف متعارف قرار بگیرد، همین مقدار مصرف او با قیمت 1.043 پسو مکزیک (هر واحد پول مکزیک معادل ۰.۰۵۳ دلار است) محاسبه می­شود. این نکته برای تعرفه مناطق گرمسیری نیز وجود دارد. متفاوت بودن قیمت برق در گروه­های مختلف باعث می­شود تا انگیزه مشترکین برای کاهش مصرف برق چندین برابر بشود.

*تجربه کشور اندونزی در مقابله با پرمصرف‌ها

نمونه دیگر از واقعی ­سازی تعرفه برق مشترکین پرمصرف در کشور اندونزی بوده است. کشوری که شانزدهمین اقتصاد برتر دنیا و چهارمین کشور بر پایه صندوق بین­المللی پول در آسیا است. نظام قیمت­گذاری حامل­های انرژی در اندونزی تا سال 2005 کاملا یارانه‌ای بود اما مسئولان این کشور تصمیم گرفتند تا از سال 2005، حامل­های انرژی را هدفمند کنند که طی چند مرحله موفق به اجرای آن شدند.

تعرفه­ های برق در این کشور نشان می­دهد که تنها مشترکین کم ­مصرف از برق یارانه ­ای برخوردار بوده اما کل قیمت برق مشترکین پرمصرف به نرخ آزاد محاسبه می­شود. تعرفه ­های برق اندونزی در سال 2016 در شکل زیر نشان داده شده است.

همانطور که از شکل فوق نیز مشخص است، برای مشترکینی که توان مصرفی ایشان از 1.3 کیلووات بالاتر باشد، کل قیمت برق به قیمت 1364.86 روپیه بر کیلووات‌ساعت و به نرخ آزاد محاسبه می­شود. درحالی که برای یک مشترک با مصرف حداقلی، قیمت برق برابر 169 روپیه است. در نتیجه می­توان گفت که متوسط قیمت برق مشترکین پرمصرف نسبت به کم­ مصرف بیش از 8 برابر است در حالی که در ایران این نسبت برای مناطق عادی در حدود 4 است.

*برای کنترل برق مشترکین پرمصرف چه تدبیری باید اندیشید؟

نظام تعرفه‌گذاری برق خانگی در کشور به گونه‌ای است که علی‌رغم پلکانی بودن، یارانه برق (با احتساب سوخت) یک درصد از  مشترکین پرمصرف نسبت به مشترکین با مصارف حداقلی بیش از 60 برابر و متوسط یارانه برق 20% از مشترکین پرمصرف نسبت به 80% مشترکین بیش از 2.5 برابر  است. اخیرا نیز سازمان برنامه و بودجه گزارشی را مبنی بر تخصیص یارانه انرژی منتشر کرد که با توجه به آن، یارانه برق دهک آخر ثروتی نسبت به دهک اول بیش از 3 برابر است.  

مشخص است که این شیوه قیمت‌گذاری کاملا ناعادلانه بوده و منجر به مصارف بی ­رویه و به خصوص بحران برق در فصل تابستان هم می­شود. از طرفی مصوبه­ هیات وزیران در اسفندماه سال گذشته هر چند مثبت و گامی روبه جلو است اما اصلاح آن با تمرکز بیشتر بر مشترکین پرمصرف ضرورت دارد.

با توجه به مطالب گفته ­شده لازم است تا هرچه سریعتر تعرفه برق مشترکین پرمصرف اصلاح و واقعی شود. با توجه به تجربیات جهانی هرچند برخی کشورها مانند مکزیک و اندونزی، کل مصارف برق مشترکین پرمصرف را واقعی نموده ­اند اما بیشتر کشورهای دنیا مانند آمریکا از مدل قیمت­گذاری IBT استفاده می­کنند که مناسب کشور ایران هم است. به همین دلیل پیشنهاد می­شود تا الگوی مصرف برق برای هر اقلیم آب و هوایی طوری تعیین شود که 80% مشترکین داخل الگو بوده و مصارف مازاد بر الگوی مصرف برای 20% از مشترکین به نرخ خورشیدی خانگی محاسبه شود.

نتیجه این اقدام خارج از دو حالت نخواهد بود:

اول اینکه مشترکین پرمصرف تغییر رفتار داده، مصرف برق خود را در فصل تابستان کاهش داده و مانع از بروز بحران خواهند شد.

دوم اینکه این مشترکین همچنان به مصرف خود ادامه خواهند داد اما حداقل برق مازاد بر الگوی ایشان از طریق نیروگاه­های خورشیدی تامین خواهد شد. در نتیجه بحران برق نیزبه حداقل می­رسد. همچنین اصلاح تعرفه برق به قیمت خورشیدی، انگیزه این مشترکین را برای نصب پنل خورشیدی چند برابر خواهد کرد زیرا در فصل تابستان برق مازاد خود را از پنل خورشیدی خویش تامین و در نتیجه از افزایش قیمت قبض مصون خواهند ماند و در دیگر ایام سال نیز با فروش برق خود به شبکه به نرخ خورشیدی، قیمت قبض آنها حتی کاهش هم می ­یابد.

حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت مورخ پنجم دی‌ماه سال گذشته گفته بود که بایستی یارانه‌های انرژی در بلندمدت به گونه‌ای مدیریت شود که به‌صورت حساب شده و هدفمند پرداخت شود. به همین دلیل لازم است تا هیات دولت هرچه سریعتر نسبت به یارانه­ های برق خانگی اقدام عاجل نموده و اگرچنانچه تدبیری برای کنترل مصرف برخی مشترکین خانگی اندیشیده نشود آنگاه بحران برق در سال­های آینده نیز قطعی خواهد بود و مسئولین بایستی نسبت به آن پاسخگو باشند. منبع: فارس برچسب ها: واقعی سازی ، تعرفه برق ، مشترکین پرمصرف

منبع: ناطقان

کلیدواژه: واقعی سازی تعرفه برق مشترکین پرمصرف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۴۴۱۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تخفیف نجومی ایران برای فروش نفت واقعی است؟

به گزارش خبرنگار مهر بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم تولید و به تبع آن صادرات نفت خام ایران افزایش یافت تا جایی که برخی از مسؤولان دولت قبل نیز به این موضوع تشکیک وارد کرده و اعلام کردند آماری که از فروش نفت ایران در دولت سیزدهم منتشر می‌شود واقعی نیست.

این مساله تاجایی مطرح شد که جواد اوجی وزیر نفت دولت سیزدهم به این صحبت‌ها واکنش نشان داد و اعلام کرد مساله افزایش فروش نفت ایران حتی مورد تأیید سناتورهای امریکایی است و هر روز تصمیمات جدید در این باره اتخاذ می‌شود تا بتوانند جلوی این افزایش صادرات نفت را بگیرند و در مسیر این افزایش صادرات سنگ اندازی کنند.

بعد از این صحبت‌ها و انتشار آمار و ارقام رسمی از میزان فروش نفت ایران در دولت سیزدهم توسط رسانه‌ها و مؤسسات بین المللی از جمله اوپک و مؤسسه بین المللی انرژی جریان رسانه‌های معاند فضای تخریب را به سمت تخفیف‌های نجومی برد و اعلام داشت ایران در ازای تخفیف‌های بالا موفق شده است تا صادرات نفت خود را افزایش دهد.

این مساله موجب شد تا گمانه زنی‌ها در مورد میزان تخفیف در فروش نفت ایران در ماه‌های گذشته بالا بگیرد و صحبت از ارقام نجومی چند ده دلاری در تخفیف نفت ایران به چین مطرح شود.

به عنوان مثال یکی از رسانه‌های داخلی به استناد یک توییت که معلوم نیست متعلق به کیست زمستان سال گذشته اعلام کرده است ایران به ازای هر بشکه نفت ۲۰ دلار تخفیف می‌دهد که این مساله موجب شد تا در رسانه‌ها یک جریان ایجاد کند.

بعد از آن رسانه‌ای دیگر بدون اشاره به رقم خاصی اعلام کرد مابه التفاوت در فروش نفت ایران و قیمت نفت ایران که در سبد اوپک اعلام شده است می‌توان متوجه شد که ایران تخفیف نجومی به مشتریان خود می‌دهد.

اخیراً نیز یکسری رسانه‌ها معاند نیز به استناد به میزان فروش نفت روسیه که از سوی اتحادیه اروپا اعلام شده است باید حد اکثر با قیمت ۶۰ دلار نفت اورال خود را بفروشد این برداشت را کرده اند که قطعاً میزان تخفیف نفت ایران نیز به اندازه روسیه و یا حتی بیشتر از روسیه است و قیمت فروش نفت ایران را چیزی حدود ۳۵ تا ۴۰ دلار معرفی کرده اند.

اما واقعاً ایران چه مقدار تخفیف بابت فروش نفت می‌دهد؟

در ابتدا باید یک مساله شفاف شود که آیا دادن تخفیف در فروش نفت امری طبیعی است یا غیر طبیعی؟ در همین رابطه محمود امراللهی یکی از کارشناسان انرژی در گفت وگو با خبرنگار مهر گفت: در مساله بازار یابی باید به این نکته توجه کرد که کشورهای تولیدکننده برای نگهداشت بازار باید اقداماتی را انجام دهند که یکی از این اقدامات تخفیف در فروش نفت است.

وی گفت: کشوری مانند عربستان نیز هر ازگاهی قیمت نفت خود را برای مشتریانش تغییر می‌دهد در برهه‌ای قیمت را بالا و در مقطعی قیمت‌ها را پایین می‌آورد. باید خاطرنشان کرد که نفت عربستان تحریم نیست و این کار را انجام می‌دهد.

این کارشناس انرژی ادامه داد: جالب است بدانید که دیگر کشورهای تولیدکننده نفت که عضو اوپک نیستند نیز چنین اقداماتی را انجام می‌دهند به عنوان مثال کانادا، آمریکا، روسیه قبل از تحریم، کشورهای تولیدکننده نفت حوزه آمریکای لاتین نیز به مشتریان خود تخفیف‌هایی می‌دهند بنابراین لوزم دادن تخفیف در فروش نفت امری کاملاً جا افتاده در بازار نفت است.

وی گفت: در شرایط تحریم این مساله جدی تر می‌شود زیرا وقتی تحریم اعمال می‌شود شما دو کار می‌توانید انجام دهید یا باید در چاه نفت خود را ببندید و تولید را کاهش دهید و یا اینکه با اعمال تخفیف‌های بیشتر مشتریان خود را حفظ کنید. لازم است بدانید اثر اول بر اقتصاد بسیار سنگین‌تر است زیرا اگر یک زمانی تحریم‌ها برداشته شود باید هزینه‌های گزافی کرد تا تولید را به حال قبل باز گرداند و در قدم بعدی باید مشتریان از دست رفته را حتی با نفت مجانی ترقیب کرد تا دوباره اقدام به خرید نفت از شما کنند. اما گام دیگر این است که نفت را بدون آنکه تولید کاهش یابد با تخفیف‌های معقولی به فروش رساند و این کار ضمن حفظ مشتریان موجب نمی‌شود تا تولید کاهش یابد.

این کارشناس انرژی ادامه داد: در دولت قبل بعد از اعمال تحریم‌های جدی در سال ۹۷ به یکباره توسط مسؤولان وقت وزارت نفت تصمیم گرفته شد تا تولید کاهش یابد و هر روز آمارهای متعددی از کاهش دکل‌های فعال در مناطق نفتخیز جنوب منتشر می‌شد. در چاه‌های نفت بسته شد حتی جالب است بدانید وقتی میزان تولید به زیر یک میلیون بشکه رسید مسؤولان وزارت نفت با تخفیف‌های بالا نتوانستند فروش نفت را افزایش دهند و اگر خاطرتان باشد صادرات نفت ایران حتی به زیر ۱۰۰ هزار بشکه رسید.

وی ادامه داد: با تغییر دولت در چاه‌های نفت باز شد و با هزینه‌هایی دوباره تولید در برخی از چاه‌ها از سر گرفته شد به همین دلیل شاهد افزایش تولید نفت هستیم. همچنین رایزنی‌های صورت گرفته توسط مسؤولان وزارت نفت و دیپلماسی انرژی موجب شده است تا صادرات نفت ایران رونده رو به جلویی داشته باشد. که افزایش صادرات نفت ایران غالباً به خاطر دیپلماسی انرژی است هرچند اعمال تخفیف‌ها را نیز نباید نادیده گرفت.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مطلع اغست ایران چه مقدار تخفیف برای فروش نفت می‌دهد گفت: خبرگزاری رویترز به عنوان یک منبع و رفرنس در میزان فروش نفت ایران در ماه مارس سال جاری گزارشی با عنوان فقط کاهش قیمت نفت می‌تواند ولادیمیر پوتین را متوقف کند؛ نوشت که اکنون نفت اورال روسیه بشکه‌ای ۷۱ دلار صادر می‌شود که بالاتر سقف قیمت ۶۰ دلار است. حتماً می‌دانید نفت اورال روسیه بسیار شبیه به نفت ایران است. همچنین بررسی قیمت نفت صادراتی روسیه به هند نیز نشان می‌دهد که در همه ماه‌های بعد از دسامبر ۲۰۲۲ (به جز ژانویه ۲۰۲۳) این رقم بالاتر از سقف قیمتی ۶۰ دلار به ازای هر بشکه بوده و حتی در ماه اکتبر سال گذشته به بیش از ۸۴ دلار افزایش یافته است.

امر اللهی تصریح کرد: حالا که روسیه می‌تواند نفت خود را به مشتریان خود تا قیمت ۸۴ دلار نیز به فروش رساند آیا ایران نمی‌تواند نفت خود را تا ۸۱ دلار به فروش رساند؟

وی گفت: ایران هم اکنون عمده نفت خود را به پالایشگرهای شمال چین می‌فروشد که این پالایشگرها بخش خصوصی هستند و عملاً عمده خریداران نفت ایران همین پالایشگرها هستند آنها دنبال خرید نفت ارزان اند باید دید روسیه نفت خود را با چه قیمتی به مشتری دولتی خود در چین می‌فروشد که به استناد گمرک چین فروش نفت روسیه به این کشور با قیمت ۸۴ دلار است خب آیا طبیعی است که ایران بیاید و یکباره ۳۰ تا ۴۰ دلار تخفیف دهد و بازار روسیه را بهم زند؟ آیا آنوقت جنگ قیمتی بین ایران و روسیه صورت نخواهد گرفت؟

بنابراین نباید به عددسازی‌هایی که در رسانه‌های معاند صورت می گرد توجه کرد.

کد خبر 6094217 محمدحسین سیف اللهی مقدم