فرصت‌ها و چالش‌هاي کشت گلخانه‌اي در يزد- محسن کدخداپور*
تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۵۳۲۵۷
خبرگزاري آريا - يزد - ايرنا - «بحران آبي»، «تمام شدن ذخاير آبي»، « مصرف آب‌هاي زيرزميني » از جمله واژگان رايج اين روزهاست، واژه‌هايي که در جامعه سايه افکنده است.
به گزارش ايرنا، همه به دنبال متهم مي‌گردند و بخش کشاورزي با مصرف 85 درصد آب در اين حوزه در نوک پيکان اين انتقادها قرار دارد.
فصل تابستان و صادرات هندوانه هم براي خود ماجراي ديگري دارد، واقعاً چه مي‌توان کرد؟ آيا بايد به دنبال تعطيل کردن کشاورزي و وارد کردن محصولات مورد نياز از خارج رفت؟
پس با اين جمعيت وسيعي که در حوزه کشاورزي مشغول هستند چه بايد کرد؟
راه حلي که در دنيا به دنبال آن رفته‌اند و کشور ما هم چند سالي به دنبال آن رفته توسعه تکنولوژي‌هاي جديد کاهنده مصرف آب است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وزارت جهاد کشاورزي اعلام کرد که در حال حاضر حدود 12 هزار هکتار گلخانه در کشور وجود دارد که تا افق 1404 به 48 هزار هکتار خواهد رسيد.
اين ميزان کشت گلخانه‌اي در مقايسه با کل زمينهاي زير کشت ايران که معادل 12 ميليون هکتار است، عدد ناچيزي به نظر مي‌رسد و ايران را در مقايسه با ساير کشورهاي پيشتاز اين حوزه در ابتداي راه نشان مي‌دهد ولي اين مسأله نشان از تغيير رويکرد کشور نسبت به حوزه کشاورزي دارد.
اين تغيير رويکرد سبب شده که گسترش گلخانه در ايران بعد از مکزيک داراي سريع‌ترين رشد در دنيا باشد.
رويکرد جديد وزارت جهادکشاورزي در توسعه کشت‌هاي گلخانه‌اي قرار است مشکل کمبود منابع آبي براي کشاورزي را حل کند، بنابر اعلام وزير جهاد کشاورزي با انتقال کامل توليد سبزي و صيفي به داخل گلخانه‌ها سالانه 10 ميليارد متر مکعب صرفه‌جويي در مصرف آب صورت خواهد گرفت.
از طرف ديگر توسعه کشت گلخانه‌اي قرار است مشکل اشتغال پايدار در حوزه کشاورزي را رفع کند بنابر آمار وزارت جهادکشاورزي در حال حاضر در حوزه گلخانه‌اي 120 هزار شغل مستقيم و 350 هزار شغل غيرمستقيم ايجاد شده است و کشت گلخانه‌اي مدرن به عنوان بخشي باظرفيت بالاي اشتغال‌زايي شناسايي شده است.
در مجموع مي‌توان گفت که مسير کشور حرکت به سمت کشت هاي گلخانه‌اي مدرن است، اما جايگاه استان در اين نقشه جديد وزات جهاد کشاورزي به چه صورتي است و چه چالش‌هايي استان را تهديد مي‌کند؟
استان يزد ريشه‌هاي تاريخي قوي در حوزه کشاورزي دارد و با دارا بودن 1500 هکتار گلخانه، سومين استان با بالاترين مساحت زير کشت گلخانه‌اي است.
اين حرکت پرشتاب استان در توسعه کشت گلخانه‌اي نشان از ظرفيت‌هاي بالاي استان در اين حوزه دارد اما مسير فعلي توسعه گلخانه‌هاي استان با چالش‌هايي مواجه است که ممکن است مسير آينده توسعه گلخانه استان را با چالش مواجه کند.
** چالش سرمايه و نداشتن الزام کشاورزي صنعتي
اقتصاد کشاورزي استان در بسياري مناطق به صورت اقتصاد معيشتي است و با توجه به کم شدن منابع آبي، اين اقتصاد معيشتي به شدت در مضيقه قرار گرفته است.
براي حرکت به سمت کشاورزي صنعتي نياز به فعاليت در مقياس اقتصادي است، مقياسي که براي گلخانه‌هاي جديد حدود پنج هکتار است.
ايجاد چنين گلخانه‌هايي نياز به سرمايه‌گذاري‌هاي زيادي دارد که به هيچ وجه امکان تحقق آن در فضاي فعلي کشاورزي استان وجود ندارد.
در چنين شرايطي دولت براي شکل‌گيري کشاورزي صنعتي بايد به دنبال ساخت الگوهاي موفق از کشاورزي صنعتي باشد تا بتواند کشاورزان را تشويق به تغيير مقياس فعاليت خود کند.
براي ساختن الگوهاي موفق بايد بتوان نظر نهادهاي حقوقي را براي ورود به بخش کشاورزي جذب کرد، نهادهايي مانند اوقاف و کميته امداد زمين‌هايي با مقياس اقتصادي دارند که مي‌خواهند به زير کشت گلخانه ببرند.
يک راهبرد اين است که اين زمين‌ها را خرد کرد و در اختيار مالکان خرد قرار داد و از آنها اجاره دريافت کرد مسأله‌اي که ادامه راه کشاورزي معيشتي پيشين است و به دليل اشتغال‌زايي بالا جذابيت زيادي براي سياست‌گذاران دارد اما بايد به نحوي به اين ارگان‌ها فهماند که با سرمايه‌گذاري در مقياس وسيع مي‌توانند يک الگوي اشتغال پايدار فراهم کنند.
ايجاد چنين الگوهاي موفقي مي‌تواند زمينهاي باشد که ساير افراد نيز به دنبال کشت‌هاي صنعتي بروند.
در مجموع بايد تمام توان اجرايي بر روي ساخت گلخانه با مقياس اقتصادي باشد، با اينکه اغلب سياست‌گذاران مي‌دانند که کشاورزي معيشتي راه به جايي نمي‌برد و اتلاف منابع است ولي در بسياري از مواقع نوع سياست‌گذاري‌هاي دولت در جهت تقويت اين مدل از توليد است.
انگيزه بالاي دولت براي اشتغال‌زايي سبب گرديده که توسعه گلخانه‌هاي کوچک جذابيت بالايي داشته باشد، توقف رويکرد موجود و رفتن به سمت ساخت گلخانه‌هاي بزرگ مقياس از سياست‌هايي است که بايد با جديت پيگيري شود.
*چالش تکنولوژي
با ورود به عرصه گلخانه و تعريف بازار صادراتي براي محصولات گلخانه‌اي استان بايد به اين نکته توجه کنيم که با توجه به رشد سريع تکنولوژي گلخانه‌اي در دنيا، گلخانه‌هاي موجود در استان به سرعت در حال از رده خارج شدن هستند.
اين عقب‌ماندگي تکنولوژيک موجب مي شود اين گلخانه‌ها نتوانند استانداردهاي جديد را به دست بياورند و احتمالاً به سرعت از بازارهاي صادراتي خارج خواهند شد.
بنابراين به روز نگه داشتن گلخانه‌هاي موجود و ساخت گلخانه‌ها به نحوي که امکان ارتقاء تکنولوژيک آن فراهم باشد يکي از چالش‌هاي اصلي صنعت گلخانه‌اي استان است.
از طرف ديگر گلخانه به عنوان يک تکنولوژي جديد به همراه خود نيازمندي‌هاي جديدي را دارد و با توجه به سطح بالاي دانش فني در استان مي‌تواند زمينه ثروت‌آفريني باشد.
به طور تاريخي استان کشاورزان خوبي داشته است که از دانش خود براي کشاورزي در ساير مناطق استفاده مي‌کنند، خبره شدن در زمينه توليد گلخانه‌اي نيز از جمله زمينه‌هايي است که مي‌تواند سرآمدي کشاورزان استان را حفظ کند.
همچنين صنايع جانبي گلخانه مانند ساخت گلخانه، توليد نشاء، توليد سم و کود از ساير زمينه‌هاي مناسب براي اشتغال‌زايي است.
*چالش «جدي گرفته نشدن بخش کشاورزي استان»
کمبود منابع آب استان و تبليغ منفي در مورد اين مسأله سبب شد که سرمايه‌گذاران چندان تمايلي براي سرمايه‌گذاري بر روي بخش کشاورزي نداشته باشند و حتي در مقياس ملي هم استان چندان به چشم نمي‌آيد.
در جايي که منطقه‌اي مانند ارس در شمال غربي ايران وجود دارد استان يزد شانس کمي براي جلب سرمايه‌هاي جديد به خود دارد، اما در کنار تصوير کم‌آبي استان بايد توجه کرد که در حال حاضر پنج هزار هکتار اراضي کشاورزي در استان وجود دارد که در فضاي باز کشت مي شود.
اراضي‌اي که قطعاً بخش بزرگي از آنها مي‌تواند زير کشت گلخانه برود.
از سوي ديگر علاوه بر سرمايه‌گذاري مردم عادي هم چندان به حوزه کشاورزي علاقه‌اي ندارند، فرد جواني نيست که بخواهد کشاورز شود يا آينده خود را به عنوان کشاورز تعريف کند.
نبود نيروي انساني علاقه‌مند و شيفته کشاورزي و ارتباط برقرار نکردن کشاورزي مدرن با آحاد جامعه چالش مهمي است که در بلندمدت مي‌تواند بخش گلخانه‌اي را از نيروهاي شيفته و نوآور خالي کند.
براي اينکه بخش گلخانه‌اي را به آحاد جامعه معرفي کنيم بايد بتوان فضاهايي را ايجاد کرد که مردم بتوانند تکنولوژي‌هاي گلخانه‌اي را از نزديک ببينند و با آن آشنا شوند.
ساخت گلخانه‌هاي شهري براي آشنايي افراد با چنين فناوري هايي مي‌تواند گام بزرگي در جهت آشنايي عمومي با گلخانه باشد.
براي مطرح شدن در عرصه ملي و نشان‌دادن قابليت‌هاي حوزه گلخانه‌اي و کشاورزي استان ترتيب دادن برنامه بازاريابي در عرصه ملي از ملزومات جذب سرمايه‌هاي بيشتر به اين حوزه است.
به زبان ساده در حال حاضر تصويري که وجود دارد «يزد بي‌آب و غيرمناسب براي کشاورزي است» مي‌توان اين تصوير را با تصوير «يزد پيشتاز استفاده از تکنولوژي‌هاي جديد براي مديريت منابع آبي» جايگزين کرد.
کارشناس اقتصادي اداره کل امور اقتصادي و دارايي استان يزد
6198/ 2047/
انتهاي پيام /*
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۵۳۲۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چالش‌ها و فرصتهای اکوسیستم استارتاپی در سال ۱۴۰۳
به گزارش جام جم آنلاین از گرگان چالش بعدی صاحبان استارتآپها، کافی نبودن و یا مناسب نبودن حمایت‌های دولتی مطابق با شرایط سال ۱۴۰۳ است. با اینکه نهادها، سازمان‌ها و صندوق‌هایی در کشور وظیفه حمایت از استارتآپها را بر عهده دارند، اما با توجه به شرایط ابتدایی سال و پیش‌بینی‌هایی که گهگاهی در خصوص افزایش نرخ ارز در روزنامه‌ها، رسانه‌ها و نشست‌های اقتصادی شنیده و دیده می‌شود، به وضوح مشخص است که این حمایت‌ها و حتی قوانین فعلی، کافی نیست و پاسخگوی نیاز علاقه‌مندان به حوزه سرمایه‌گذاری استارت‌آپی در زمینه‌های مختلف خصوصاً فناوری اطلاعات نخواهد بود.
عدم توجه به اکوسیستم استارت‌آپی در کشور نیز چالش بزرگی است. در ادامه موضوعِ حمایت دولت از استارتآپها، باید به این نکته اشاره شود که حمایت‌های دولت صرفاً نباید در زمینه ارائه تسهیلات کم بهره باشد و موضوع بهبود اکوسیستم استارت‌آپی در کشور نیز یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مدیران استارت‌آپ‌هاست. با اینکه بسیاری از مولفه‌های مهم برای شکل‌گیری استارتآپها در کشور وجود دارد، اما عدم ارتباط معنادار آنها با یکدیگر و عدم یکپارچگی آنها، مشکلات عدیده و تلاش‌های بی‌ثمری را بوجود آورده است. ﺻﻨﺪوقﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ اﺳﺘﺎرت‌آپﻫﺎ و ﺻﻨﺪوقﻫﺎی ﺣﺎﻣﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻ همچنان وﺟﻮد ﻧﺪارند و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﻢ دارای ﺧﻼهای ﺟﺪی در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻧﻮآوریﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و متاسفانه ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﮐﺎراﯾﯽ نیز وﺟﻮد ﻧﺪارد.
از دیگر چالش‌ها، عدم وجود بانکهای داده در کشور است. هر فعالیت اقتصادی نیازمند جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعاتی در زمینه‌های مختلف مانند بازار، اجتماع، مصرف‌کنندگان، رقبای داخلی و خارجی، شرایط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است تا بتواند فعالیت‌های آینده خود را با شرایط هماهنگ کرده و برنامه‌ریزی کند. عدم وجود بانکهای اطلاعاتی موثق در کشور سبب شده که گاهی در شبکه‌های مجازی برخی آمارها توسط برخی از شرکتهای خصوصی ارائه شود که به سختی می‌توان به آنها استناد کرد و برای اعتماد به این آمار خطرپذیری ضروری است که مناسب آغاز یا ادامه یک فعالیت اقتصادی نیست.
از دیگر چالش‌ها، سرعت اینترنت در کشور، قیمت آن و فیلتر شدن برخی از شبکه‌های اجتماعی است. نقش شبکه‌های اجتماعی در شناسایی روندها و تحلیل رفتار مصرف‌کننده و رقبا بسیار مهم است و تفسیر و تحلیل تبادل اطلاعاتی که در بیشتر زمانها میان مشتریان و واحد بازاریابی می‌شود، جای خالی پررنگی در استارتآپها دارد. خصوصاً با توجه به اینکه اکثر استارت‌آپ‌های کشور که در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند و همچنین علاقه‌مندانی که تمایل به حضور و سرمایه‌گذاری در حوزه استارت‌آپ دارند، می‌خواهند در حوزه IT فعالیت کنند، بنابراین زیرساخت‌های لازم در خصوص اینترنت بسیار حائز اهمیت است. سرعت اینترنت ایران نسبت به دیگر کشورها خصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس بسیار پایین‌تر است و این مشکل زمانی خود را بیشتر آشکار می‌کند که فعالیت استارتآپها در حوزه IT باشد و موضوع امنیت شبکه نیز مطرح شود.
در نهایت خاطرنشان می‌شود آموزش رکن اصلی و پایه‌ای در رشد استارتآپها است. با توجه به افزایش نرخ ارز، شهریه دوره‌های آموزشیِ تخصصی که در خارج از کشور به صورت حضوری و غیر حضوری برگزار می‌شود، بسیار زیاد است و البته به سبب عدم قطعیتی که در زمینه تداوم فعالیت استارتآپها وجود دارد، شرکت در این دوره‌ها و حضور علاقه‌مندان با مشکل مواجه شده است. در این میان حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی تخصصی که اکثراً در دبی برگزار می‌شود، فرصت خوبی برای تعاملات دانشی و اقتصادی صاحبان استارتآپها با دنیاست که باز هم قیمت‌های ارز مانع از حضور فعالان در چنین رویدادهایی می‌شود. باید گفت در صورت عدم گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات، امنیت شبکه، بازاریابی و توسعه محصول و با عدم حضور در نشست‌های تخصصی بین‌المللی و نمایشگاه‌های تخصصی، بی‌شک حتی بهترین ایده‌های در عرصه استارتآپها با شکست رو به‌رو خواهند شد.
با این همه در سال پیش رو فرصت سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری اطلاعات و صنایع High Tec از جمله گزینه‌های مطلوب است که خصوصاً از طریق شرکتهای دانش بنیان می‌توان به آن پرداخت.
دستیابی به دانش روز از طریق طی کردن دوره‌های آموزشی غیرحضوری و تجاری‌سازی ایده‌ها توسط جوانان از نقاط عطف این موضوع محسوب می‌شود که دانش‌آموختگان رشته‌های فناوری اطلاعات، کامپیوتر، هوش مصنوعی، مهندسین داده و علاقه‌مندان به این حوزه می‌توانند از این فرصت نهایت استفاده را ببرند و ایده‌های خود را از طریق تولید کالا یا ارائه خدمات نرم افزاری به جامعه عرضه کنند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است