ساقیان رسمی اعتیاد و دوگانهسوز شدن معتادان!
تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۷۸۲۰۴
اگرچه اعتیاد خود وابسته به دیگر انواع آسیبهای اجتماعی اعم از فقر، نابرابری اقتصادی، بیکاری، بزهکاری و خشونت است اما میتوان گفت که شیوه برخورد با اعتیاد و انتخاب راه درست ترک بسیار مهم است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، کارشناسان همواره بر این اعتقاد هستند که برای ترک اعتیاد شیوههای مختلفی وجود دارد، حال آنکه در کلینیکهای ترک اعتیاد تنها یک نسخه متادوندرمانی برای همه معتادان پیچیده میشود، این روش به نوعی از فلسفه اصلی خود که اشباع فرد و کاستن از میزان وابستگی است دور شده، در این زمینه که آیا اعتیاد درمان شدنی است یا خیر و اینکه چرا کلینیکهای ترک اعتیاد چندان موفق نبودهاند، گفتوگویی با مرتضی پدریان آسیبشناسی که سالهاست بر مقوله اعتیاد مطالعه و کار میدانی داشته است، متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به عنوان آسیبشناسی که در حوزه اعتیاد کار کردهاید، آیا اعتیاد درمانشدنی است؟
از ابتدا باید بگویم که در موضوع اعتیاد به دو نکته درمان و دیگری جایگزینی اعتیاد برمیخوریم و در درمان اعتیاد سه نگرش خوشبینانه، بدبینانه و نگهدارنده وجود دارد که قالب مردم به خصوص در گذشته و عده زیادی از روانشناسان و مددکاران اجتماعی امروز چنین اعتقادی دارند و نظرشان این است که اعتیاد یک امر درمان نشدنی است و افرادی که به اعتیاد مبتلا میشوند به هیچوجه درمان نمیشوند و این ضربالمثل قدیمی را عنوان میکنند که " لبی که رسید به وافور جدا نشه مگر به کافور" و این عده تنها درمان اعتیاد را مرگ میدانند و فکر میکنند فرد یا باید مصرف کند یا بمیرد، این یک دیدگاه در حوزه اعتیاد است که تنها افرادی که در این حوزه صرفا مطالعات کتابخانهای دارند و میدانی کار نکردهاند، آن را باور دارند.
دیدگاه دوم دیدگاه خوشبینانه است که در این دیدگاه اعتقاد بر این است که همانطور که یک نفر به سمت اعتیاد گرایش پیدا میکند این فرد میتواند به درمان برسد یعنی احتمال درمان اعتیاد بسیار زیاد است، کسانی که در این چرخه قرار دارند یا افرادی هستند که خود معتاد بودند و به درمان رسیدند یا افرادی هستند که در چرخه مطالعاتی اعتیاد در میدان عملی کار هستند و با افراد معتاد و درمانشده ارتباط دارند و درمان شدن آنها را دیدهاند، در این چرخه گروههای درمانی حضور دارند که معتقد به درمان اعتیاد هستند.
دسته سوم کسانی هستند که معتقدند اعتیاد یک امر درماننشدنی است اما باید به دلیل کاهش زیانها و آسیبهایی که مصرف موادمخدر در جامعه برای فرد ایجاد میکند به گونهای حالت نگهدارندگی به او داد تا آنها را از آسیبها و ضررها دور نگه داریم که این کار را معمولا با استفاده از شبه افیونها، گونیستها و آنتیگونیستها در چرخه نگهدارندگی حفظ میکنند و به آنها مواد شبه افیون را به صورت رسمی، دولتی و کنترل شده میرسانند تا میزان آسیبهایی که به جامعه وارد میشود کاهش یابد این دسته معتقد به روشهای متادوندرمانی، استفاده از قرصهای آنتاگونیسم یا گونیستها هستند.
کلینیکهای ترک اعتیاد ایران در ترک معتادان چقدر تخصصی عمل میکنند؟
الگوی متادون درمانی که در حال حاضر وجود دارد الگوی ایران نیست و از کشورهای غربی وارد کشور ما شده است، در آنجا از متادون به عنوان نگهدارنده استفاده نمیکنند بلکه به عنوان یک دارو برای درمان اعتیاد استفاده میشود، معمولا افرادی که در چرخه درمان قرار میگیرند پس از ۱۸۰ روز یا شش ماه بر اساس کاهش تدریجی ساختار اعتیادی، خود را درمان میکنند و به افراد سالم تبدیل می شوند، اما در کشور ما این پدیده اتفاق نیفتاده که دلایل متعددی دارد.
یکی از دلایل به درمان نرسیدن افراد معتاد این است که کسانی که دارای مراکزMMT ( متادوندرمانی) هستند سعی میکنند افراد را به سمت درمان هدایت نکنند! مطالعاتی که بنده در مورد چند مرکز MMT داشتهام حکایت از این دارد که میزان درمان اعتیاد در این مراکز کمتر از پنج درصد است و در مورد افرادی که داروهای خاص از این مراکز میگیرند در واقع این مراکز به نوعی ساقی رسمی اعتیاد در کشور تبدیل شدهاند؛ معمولا افرادی که در چرخه چنین درمانی قرار میگیرند پس از مدتی دوگانهسوز میشوند! یعنی علاوه بر مصرف متادون دیگر موادمخدر را هم استفاده میکنند چرا که به لحاظ لذتبخشی ترکیب متادون و شیشه برای مصرفکننده لذتبخش است، در چنین موسساتی معتادان تنها پنج درصد به درمان میرسند و ۹۵ درصد همچنان در چرخه اعتیاد با متادون یا همزمان متادون و دیگر موادمخدر میمانند.
این افراد معتاد مواد مورد نظری شبیه شربت اوپیون یا شربت تریاک یا دیگر مواد را از مراکزMMT میگیرند و علاوه بر آن دیگر موادمخدر را هم مصرف میکنند، متاسفانه کلینیکهای ما در چرخه درمان به نقش درمانگری خود نگاه نمیکنند و بیشتر به عنوان یک ساقی رسمی عمل میکنند که البته به دلیل وجود منافع این روند را ادامه میدهند به نحوی که مرکزی که ۱۲۰ بیمار و مراجع دارد ماهانه چیزی حدود ۱۰ میلیون تومان سود خالص دارد و برخی از مسئولینی که متولی درمان اعتیاد هستند خود از این راه ارتزاق میکنند و به نوعی منبع درآمدشان این راه است، به عبارت دیگر ما صنعت اعتیاد در کشور داریم که در این صنعت تعدادی از افراد چندان علاقمند به ریشهکن شدن اعتیاد در کشور نیستند.
درمان موفق اعتیاد چیست؟
ببینید ما یک راه درمان مشخص در ترک اعتیاد نداریم و من معتقد به درمان از طریق MMTنیستم چون تنها متادوندرمانی نمیتواند بیمار را به درمان برساند، اما ممکن است افراد با متادوندرمانی هم به درمان برسند و درکل چیزی به نام یک راه برای درمان اعتیاد نداریم به همین دلیل هم در کشور گروهها و روشهای مختلفی برای درمان اعتیاد کار میکنند، چرا که تنها یک راه برای درمان اعتیاد وجود ندارد .
در ایران درمانهای اعتیاد عمدتا درمانهای وارداتی است و در حال حاضر در کشورمان تنها یک یا دو راه محدود درمان بومیسازی وجود دارد و مابقی همگی وارداتی است که این راهها هم درمان فردی دارند هم درمان گروهی و رویکردهای آنها رویکردهای شناختی، عقلانی، احساسی و عاطفی است و راههای درمان، درمان جسمی و روحی است چرا که وابستگی به مواد به سه شکل جسمی، روحی و جسمی روحی است که در وابستگی جسمی بدن، در وابستگی روحی خلقیات و در وابستگی جسمی روحی هردوی اینها درگیر است.
در فرآیند ترک اعتیاد چه شیوههایی وجود دارد؟
در حال حاضر روشهای درمان به دو صورت فردی و گروهی در حال اجرا شدن است که در روشهای فردی افراد بدون ورود به هیچ گروهی به تنهایی اعتیاد را ترک میکنند و با استفاده از داروهای صنعتی یا سنتی این کار را انجام میدهند، در درمان گروهی گروههایی در حال ترک دادن معتادان هستند که روش تیسی با معنای درمان اجتماعمدار یکی از آنهاست که چندان در ایران موفق نبوده اما در هر استانی یک مرکز برای این امر زیر نظر بهزیستی فعالیت میکند در استان اصفهان درمانهای گروهی شامل درمان کمپ، درمانNA، درمان کنگره ۶۰ با تمام زیرمجموعههایش و گروههای غیررسمی با عنوان درمان از طریق تعریق فعال هستند همچنین دستهای از گروههای زیرزمینی هستند که به صورت موردی تعدادی از معتادان را جمع کرده و با دارو معتادان را به درمان میرسانند که در این روش به صورت مخفیانه عمل میکنند.
بازگشت به اعتیاد در زنان بیشتر است یا مردان؟
میزان بازگشت در درمان اعتیاد در هر دو جنس زنان و مردان بالاست و در همه شیوههای درمانی بین ۶۵ تا ۸۰ درصد است که در روش تعریق درمانی میزان بازگشت ۵۰ درصد است چرا که این روش با ساختار فرهنگی ما منطبق است و اساسا باید بدانیم که درمان اعتیاد نیازمند آیتمهای متعددی است که تغییر رفتار و نگرش در این امر از ضروریات است، در تغییر نگرش دو نگاه وجود دارد یکی اینکه ابتدا باید تغییر نگرش صورت بگیرد بعد از آن تغییر رفتار و دیگری ابتدا تغییر رفتار سپس تغییر نگرش است و اگر به هر کدام از اینها معتقد باشیم شیوه درمان ما متفاوت میشود، برای مثال در کمپها معتقدند ابتدا تغییر رفتار باید صورت بگیرد و با برگزاری کلاسها تغییر نگرش صورت میگیرد، اما مراکزی که افراد معتاد داوطلبانه وارد آن میشوند اعتقاد دارند ابتدا باید تغییر حوزه نگرش صورت بگیرد و پس از آن تغییر رفتار که اینها دو دیدگاه متفاوت است اما هر دو پشتوانههای نظری دارد که برای مورد اول مثال کمربند ایمنی باید آورد که در ابتدا فشار وارد شد و بعد از آن تغییر نگرش صورت گرفت اما در ترک اعتیاد سخت میتوان تفکیک کرد که کدامیک از این شیوهها بهتر است.
به نظر شما کدامیک از شیوههای ترک موفقتر است؟
ببینید در درمان اعتیاد چیزی به نام بهترین روش وجود ندارد ممکن است بگوییم کارایی کدامیک بیشتر است یا از کدام روش استقبال بیشتری وجود دارد اما اینکه بگوییم کدام روش بهتر و موفقتر بوده درست نیست چون در همه گروهها لغزش و بازگشت به اعتیاد وجود دارد و آنچه مهم است اینکه برای هر فرد معتاد یک روش انتخاب میشود و آن روش خاص براتی همان فرد جوابگوست.
اعتیاد درمان شدنی هست اما سه مشکل در این مسئله وجود دارد و آن اینکه هنوز اعتیاد، مخدر و انسان را نشناختهایم و چون اینها را نشناختهایم نمیتوانیم درمان را به جلو پیش ببریم، برای درمان اعتیاد باید این سه مورد را شناخت و آنگاه است که میتوان برای درمان اعتیاد یک قدم برداشت.
مشکلات متادوندرمانی چیست و این روش چه مضرات یا معایبی دارد؟
میزان ماندگاری موادمخدر در بدن یکسان نیست و زمان خماری هر فرد بسته به موادمخدر مصرفی او متفاوت است، برای مثال میزان ماندگاری هرویین بین سه تا چهار ساعت است یعنی بعد از این زمان فرد مصرفکننده مجبور به مصرف دوباره است چون هرویین سریع وارد خون شده و جذب بدن میشود و بعد از این زمان فرد احساس خماری دوباره میکند، میزان ماندگاری پتیدین ( ریشه تریاک) ۲ تا سه ساعت است، میزان ماندگاری تریاک هفت تا ۱۰ ساعت، شیشه بین شش تا هفت ساعت است منتهی شیشه وابستگی جسمی نمیآورد بلکه باعث وابستگی روحی، روانی میشود به این نکته توجه کنید که میزان ماندگاری متادون در بدن ۲۴ ساعت است و هرچه میزان ماندگاری موادمخدری در بدن بیشتر باشد درمان آن نوع اعتیاد سختتر خواهد بود که در اینجا ترک اعتیاد به متادون به دلیل میزان ماندگاری بیشتر سختتر است! پس باید به این نکته توجه کرد که یک روش برای همه افراد قابل استفاده نیست و باید با توجه به نوع و میزان مصرف مواد برای افراد یک راه درمان انتخاب کرد.
منبع: ایمنا
کلیدواژه: آسيب اجتماعي اعتیاد و مواد مخدر متادون درمانی مراکز ترک اعتیاد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۷۸۲۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۳۰ درصد نانواییهای سمنان دوگانهسوز شود
جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: بر اساس دستورالعملهای پدافند غیرعامل، باید ۳۰ درصد نانواییهای سطح استان سمنان دوگانهسوز شود و برای شهرهای بزرگ، نانوایی سایر پیشبینی شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از سمنان، سردار محسن ساسانی امروز_ سهشنبه یازدهم اردیبهشت_ در نشست مشترک با استاندار سمنان اظهار کرد: با قاطعیت عرض می کنم که امروز هیچ عملیات نظامی قادر نیست در تمام کشور ما در یک لحظه سامانه سوخترسانی ما را قطع کند، اما بحث حملات رایانهای از مواردی است که باید از لحاظ پدافند غیرعامل بیش از پیش مورد توجه باشد.
وی افزود: بر اساس دستورالعمل های پدافند غیرعامل، باید ۳۰ درصد نانوایی های سطح استان سمنان دوگانهسوز شود و برای شهرهای بزرگ، نانوایی سایر پیشبینی شود.
جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید بر اینکه پیشبینی و پیشگیری، دو اصل بسیار مهم در حوزه پدافند غیرعامل است، خاطرنشان کرد: طراحی، سازماندهی، تجهیز، آموزش، تمرین و رزمایش ارکان اصلی دستیابی به آمادگی در حوزه پدافند غیرعامل است.
ساسانی تصریح کرد: فرمانده مقابله با شرایط اضطراری و بحران و فرماندهی عملیات در سطح استان، استاندار هر استان است.
وی ادامه داد: یکی از سیاستهای اصلی ما در بحث پدافند غیرعامل، توجیه و توضیح متقابل در خصوص سیاستها و سازوکار اجرایی پدافند غیرعامل است که این مهم برای آمادگی بیشتر در تمام سطح کشور، در دستور کار ما قرار دارد.
کد خبر 749299