Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایران آنلاین»
2024-05-06@12:00:23 GMT

هنر؛ نه صرفاً برای ویترین

تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۹۹۳۰۲۵

هنر؛ نه صرفاً برای ویترین

آیا در هزاره‌های پیشین با آمدن گرمای شدید، زندگی مردم متوقف می‌شد؟ یا به این تنش آبی و گرمای 40 تا 50 درجه، سرگشتگی و هول و هراس افزوده می‌شد؟ موزه‌ها و تاریخ فرهنگی تمدن جهان و ایران نشان می‌دهند که چنین نبوده است. الهام فخاری عضو شورای شهر تهران

ابزارهای گوناگونی در هر گوشه این سرزمین ساخته و به‌کار برده شده‌اند که یادگارها و نشانه‌های زندگی سازگار با محیط زیست، تنش‌های آب و هوایی و روش‌های گذران زندگی روزمره به شمار می‌روند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از پایه‌های تمدن ابزار و ابزارسازی و پایه‌ای دیگر سازوکارهای فرهنگی هستند. برای نمونه پارچه‌ها، جنس‌ها و بافت‌هایشان، مهر و نگار و دوخت‌ها امروزه بخش ارزنده‌ای از صنایع دستی ایران را دربرمی‌گیرند. این گونه از صنایع دستی تنها به مثابه فرآورده‌ای زینتی و گرانمایه آفریده نمی‌شده، بل‌که بخشی از کالای روزمره یا آیینی و کاملاً کاربردی بوده‌ و حتی سطح و رتبه‌های اجتماعی را بازنمایی می‌کرده‌اند. تابستانه‌های پارچه‌ای و بافت‌های دستی ایران، در یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، اصفهان و دیگر استان‌ها، گرچه امروز به مثابه دوخت‌های زینتی کمیاب و گرانبها، ولی آفریده‌هایی برای گذراندن سازگارانه فصل گرم بوده‌اند. برخی از ابزارها و روش فرآوری ابزار با زیست‌بوم در پیوند هستند و در دیگر اقلیم‌های جهان یافته نمی‌شوند. صنایع دستی که با ترکیب ویژه خاک و کانی‌ها در پیوند هستند، که کاشی، سرامیک، سفال، فلزکاری، مینا و خاتم‌کاری از آن جمله‌اند، رنگ و آب متفاوت و بی‌مانندی نمایان می‌کنند و برای نگهداشت، سرمایش یا گرمایش، مدیریت بهینه آب، نگهداشت بهینه نما و کف و بام شاید کاربرد داشته‌اند. ایران سرزمین پدیدآیی و بالندگی تمدن کهن تاریخ فرهنگی جهان، این گنج گوناگون را در دل خود جا داده است و ایرانیان از گذشته تاکنون به این گره‌هایی که بر تار و پود پشمی یا ابریشمی زده‌اند تا گره‌چینی که بر چوب بافته‌اند می‌بالند. ‌ابزارها و سازه‌ها و بافته‌هایی که نه تنها سازگار با زیست‌بوم هستند، که با زندگی روزمره درآمیخته و برای ساختنشان از دیده و دست جان هنرمندی ساعت‌ها مایه گذاشته شده است. طی چند دهه شوربختانه از یک‌سو با افزایش جمعیت و غلبه صنایع نوین و فراگیرشدن مواد اولیه شیمیایی، و از سوی دیگر با درگذشت استادکاران کهنسال، کارگاه‌های تولید ابزارها و ساخته‌های دیرین یک به یک بسته شد. خریدار این فرآورده‌ها گردشگران خارجی و فرآورده‌ها بیش‌تر ویترینی شدند و البته سیاست‌های پذیرش و میزبانی از گردشگران غیرایرانی هم یکدست و باز نبود. ساخته‌ها به فرم‌ها و ابزارهای کم‌تنوع محدود شد و برخی روش‌ها و صنایع دستی رو به نابودی رفت. نمدمالی، زری‌بافی یا دوخت‌های کهن دستی، برخی صنایع که در گذشته با سازه و ساختمان‌سازی در پیوند بود و با دگرگونی معماری در ایران، افزایش هزینه زندگی و کمبود دستمزد کارگر کارگاه کوچک، و موج کالاهای نو فراموش شدند و به حاشیه رفتند، نمونه‌ای از کاستی در مدیریت تمدنی، کم‌توجهی و نپرداختن به تدبیری برای نگهداشت و بهره‌برداری این سرمایه‌ها است. پس از موج‌های سنگین صنعتی شدن جهان و سیاست‌های تولید انبوه، بار دیگر کنشگران و سیاستگذاران فرهنگی-اقتصادی رو به توجه به آفرینش و فرهنگ بومی آورده‌اند. در ایران هم گروه‌های دانشگاهی هنر کوشیده‌اند با کارگاه‌های سنتی در تعامل باشند و امروزه کار دستی و کارگاه‌های کوچک دوباره دست‌آفریده‌هایی برای نوشیدن چای، تن‌پوش تابستانی یا زمستانی، و ابزارهای فرهنگی را به بازار آورده است. این تلاش‌های پراکنده و خرد در زمینه بازآفرینی کارگاه‌ها و پرداختن به صنایع ستی به مثابه امر روزمره، نه فانتزی یا اعیانی‌شده(لاکچری)، نیازمند سیاست‌های هماهنگ بین بخشی استوار بر توسعه پایدار بومی است. از جمله روش‌های جایگزین برای درآمدهای پایدار توسعه صنایع دستی، بازنگری در فرهنگ مصرف و تجربه‌زیسته آفرینش فرآورده‌ای از آن خود است. گوناگونی اقلیمی ایران، تنش‌های محیط‌زیستی و پیشینه تمدنی خوشبختانه موجب گوناگونی صنایع دستی و چندگونگی کاربری آن‌ها هستند. صنایع دستی را نباید تنها موضوعی میراثی، اقتصادی یا ویترینی انگار کرد. صنایع دستی نمایانگر سبک زندگی، میزان سازگاری با زیست‌بوم، بن‌مایه‌های فرهنگی و هنری، و به راستی بخشی از هویت محلی-ملی، فرآورده و ابزار زندگی ما هستند.

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۹۹۳۰۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مرمت خانه‌های تاریخی اردبیل امسال تعیین تکلیف می‌شود

حسن محمدی ادیب گفت: یک هزار آثار تاریخی ثبت شده ملموس و ناملموس در این استان وجود دارد که از این تعداد ۱۱۳ بنای تاریخی شامل پل‌ها ، خانه‌ها ، مساجد ، کلیساها و تپه‌های تاریخی که روی آنها بنا وجود دارد، شناسایی شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل افزود: در استان اردبیل ۱۶ خانه تاریخی وجود دارد که از این تعداد ۹ خانه تاریخی در دهه ۸۰ با اعتبارات دولتی تحت تملک دولت و اداره میراث فرهنگی قرار گرفته و هفت خانه همچنان در اختیار مردم و مالکان بناها قرار دارد.

او با اشاره به تخریب برخی از خانه‌های تاریخی اردبیل اظهار کرد: خانه‌هایی که همچنان در اختیار مالکان آنهاست به هر حال مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و قابل استفاده است اما برخی از خانه‌هایی که تحت تملک دولت بوده و طی سال‌های گذشته به طور کامل هم مرمت شده، به دلیل عدم رسیدگی در مرحله تخریب قرار دارد.

محمدی ادیب افزود: البته خانه‌های تاریخی زیادی در اردبیل وجود دارد که این خانه‌ها واجد ارزش تاریخی هستند ولی واجد ثبت نیستند و شاخص‌های مورد نیاز برای ثبت شدن را ندارند.

او در خصوص فرایند ثبت خانه‌ها و اصولا آثار تاریخی گفت: پرونده آثار تاریخی بر اساس اولویت‌های مدنظر شورای فنی برای ثبت به وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی ارائه می‌شود و این پرونده‌ها مورد داوری قرار می‌گیرند، پرونده خانه‌های دیگری از استان اردبیل برای داوری به وزارتخانه ارسال شده که به مرحله ثبت نرسیدند.

مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل با بیان اینکه تاکنون تعداد زیادی خانه تاریخی در سطح کشور ثبت شده است، گفت: وزارتخانه در شرایط فعلی بر روی ثبت مساجد و خانه‌های تاریخی کار می‌کند. پرونده ثبت ۵۴ کاروانسرای ایران هم در قالب یک پرونده جامع به یونسکو ارائه شده بود که کاروانسرای سنگی شاه عباسی صائین هم جزو این مجموعه است.

محمدی ادیب افزود: با توجه به محدودیت اعتبارات دولتی رویکرد وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استفاده از توان و ظرفیت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احیا و مرمت خانه‌ها و بناهای تاریخی است که این رویکرد در استان اردبیل هم وجود دارد.

به گفته او، در این راستا پارسال به موضوع استفاده از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی شتاب داده شد و امسال هم اگر این روند ادامه یابد تمام خانه‌های تاریخی اردبیل تعیین تکلیف خواهد شد.

مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل تصریح کرد: پارسال چهار خانه تاریخی خادم باشی، شریعت، حمام اوچ دوکان و حمام پیرزرگر به سرمایه‌گذاران داده شد و امسال هم این روند ادامه خواهد داشت.

محمدی ادیب با بیان اینکه احیا و مرمت این خانه‌ها بر اساس نقشه اولیه و کاربری مورد تایید وزارتخانه خواهد بود، گفت: این خانه‌ها در گذشته متعلق به تجار و ملاکان بزرگ بوده که محل مراجعه مردم بوده است و مردم در این خانه‌ها رفت و آمد داشتند و الان هم با تغییرات مختصر همان کاربری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

او با بیان اینکه تاکنون مرمت هفت خانه تاریخی اردبیل به طور کامل تمام شده است، افزود: هم‌اکنون خانه ارشادی اداره میراث فرهنگی شهرستان اردبیل است، خانه رضازاده به عنوان موزه شهدا و خانه صادقی به عنوان بوتیک هتل استفاده می‌شود ، خانه ابراهیمی نیز مجموعه اداری ستاد عتبات عالیات است و خانه مجتهدزاده هم قرار است به صورت مجموعه اقامتی مورد استفاده قرار بگیرد.

 

باشگاه خبرنگاران جوان اردبیل اردبیل

دیگر خبرها

  • ۱۳۰۰ هنرمند صنایع دستی مشهد بیمه شدند‌
  • «فهرج»، کاندیدای بهترین روستاهای جهانی گردشگری
  • دستگیری ۳ حفار غیرمجاز در قروه
  • برخورد جدی با تورهای گردشگری غیرمجاز در استان مرکزی
  • تخصیص اعتبارات لازم برای حوزه میراث‌فرهنگی شهرستان گرمی
  • صنایع‌دستی استان کردستان از دریچه دوربین + تصاویر
  • عرضه صنایع‌دستی سیستان وبلوچستان در کشور تقویت می‌شود
  • ظرفیت های گردشگری گرمی در قالب جشنواره معرفی می شود
  • فروش صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان در کشور تقویت می‌شود
  • مرمت خانه‌های تاریخی اردبیل امسال تعیین تکلیف می‌شود