فریاد بی صدای صنایع‌دستی
تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۰۶۷۷۶
با وجود این روزها زندگی جوامع بشری همراه با تکنولوژی پیش می‌رود اما صنایع‌دستی نه توان رقابت با تکنولوژی را دارد و نه می‌خواهد که صنعتی شود، زیرا هویت آن به دست‌ساز بودنش است اما همین پیشرفت علم ممكن است منجر به خاموشی این هنر شود، كمااينكه برخی از هنرها نيز منسوخ شده است.به گزارش بلاغ، خردادماه روز جهانی صنایع‌دستی است، همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین که بیشتر به عنوان شهر گردشگری شناخته شده است در صنایع‌دستی نیز حرف زیادی برای گفتن دارد و از گذشته تاکنون رشته‌های مختلفی با هنر دست مردمان این دیار ساخته و پرداخته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما از گذشته تاکنون بسیاری از رشته‌ها منسوخ و از بین رفته و رشته‌هایی نیز وجود دارد که طی سال‌های متمادی وارد عرصه شده‌اند.
از زمان‌های گذشته همدان دارای مشاغلی با استادکاران ماهر در صنایع‌دستی بوده که برخی از این اساتید هنر همچنان در این عرصه فعال هستند و برخی با از بین رفتن کاربرد رشته صنایع‌دستی شغل خود را نیز از دست داده‌اند.
چرم و انواع مصنوعات چرمی، مرواربافی، سفالگری، میناکاری روی سفال، ترمه‌دوزی، قاب‌‌سازی، مبل و منبت، طلاکوبی روی شیشه، گلیم‌‌بافی، فرش‌بافی، سبدبافی، منبت‌کاری، حلبی‌سازی و سنگ‌تراشی از جمله صنایع دستی استان است که هنرمندان با دستان توانمند خود به خلق آنها می‌پردازند.
دیگر هنرمندان با اهتمام در این زمینه به استادان چیره‌دستی تبدیل شده و آثار منحصر به فردی از خود خلق می‌کنند که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.
صنایع‌دستی جدا از ویژگی‌‌های هنری‌اش، می‌تواند عامل بسیار مهمی در جذب گردشگر و توریسم به استان باشد و از سوی دیگر منبع درآمد و اشتغالزایی برای صنعتگران هنرمند باشد اما با گذشت زمان و رفع برخی از نیازهای افراد در زندگی روزمره، برخی از این رشته‌های صنایع‌دستی حذف شد.
پالان‌دوزی، مسگری، چلنگری، موتابی، حلبی‌سازی، چاقوسازی، قفل‌سازی و... از جمله رشته‌هایی است که دیگر رونق گذشته را ندارند و هنر هنرمندان این رشته‌ها رو به فراموشی رفته است.
چلنگری
چلنگری، آهنگری به سبک محلی است که در آن اشیای سبک وزنی مانند میخ‌طویله، میخ سرکج، نیم‌ذرع بزازی، انبر و سیخ و سه‌پایه آهنی، زنجیر و سیخانک، منقل آهنی، چفت و ریزه، تملیک، اسکنه، مقار، جوالدوز و امثال این‌ها ساخته می‌شود.
چلنگرها معمولاً تنها و بدون شاگرد کار می‌کردند و نیازهای آن دوران از جمله ساخت نعل که در گذشته بسیار کاربرد داشت، را فراهم می‌کردند.
حلبی‌سازی
حلبی‌سازی یکی دیگر از رشته‌های صنایع‌دستی است که از گذشته کاربرد زیادی در زندگی مردم داشت و بسیاری از نیازهای آنها از این صنعت تأمین می‌شد.
در گذشته حلبی‌سازی طرفداران زیادی در استان داشت و وسایل متعددی از آن ساخته می‌شد که با گذشت زمان این هنر در استان از رونق افتاد.
فانوس، ناودان، گهواره، اسپندان، کباب‌پز، سیخ کباب و بخاری، بوق حمام، آبخوری حمام، بادکش حجامت‌گر حمام، گلابپاش، قیف نفت و بنزین، سماور، آبپاش، کیف مدرسه، چراغ نفتی، قلیان، قیچی، بخاری هیزمی، آفتابه لگن و چراغ دیوارکوب از جمله وسایلی است که در قالب حلبی‌سازی ساخته می‌شد.
پالان‌دوزی
پالان‌دوزی از دیگر شغل‌هایی بود که در گذشته نیاز مردمان شهر و روستا را تأمین می‌کرد و رد پای آن در هر نقطه از ایران وجود داشت؛ این شغل با هدف ساخت پالان برای اسب، قاطر یا الاغ فعالیت می‌کرد.
مسگری
راسته‌بازار مسگرهای همدان از دیگر نقاطی است که ضرب کوفتن ظروف مسی در گذشته بسیار گوش‌نواز بود و این روزها این صدا دیگر به گوش نمی‌رسد و تنها فروش اقلام مسی در آنها را می‌بینیم که تشخیص اصل و فرع بودن مس را نیز باید به اهل فن این رشته سپرد.
استفاده از ظروف مسی در دوران قدیم رواج و رونق خاصی داشت و بیشتر به عنوان جهیزیه برای نوعروس‌ها استفاده می‌شد که امروز به علت گرانی و سمت و سوی مردم برای استفاده از ظروف روی، تفلون و چینی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین رشته‌هایی از صنایع‌دستی در آن دوران وجود داشت که علاوه بر رونق بخش اقتصادی در زندگی مردم کاربرد داشته و نبود آن بخشی از زندگی را مختل می‌کرد اما امروز دیگر علاوه بر اینکه این صنعت منسوخ شده یا در حال از بین رفتن است، کاربردی نداشته و سودی نیز برای صنعتگران این حرفه نخواهد داشت.
روستاها و شهرهای همدان هر کدام در یکی از هنرهای اصیل این دیار مشغول به فعالیت هستند و برخی از آنها آثار هنری خود را به سایر نقاط کشور و جهان نیز صادر می‌کنند اما بسیاری از این هنرها با ورود تکنولوژی به زندگی روزمره مردم دیگر از سکه افتاده و بازاری ندارند.
اما طی سال‌های اخیر میراث فرهنگی همدان اقدام به باززنده‌سازی برخی از رشته‌هایی که قابلیت احیا دارند، کرده که این اقدام علاوه بر اشتغالزایی می‌تواند منجر به حفظ این رشته صنایع‌دستی شود.
معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی همدان در این خصوص اظهار کرد: احیای صنایع‌دستی به این معناست که باید رشته‌ای که از بین رفته یا در حال نابودی است، با سرمایه‌گذاری بتوان آن را احیا کرد.
هاشم مظاهری با بیان اینکه احیای دو رشته صنایع‌دستی در دستور کار است افزود: هر سال یک یا دو مورد احیا و زنده‌سازی هنرهای منسوخ‌شده را داریم که امسال «گبه‌بافی و نخ‌ریسی» را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.
وی ادامه داد: برای احیای یک رشته صنایع‌دستی شرایط سختی وجود دارد به طوری که باید تولید رشته بالا رفته، کارگاه راه‌اندازی شود و آموزش لازم نیز ارائه شود.
معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی همدان با بیان اینکه 70 رشته فعال صنایع‌دستی در همدان وجود دارد افزود: 15 تا 20 مورد از این رشته‌ها کاملاً مختلف هستند و مابقی زیرمجموعه سایر رشته‌ها هستند.
وی منسوخ شدن برخی رشته‌ها را حاصل چرخ روزگار دانست و گفت: تغییر و تحولات در شرایط زندگی منجر به حذف یا شکل‌گیری رشته‌های جدید صنایع‌دستی است به طوری که با پیشرفت علم رشته‌های صنایع‌دستی ابتدایی خود به خود کمتر می‌شود.
مظاهری با بیان اینکه چرم در گذشته به صورت دستی تبدیل وضعیت می‌شد امروزه صنعتی شده است افزود: تکنولوژی در صنایع‌دستی بسیار اثرگذار است.
وی با بیان اینکه هر سال احیای تعدادی رشته صنایع‌دستی در دستور کار است بیان کرد: سال قبل باززنده‌سازی جاجیم ملایر انجام است و امسال نیز دو رشته «گبه‌بافی» و «نخی‌ریسی با دوک» مدنظر قرار دارد.
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان خاطرنشان کرد: استان همدان از لحاظ آمار صنعتگران هنرمند، جزو پنج استان برتر کشور بوده که در تولید صنایع‌دستی سرآمد و نام‌آور است.
وی اضافه کرد: تولیدکنندگان و فروشندگان باید خود را نسبت به علم بازاریابی و فروش به‌روز کنند و توانایی رقابت خود را در این میدان افزایش دهند تا علاوه بر حفظ یک رشته صنایع‌دستی بتوان اشتغالزایی و درآمدزایی کرد.
مظاهری بیان کرد: رشته‌هایی چون چلنگری، حلبی‌سازی، پالان‌دوزی، قفل‌سازی، چاقوسازی و... در گذشته از نیازهای روز مردم به شمار می‌رفت اما در زندگی کنونی کاربردی ندارد.
امروز که دیگر صنایع‌دستی نای رقابت با دنیای تکنولوژی را ندارد، باید برای ماندگاری هنرهای اصیل و صنایع‌دستی فاخر هر شهر و دیاری تلاش کرد تا روزگاری با ورق زدن خاطرات گذشته پی به اصالت فرهنگ نسل‌های گذشته برد، صنایع‌دستی که ریشه در فرهنگ یک کشور دارد.
صنایع‌دستی تنها درآمدزایی و اشتغالزایی نیست، بلکه حفظ این رشته‌ها می‌تواند منجر به حفظ آئین و سنن ملت‌ها باشد و بتوان از آنها به عنوان تاریخ و تمدن یک شهر و دیار یاد کرد.
اما آنچه مهم است که اینکه صنایع‌دستی نباید قربانی تکنولوژی شود، بلکه باید با احیای آن موجب ماندگاری این رشته‌ها در دفتر روزگار شد تا نسل‌های بعدی نیز بتوانند با فرهنگ و اصالت این دیار آشنا شوند.
منبع: بلاغ مازندران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.bloghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بلاغ مازندران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۰۶۷۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توصیه محمد معتمدی برای استفاده از صنایع دستی + فیلم
صنایع دستی به‌عنوان نماد فرهنگی، هویت و تاریخ یک کشور است باید توجه ویژه‌ای به آنها داشت. محمد معتمدی خواننده موسیقی‌های سنتی توصیه‌ای را به مردم برای استفاده هرچه بیشتر از صنایع دستی در منزل ارائه داده است.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی باشگاه خبرنگاران جوان فیلم و صوت فیلم و صوت
هیجان ستاره بایرن: چی بهتر از بازی با رئال!