به نقل از «ایکنا»

حکمت متعالیه عصاره تفکر فلسفی عالم است

تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۳۲۹۰۵

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا، در بیست و سومین همایش ملاصدرا با اذعان به اینکه حکمت ایرانی که معروف به حکمت اشراق است تاریخ روشنی ندارد، بیان کرد: بنده از پیش از حضور آریایی‌ها آن‌چنان حکمت متمرکزی به صورت الهی و توحیدی سراغ ندارم و با حکومت‌هایی مانند سومر در غرب و شرق و تمدن‌های کشف شده، اما آن‌چنان چیزی به دست نیامده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: پس از ورود آریایی‌ها به ایران در حدود سه و هزار پانصد تا چهار هزار سال قبل آمدند که داستانش معروف است و اشتراکاتی را با ملل دیگر داشتند. اما نکته این است که در میان این‌ها دانش و حکمت در سطح عالی وجود داشت، تمدن در سطح عالی وجود داشت و آنچه ما امروز به عنوان علم می‌شناسیم و علوم و رشته‌های مهم، مادرشان در آن زمان یا زاییده شده یا پرورش یافته است. در تاریخ ماد می‌خوانیم که ماد‌ها که همان آریایی‌ها بودند و مستقر شده بودند، طبقات اجتماعی رسمی داشتند؛ طبقه اول در دستگاه سلطنت بود و دوم روحانیون بودند که به نام مغان در جهان ثبت شدند. مغ یا مگ مسئله خیلی عجیب است که تأثیر عجیبی در دنیای قدیم داشتند و هنوز هم آثار آن وجود دارد و طبقات دیگر مانند نظامی وجود داشته است.
رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا با بیان اینکه طبقه مگ مستقل بودند، تصریح کرد: در سه شاخه این‌ها حضور داشتند. یک شاخه اهل ریاضت بودند که مرتاض‌های زمان خود بودند، یک عده معلم بودند و یک عده نیز مدیران کشور بودند که سیاست به دست آن‌ها بود. شاهان دنبال عیش و عشرت و .. بودند، اما کشور دست این‌ها بود و اداره می‌کردند. این‌ها از آن زمان حکمتی را در دنیا ایجاد و صادر کردند که بسیار عمیق است. ما در این گفت‌وگو باید به حکمت متعالیه نیز بپردازیم که فرصت نیست، اما مختصری از موارد را می‌آورم و تطبیق می‌دهم.
کشف قاعده اصالت وجود؛ از اصول مهم حکمت متعالیه
آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای با بیان اینکه از اصول مهم حکمت متعالیه کشف قاعده اصالت وجود است، اظهار کرد: عجیب است که مسئله نور که همان وجود است تعریفش نیز تعریف نور است. در آن زمان به عنوان اصل اولیه حقیقت و هستی در عالم واجب الوجود را نور الانوار می‌گفتند و کثرات و آفریده‌های دیگر که تجلیات آن بودند انوار بودند . تدریج وجود یا تشکیک وجود که باز هم ملاصدرا آن‌ها را خیلی واضح علمی و اثبات کرد، در منطق فلسفه آن‌ها وجود دارد. هستی نور است و نور یک اصل واحد ذاتی دارد و بقیه از آن اصل ذاتی تجلی شده و به تعبیر دیگر تراوش کرده است.  وی با بیان اینکه در حکمت رایج دنیا یک تعریفی برای علم داریم و اقسامی نیز برای آن مطرح می‌شود، گفت: مثلاً علم امروزه به علوم محسوس گفته می‌شود؛ یعنی باید با لمس و حواس کشف شوند و این پایین‌ترین درجه علم است که در واقع علم هم نیست. این‌ها یک نوع چیز‌هایی است که سایه‌هایی از علم است. این‌ها همین وجود را که جنبه وجودشناسی دارد را به یک صورتی با معرفت‌شناسی نیز یکی می‌دانستند. وجود عین علم است و علم بدون آن پرتوری از نور خالص نمی‌شود و به این نتیجه رسیدند که علم واقعی آن است که با شهود و بدون استاده از جسم و حواس درک کنیم و اسم آن را کشف یا شهود گذاشتند و امروز این را به عنوان اشراق می‌شناسیم. وی بیان کرد: مسئله وجودشناسی حکمت باستانی ایران آن‌قدر ظریف بوده که بعد از چند هزار سال می‌بینیم که صوفیه و عرفای ما از آن استفاده کرده‌اند که مثلاً نور را با فیض مقدس تعبیر می‌کنیم؛ یعنی آن نوری که از ذات الهی تراوش کرده است و در این فاصله که بسیاری مطلب است که یک خط رابطی نیز در تاریخ باید بین حکمت متعالیه یعنی از ابن‌سینا شروع می شود، اما قسمت مشخص و بیرونی که ما از آن بحث می‌کنیم حکمت متعالیه ملاصدرا است چگونه از حکمت متعالیه از طریق تاریخ و سلسله حکما به ایران رسیده است؟ رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا با بیان اینکه سهروردی در کتاب مطارحات می‌گوید که ما از دو طریق با حکمت ایرانی آشنا شدیم، گفت: یکی از طریق ایران که منشأ آن منصور حلاج بود که از او به خرقانی و ... می‌رسد؛ یعنی حکمت را با عرفان می‌آمیزد با اینکه شیخ اشراق از عرفان دم نمی‌زند. می‌گوید که طریق دیگر اینکه از طریق یونان آمد فیثاغورس که تحصیلکرده ایران بود، حکمت را به آتن برد و حکمایی را پرورش داد و ملاصدرا در یکی از کتب خود خیلی اهمیت می‌دهد و این حکما را بزرگ می‌دارد که می‌گوید این‌ها یا انبیا بودند یا ورثه آن‌ها بودند تا ارسطو که البته ارسطو نظم فلسفه اشراق را در یونان به هم زد و یک مکتب دیگری را پایه‌گذاری کرد و بعد از او باز زحمت زیاد بازگشتند و آن حکمت اشراقی را به حال برگرداندند. وی ادامه داد: حکمت ایرانی اشراقی یونانی شده از طریق افلوطین و خود مرحوم سهروردی می‌گوید که از سیار تستر یا سهل شوشتری عارف بزرگ است که او از ذوالنون مصری گرفته بود. به هر حال حکمت ایرانی از این طریق و بهترین طریق یعین کسانی که عارف بودند و معنی اشراق را می‌فهمیدند و معنی گفته‌های ایران قدیم را نیز می‌فهمیدند، باید برگردیم عقب و ببینیم که حکمت چقدر عظمت داشته است. حکمت متعالیه؛ فشرده تفکر فلسفی عالم
وی بیان اینکه به حکمت متعالیه خیلی ساده نگاه می‌بینم ولی این کتب فشرده تفکر فلسفی عالم است، گفت: هر حکیمی در هر جا و هر عارفی حرفی زده است را در خود دارد. عارف قرآنی از اینکه کتب یونان ترجمه شود، ۲۰۰ سال مسلمانان به حکمت قرآن کار را پیش می‌بردند حدیث در نظر شیعه بسیار مهم بوده است، نگاه بر گفتار ائمه اطهار(ع) و معارف ائمه را نیز گرفته‌اند و بعد حتی به متکلمان معروف اشاعره و .. آن‌ها که شیعی بودند و شاگردان که فرهنگ آن‌ها را نیز گرفته است و بعد عرفان تصوف را که رشد عجیب و غریبی کرد و واقعاً کامل‌ترین رشته معرفت را بخواهیم بگیریم با توجه به آن اشراق و رابطه بیرونی که با حقایق خارجی دارد باید بگوییم که کامل‌ترین است و دنیا را دارد می‌گیرد.
وی افزود: امروز در ماده‌ترین محیط‌ها عرفان جا باز می‌کند و حکمت متعالیه این‌ها را گرفت و از مجموعه این‌ها یک عصاره درست کرد و یک حقیقت مستقل درست کرد و مبنی که همه مزایا را دارد نسبت به حکمت ایران قدیم نیز یک تفسیری را انجام داد و دوم اینکه آن‌ها را تحلیل و نقد کرد و سوم اینکه اگر در نکاه آن‌ها توحیدی وجود نداشت آن را برگرداند. مزایایی که کلمه نور در وجود دارد نیز بسیار مهم است؛ نور عبارت از چیزی که خودش ظاهر است بذاته و ظاهر کننده و مظهر دیگر چیز‌ها است. وقتی نور است چیزهای دیگر را می‌شود دید و این نور است که مستقل از همه موجودات این اثر را دارد.
وی با بیان اینکه وجود به معنای هستی است و در معرفت قرآنی نیز نور را دارد و خداوند نور آسمان‌ها و زمین و هستی است، گفت: در تاریخ فلسفه حکمت ایرانی کلمه زروان را داریم که این را با افسانه‌ها تطبیق داده‌اند. زروان یک حقیقت واحد عینی است و وجود حقه حقییقه اصلیه که همان واجب الوجود است و از این زروان دو مینوی نورانی و ملکوتی و شیطانی زاییده می‌شوند. نورانیت حکمت ایرانیان وی افزود: هر طرف نگاه می‌کنیم که حکمت ایرانیان یک نورانیتی دارد و اهمیتی دارد که خوشبختانه از دست نداده ایم و حکمای ایرانی ما بسیار هشیار بودند و ابن سینا که مجلداتی بر حکمت مشاء نوشته است به نام شفا ۲۰ جلد کاب در مورد حکمت یونانی نوشته است که از بین رفته است. وی در پایان گفت: سهروردی از میان این همه تخصص‌ها حکمات ایرانی را احیا می‌کند و اصل اشراق را بیان می‌کند و بعد هم می‌گوید که از قرآن نیز گرفته بودیم، اما از این‌ها نیز گرفتیم و ملاصدرا نیز می‌نشیند و همه این‌ها را می‌آمیزد و حکمت متعالیه را ایجاد می‌کند. حکمت ایرانی قدیم بحث بسیاری دارد و با این جلسات مختصر حق ادا نمی‌شود.
انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: سید محمد خامنه ای خبرگزاری ایکنا همایش ملاصدرا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۳۲۹۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت‌الله شیرازی در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد

دفتر آیت‌الله حاج سید محمد علی شیرازی در اطلاعیه ضمن تقاضای دعای خیر از مؤمنان، از وضعیت درمان این عالم ربانی و وخامت حال وی خبر داد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، دفتر آیت‌الله حاج سید محمد علی شیرازی با صدور اطلاعیه‌ای پیرامون وضعیت درمان این عالم ربانی از وخامت حال وی و بستری در بخش مراقبت‌های ویژه خبر داد.

در این اطلاعیه آمده است؛ به اطلاع مؤمنین گرامى مى‌رساند که در پى کسالت اخیر آیت‌الله حاج سید محمدعلى شیرازى(دامت برکاته) حال عمومى ایشان وخیم‌تر شده و معظم له کماکان در بخش مراقبت‌هاى ویژه تحت درمان قرار دارند.

این اطلاعیه می‌افزاید؛ جهت سلامتى و شفاى این عالم مجاهد و خدوم از همه مؤمنین ملتمس دعاى خیر هستیم. 

انتهای پیام/282/