جراحی بودجه؟
تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۸۸۵۴۵
رویداد۲۴ ظاهرا دولتمردان سرانجام به وخامت وضعیت اقتصادی کشور پی برده و برخی از سیاست‌هایی را که مدت‌ها است از جانب کارشناسان اقتصادی مستقل توصیه می‌شود و در حقیقت مدت‌ها پیش باید صورت می‌گرفت، در دستور کار قرار داده‌اند.
در این رابطه هفته گذشته سازمان برنامه و بودجه نقشه «جراحی ساختار بودجه» را که توسط دفتر اقتصاد کلان سازمان و جمعی از متخصصان کشیده شده است، منتشر کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جراحی بودجه که بی‌تردید کشمکش‌ها، چانه‌زنی‌ها، اعمال نفوذ‌ها و در عین حال «خون‌ریزی»هایی در اینجا و آنجا به همراه خواهد داشت، تصمیمی است شجاعانه، هرچند که از روی ناچاری اتخاذ شده است.
به روایت سازمان برنامه و بودجه، «کارشناسان و مدیران (این سازمان) به این نتیجه رسیده‌اند که امکان اداره کشور در آینده با استمرار رویه‌های جاری وجود ندارد؛ چراکه اقتصاد ایران در شرایطی قرار گرفته که از یک طرف میل به افزایش هزینه‌ها زیاد و از سمت دیگر، توانایی ایجاد درآمد‌های جدید محدود شده است.
ادامه وضع موجود مساوی با بی‌ثباتی و خروج از تعادل اقتصاد کلان، تورم و نرخ ارز فزاینده، تشدید رکود اقتصادی و کاهش شدید سرمایه‌گذاری، افزایش و انباشت بدهی‌های دولت به بانک‌ها، بیمه‌ها، صندوق‌ها و... خواهد بود.»
جلوگیری از «ادامه وضع موجود» و تحقق چشم‌انداز هراس‌انگیزی که کارشناسان سازمان برنامه و بودجه ترسیم کرده‌اند، نیازمند کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد‌های دولت است.
تدوین‌کنندگان «نقشه جراحی»، اصلاح یارانه کالا‌های اساسی، اصلاح یارانه حامل‌های انرژی، افزایش پایه‌های مالیاتی و طرح دوفوریتی مبارزه با فرار مالیاتی را اقداماتی ضروری و عاجل برای افزایش درآمد‌های دولت دانسته‌اند و برای کاهش هزینه‌ها، اقداماتی نظیر حذف هزینه‌های غیرضرور شرکت‌های دولتی، بازنگری در هزینه‌های طرح تحول سلامت و حذف هزینه‌های زائدی را که سال‌ها در ساختار بودجه تثبیت شده‌اند، تجویز کرده‌اند.
بی‌تردید هزینه‌های سنگین دیگری نیز هر سال به بودجه دولت تحمیل می‌شود که کاهش یا حذف آنها تاثیر‌گذارتر و موجه‌تر از کاهش هزینه‌های طرح سلامت است؛ اما نفوذ و قدرت بهره‌مندان از این هزینه‌ها یا ملاحظات سیاسی، حذف یا کاهش معنا‌دار آنها را بعید می‌سازد. این نکته هم نیاز به تاکید دارد که در چارچوب «جراحی» مورد بحث، برنامه‌های حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر نیز در نظر گرفته شده است که جزئیات آن هنوز روشن نیست.
بحث در مورد جزئیات این جراحی البته در فرصت این مقاله نیست؛ اما تاکید تدوین‌کنندگان این طرح بر اصلاح یارانه‌های گوناگون و اغلب بی‌منطقی که کمر دولت را خم کرده و قیمت‌های نسبی را یکسره از معنا تهی ساخته‌اند، نکته بسیار مثبتی است که در صورت اجرای موفقیت‌آمیز آن، بخشی از مسیر سالم‌سازی و اصلاحات ساختاری اقتصاد کشور پیموده شده است.
یارانه از آسمان نازل نمی‌شود. همه یارانه‌ها از بیت‌المال، یعنی از جیب همه شهروندان، مستقیما یا به‌طور غیرمستقیم، به کیسه بخشی از شهروندان منتقل می‌شود. به بیان دیگر پرداخت یارانه نوعی بازتوزیع اعلام‌نشده درآمد‌ها در کشور است و به همین دلیل باید منطق قابل قبولی داشته باشد.
این منطق می‌تواند تحقق یک هدف اقتصادی مشخص باشد که در نهایت به رونق اقتصادی و افزایش بیت‌المال منجر می‌شود یا مساعدت به اقشار کم درآمد به‌منظور تامین امنیت غذایی و نیاز‌های حداقلی زندگی آنها.
متاسفانه، اغلب یارانه‌های پرداختی در کشور ما منطق قابل قبولی ندارند. بر اساس آمار رسمی، در سال ۹۸ جمعیتی در حدود ۸/ ۷۷ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند.
آیا می‌توان پذیرفت که از جمعیت ۸۲ میلیون نفری کشور، فقط ۲/ ۴ میلیون نفر (یا ۲/ ۱ میلیون خانوار) به یارانه ۴۵ هزار تومانی نیاز ندارند؟ پاسخ آشکارا منفی است.
مسلما چندین میلیون نفر که هیچ نیازی به ۴۵ هزارتومان در ماه ندارند، این وجه را دریافت می‌کنند. این نه تنها مصداق بارز بی‌عدالتی است، بلکه هزینه سنگین و بی‌منطقی است که به خزانه دولت تحمیل می‌شود.
«هزینه فرصت» یارانه‌ای را که از این طریق به اقشار غیرنیازمند پرداخت می‌شود می‌توان با نگاهی به تصاویر برخی مدارس در سیستان و بلوچستان برآورد کرد.
براساس آمار رسمی مجموع یارانه‌های بودجه‌ای و «فرابودجه‌ای» معادل ۲۴۰ هزار میلیارد تومان در سال است. بخش بزرگی از این یارانه‌ها نه منطق اقتصادی دارند و نه بر اساس معیار‌های عدالت اجتماعی توجیه پذیرند.
پرداخت دلار ۴۲۰۰ تومانی که در آغاز برای واردات همه کالا‌ها پرداخت شد و عمدتا نصیب «رانت‌خواران خودمانی» شد، بارزترین نمونه از این نوع یارانه‌ها است.
تداوم پرداخت دلار ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالا‌های اساسی، حتی پس از اینکه معلوم شده این یارانه نقش معنا‌داری در مهار قیمت این کالا‌ها ندارند و عمدتا نصیب رانت‌خواران و واسطه‌ها می‌شوند، نمونه دیگری از این قبیل حیف‌و‌میل‌ها است.
اما بزرگترین یارانه‌ای که به همه شهروندان، اعم از فقیر و غنی، تعلق می‌گیرد، یارانه پنهان یا یارانه‌ای است که در حقیقت عدم‌النفع دولت به‌دلیل فروش کالا‌های تولیدی در داخل کشور با قیمت پایین‌تر از قیمت قابل فروش در خارج از کشور است.
این عدم‌النفع به حدود ۶۵۰ هزار میلیارد تومان بالغ می‌شود. بخش اعظم این یارانه هنگفت مربوط به انرژی (بنزین، برق، گاز و گازوئیل) است.
در این میان شاید بی‌منطق‌ترین یارانه مربوط به بنزین و برق خانگی است که از کیسه همه شهروندان، از جمله کسانی که خودرو ندارند و کسانی که فقط دو یا سه عدد لامپ در خانه دارند، پرداخت می‌شود و بخش اعظم منفعت آن به اقشار پر درآمد تعلق می‌گیرد.
در مورد «یارانه» بنزین، سهم سه دهک پر‌درآمد ۶ برابر سهم سه دهک کم‌درآمد است. همچنین بر اساس محاسبات سازمان برنامه و بودجه، میزان بهره‌مندی دهک‌های بالایی درآمدی از یارانه گاز، برق و بنزین ۲۳ برابر دهک‌های پایین درآمدی است.
حتی در کالا‌های اساسی که عمدتا باید مورد مصرف دهک‌های پایین باشد و این دهک‌ها بیشتر از یارانه آن بهره ببرند، سهم سه دهک کم درآمد از یارانه این کالا‌ها حدود ۵/ ۶ هزار میلیارد تومان و سهم سه دهک پر درآمد حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان است.
هرگاه این یارانه‌ها قطع یا به میزان معنا‌داری کاهش داده شوند و درآمد حاصله، همراه با درآمد‌های ناشی از افزایش پایه‌های مالیاتی در حساب ویژه‌ای ذخیره شود، موجودی این حساب به راستی چشمگیر خواهد بود.
با استفاده از این موجودی، هم می‌توان با بهره‌گیری از کارت الکترونیک، امنیت غذایی و همچنین داروی مورد نیاز اقشار کم درآمد را تامین کرد و هم باقیمانده موجودی این «حساب ویژه» را در زیرساخت‌ها و ایجاد شرایط مساعد برای سرمایه‌گذاری‌های تولیدی هزینه کرد. بی‌تردید این اقدامات نافی صرفه‌جویی دولت و «حذف هزینه‌های غیرضرور شرکت‌های دولتی و هزینه‌های زائدی که سال‌ها در ساختار بودجه تثبیت شده‌اند»، نخواهد بود.
در حقیقت، بدون کاهش ریخت‌و‌پاش‌های دولت و تداوم خاصه خرجی‌های کنونی، موجودی «حساب ویژه» نیز به سرنوشت صندوق ذخیره ارزی دچار خواهد شد.
آنچه بیان شد نقشه راهی است که جزئیات و پیچ و خم‌های آن البته باید در جلسات کارشناسی بررسی و تدقیق شود. با اجرای این نقشه همه شهروندان و نه صرفا اقشار کم درآمد، باید کمربند‌ها را سفت کنند و سختی‌های گذار از بحران کنونی را تحمل کنند؛ ضمن آنکه تلاش جدی مسوولان برای تنش‌زدایی می‌تواند عمر این دوره بحرانی را کوتاه کند.
تا آن زمان، اما دوران سختی در پیش خواهیم داشت. تحمل این دشواری‌ها، هم تاوانی است که برای بی‌تفاوتی در برابر فساد سیستمیک در کشور و نیز فقدان اهلیت حرفه‌ای سیاست‌گذاران و سیاست‌های نسنجیده و خسارت‌بار آنها در گذشته و حال، می‌پردازیم و هم راهکاری است که می‌تواند از تحقق چشم‌انداز تیره و تاری که کارشناسان سازمان برنامه و بودجه ترسیم کرده‌اند، جلوگیری کند.
خبر های مرتبطمنبع: رویداد24
کلیدواژه: رویداد24 جراحی بودجه وضعیت اقتصادی ساختار بودجه نرخ ارز سازمان برنامه و بودجه افزایش پایه مالیاتی یارانه بنزین سرمایه گذاری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۸۸۵۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خط و نشان تند رئیسی برای بانک‌ها / انتقاد از حمله و آزار و اذیت پلیس آمریکا علیه دانشجویان
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سید ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، در جمع مردم جنوب غرب تهران با اشاره به ساخت دو میلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن تصریح کرد: اگر سالی یک‌میلیون مسکن در ادوار قبل ایجاد می‌شد امروز با مشکل مسکن در استان ها مواجه نبودیم ولی این اتفاق رقم نخورد.طبق قانون و نیاز کشور اگر یک میلیون مسکن در سال ایجاد شود، نیاز ها در این زمینه برطرف می‌شود.
رئیس جمهور بیان کرد: میزان اراضی که در دولت سیزدهم به محدوده شهری در سراسر کشور متصل کردیم با گذشته قابل قیاس نیست.دومیلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن در حال ساخت است و شبانه روز وزارتخانه ها و دستگاه ها در این زمینه مشغول فعالیت هستند.
دولت از هدفگذاری ایجاد اشتغال به هیچ وجه عقب نیسترییسی خاطر نشان کرد: رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا از ضرورت‌هایی است که آغاز شده و نیمی از میزانی که هدف گذاری شده انجام شده است.در تهران خاموشی‌های زیادی داشتیم و در مجموع ۲۲ هزار مگاوات کسری و ناترازی برق داشتیم امروز در خدمت شما خانواده معظم و معزز شهیدان این منطقه عرض می‌کنم که با تولید برق ۸۰۰۰ مگاوات ناترازی رفع شده است و مابقی نیز به سرعت در حال پیگیری است.
وی بیان کرد: از مشکلات این منطقه و بسیاری از مناطق و جوانان تهران، مشهد و سایر نقاط کشور بیکاری بود در برنامه‌ریزی دولت اعلام کردیم که هر سال باید یک میلیون شغل ایجاد شود اگر پیش از این ایجاد می‌شد در حال حاضر با این مشکل مواجه نبودیم.
رئیس دولت سیزدهم، با بیان اینکه از وعده ایجاد اشتغال به هیچ عنوان عقب نیستیم، اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها آمار بیکاری کاهش جدی را نشان می‌دهد و بعضاً به ۵ درصد رسیده است.حتماً می‌توان با اتکا به داشته‌های کشور کاری کرد که خانواده‌های عزیز ما دغدغه بیکاری فرزندان خود را نداشته باشند.
هرآنچه به نفع مردم باشد انجام میدهیمرئیسی در جمع مردم جنوب غرب تهران بیان کرد: اینطور نیست که ندانم در زندگی‌مردم چه می‌گذرد قبل از اینکه به جمع شما بیایم برای حل مسائل تشکیل جلسه دادیم و مسائل بهداشتی که از موضوعات این منطقه است برایش زمان‌بندی شد تا مشکلات مرتفع شود. بافت فرسوده از دیگر نکاتی بود که مطرح شد و باید بسته تشویقی در این زمینه قرار داد.
وی گفت:دولت از کنارچاله ها نمی‌گذرد مگر اینکه برای آنها چاره اندیشی کند. هرآنچه به نفع مردم باشد انجام میدهیم.
همانطور که وعده دادیم، مطلقا به فساد و مفسد رحم نمیکنیمرئیسی بیان کرد:بنای بنده طلبه خدمتگزار صداقت با مردم است آنچه را تشخیص میدهیم اگر در جایی به هر دلیلی نشد، در کنار کارهای انجام شده، آن را نیز به مردم اعلام خواهیم کرد.
رییسی تاکید کرد: ما وعده‌های خود را از یاد نمی‌بریم این دولت بنا دارد که صادق الوعد باشد، بدانید و آگاه باشید که به همه مسئولان اعلام کرده‌ام، نه فقط اعلام بلکه اقدام کرده‌ام که مطلقا به فساد و مفسد رحم نخواهد شد.بدانید در این دولت همانطور که بارها اعلام کردیم در تمام استان‌ها در تمام شوراهای اداری، ما مخالف هرگونه رابطه ناسالم، تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در تمام ادارات و سازمان‌های کشور هستیم.
بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند منحل خواهند شدوی بیان کرد: موسسات بانکی که اضافه برداشت از بانک‌دارند موجب تورم‌می شوند، در سال گذشته سه موسسه متخلف را بدلیل رعایت نکردن مقررات منحل کردیم. بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند حتما منحل خواهند شد.
وی تاکید کرد: تمام توان دولت این است که با استفاده از ظرفیت هایی که در کشور وجود دارد نسبت به وضعیت اقتصادی اقداماتی انجام دهد تا شرایط اقتصادی برای زندگی مردم بهبود بخشیده شود.
رییسی خاطر نشان کرد: نمی خواهم به گذشته نگاه کنم که چه کردند و نمی خواهم بگویم دولت چه چیزی را تحویل گرفت چون این روش را در این جمع باصفای شما مردم نمی پسندم که بگویم اما در جلسات کارشناسی ممکن است بگوییم که چه وضعیتی تحویل شد و ما کجا بودیم.شهریور ۱۴۰۰ که دولت آغاز شد با کسری بودجه مواجه بودیم یکی از نگرانی های مردم تورم است که نگرانی درستی است و باید تورم را کاهشی کنیم.
وی تصریح کرد: با کمک مردم و فعالان اقتصادی در حال حاضر تورم کاهشی شده اما بدانیم عامل تورم چیست؟ چون برخی موارد معلول است و باید علت را بررسی کرد و از بین برد.یکی از علت های تورم کسری بودجه است به این معنا که دولت بیش از توان و درآمد، هزینه داشته باشد و هزینه بر دولت بار کنیم که فشار آن بر مردم می آید.
رییس دولت سیزدهم گفت:دولت سیزدهم تلاش کرد اولا کسری بودجه باقی مانده از دولت قبل که قریب به ۴۸۰ هزار میلیارد تومان را بتواند به نحوی پشت سر بگذارد که روی زندگی مردم فشار نیاید.تنها راه آن افزایش تولید بود که با ایجاد درآمد، مسأله را حل کنیم وگرنه اگر قرار بود از بانک مرکزی استقراض شود یا پول چاپ کنیم، باز هم فشار نهایی بر مردم تحمیل می شد.نتیجه این شد که ۱۴۰۰ را پشت سر گذاشتیم و کسری بودجه با تولید و ایجاد درآمد حل شد.در ۱۴۰۱ تلاش شد که منابع و مصارف ما همخوانی داشه باشد که کار جدیدی بود.
وی خطاب به نمایندگان بیان کرد: بارها از دوستان مجلس خواسته ایم که به لایحه بودجه ای که به مجلس داده می شود، هزینه جدید افزوده نشود و هزینه ها را کاهش دهند نه افزایش.اول باید به منابع‌مان نگاه کنیم چه چه میزان پول داریم بعد به مصارف‌مان بنگریم که چه قدر هزینه داریم.همیشه قرارمان این بود که در لایحه بودجه ای که ما تنظیم می کنیم کسری بودجه که به بیان رهبر انقلاب ام الخبائث است و مشکلات را ایجاد می کند، نباشد.
بنای ما تعامل با کشورهایی است که می خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشندرئیسی گفت:بنای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران مقاومت و ایستادگی در برابر همه دشمنان است.به مردم پاکستان به نمایندگی از شما مردم گفتم که پیام ما به دشمنان ایستادگی ومقاومت است.همچنین پیام‌ما برای دوستانمان همبستگی و پیوند اخوت است، بارها اعلام‌کردیم هرکس در دنیا دست به طرف ما دراز کند با محبت دستای اورا میفشاریم و بنای ما تعامل و همکاری با همه کشورهایی است که می خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشند.
رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان دادرئیسی افزود:غزه تابلویی در جلوی چشم‌جهان ترسیم کرده که در آن نورانیت، ایستادگی و مقاومت و جانفشانی در راه خدا به تصویر کشید همچنین کودک‌کشی ونسل کشی وجنایت علیه بشریت هم در غزه به نمایش گذاشته شد. اینها جنایتکاران در تاریخ و بزرگترین ناقضان حقوق انسان هستند.
وی گفت: مگر تا دیروز نمی‌گفتند به دانش و دانشگاه احترام میگذاریم دیدیم که چگونه پلیس به مراکز دانشگاهی حمله کرد و دانشجویانی که از غزه و فلسطین حمایت کردند را مورد آزار و اذیت قرار دادند. رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان داد.
۲۷۲۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899626
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس