بیستمین شماره دوفصلنامه «معرفت سیاسی» منتشر شد
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۱۴۴۳۶
به گزارش ایکنا؛ بیستمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «معرفت سیاسی» به صاحبامتیازی موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) و مدیرمسئولی حجتالاسلام محمدجواد نوروزي با هدف بسط و گسترش مطالعات در حوزه دانش سياسي اسلامي منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «اقتضائات حضور عقل برهاني در معرفت سياسي آيتالله جوادي آملي»، «تحليل ماهيت عدالت بر مبناي حق فطري»، «بررسي و ارزيابي قاعده «سلطنت» در اثبات مشروعيت سياسي»، «نقش نخبگان سياسي و فرهنگي در آسيبهاي اجتماعي»، «حكمراني فضاي مجازي و قاعده فقهي «نفي سبيل» با تاكيد بر بايستههاي نظام جمهوري اسلامي ايران»، «بررسي مسئله رابطه با «شيطان عصر» بر اساس خط مشي سياسي قرآن».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
عقل برهاني در معرفت سياسي آيتالله جوادي آملي
در چکیده مقاله »اقتضائات حضور عقل برهاني در معرفت سياسي آيتالله جوادي آملي» میخوانیم: «تعين مباني معرفتي يك انديشمند در ظروف گوناگوني صورت ميپذيرد. ساختار انديشه سياسي يكي از آن ظروف است. استواري جهانداني و جهانباني يك انديشمند بر چارچوبها و بنيانهاي معرفتي او به اندازهاي است كه برخي از انديشمندان تاريخ نظامها و انديشههاي سياسي را تاريخ شناسايي نظامهاي معرفتي ميدانند. جايگاه و حدود و ثغور عقل برهاني در ميان منابع و ابزارهاي معرفت دست مايه انشعابات گوناگون در كلام و فلسفه سياسي گرديده است. نظر به اينكه آيتالله جوادي آملي يكي از انديشمندان و متفكران بنام اصولي جهان اسلام است، سوال اصلي در پژوهش نظري حاضر، اين است كه اقتضائات شناختي عقل برهاني جوادي چگونه در نظريه سياسي ايشان تعين يافته است؟ فرضيه اين نوشتار آن است كه همزادپنداري عقل برهاني و دين در انديشه سياسي آيتالله جوادي آملي موجب همروي عقل و وحي در پاسخ به نيازهاي سياسي اجتماعي روز با تاكيد بر نقش مكمل منبع وحياني گرديده است. نوشتار با روش «مطالعه اسنادي و كتاب خانهاي» و «تحليل محتوا» سعي در اثبات مدعاي خود نموده است. يافتههاي پژوهش حاكي از آن است سياست جوادي يك سياست برهان بنياد است كه دستاوردهاي قطعي عقل تجربي، قوه متخيله و عقل تجريدي در حوزه سياست را جزو احكام دين قلمداد كرده و كاستيهاي ذاتي آن را با سياست وحياني برطرف ميسازد.»
تحليل ماهيت عدالت
در طلیعه مقاله «تحليل ماهيت عدالت بر مبناي حق فطري» چنین آمده است: «تبيينهاي متعددي از مفهوم «عدالت» بر پايه «برابري»، «استحقاق» و يا «حق» توسط نظريهپردازان ارائه شده است. در تلقي از عدالت به مثابه «حق» نيز برداشتهايي از سوي نظريهپردازان از عدالت به مثابه «حق طبيعي» يا «حق قراردادي» ارائه شده است. هر يك از اين نظريهها در برداشت از ماهيت عدالت و ارائه راهكارهاي تحقق آن در جامعه، مسيرهاي مخلتفي را طي كرده است. نظريه «عدالت مبتني بر حق فطري» با ارائه يك تلقي عام از «عدالت» ناظر به اساسيترين و مهمترين نيازها و حقوق انساني، از گستردگي و جامعيت بيشتري نسبت به نظريههاي رقيب برخوردار است. بر اساس اين نظريه، حق در پايهايترين و اساسيترين حالت، نه طبيعي و نه قراردادي، بلكه امري فطري و ذاتي است. توجه به ويژگيهاي حق فطري، برداشتي از عدالت كه دربرگيرنده همه نيازهاي اساسي و حقوق ثابت بشري بوده و از اين رو مورد توافق و رضايت همه جوامع بشري و در همه عصرها و نسل ها است، ارائه ميدهد.»
ارزيابي قاعده «سلطنت» در اثبات مشروعيت سياسي
در آغاز مقاله «بررسي و ارزيابي قاعده «سلطنت» در اثبات مشروعيت سياسي» میخوانیم: «نظريه «انتخاب اكثريت» به عنوان يكي از نظريههاي كلان در مشروعيت سياسي تلقي ميشود. اين نظريه در عين اينكه بازخواني متفاوتي با نوع غربي خود دارد، مورد توجه و پيشنهاد برخي فقيهان شيعه قرار گرفته است. بر اساس اين نظريه، در فقه سياسي شيعه، راي و اراده اكثريت در عصر غيبت به عنوان جزءالعله يا تمامالعله در مشروعيت سياسي دخيل است. به جرئت ميتوان گفت: اصليترين مستند اين نظريه، قاعده «سلطه» و يا اولويت مستفاد از اين قاعده است. نظر به اهميت اين قاعده در اثبات نظريه «انتخاب اكثريت»، مقاله حاضر با رويكردي «تحليلي انتقادي» دلالت اين قاعده را موضوع بحث قرار داده است تا نشان دهد كه قاعده مذكور به فرض آنكه سلطنت بر نفس را اثبات كند تلازمي با حق اعطاي آن به ديگري ندارد و در نتيجه، با استناد به آن، حق مردم در اعطاي مشروعيت به حاكم سياسي، قابل اثبات نخواهد بود.»
رابطه با «شيطان عصر» بر اساس خط مشي سياسي قرآن
در چکیده مقاله «بررسي مسئله رابطه با «شيطان عصر» بر اساس خط مشي سياسي قرآن» میخوانیم: «قرآن مرجع تمام خط مشيهاي سياسي نظام اسلامي است. قرآن رابطه با شيطان را ممنوع كرده است. شيطان، كه دشمن قسمخورده انسان است، يك فرد مشخص نيست، بلكه عنواني براي مجموعهاي از خصوصيات است؛ مانند: دشمني با دين و رهبران الهي، ترويج دشمني ميان بندگان خدا، بدعهدي، فساد، فريبكاري، گمراه ساختن. مسئله اين است شيطان در هر روزگاري، در قالب فرد، گروه يا دولت، چگونه ميتواند ظهور كند؟ معيار امام خميني كه «شيطان بزرگ» را بر آمريكا تطبيق كرد، و مقام معظم رهبري، كه بر تداوم تطبيق تاكيد دارد، براي اثبات ادعا چيست؟ اثبات ادعا بر مبناي وحي قرآني مستلزم ممنوعيت روابط با آمريكا خواهد بود. هدف اين پژوهش نشان دادن مستند بودن نظر امام راحل و مقام معظم رهبري بر معيارهاي قرآني است كه با روش «توصيفي، تحليلي و تطبيقي» انجام شده است. تثبيت اين انديشه مستلزم مقاومت و مبارزه با اين دشمن خطرناك است. البته به سبب داشتن ظاهر انساني و امكان فريب افكار عمومي، در مواقعي، نوعي تعامل با شيطان انساني، با هدف تضعيف جبهه او، بر اساس راهبردهاي رهبري نظام اسلامي ممكن است ضروري شود.»
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: ایکنا مقاله فصلنامه سیاست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۱۴۴۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرار «فیلمجُستار» از هر تعریف و قاعده
بهگزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابطعمومی انجمن سینمای جوانان ایران، نشست تخصصی «فیلمجُستار، نظریه و عمل» بهعنوان اولین نوبت از سلسله نشستهای تخصصی ششمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران، روز سهشنبه ۴ اردیبهشت، با حضور رامتین شهبازی و احمدعلی سجادیصدر در محل دانشگاه سوره برگزار شد.
رامتین شهبازی عضو شورای علمی ششمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران در ابتدای این نشست ضمن ارایه توضیحاتی درباره پذیرش قالب «فیلمجُستار» در این دوره از همایش، گفت: فیلمجُستار یکی از گونههای شناختهشده در عرصه فیلمسازی و تحقیق در جهان است. امروز در بسیاری از رشتههای میانرشتهای از این قالب استفاده میشود. در دورهای دانشجویان رشته سینما در ایران هم فیلمجُستارهای خوبی را تولید میکردند که برخی از آنها امروز در خارج از کشور تحصیلات خود را ادامه میدهند. به همین دلیل قالب فیلمجُستار را در فراخوان پذیرش آثار در همایش مطالعات فیلم کوتاه، قرار دادیم. در همین زمینه کتابی هم در دست تدوین است که به زودی از سوی انجمن سینمای جوانان ایران منتشر خواهد شد.
وی در ادامه با اشاره به تعداد معدود کتابهای منتشرشده به زبان فارسی درباره موضوع «فیلمجُستار» افزود: در این کتاب سعی کردهایم علاوه بر مرور تاریخچه فیلمجُستار، به شکلهای مختلف فیلمجُستار هم اشاره داشته باشیم. در این کتاب، نظریه مطرح میشود و اما در ادامه از نظریه به سمت عمل حرکت خواهیم کرد. به برخی مباحث در قالب یک میزگرد هم خواهیم پرداخت تا مباحث به زبان عملیتر هم مورد بررسی قرار بگیرد.
«فیلمجُستار» تعریفگریز است!
در ادامه این نشست احمدعلی سجادیصدر مدیر گروه سینمای دانشگاه سوره گفت: مقوله «فیلمجُستار» مقوله پیچیدهای است چراکه بهشدت از «تعریف شدن» گریزان است. «فیلمجُستار» از هر تعریف و قاعدهای که برای دیگر ژانرها مطرح است، بلافاصله فرار میکند و هیچگاه خودش را در معرض محدود شدن قرار نمیدهد. همین ویژگی هم باعث پویایی این مقوله شده است.
وی ادامه داد: برای تعریف فیلمجُستار باید مستقیم سراغ نمونهها برویم. ۲ نمونهای که برای این نشست آوردهام، مربوط به آلن رنه و اورسن ولز است. فیلمجُستار، زمانی مربوط به حوزه فیلم مستند بوده است اما امروز خود را از حوزه مستند هم جدا میکند. در تعاریفی که از سال ۲۰۰۰ به بعد موجود است، اصطلاح تخصصی فیلمجُستار در حوزهای مطرح میشود که ما پیش از این در حوزه سینمای مستند بهکار نمیبردیم. آنچه میتوانیم مطرح کنیم این است که فیلمجُستار، داستان ندارد. بر اساس تحقیقات جدید، ما از مرز خیال و واقعیت عبور کردیم و داریم به «رسانه» میپردازیم. داریم از تعریفنشدن موضوع، به تعریفنشدن رسانه و از چندگانگی موضوع به چندگانگی رسانه میرسیم. به همین دلیل بد نیست نگاهی به این سیر تحول داشته باشیم.
واقعیتی وجود دارد، اما کجاست؟
سجادیصدر در ادامه با ارجاع به بخشهایی از فیلم «شب و مه» ساخته آلن رنه گفت: کاری که آلن رنه بهواسطه توضیح روی فیلم انجام داده این است که ما در مواجهه با آن تردید داریم که آیا کل آن مستند است، یا با یک فضای ساختهشده طرف هستیم. گویی ما را در میانه مرز مستند و داستانی نگه میدارد. این همان کاری است که آلن رنه در «هیروشیما عشق من» هم انجام داده است. مستند «شب و مه» درباره آسایشگاههای آشوویتس است که در آلمان نازی مختص نگهداری یهودیان بوده است اما افراد از همینجا به سمت کورههای آدمسوزی فرستاده میشدند. رنه به آنجا میرود و از آنجا فیلمبرداری میکند و با تصاویری که از گذشته باقی مانده است، تلفیق میکند. رنه با نگهداشتن ما در مرز واقعیت و خیال، بهگونهای میگوید واقعیتی وجود دارد، ولی معلوم نیست همان چیزی باشد که به ما میگویند.
وی پس از نمایش سکانسهایی از «شب و مه» ادامه داد: در اینجا فیلمجُستار، بهگونهای از فیلم مستند نزدیک میشود که به نام مستند انعکاسی میشناسیم. در نمونهای که از اورسن ولز خواهیم دید، شاهد مراحل ساختهشدن فیلمی هستیم که داریم آن را میبینیم. یعنی همه اجزای تولید از گروه فیلمبرداری تا بوم صدا را در تصویر میبینیم و بهگونهای با این مساله مواجه میشویم که آنچه در حال دیدن آن هستیم، ساختهشده است و اینگونه نیست که واقعیت محض باشد.
تاثیر اورسن ولز بر گزارشهای خبری دنیا
مدیر گروه سینما دانشگاه سوره تاکید کرد: اورسن ولز در همان دقایق ابتدایی مستند خود، تاکید میکند که این مستند یک دروغ است. فیلم در همان ابتدا روی فاصله میان «فیلم» و «واقعیت» تاکید میکند. شیوه ساختهشدن یک فیلم، بر تفسیر شما از واقعیت، تاثیر میگذارد.
در ادامه نشست و پس از نمایش سکانسهایی از مستند اورسن ولز، سجادیصدر ادامه داد: اورسن ولز از فیلمسازانی است که روی مقوله مستند دورگه، بسیار تاثیر گذاشته است. دقایق اولیه فیلم «همشهری کین» در آن مقطع روی تولید مستندهای خبری در دنیا، تاثیر گذاشت و بسیاری به تقلید از اورسن ولز، شیوه ساخت فیلمهای خبری را تغییر دادند. اتفاقا یکی از اولین نمونههای مستندنمایی در سینما هم همین سکانسهای ابتدایی «همشهری کین» است. ولز برخلاف زندگی شخصیاش، بهعنوان یک هنرمند، ذهن بسیار خلاقی داشته است.
وی در بخش دیگر از صحبتهای خود گفت: از ابتدای قرن بیستم در همه حوزههای هنر، شاهد بروز هنرهای تازه هستیم و گویی هنرمند دیگر خود را به مرزهای یک هنر محدود نمیکند. نمونه مشهور آن «برج ایفل» است که بهراحتی نمیتوان مشخص کرد که مجسمه است یا معماری. گویی هنرمند دیگر خودش را به رسانه محدود نمیکند. فیلمجُستار هم زمانی که با آپاراتوس سینما مواجه میشود، باید از مرز رسانهای خود عبور کند و این رشدی است که در ۲ دهه اخیر در حوزه فیلمجُستار شاهد بودیم.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: فیلمجُستار در دوران جدید، میگوید اگر بخواهی من را بفهمی باید دید خود نسبت به دنیا را تغییر بدهی. این هسته ثابتی است که در سیر تحول انواع فیلمجُستار میتوان آن را در همه انواع، رصد کرد. فیلمجُستار نمیخواهد مانند یک فیلم هالیوودی، ما را بهواسطه روایت خود متاثر کند. از این منظر فیلمجُستار ذیل روایت پستمدرن قرار میگیرد.
وی تاکید کرد: فیلمجستار در واقع بیان شخصی یک هنرمند است و به همین دلیل هم ذیل هیچ تعریفی قرار نمیگیرد. یکی از بهترین مصادیق برای «حدیث نفس» همین فیلمجُستار است. ساختاری که هیچ قاعدهای ندارد و به همین دلیل هم بهراحتی قابلتفسیر و دستهبندی نیست. تنها نکته مهم این است که فیلمجُستار، برداشت شخصی یک هنرمند از یک واقعیت است و هیچگاه خود واقعیت نیست.
در «فیلمجستار» اصل اول «پژوهش» است
در ادامه این نشست تخصصی رامتین شهبازی عضو شورای علمی ششمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران گفت: طبق گفته دکتر صدر، فیلمجُستار، برداشت شخصی هنرمند از یک واقعیت است. آن چیزی هم که در همایشهایی همچون مطالعات فیلمکوتاه بهعنوان موضوع و سرفصل مطرح میشود، تنها سابجکت و موضوع محسوب میشوند و ما بههیچوجه نمیخواهیم به نگاههای تکراری نسبت به این موضوعات برسیم. در هر همایش و در هر کار علمی، شما با موضوع و سابجکت مواجه هستید. در واقع پیشنهاد و فراخوانی است که شما را به پرداختن به یک موضوع فرا میخواند.
وی افزود: آنچه خروجی کارها را متفاوت میکند، نقطهنظر ما به موضوعات است. به همین دلیل از مرحله موضوع عبور میکنیم و به مساله میرسیم. حتی میتوانیم نسبت به موضوعات نگاه انتقادی داشته باشیم و همین نگاه انتقادی را در قالب مقاله و جُستار، ارایه میکنم. اینجاست که کار ما میتواند «خودویژه» شود.
شهبازی در ادامه گفت: در فرآیند ساخت فیلمجُستار، اصل اول پژوهش است. ما نباید این اصل را فراموش کنیم. زمانی ما از پژوهش مکتوب به یک خروجی مکتوب در قالب مقاله میرسیم اما وقتی میخواهیم «فیلمجُستار» بسازیم، در واقع داریم رسانه را هم تغییر میدهیم. به همین دلیل برای رفتن سراغ فیلم «جُستار»، شما در واقع باید به ۲ رسانه، تسلط داشته باشید.
ادامه این نشست تخصصی به طرح پرسش از سوی حاضران اختصاص پیدا کرد.
ششمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران با شعار «امکانات بومی در ژانرهای آمیخته (هیبریدی) و اهمیت چرخههای تولید» برگزار میشود و در چهار بخش «مقالات پژوهشی»، «جُستارهای آزاد»، «فیلمجُستار» و «ترجمه» پذیرش آثار خواهد داشت.
آخرین مهلت ارسال چکیده مقالات و طرحنامه فیلمجُستار به ششمین همایش مطالعات فیلمکوتاه تهران، یکشنبه ۶ خرداد ۱۴۰۳ است و اسامی چکیده مقالات پذیرفته شده روز یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳ اعلام خواهد شد.
کد خبر 6087703