تقویت شورایاری، راهی برای اصلاح ساختار اجتماعی
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۴۰۵۸۳
سخنی که بیانگر نقش و جایگاه ویژه و تازه انسان در سپهر سیاسی عصر جدید بود. به باور ماکیاولی منطق وجودی دولت، تأمین نیازها و برنامه ریزی در مسیر تحقق خواسته‌های عموم مردم است. در این مسیر، دولتهای ملی مهم‌ترین بازیگر در چارچوب سرزمینی بودند و کلی‌ترین منازعات اجتماعی و رقابت‌های طبقاتی در دولت بازتاب می‌یافت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با این همه، شهر اروپایی برآمده از تاریخی پر فراز و نشیب اگر چه به تعبیر مامفورد همچون آشیانه‌ای بود که فاخته سرمایه‌داری تخمش را در آن گذاشته بود، لیکن تجربه دولت-شهرهای یونان را در حافظه تاریخی خود داشت.
بنابراین، پس از شکست برنامه‌های بازار محور، شکل تازه‌ای از تلفیق تجارب در عرصه سیاسی غرب بروز و ظهور یافت.
شکل تازه‌ای که نشان دهنده تغییر موقعیت افراد از «ارباب رجوع» به «شهروند» است. در وضع جدید، افراد دیگر یک «تبعه»ی منفعل و پذیرنده نیستند، بلکه به یک «شریک» تبدیل شده‌اند که حق دارند در سه حوزه «تعیین اهداف»، «روش تحقق اهداف» و «هزینه تحقق اهداف» مداخله کنند و فعالانه مشارکت داشته باشند.
پیش از آغاز بازاندیشی سیاسی در مفهوم دولت و حکومت و تاکید بر حکمروایی شهری، نولیبرالیسم در پی آن بود تا با تحمیل قواعد بازار بر سیاست و اصول بازاریابی بر جامعه، مردم را صرفاً مصرف کننده خدمات دولت ببیند.
خدماتی که تا جای ممکن می‌بایست با «برون سپاری» تن به قواعد اقتصادی بخش خصوصی می‌دادند و از این راه، مقبولیت را که امری انفعالی است، به جای مشروعیت به عنوان امری فعال، می‌نشاند. در مقابل اما، حکمروایی شهری که حالا تلاش می‌کند خود را در پایین‌ترین سطوح جامعه و محله محوری صورت‌‍بندی کند، بر شهروندی به عنوان امری تاریخی و وضعیتی به دست آمده از مبارزاتی طولانی تاکید می‌کند.
وضعیتی که شهروند حاضر به تقلیل خود به مصرف کننده نیست و مشارکت را راهی برای توسعه و ارتقاء آگاهی خود و استقلال گروهی می‌داند.
در ایران، محله همواره جایگاه ویژه‌ای در زندگی شهری داشت. در جریان انقلاب مشروطه بسیاری از محله‌های شهرهای تهران و تبریز و رشت نقش مهمی در آگاهی بخشی و سازماندهی مبارزان ایفا کردند.
انقلابیون که محلات را به عنوان سنگر و پایگاه دفاع از مشروطیت تبدیل کرده بودند، امیدوار بودند پس از پیروزی با تقسیم قدرت تحت لوای اجرای قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی که در چهار اصل ۹۰، ۹۱، ۹۲ و ۹۳ متمم قانون اساسی به زندگی شورایی و دخالت مردم محلی در سرنوشت خویش تاکید داشت، محله‌ها به طور مثبت و سازنده‌ای در قدرت سهیم شده و در امور مشارکت نمایند، اما این رویا هیچ گاه رنگ واقعیت نیافت.
در جریان انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ نیز محلات نقش ویژه‌ای داشتند و با تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی که در اصل هفتم آن به صراحت به شورای «محل» اشاره شده، این امید ایجاد شده بود که بستر لازم برای رشد و تحرک محله محوری برداشته شود، اما موضوع محله محوری که امروزه وجه شاخص آن در شورایاری‌ها نمایان است را می‌توان فرزند مشروع دوره اول شورای اسلامی شهر تهران دانست که بیش از ۲۰ سال پس از سال ۱۳۵۷ جامه عمل پوشید.
در سال ۱۳۷۹ شورای اسلامی شهر تهران به دلیل گستردگی شهر تهران و جمعیت زیاد آن، خود را در اداره شهر نیازمند نهادی یاریگر در سطح محلات دید، چنانکه در مقدمه مصوبه تشکیل انجمن‌های شورایاری شهر تهران آمده :«با عنایت به حجم عظیم و گسترده مسائل و مشکلات مختلف شهری در ابعاد کمی و کیفی، خصوصاً در کلان شهر تهران، رفع این مشکلات و بهبود شرایط مستلزم تمرکز زدایی و بهره گیری از نظرات و دیدگاه‌های آحاد مردم و مشارکت عامه همه جانبه شهروندان می‌باشد و از جمله راه‌های مهم و با ارزش جلب و تقویت مشارکت واقعی، پایدار، دائمی و نهادینه، تشکیل انجمن‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مدنی داوطلبانه و مردمی است».
اما شورای اسلامی شهر تهران به دلیل عدم وجود بسترهای لازم نظیر عدم وجود شناخت و تجربه لازم، مشخص نبودن تعداد محله‌های شهر، تردید در توانایی خود برای جلب همکاری نهادها و سازمان‌های دیگر، طرح شورایاری‌ها را در اولین مرحله تنها در ۱۰ محله اجرا کرد.
شورای اسلامی شهر تهران در دوره اول در مجموع موفق شد تا سال ۱۳۸۱ در چند مرحله ۸۷ محله تهران را تحت پوشش شورایاری قرار دهد و تصمیم بر آن بود که بعد از مرحله نیازسنجی و امکان سنجی، ۱۵۰ محله دیگر تحت پوشش اجرای شورایاری قرار دهد که عمر شورای شهر اول بیش از این به دنیا نبود و پس از کش و قوس‌های بسیار منحل شد و اجرای برنامه گسترش شورایاری‌ها در این مرحله متوقف شد.
شورای اسلامی شهر تهران در دوره‌های بعد با اوج و فرودهایی موفق شد شورایاری‌ها را در بیش از ۳۷۴ محله تهران ایجاد کند، اما ساخت متمرکز قدرت سیاسی که طی یک قرن اخیر در پیوند با اقتصاد رانتی تشدید و تقویت نیز شده است، نه تنها تمایلی به واگذاری قدرت به شهروندان ندارد، بلکه به شیوه‌های مختلف در مقابل خواست تکثر قدرت مقاومت نیز می‌کند.
بنابراین، همچنانکه نهادهای قدرتمند تلاش می‌کنند خواسته‌ها و مطالبات خود را بر شورای شهر تحمیل کنند، در سایه لرزان مصوبات پر ابهام و ایراد شورای اسلامی شهر تهران در خصوص شورایاری‌ها، شهرداری تهران نیز تلاش می‌کند مطالبات و خواسته‌های خود را بر شورایاری‌ها تحمیل کند و شهرداری‌های مناطق، شورایاری‌ها را به ابزاری برای جلب مقبولیت اقدامات خود از سوی شهروندان تبدیل کنند.
به گواهی تاریخ، شهرهای ایرانی هیچ نشانی از خودگردانی و مشارکت سیاسی ندارند و مطالبه خودگردانی و مشارکت سیاسی که در انقلاب مشروطه از سوی انقلابیون طرح شده بود، امر جدیدی بود که بنا به دلایل مختلف موفق به تغییر در ساختار هرمی و تمرکزگرای قدرت سیاسی در ایران نشد.
این ساختار هرمی در پیوند با رانت نفت بیش از پیش از بسترهای اجتماعی خود استقلال یافت و این امر موجب شده تا نیروهای اجتماعی هیچ گاه از سوی آن به رسمیت شناخته نشوند.
چنین نظام سیاسی‌ای در بهترین حالت، به جای توجه به مشارکت شهروندان به عنوان یک فرایند و به مثابه ابزار مشروعیت ساز، توجه و تاکید خود را بر نتایج و بروندادها به مثابه ابزار مقبولیت ساز معطوف می‌نماید.
در حالی که در دموکراسی، آنچه که از اهمیت و اولویت برخوردار است، نه بروندادها، بلکه فرآیندهاست، زیرا شهروندان در فرآیندهای دموکراتیک احساس می‌کنند بر زندگی و سرنوشت خود کنترل دارند و قادرند به امر سیاسی به عنوان خیر عمومی جامه عمل بپوشانند.
در چنین شرایطی، شورایاری‌ها به عنوان مهم‌ترین حلقه خواهان مشارکت شهروندان در سطح محلات بیشترین آسیب پذیری را دارند که باید مورد توجه جدی همه نیروهای اجتماعی مترقی قرار گیرند تا با تعمیق دموکراسی در سطح محلات و تقویت شورایاری‌ها، ساختار هرمی قدرت سیاسی اصلاح گردد.
*دکترای جامعه شناسی سیاسی
۴۷۲۳۱
کد خبر 1271923منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: شهرداری تهران شورای شهر تهران شهر تهران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۴۰۵۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دوچرخه‌هایی که در تهران محو شده‌اند
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به اینکه دوچرخه‌هایی که در تهران در گذشته استفاده می‌شدند محو شده‌اند، گفت: صدها و هزاران میلیارد تومان از اموال این شهر در حال از بین رفتن است و باید آن را احیا کنیم. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، ناصر امانی؛ عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران امروز در جریان دویست وسی ودومین جلسه شورای شهر تهران گزارشی را از بازدید خود از محله جوادیه در صحن شورا ارائه کرد.
وی با اشاره به اینکه محله جوادیه 44 درصد بافت فرسوده دارد افزود: علیرغم تسهیلاتی که شورا و شهرداری باری بازسازی بافت فرسوده در نظر گرفته اما به دلیل ریزدانگی تنها نزدیک به صد فقره صدور پروانه در این محله انجام شده است.
امانی تصریح کرد: تعدادی از قالیشویی‌های موجود در محله به فضایی برای اتراق معتادان تبدیل شده است. همچنین با پیگیری‌های شهرداری منطقه تعدادی از این فضاها برای تبدیل به بوستان محلی تملک شده و مابقی نیز باید تملک شود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با اشاره به رسیدن مردم به ایستگاه مترو گفت: مردم این محله ناچار هستند دو کیلومتر مسیر را طی کنند همچنین پله‌های این پل مکانیزه نیست و افراد سالمند و بیمار نمی‌توانند به راحتی از این پل تردد کنند.
وی با اشاره به اینکه 3500 دستگاه دوچرخه در زیر باد و باران در فضایی در این محله رها شده است اظهار کرد: این فضا به قبرستانی از دوچرخه‌های طرح بیدود تبدیل شده است و برای این موضوع باید تدبیری صورت بگیرد.
امانی به بوی نامطبوع و تجمع حیوانات موذی در این محدوده اشاره کرد و افزود: این موارد نیز موجب نارضایتی ساکنان محله شده است و باید هر چه سریعتر پیگیری شود.
عضو کمیسیون برنامه وبودجه شورای شهر تهران همچنین به درخواست مردم جهت ساماندهی اتباع بیگانه جلوگیری از ورود آنها به محلات قدیمی و تعیین تکلیف ریل راه‌آهن در این محله اشاره کرد و گفت: امیدواریم دولت در این بخش به وظایف خود عمل کند.
به گزارش تسنیم، در ادامه جلسه امروز و پس از گزارش ناصر امانی، برخی از اعضای شورا، صحبت‌هایی را در خصوص این محله مطرح کردند.
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران در خصوص نوسازی در بافت فرسوده جوادیه گفت: این مسئله باید به صورت انبوه‌سازی و تجمیعی انجام بشود. محله جوادیه یکی از محلات قدیمی پایتخت است و قدمت این محله به اندازه بازار نیست و باید به موارد و موضوعات در این محله توجه شود.
وی همچنین به رهاسازی دوچرخه‌ها در محله جوادیه اشاره کرد و گفت: در این زمینه نیز باید تدبیری صورت بگیرد تا از دوچرخه ها استفاده و پارکینگی برای نگهداری این دوچرخه‌ها پیش‌بینی شود.
احمد صادقی دیگر عضو شورای شهر تهران نیز در جلسه امروز ضمن تشکر از گزارش امانی از محله جوادیه اظهار کرد: بنده پیشنهاد می‌دهم با توجه به آغاز به کار هیئت امنای محلات در فرآیند ارائه گزارش از محلات مختلف تهران، یکی از اعضای هیئت امنا حضور داشته باشد تا موارد را پیگیری و دنبال کند.
وی همچنین به کارگاه مترو در محله علی‌آباد اشاره کرد و افزود: این کارگاه چند سالی است که محصور شده و آزادسازی آن می‌تواند تاثیر بسزایی را در افزایش سرانه‌های فرهنگی و ورزشی در محله و منطقه 16 داشته باشد.
مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به بازدید رئیس جمهور از مناطق 17 و 18 گفت: این کار بسیار ارزشمندی بود که امیدواریم این کار در سایر مناطق بویژه در منطقه 16 نیز انجام شود چرا که شهروندان این منطقه درخواست بازدید رئیس جمهور از منطقه خود دارند و انشاءالله با حضور رئیس جمهور مواردی از جمله حریم راه‌آهن و چالش‌های دکل‌های فشار قوی در این منطقه حل و فصل شود.
وی افزود: گزارش خوبی توسط آقای امانی در صحن شورا ارائه شد وبنده پیشنهاد می‌کنم در ارتباط با حتی مسائلی که ارتباطی با شهرداری ندارد پیگیری از سوی دستگاه‌ها انجام بشود.
وی به نظافت منطقه 16 اشاره کرد و افزود: بر اساس آمار وضعیت در این منطقه خوب است و انشاءالله این روند ادامه خواهد داشت.
پیرهادی به تملک زمین قالیشویی در محله علی آباد جنوبی اشاره کرد و گفت: 22 هزار متر مربع از این فضا تملک و انشاءالله در هفته محیط زیست در خردادماه کلنگ‌زنی احداث یک بوستان در این محدوده زده خواهد شد و انشاءالله طی یک سال یک بوستان مناسب در این محله و منطقه احداث خواهد شد.
وی همچنین از پروژه‌های صورت گرفته در منطقه 16 تقدیر و تشکر کرد.
مهدی عباسی رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نیز ضمن تشکر از گزارش امانی گفت: انشاءالله در ارتباط با نوسازی مدارس در این محله و سایر محلات از ظرفیت خیرین مدرسه‌ساز استفاده شود و این کار می‌تواند تاثیر بسزایی را در برنامه‌ها و اهداف مناطق و محلات داشته باشد.
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران با اشاره به موضوعات مطرح شده از سوی یکی از اعضای شورا مبنی بر درخواست شهروندان جهت بازدید از منطقه 16 گفت: انشاءالله این کار نیز در آینده نزدیک انجام خواهد شد.
وی به موضوع نوسازی مدارس فرسوده اشاره کرد و گفت: این مسئله در روز پنجشنبه هفته گذشته و در دیدار رئیس جمهور مطرح شد و وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد هر کدام از مدارس نیاز به نوسازی دارند به وزارت آموزش و پرورش اعلام شود تا از طریق خیرین مدرسه ساز و وزارت آموزش و پرورش نوسازی شود.
میثم مظفر عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیز با اشاره به توجه مدیریت شهری به محله جوادیه گفت: قالیشویی بزرگی در این منطقه تملک و به بوستان تبدیل می‌شود.
وی افزود: انشاءالله در همین بوستان سرویس بهداشتی مناسبی نیز ساخته خواهد شد ضمن اینکه در این دوره از مدیریت شهری اقدامات خوبی جهت توزیع آسفالت در سطح معابر اصلی و فرعی منطقه 16 صورت گرفته است.
مهدی اقراریان عضو کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران نیز با اشاره به موضوع نظافت انهار گفت: با توجه به اینکه در آستانه تابستان قرار داریم این مسئله بسیار مهم است و انتظار داریم شهرداران مناطق توجه ویژه‌ای را به این مسئله داشته باشند چرا که عدم نظافت انهار باعث جمع‌شدن زباله و در نهایت تجمیع حیوانات موذی خواهد شد.
وی ادامه داد متاسفانه در برخی از سرویس‌های بهداشتی که زیرمجموعه شهرداری تهران هستند شاهد نوشته هایی هستیم که این مسئله موجب نگرانی خانواده‌ها است که شهرداری تهران باید برای این موضوع تدبیری را بیندشید.
وی افزود: یکی از موضوعات دیگر که مورد نقد شهروندان است این است که برخی سرویس‌های بهداشتی در ساعاتی خاص بسته می‌شوند که انتظار داریم شهرداری در این خصوص تدبیری داشته باشد.
حجت‌الاسلام آقامیری عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه در شهر تهران بیش از 300 کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری در سنوات گذشته احداث شده گفت: 80 کیلومتر از این مسیر در بوستان‌ها و پارک‌ها قرار دارد که متاسفانه بلااستفاده است.
وی به شهردار تهران پیشنهاد داد که تدبیری را انجام بدهد با توجه به اعتبار 45 میلیارد توامانی که برای نگهداری دوچرخه‌ها پیش‌بینی شده این رقم را هزینه واگذاری ده هزار دوچرخه به دبیرستان‌ها کند تا دانش‌آموزان بتوانند از آن استفاده کنند.
سید جعفر تشکری هاشمی پس از ارائه گزارش ناصر امانی، با اشاره به وضعیت دوچرخه های رها شده در محله جوادیه گفت: اینکه شهروندان به چه شکل و به چه نحوه‌ای از دوچرخه‌ها استفاده کنند به انتخاب مردم خواهد بود، مهم این است که دوچرخه‌هایی که سرمایه این شهر بودند و اکنون بدون هیچ دلیل منطقی محو شده‌اند و صدها و هزاران میلیارد تومان از اموال این شهر درحال از بین رفتن است را احیاء کنیم.
وی تصریح کرد: مدیریت شهری باید شانس گرفته شده از مردم را دوباره به آنها برگرداند ، به راحتی می‌توان از این دوچرخه‌ها در خیابان‌ها یا حد فاصل مراکز آموزشی و تجاری تا ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی استفاده کرد اما متاسفانه در حالی که این امکانات وجود دارد مردم را محروم کرده‌ایم و حقشان را از آنها سلب کرده‌ایم.
تشکری هاشمی با اشاره به برگزاری مناقصه برای ساماندهی به وضعیت دوچرخه ها گفت: گویا چندین مرتبه مناقصه برگزار و برنده نیز مشخص شده اما با گرفتاری در یک سیکل معیوب اداری کار متوقف شده است.
رئیس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای شهر تهران ادامه داد: تقاضای من این است که اجازه دهند مردم شهر از امکان دوچرخه سواری استفاده کنند بارها انجمن‌هایی که مرتبط با دوچرخه هستند به کمیسیون مراجعه کرده و از ما خواستند که مانع استفاده از دوچرخه نباشیم. وی افزود اخیرا با مدیرعامل محترم سازمان ترافیک جلسه ای در همین خصوص داشتیم که قول دادند در اسرع وقت موانع را مرتفع نمایند.
وی با اشاره به پروژه در حال تکمیل اتصال بزرگراه شهید نواب به بزرگراه شهید تندگویان گفت: آنطور که متوجه شده‌ایم این پروژه مانع دسترسی به محله جوادیه خواهد شد و مشکلاتی را برای اهالی منطقه ایجاد می‌کند باید هرچه سریعتر جلساتی برگزار شود تا مشکلی برای ساکنین ایجاد نشود و اگر قرار است کاری برای مردم انجام دهیم مشکلی برای آنها ایجاد نکنیم و با افتتاح این پروژه زحمتی برای مردم ایجاد نکنیم.
انتهای پیام/
جاده کندوان یک طرفه شد